Thursday, October 24, 2013

ដំណោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​ប្តី​ប្រពន្ធ

រឿង ​ប្តី​ប្រពន្ធ ជារឿងធម្មតារបស់អ្នកគ្រប់គ្រងផ្ទះ ។ ព្រះអរិយបុគ្គល ២ ពួក គឺ​ព្រះសោតាបន្ន និងព្រះ​សកទាគាមីដែលមិនបានបួស ក៏នៅ​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ​ដែរ ។
បើប្តីប្រពន្ធជាទូទៅ មានកល្យាណសីល និងកល្យាណធម៌ហើយ គ្រួសារ​នោះ​ឯង ក៏រមែងមាននូវសេចក្តីសុខតាម​លោកិយវិស័យ ។
ជាធម្មតារបស់បុថុជ្ជន តែងមានល្អផង មិនល្អផង ព្រោះហេតុដូច្នេះ ទើប​មាន​ការអាក់អន់ចិត្តនឹងគ្នា ឬប៉ះខ្ទប់គ្នា​ដូចអណ្តាតនិងធ្មេញ ។
ប្តី​ប្រពន្ធដែលនៅជាមួយគ្នា មានសេចក្តីសុខ ឬមានទុក្ខនោះ វា​អាស្រ័យ​ហេតុ គឺស្នេហ៍ និង ស្នៀត ។
-ស្នេហ៍ គឺជាជ័រស្អិតធ្វើឲ្យប្តីប្រពន្ធស្រឡាញ់ ដូចជាពាក្យពីរោះ ពាក្យពិត និយាយក្នុងរឿងដែលគួរនិយាយ ស្លៀកពាក់តែងខ្លួនស្អាតបាត រៀប​រយ​ជា​និច្ច ព្យាយាមក្នុងការងារដែលជាតួនាទីរបស់ខ្លួនជាដើម ។
ជាប្តីប្រពន្ធត្រូវធ្វើការដាំស្ល បោកគក់ខោអាវ បោសផ្ទះសម្បែង សម្អាតបន្ទប់ មិនហួងហែងហួសហេតុ មិនមាន​ចិត្តចង្អៀតពេក មិន​ទាស់​ទែង​ជា​មួយ​ញាតិ​មិត្ត​របស់ប្តី គោរពប្រណិប័តន៍ចំពោះឪពុកម្តាយក្មេក និងប្តីជានិច្ច ចេះ​ក្រែង​ចិត្ត​អ្នកដទៃ ស្មោះត្រង់ចំពោះប្តី ដាច់​ខាត​គឺ​កុំ​លេង​ល្បែង​ស៊ី​សង​ និង​ត្រូវ​ចេះ​ដឹង​ក្នុងការចាយវាយជាដើម ។
ជាប្តីវិញ ត្រូវព្យាយាមធ្វើការរកទ្រព្យសម្បត្តិ វៀរចាកគ្រឿងញៀន អបាយ-មុខ​សព្វគ្រប់ ធ្វើខ្លួនឲ្យជាប្តីល្អ និងជា​ឪពុកល្អ ស្មោះ​ត្រង់​ព្រម​ដោយ​ក្តី​អាណិត​ចំពោះភរិយាខ្លួនរហូត យ៉ាងនេះជាដើមដែរ ។
ប្តីប្រពន្ធ ត្រូវសិក្សាឲ្យយល់ដល់ចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក ហើយ​ព្យាយាម​ថ្នម​ចិត្ត​គ្នា ជាមនុស្សយល់ហេតុផង កុំចេះ​តែតាមចិត្តរបស់ខ្លួន ជា​ពិសេស​ត្រូវ​ចេះ​នឹករលឹកដល់គុណ គឺ សេចក្តីល្អរវាងគ្នានឹងគ្នា ។
-ស្នៀត គឺជាល្បិចកិច្ចកល មាយាលាក់ពុត នាំឲ្យមាននូវអពមង្គល រហូត​ដល់​ពេលជួបគ្នាមានតែជេរ ឬមុខ​ក្រញូវ រអ៊ូរទាំដាក់គ្នា គេច​មុខ​មិន​ចង់​ជួប​គ្នា មិនចង់ចូលផ្ទះ … ។
វិធីបដិបត្តិ
ជាដំបូង ត្រូវសង្កេតពិនិត្យខ្លួនឯងជាមុនថា ហេតុដែលកើតឡើងនេះ កើត​មក​ពីអ្វី ? អ្នកណាជាអ្នកបង្កឡើង ? បើឃើញថាមកពីយើង ក៏ត្រូវ​ព្រម​ទទួល​និងប្រញាប់សម្រេចចិត្តកែខៃឲ្យបានទាន់ពេល ។
បើបញ្ហានោះ ទាក់ទងនឹងម្ខាងទៀត ក៏សូមឲ្យប្រឹក្សារកការដោះស្រាយ ម្នាក់ៗ​ ជាមនុស្ស គឺត្រូវតែជាអ្នកយល់​ហេតុយល់ផល តែ​បើ​ដោះ​ស្រាយ​មិន​បាន គឺអាចប្រឹក្សាជាមួយអ្នកចេះដឹងតទៅទៀត ។
ឧបសគ្គសំខាន់ ដែលធ្វើឲ្យប្តីប្រពន្ធបែកបាក់គ្នា ឬនៅជាមួយគ្នាមិនបានសុខ ក៏គឺទិដ្ឋិមានះ រឹងរូស ឃើញតែពីខ្លួន​ឯងពេករហូតដល់ខ្វះមេត្តា ខ្វះ​ការ​ប្រាថ្នា​ល្អដល់គ្នា ។
ម្យ៉ាងទៀត គឺការមិនចេះទទួលកំហុស ចេះទទួលត្រូវតែម្យ៉ាង ហើយ​ច្រើន​តែ​បន្ទោសអ្នកដទៃដែលខុសនោះមិន​ដា់ច់ពីមាត់ និយាយដដែលៗ បើ​ខ្លួន​ឯងធ្វើខុសវិញមិនព្រមទទួលឡើយ ហើយបិទបាំងទៀតផង ។
ចំពោះបុថុជ្ជន ថាឲ្យធ្វើអ្វីមិនចេះខុសនោះគ្មានឡើយ លើក​លែង​តែ​មិន​ធ្វើ​អ្វី​សោះ ឯការមិនធ្វើអ្វីសោះនោះ វាជា​កំហុសមួយដោយឡែកផ្សេងទៀត ។វិស័យមនុស្សល្អ កាលបើធ្វើខុសហើយ រមែងទទួលកំហុស និងព្រមកែប្រែ មិនឲ្យខុសដដែលៗ ឡើយ ។
មនុស្សដែលធ្វើខុសហើយ ​មិនព្រមទទួលកំហុស ជា​មនុស្ស​ខូច​សុខភាព​ផ្លូវ​ចិត្ត នៅទីណា ជាមួយអ្នកណា ក៏ក្តៅ​ក្រហាយទីនោះ ព្រោះ​បើ​មាន​កំហុស​អ្វី​មួយកើតឡើង ចេះតែបន្ទោសអ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ លុះដល់មានត្រូវ មានល្អ​វិញ ក៏ប្រញាប់ទទួលខ្លួនឯង មនុស្សប្រភេទនេះ មាននៅក្នុងគ្រួសារណា គ្រួសារ​នោះ​ រកសន្តិសុខបានដោយ​លំបាក ។
ព្រោះហេតុដូច្នោះ គូ​ប្តី​ប្រពន្ធ​ណា​ត្រូវ​ការ​សេចក្តី​សុខ​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រង​ផ្ទះ​រួម​ គ្នា​ ត្រូវបណ្តុះគុណធម៌ក្នុងការគ្រប់​គ្រងផ្ទះ ឲ្យមានទៅវិញទៅមក យ៉ាងនេះ ជីវិតគូស្នេហ៍រមែងដើរទៅតាមផ្លូវ ដែលរោយទៅដោយត្របកផ្កាកុលាប ពោល​គឺមង្គលជីវិតជាពិតប្រាកដហោង ។
គោលធម៌បដិបត្តិ
ត្រូវបដិបត្តិគោលធម៌ ៣ គឺត្រូវមានសីល ៥ ព្រមដោយកល្យាណធម៌ ត្រូវ​វៀរចាកអបាយមុខ ៦ យ៉ាង និងត្រូវ​មាននូវឃរាវាសធម៌ ៤ យ៉ាង ។
ក្រុមទី ១
សីល ៥ ព្រមដោយកល្យាណធម៌
ក្រុមទី ១ ត្រូវហ្វឹកហាត់ឲ្យបាន ៖
១. មិនសម្លាប់សត្វគ្រប់ជីវិតទាំងអស់ ហើយ​ចម្រើន​នូវ​មេត្តា​ករុណា​ឲ្យ​ដល់​ព្រម ។២. មិនធ្វើចោរកម្មគ្រប់យ៉ាង ហើយ​ដល់​ព្រម​ដោយ​ការ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​ដោយ​ប្រពៃ ។៣. មិនប្រព្រឹត្តខុសក្នុងកាម ដល់ព្រមដោយក្តីសន្តោស គឺ​ព្រម​ល្មម​ចិត្ត​តែ​ជា​មួយ​នឹងគូគ្រងរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ មាននូវកាមសំវរ គឺការ​សង្រួម​ក្នុង​កាមគុណ​ទាំងឡាយ ។ ៤. មិននិយាយកុហក ព្រមទាំងមាននូវសច្ចៈ ។៥.​មិនបរិភោគទឹកស្រវឹងគ្រឿងញៀន អប់រំ​ស្មារតី​សេចក្តី​មិន​ប្រមាទ​ឲ្យ​ដល់​ព្រម ។
ក្រុមទី ២
អបាយមុខ ៦ យ៉ាងក្រុមទី ២ នេះ ត្រូវវៀរឲ្យបានជាដាច់ខាត ៖
១. សេពគ្រឿងញៀនស្រវឹងបំផ្លាញស្មារតី ។២. ការប្រព្រឹត្តអនាចារក្នុងរឿងមេថុនធម្ម ។៣. លេងល្បែងភ្នាល់ ។៤. ដើរលេងមិនស្គាល់ពេលវេលា ។៥. សេពគប់មនុស្សអាក្រក់ជាមិត្ត ។៦. ខ្ជិលច្រអូសក្នុងការងារ ។
ក្រុមទី ៣
ឃរាវាសធម៌ ៤ យ៉ាងក្រុមទី ៣ នេះ គួរឲ្យមានជាប្រចាំចិត្ត ៖
១. សច្ចៈ ស្មោះត្រង់ពិតប្រាកដដល់គ្នា ។២. ទមៈ ហ្នឹកហាត់ទូន្មានចិត្តរាល់ថ្ងៃ ។៣. ខន្តិ ចេះអត់ធន់ តស៊ូមិនខ្លាចលំបាក ។៤. ចាគៈ ចេះឲ្យទាន និងចេះលះបង់ ។
បើគ្រួសារណា ទាំងប្តី ទាំងប្រពន្ធបដិបត្តិបាននូវធម៌ ៣ ក្រុមនេះ គឺក្រុមទី ១ ហ្វឹកហាត់សម្រេចបាន ក្រុមទី ២ វៀរចាកបាន និងក្រុមទី ៣ កើត​មាន​ជា​ប្រចាំ​ចិត្ត ជីវិតពិតជាមាននូវសេចក្តីសុខ តាមវិស័យរបស់បុថុជ្ជនដែលជា​មនុស្សល្អ ។
សូមត្រួតត្រាពិនិត្យមើល តើអាត្មាអញបដិបត្តិមានការខ្វះខាតក្នុងធម៌៣ក្រុម​នេះដែរឬទេ ឬក៏សង្កេតឃើញមាន​បញ្ហាចេញពីប្រភពផ្សេងទៀតដូចជា ៖
-ការរអ៊ូរទាំ និយាយច្រើន 
ចំណុចនេះដោយច្រើនគឺមាននៅលើស្ត្រីជាភរិយា ឬជាមាតា ចំណែក​បុរស​ជា​ស្វាមី ឬជាបិតាក៏មានដែរ តែតិច​តួចទេ ។ 
ដើមហេតុព្រោះមនុស្សក្នុងផ្ទះមិនរួមដៃជួយ អ្វីៗ ត្រូវធ្លាក់មករកតែម្នាក់ ទាំង​ការ​ក្រៅ ការក្នុង ដោះ​ស្រាយមិនចេញកើតរោគសរសៃប្រសាទ ។
ដំណោះស្រាយ
ទាំងម៉ែទាំងឪទាំងកូន ត្រូវរួមដៃគ្នា អ្វីគួរជួយបានធ្វើបាន ក៏ជួយទៅធ្វើទៅ​ ។ មេផ្ទះដែលឆ្លាត មិនត្រូវចងការងារ​ក្នុងផ្ទះសម្រាប់តែខ្លួនឯង  អ្នកណាៗ ធ្វើមិនត្រូវចិត្តនោះទេ គួរបង្រៀនកូនៗ ឲ្យចេះដឹង ហើយឲ្យកូនធ្វើនូវកិច្ច​ការនោះជំនួសខ្លួន ។
គ្រប់គ្នាត្រូវយល់ដឹងថា ការងារអ្វីក៏ដោយ បើ​យើង​ធ្វើ​ទៅ​ហើយ​មាន​ផល​ឲ្យ​បាន​សុខទាំងអស់គ្នា ការងារនោះយើង​ត្រូវរីករាយនឹងធ្វើ ព្រោះ​ជា​បុណ្យ​ក្នុង​ជីវិតប្រចាំថ្ងៃ ។
-ការធ្វើអ្វីស្រេចតែចិត្តខ្លួនឯង
ចំណុចនេះ គឺចូលចិត្តធ្វើអ្វីផ្តាច់ការ មិនប្រឹក្សាគ្នាជាមុន ។ ប្តីប្រពន្ធ ទោះ​បី​ថា​មានរូបរាងផ្សេងគ្នាតែគួរមានបេះ​ ដូងជាមួយគ្នាទើបក្នុងផ្ទះមានសន្តិសុខ។ ប្តីប្រពន្ធត្រូវតែជាមនុស្សយកហេតុផលជាសំខាន់ កុំធ្វើអ្វីៗ ស្រេចតែ​ចិត្តចង់ កុំអាងខ្លួនឯងឲ្យជ្រុល ពិតមែនតែមិនបានធ្វើឲ្យគ្រួសារបែកបាក់គ្នា តែ​ត្រូវ​ដេក​បែរខ្នងដាក់គ្នា ព្រោះ​ហេតុមិនសប្បាយចិត្ត ។
ដំណោះស្រាយ
ត្រូវគ្រប់គ្រងចំណង់ មុនធ្វើឬនិយាយ ត្រូវមានសតិនិងបញ្ញាគ្រប់គ្រងជានិច្ច ត្រូវចេះក្រែងចិត្ត ក្រែងរឿង អ្វី​ដែលរង្កៀសហើយត្រូវកុំធ្វើកុំនិយាយ ត្រូវ​លះ​ទិដ្ឋិមានះ និងឧបានទានចេញពីចិត្ត ដោយយកហេតុផល និង​ភាព​ត្រឹម​ត្រូវ​ជា​គោលបដិបត្តិ ។
( មេរៀន​ជីវិត )

ដកស្រង់ចេញពី http://aphirati.blogspot.com
ដោយ ៥០០០ឆ្នាំ

ប្រវត្តិរបស់ព្រះពុទ្ធឃោសាចារ្យ



ឃោសកុមារកើតឡើង និងការសិក្សាត្រៃវេទ

រាប់អំពីកាលនៃការបរិនិព្វានរបស់ព្រះមានព្រះភាគ កន្លងទៅហើយបាន ៩៥៦ ព្រះវស្សា ។ ព្រះរាជាមួយព្រះអង្គទ្រង់ព្រះនាមថា មហានាម បានគ្រងរាជសម្បត្តិ ប្រកបដោយទសពិធរាជធម៌ក្នុងលង្កាទ្វីប ។ បានឮថា ក្នុងសម័យនោះឯង មានព្រាហ្មណ៍មាណពម្នាក់ កើតនៅក្នុងត្រកូលព្រាហ្មណ៍មួយ បិតា ឈ្មោះ កេសី ជារាជបុរោហិត មាតាឈ្មោះ កេសីនី មានលំនៅស្ថិតនៅក្នុងទីជិតនៃពោធិមណ្ឌល (កន្លែងត្រាស់ដឹងរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ) ក្នុងមជ្ឈិមប្រទេសជម្ពូទ្វីប ។ក៏ព្រោះក្នុងវេលាដែលមាណពនោះ ប្រសូត្រមកពួកបរិវាររបស់ព្រាហ្មណ៍ មានទាសៈនិងកម្មករជាដើម បញ្ចេញសំឡេង សម្តែងភាពត្រេកអររីករាយយ៉ាងគឹកកង ដូច្នោះ ទើបគេដាក់ឈ្មោះឲ្យកុមារនោះថា ឃោសៈ ។ ទីខ្លះក៏ពោលថា មាណពនោះ កើតនៅក្នុងឃោសគ្រាម ទើបដាក់ឈ្មោះឲ្យថា ឃោសៈ ។ ឃោសៈមាណពនោះ ជាអ្នកដឹងវិជ្ជា និងក្បួនសិល្បៈទាំងពួងយ៉ាងជំនាញ ចេះចប់ត្រៃវេទយ៉ាងប្រាកដក្នុងលទ្ធិ បានត្រាច់ទៅដើម្បីសាកសួរនិងដោះស្រាយបញ្ហាវិជ្ជាសិល្បៈ ក្នុងស្រុកនិគម ជនបទ រាជធានីទាំងឡាយក្នុងជម្ពូទ្វីប។ ដឹងថា មានសមណព្រាហ្មណ៍ ដែលជាបណ្ឌិតនៅក្នុងទីណាៗ ក៏ចូលទៅធ្វើការសាកច្ឆាក្នុងទីនោះៗ បណ្ឌិតដទៃ(នោះៗ) មិនអាចឆ្លើយនៅបញ្ហា ដែលមាណពនោះ សួរបានឡើយ តែមាណពនោះ អាចឆ្លើយនូវបញ្ហារបស់បណ្ឌិតទាំងនោះៗដែលសួរហើយបាន ។

ឃោសមាណពជួបនឹងព្រះរេវតត្ថេរ

មាណពនោះ គ្របសង្កត់ពេញ ទូទាំងជម្ពូទ្វីបដោយអាការយ៉ាងនេះ រហូតមកដល់វត្តមួយ (ក៏បានស្នាក់នៅក្នុងបរិវេណវត្តនោះ) ។ក៏ក្នុងវត្តនោះ មានភិក្ខុនៅច្រើនរូប ព្រះរេវតៈ (ឬធម្មឃោសៈ) ជាសង្ឃត្ថេររបស់ភិក្ខុទាំងនោះ ជាព្រះមហាខីណាស្រព បានសម្រេចបដិសម្ភិទា អាចញាំញីបរប្បវាទបាន ។ គ្រានោះ កាលវេលាអាធ្រាត្រ ព្រាហ្មណ៍មាណព បានបរិវត្តបាតញ្ជលី (ស្វាធ្យាយ) នូវមន្តឲ្យមានបទបរិបូណ៌ និងឲ្យជាបរិមណ្ឌល ព្រះថេរៈស្តាប់នូវសំឡេងព្រាហ្មណ៍ ស្វាធ្យាមន្តក៏ជ្រាបចា “ព្រាហ្មណ៍នេះ ជាអ្នកមានបញ្ញាច្រើន” (រួចទើប) គិតថា ​”បើយើងទូន្មានឲ្យមករាប់អានព្រះពុទ្ធសាសនាបាន នឹងជាការល្អ” ទើបហៅ ព្រាហ្មណ៍នោះមក រួចសួរថា “ម្នាល់ព្រាហ្មណ៍អ្នកណាហ៎្នស្រែកជាសំឡេងដូចលា” ។ ឃោសៈព្រាហ្មណ៍នោះសួរថា “នែបព្វជិតដ៏ចម្រើនលោកដឹងនូវសំឡេងរបស់ ពួកលាឬ? ព្រះថេរៈតបថា “យើងដឹង” ។ ព្រាហ្មណ៍នោះ ទើបសួរព្រះថេរៈក្នុងគណ្ឋិដ្ឋាន (គឺមន្តដែលយល់បានលំបាក) ទាំងឡាយក្នុងគម្ពីរត្រៃវេទ ទាំងគម្ពីរឥតិហាសជាគម្ពីរទី ៥ ដែលខ្លួនឯងសម្លឹងមិនឃើញន័យឡើយ ទាំងអាចារ្យរបស់ខ្លួន ក៏មិនឃើញមកហើយផង ដែលព្រះថេរៈនោះ ដោយប្រក្រតីក៏ជាអ្នក ចេះចប់ត្រៃវេទហើយ មកដល់ឥឡូវនេះ ជាអ្នកបានសម្រេចនូវបដិសម្ភិទាទៀត ព្រោះហេតុនោះ សេចក្តីលំបាកក្នុងការឆ្លើយនូវបញ្ហាទាំងនោះ ទើបមិនមានដល់លោក ព្រោះដូច្នោះ ទើបព្រះថេរៈឆ្លើយនូវបញ្ហាទាំងនោះបានភ្លាម ។ ហើយពោលនឹងព្រាហ្មណ៍នោះថា “នែព្រាហ្មណ៍ដ៏ចម្រើន អ្នកសាកសួរយើងមកច្រើនហើយ ឥឡូវនេះ យើងនឹងសាកសួរនូវ បញ្ហាកម្មនឹងអ្នកមួយ អ្នកនឹងឆ្លើយបញ្ហាយើងបានឬទេ ? ” ព្រាហ្មណ៍តបថា “ខ្ញុំនឹងឆ្លើយមន្តនោះប្រគេនបាន លោកម្ចាស់ចូរសួរមកចុះ ” ទើបព្រះថេរៈសួរនូវបញ្ហាក្នុងគម្ពីរអភិធម្ម ចិត្តយមកៈ១ នេះថា “យស្ស ចិត្តំ ឧប្បជ្ជតិ ន​ និរុជ្ឈតិ តស្ស ចិត្តំ និរុជ្ឈិស្សតិ ន ឧប្បជ្ជិស្សតិ យស្ស វា បន ចិត្តំ និរុជ្ឈិស្សតិ ន ឧប្បជ្ជិស្សតិ តស្ស ចិត្តំ ឧប្បជ្ជតិ ន និរុជ្ឈតិ, ចិត្តរបស់បុគ្គលណា រមែងកើតឡើង រមែងមិនរលត់ ចិត្តរបស់បុគ្គលនោះ នឹងរលត់ នឹងមិនកើតឡើង ឬក៏ចិត្តរបស់បុគ្គលណា នឹងរលត់ នឹងមិនកើតឡើង ចិត្តរបស់បុគ្គលនោះ រមែងកើតឡើង រមែងមិនរលត់” ២ ។

ព្រាហ្មណ៍មាណពនោះ មិនអាចនឹងឆ្លើយបាន មិនថាលើ ឬក្រោម ទើបសួរថា “បពិត្រលោកម្ចាស់ដ៏ចម្រើន មន្តនេះឈ្មោះមន្តអ្វី? “ព្រះថេរៈតបថា “ម្នាល់ព្រាហ្មណ៍ មន្តនេះឈ្មោះថា ពុទ្ធមន្ត”។ ព្រាហ្មណ៍សួរថា “លោកម្ចាស់ដ៏ចម្រើន ឲ្យមន្តនេះដល់ខ្ញុំព្រះករុណា បានដែរឬទេ? ” ព្រះថេរៈតបថា “ម្នាល់ព្រាហ្មណ៍ យើងឲ្យ (មន្តនេះ) ដល់អ្នកបាន លុះត្រាតែអ្នកបួសជាបព្វជិតដូចយើង” ។

១. អភិ. យម. យមកវគ្គ. ៩១. ១/១ ។
២. ពាក្យថា រមែងកើតឡើង គឺនៅក្នុងឧប្បាទខណៈ, ពាក្យថា រមែងមិនរលត់ គឺ មិនទាន់ដល់និរោធឬភង្គខណៈ ។ ចិត្តក្នុងទីនេះ សំដៅដល់បច្ឆិមចិត្ត គឺចុតិចិត្ត របស់ព្រះអរហន្ត ខណៈចិត្តរបស់ព្រះអរហន្តកំពុងប្រព្រឹត្តទៅ ឈ្មោះថា រមែងកើតឡើង រមែងមិនរលត់ កាលដល់ភង្គខណៈហើយ ចុតិចិត្តនោះ ក៏នឹងរលត់ និងមិនមានចិត្តដទៃកើតឡើងតទៅទៀត ។

មាណពបួស ប្រាកដឈ្មោះ ព្រះពុទ្ធឃោសៈ

ឃោសៈព្រាហ្មណ៍ដែលបុព្វហេតុ (គឺកុសលក្នុងកាលមុន) ទាំងឡាយដាស់តឿនហើយ ទើបសូមបព្វជ្ជា ដើម្បីត្រូវការ​មន្ត ព្រះថេរៈទើបឲ្យព្រាហ្មណ៍បព្វជ្ជាឧបសម្បទាហើយ ឲ្យរៀនព្រះត្រៃបិដកវចនៈ ភិក្ខុនោះ ក៏យល់ដឹងអត្ថធម៌ របស់ព្រះត្រៃបិដកថា “នេះជាឯកាយមគ្គ (ដំណើរផ្លូវដ៏ឯក ប្រសើរជាងលទ្ធិចាស់របស់ខ្លួន)” (តមក) ក៏បានជាអ្នកប្រាកដច្បាស់ក្នុងលោក ដូចពន្លឺភ្លើង ដូចពន្លឺព្រះចន្ទ ដូចពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដោយការដែលលោកបានព្យាករណ៍, ភិក្ខុឃោសៈ ទើបបានប្រាកដនាមថា ព្រះពុទ្ធឃោសៈ ព្រោះល្បីផ្សាយទៅក្នុងផ្ទៃផែនដីដូចព្រះពុទ្ធអង្គ ។

ព្រះថេរៈបញ្ជូនឲ្យទៅប្រែគម្ពីរអដ្ឋកថា

ព្រះពុទ្ធឃោសៈនោះ ជាអ្នកនៅក្នុងវិហារនោះ បានតែងបករណ៍ឈ្មោះ ញាណោទ័យ ទុកក្នុងវិហារហើយ ផ្តើមតែងអដ្ឋកថា ព្រះអភិធម្មសង្គណី និងអដ្ឋកថាច្បាប់ឈ្មោះ អដ្ឋសាលនី ព្រះថេរៈឃើញដូច្នោះទើបប្រាប់ថា “ម្នាល់អាវុសោពុទ្ធឃោសៈ ក្នុងជម្ពូទ្វីបនេះ មានតែគម្ពីរព្រះត្រៃបិដកបាលីប៉ុណ្ណោះ អដ្ឋកថារបស់ព្រះត្រៃបិដកនោះ និងថេរវាទ (គឺពាក្យដែលព្រះថេរៈក្នុងសម័យសង្គីតិ ពោលទុកជាច្បាប់)  មិនមាន តែអដ្ឋកថាព្រះត្រៃបិដកដែល ឡើងកាន់សង្គីតិទាំង ៣ លើក ជាពាក្យដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់សម្តែងទុក និងព្រះថេរៈទាំងឡាយ មានព្រះសារីបុត្រជាដើមចងក្រងទុកហើយ ឯព្រះមហិន្ទត្ថេរ ត្រួតមើលកថាមគ្គ (សម្តែងផ្លូវនៃពាក្យដែលពោលទុក) ហើយ (រួបរួមមក) តែងទុកដោយភាសាសីហឡៈ កំពុងប្រព្រឹត្តទៅ នៅក្នុងសីហឡទ្វីប ចូរលោកទៅកាន់សីហឡទ្វីបនោះ ត្រួតមើលឲ្យសព្វអន្លើហើយ បកប្រែមកជា ភាសាមគធបាន អដ្ឋកថានោះ នឹងនាំមកនូវប្រយោជន៍សុខដល់មនុស្សលោកទាំងពួង” ។

កាលព្រះថេរៈណែនាំយ៉ាងនោះ ព្រះពុទ្ធឃោសៈ ជាអ្នកមានបញ្ញាច្រើន ក៏កើតបីតិសោមនស្ស ក្រាបទូលលាព្រះឧបជ្ឈាយ៍ និងភិក្ខុសង្ឃ បានធ្វើដំណើរទៅកាន់កំពង់ទឹកដោយលំដាប់ ឡើងទូកទៅជួបព្រះពុទ្ធទត្តត្ថេរតាមផ្លូវដែលមកដល់កណ្តាលសមុទ្រ ក៏បាននិយាយប្រាស្រ័យគ្នា ហើយធ្វើដំណើរបន្តទៅដរាបដល់កំពុង ក្រុងលង្កា ក្នុងកាលនោះ ព្រះបាទមហានាម គ្រប់គ្រងរាជ្យក្នុងលង្កាទ្វីប ។

តែងបករណ៍ ឈ្មោះវិសុទ្ធិមគ្គ

ព្រះពុទ្ធឃោសៈ និមន្តទៅជួបព្រះសង្ឃក្នុងវិហារ ក្រុងអនុរាធបុរី ហើយទើបទៅ កាន់សំណាក់ព្រះសង្ឃបាលត្ថេរ ដែលគង់នៅក្នុងមហាបធានឃរៈ បានស្តាប់(ជ្រាបសេចក្តី) អដ្ឋកថាភាសាសីហឡៈ និងថេរវាទទាំងពួងហើយ ជឿទុកចិត្តថា “នេះឯង ជាព្រះពុទ្ធាធិប្បាយរបស់ ព្រះធម្មសាមិត្រពិត” ។ ទើបទៅកាន់ទីប្រជុំសង្ឃ ក្នុងវិហារនោះ ដើម្បីសូមគម្ពីរធ្វើអដ្ឋកថាព្រះត្រៃបិដក ក៏បានពោលសូមថា “សូមលោកម្ចាស់ទាំងឡាយ មេត្តាឲ្យសៀវភៅគម្ពីរទាំងឡាយ ដល់ខ្ញុំព្រះករុណា ដើម្បីធ្វើអដ្ឋកថា” ។ ដើម្បីសាកល្បងសមត្ថភាពរបស់លោក ទើបភិក្ខុសង្ឃឲ្យគាថា ២ បទ ហើយពោលថា “លោកចូរសម្តែងសមត្ថភាពក្នុងគាថា ២ បទនេះ យើងទាំងឡាយ បានឃើញសមត្ថភាពរបស់លោកហើយ នឹងប្រគល់ ច្បាប់គម្ពីរឲ្យទាំងអស់” ព្រះពុទ្ធឃោសៈមើលបាលីព្រះត្រៃបដិក និងអដ្ឋកថា របស់ព្រះត្រៃបិដកនោះហើយ ទើបព្រះថេរៈរួបរួមព្រះត្រៃបិដកព្រមទាំងអដ្ឋកថាដោយសង្ខេប តែងបករណ៍ ឈ្មោះ វិសុទ្ធិមគ្គឡើង ក្នុងមហាវិហារនេះឯង ។

គ្រានោះ ទេវតា១មានបំណង ដើម្បីនឹងប្រកាសថ្វីដៃរបស់លោកឲ្យប្រាកដ ក្នុងមហាជន ទើបបណ្តាលឲ្យ សៀវភៅគម្ពីរច្បាប់ (ដែលលោកសរសេររួចហើយ) ឲ្យអន្តរធានបាត់ទៅ ទើបលោកសរសេរឡើងថ្មីមួយច្បាស់ទៀត ទេវតាក៏បណ្តាលឲ្យ អន្តរធានបាត់ទៅទៀត ទើបលោកសរសេរឡើងថ្មី លើកទី ៣ ទៀត ក៏បានចប់សព្វគ្រប់ទៀត ក្នុងគ្រានោះ ព្រះពុទ្ធឃោសៈនិមន្តព្រះសង្ឃ ដែលជាអ្នកឈ្លាសក្នុងធម៌ របស់ព្រះសម្ពុទ្ធឲ្យមកប្រជុំគ្នា ក្នុងទីជិតមហាពោធិព្រឹក្ស (ប្រទេសលង្កា) ប្រារព្ធនឹងអានបករណ៍វិសុទ្ធិមគ្គ នោះ (ឲ្យសង្ឃស្តាប់) ស្រាប់តែទេវតាដែលបំបាំងសៀវភៅនោះ នាំសៀវភៅទាំងពីរចប់នោះ មកប្រគេនសងវិញព្រមក្នុងខណៈនោះ ទើបបានជាសៀវភៅ វិសុទ្ធមគ្គបីចប់ឡើង ក៏បានប្រគល់សៀវភៅទាំងបីចប់ ទៅព្រះភិក្ខុសង្ឃ, ភិក្ខុសង្ឃឲ្យអានសៀវភៅទាំងបីចប់ ព្រមគ្នា ការខុសភ្លាំងភ្លាត់បីចប់នោះ ដោយគណ្ឋៈក្តី ដោយអក្ខរៈក្តី ដោយបទក្តី ដោយព្យញ្ជនៈក្តី ដោយអត្ថក្តី ដោយការសរសេរមុន ក្រោយក្តី ដោយវាទៈទាំងឡាយមានថេរវាទជាដើមក្តី ដោយព្រះបាលីទាំងឡាយក្តី មិនមានឡើយ បានឮថា កាលគម្ពីរវិសុទ្ធិមគ្គទាំង ៣ ដែលព្រះពុទ្ធឃោសៈ ធ្វើរួចស្រេចហើយយ៉ាងនោះ ទេវតាទាំងឡាយ បាននាំគ្នាធ្វើសាធុការ សម័យនោះភិក្ខុច្រើនពាន់ប្រជុំគ្នានៅក្នុងវិហារ ឃើញការអស្ចារ្យនោះហើយ ក៏នាំគ្នាសរសើរឲ្យសាធុការ ប្រកាសប្រាប់គ្នាសុសសាយទៅថា “នេះព្រះពោធិសត្វ មេត្រីមកកើត ដោយឥតសង្ស័យ”២ ។

១.ខ្លះថា ព្រះសង្ឃ។
២.នេះជាការឃើញអស្ចារ្យរបស់ភិក្ខុទាំងឡាយទេ មិនប្រាកដជាព្រះមេត្រីឡើយ។

បកប្រែអដ្ឋកថាព្រះត្រៃបិដក មកជាភាសាមគធៈ

ចំណែកស្តេចផែនដី ទ្រង់បានស្តាប់ដំណឹងនោះ ក៏ស្តេចចេញពីព្រះនគរព្រមទាំងរាជបរិវារ ទៅកាន់មហាវិហារ ទ្រង់នមស្ការព្រះសង្ឃហើយ ទ្រង់នមស្ការព្រះពុទ្ធឃោសៈ និមន្តឲ្យទទួលនូវចង្ហាន់នៅក្នុងរាជវាំងជាប្រចាំ រហូតដល់ការតែងគម្ពីរចប់ ព្រះថេរៈទទួលនិមន្តដោយតណ្ហីភាព ។

ព្រះភិក្ខុសង្ឃឃើញសមត្ថភាពរបស់ព្រះថេរៈហើយ ទើបប្រគល់សៀវភៅ ព្រះត្រៃបិដកបាលី ព្រមទាំង សៀវភៅអដ្ឋកថាសីហឡៈឲ្យដល់ព្រះថេរៈ ព្រះថេរៈទទួលសៀវភៅគម្ពីរទាំងអស់ ទៅទុកក្នុងប្រាសាទ ឈ្មោះថា បធានឃរៈ ដែលតាំងនៅខាងត្បូងនៃមហាវិហារ បកប្រែព្រះអដ្ឋកថាទាំងអស់ ធ្វើជាអដ្ឋកថាព្រះត្រៃបិដក ក្នុងភាសាមគធដែលជាមូលភាសា (គឺភាសាដើម) ។

ក៏អដ្ឋកថាសីហឡៈនោះមាន ៣ ភាគ គឺ មហាអដ្ឋកថា ១ បច្ចរិយអដ្ឋកថា ១ កុរុន្ទីអដ្ឋកថា ១ ។

អដ្ឋកថាដែលឡើងកាន់មហាសង្គីតិ ព្រះមហិន្ទត្ថេរនាំមកតែងទុកក្នុងភាសាសិហឡៈ ឈ្មោះថា មហាអដ្ឋកថា ។

មានផ្ទះផែមួយខ្នង មានឈ្មោះហៅនៅក្នុងភាសាសីហឡៈថា បច្ចរិយៈ ។ អដ្ឋកថា ដែលភិក្ខុទាំងនោះ ប្រជុំគ្នាធ្វើក្នុងផ្ទះផែនោះ ឈ្មោះថា បច្ចរិយអដ្ឋកថា ។

មានវិហារមួយកន្លែង ឈ្មោះកុរុន្ទីវិហារ ។ អដ្ឋកថាដែលភិក្ខុទាំងនោះប្រជុំគ្នាធ្វើក្នុងវិហារនោះ ឈ្មោះថា កុរុន្ទីអដ្ឋកថា ។

វាទដែលព្រះថេរៈជំនាន់មុនមានព្រះថេរិកាចារ្យ (អាចារ្យធំ) ជាដើមកាន់យកន័យព្រះបាលីតែងទុក ឈ្មោះថា ថេរវាទ ។

ព្រះពុទ្ធឃោសៈ ប្រែកុរុន្ទីអដ្ឋកថាភាសាសីហឡៈ ធ្វើអដ្ឋកថា ព្រះវិន័យបិដក ឈ្មោះសមន្តប្បាសាទិកា ក្នុងភាសាមគធៈហើយ តពីនោះក្នុងសុត្តន្តបិដក បកប្រែមហាអដ្ឋកថាអពីភាសាសីហឡៈ តាំងជាអដ្ឋកថាទីឃនិកាយ ឈ្មោះសុមង្គលវិលាសិនី, ជាអដ្ឋកថាមជ្ឈិមនិកាយ ឈ្មោះបបញ្ចសូទនី, ជាអដ្ឋកថា សំយុត្តនិកាយ ឈ្មោះ សារត្ថបកាសិនី, និងជាអដ្ឋកថាអង្គុត្តរនិកាយ ឈ្មោះមនោរថបូរណី, តពីនោះ ក្នុងអភិធម្មបិដក បកប្រែបច្ចរិយអដ្ឋកថាអំពីភាសាសីហឡៈ តាំងជាអដ្ឋកថាបករណ៍ ធម្មសង្គណី ឈ្មោះអដ្ឋសាលនីក្នុងភាសាមគធៈ ជាអដ្ឋកថាបករណ៍វិភង្គ ឈ្មោះសម្មោហវិនោទនី និងជាអដ្ឋកថា ៥ បករណ៍ ឈ្មោះបរមត្ថទីបនី ។

ព្រះពុទ្ធឃោសៈ ធ្វើអដ្ឋកថាសីហឡៈ ទាំងអស់ឲ្យជាអដ្ឋកថា ព្រះត្រៃបិដក ក្នុងភាសាមគធៈ ដែលជាមូលភាសា ដូចពោលមកហើយដូច្នោះ អដ្ឋកថានោះឯង បាននាំមកនូវប្រយោជន៍សុខដល់ពពួកជនក្នុងប្រទេសដទៃៗ ទាំងពួង យ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ហើយរស់នៅរហូតដល់អស់អាយុ ទើបទៅកាន់ទេវលោកនោះឯង ។

កាលដែលបានបកប្រែអដ្ឋកថាព្រះត្រៃបិដក ចប់សព្វគ្រប់ហើយ ផែនដីកក្រើកញ័រ (ជាអស្ចារ្យ) អដ្ឋកថាព្រះត្រៃបិដក ដែលព្រះថេរៈធ្វើដូចពោលមកនេះ គឺបកប្រែចប់សព្វគ្រប់ តែក្នុងរយៈកាល ១ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ។

លុះបកប្រែរួចហើយ ព្រះពុទ្ធឃោសៈ ប្រាថ្នាដើម្បីនឹងបានមកថ្វាយបង្គំព្រះមហាពោធិព្រឹក្ស ទើបក្រាបថ្វាយបង្គំព្រះភិក្ខុសង្ឃ ត្រឡប់មកជម្ពូទ្វីបវិញ ។

ព្រះរាជាមហានាម ទ្រង់គង់ផែនដីអស់ ១២ ឆ្នាំ ទ្រង់ធ្វើបុណ្យច្រើនយ៉ាង ដោយប្រការផ្សេងៗហើយ ស្តេចក៏ទៅកាន់បរលោកតាមយថាកម្ម ។ ចំណែកព្រះពុទ្ធឃោសត្ថេរនោះ បានរចនាអដ្ឋកថា នៃព្រះត្រៃបិដកទុក បានសាងប្រយោជន៍ដ៏សមគួរដល់សត្វលោកជាច្រើន តាំងនៅរហូតគ្រប់អាយុខ័យ ក៏បានទៅកាន់ឋានតាវត្តិង្សហើយ ដូច្នេះឯង ។

សេចក្តីប្រាថ្នាព្រះពុទ្ធឃោសត្ថេរ

យំ សិទ្ធំ ឥមិនា បុញ្ញ  យំ ចញ្ញំ បសុតំ មយា ឯតេន បុញ្ញកម្មេន    ទុតិយេ អត្តសម្ភវេ

តាវតឹសេ បមោទេន្តោ         សីលាចារគុណេ រតោ អលគ្គោ បញ្ចកាមេសុ        បត្វា បឋមំ ផលំ

អន្តិមេ អត្តភាវម្ហិ       មេត្តេយ្យំ មុនិបុង្គវំ លោកគ្គបុគ្គលំ នាថំ      សព្វសត្តហិតេ រតំ

ទិស្វាន តស្ស ធីរស្ស សុត្វា សទ្ធម្មទេសនំ អធិគនា ផលំ អគ្គំ       សោភេយ្យំ ជិនសាសនន្តិ ។

បុណ្យណា ដែលសម្រេចហើយដោយការធ្វើនេះ និងបុណ្យដទៃណា ដែលខ្ញុំបានខ្វល់ខ្វាយទុក ដោយអំណាចនៃបុណ្យនោះ ក្នុងអត្តភាពទី ២ សូមឲ្យខ្ញុំរីករាយក្នុងឋានតាវត្តិង្ស ត្រេកអរក្នុងគុណគឺសីល និងអាចារៈ មិនជាប់ជំពាក់ក្នុងកាមគុណទាំង ៥ បានសម្រេចអរិយផលទី ១ (សោតាបត្តិផល) ក្នុងអត្ថភាពចុងបំផុត សូមឲ្យខ្ញុំបានជួបព្រះអារ្យមេត្រី ព្រះមុនីដ៏ប្រសើរ ជាបុគ្គលចម្បងក្នុងលោក ជាព្រះលោកនាថ ទ្រង់ពេញ ព្រះទ័យក្នុងការជួយសត្វលោកទាំងពួង សូមឲ្យខ្ញុំបានស្តាប់ព្រះសទ្ធម្មរបស់ព្រះមុនីអង្គនោះ ដែលទ្រង់ជាអ្នកប្រាជ្ញ ហើយបានសម្រេចអរិយផលជាន់ខ្ពស់ (អរហត្តផល) ញុំាងព្រះសាសនារបស់ព្រះជិនស្រីឲ្យល្អស្អាត ដោយប្រការដូច្នេះហោង ។

កំណើតសត្វ​ ៤​ យ៉ាង​

សូម​ញាតិ​ញោម​ បង​ប្អូន​ប្រុស​ស្រី​ មិត្ត​អ្នក​អា​ន​ទាំង​ឡាយ​ សិក្សា​អំពី​កំណើត​សត្វ​ឲ្យ​បាន​ដឹង​ជា​មុន​សិន​ ។
តាម​ពិត​កំណើត​សត្វ​លោក​មាន​ច្រើន​ប្រ​ភេទ​ណាស់​ ដូច​ដែល​ព្រះ​ដ៏​មាន​បុណ្យ​របស់​យើង​ត្រាស់​ថា​ (សត្តា-អនន្ហា) ប៉ុន្តែ​ក្នុង​បញ្ហា​នេះ​ដែរ​ ព្រះ​អង្គ​ក៏​ទ្រង់​បាន​បំព្រួញ​ ឲ្យ​ខ្លី​មក​ដើម្បី​ឲ្យ​យើង​ទាំង​អស់​គ្នា​ងាយ​ស្រួល​សិក្សា​ គឺ​មាន​ត្រឹម​តែ​ ៤​ ប្រភេទ​ប៉ុណ្ណោះ​ គឺ៖

ទី​១. អណ្ឌ​ជៈ  សំដៅ​យក​សត្វ​ទាំងឡាយ​ណា​ ដែល​មក​អា​ស្រ័យ​ក្នុង​ស៊ុត​ ហើយ​ចោះ​ទំលាយ​សំបក​ស៊ុត​ចេញ​មក​ ដូច​ជាៈ សត្វ​ចាប លលក​ មាន់​ ទា​ ជា​ដើម ។
ទី​២. ជលាពុជៈ   សំដៅ​យក​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ ដែល​សម្រាល​ចេញ​ពី​ផ្ទៃ​មេ​ ឬ​ផ្ទៃ​ម្តាយ​ដូច​ជា​ សត្វ​មនុស្ស​ គោ​ ក្របី​ ឆ្កែ​ ឆ្មា​ ដំរី សេះ​ ជា​ដើម ។
ទី​៣. សំសេទជៈ   សំដៅ​យក​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ ដែល​កើ​ត​មក​ពី​ត្រី​ស្អុយ សាក​សព ឬ​ក្នុងវត្ថុ​ជូរ​ផ្អូម ជា​ដើម​ ដូច​ជា​ សត្វ​ដង្កូវ​ ។ល។​
ទី​៤. ឧ​ប​បា​តិ​កៈ​   សំដៅ​យក​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ ដែល​កើត​ឡើង​ឯង​ៗ​ ដូច​ជា​ ទេ​វតា​ នរក​ ប្រេត ជាដើម ។

បើ​សង្កេត​លើ​មាតិ​ការធម៌​ខាង​ដើម​ចាប់​ពី​មាតិ​កាទី ១ រហូត​ដល់​ទី​ ៣​ ខ្ញុំ​ជឿ​ជាក់​ថា​ញាតិ​ញោម​បង​ប្អូន​ប្រុស​ស្រី​ មិត្ត​អ្នក​អាន​ពិ​ត​ជា​មិន​ឆ្ងល់​ទេ​ ប៉ុន្តែ​រឿង​ដែល​អាថ៌​កំបាំង​ ហើយ​គួរ​ឲ្យ​ងឿង​ឆ្ងល់​នោះ គឺ​មាតិ​កា​ធម៌​ទី​ ៤​ គឺ​ កំណើត​សត្វ​ទី ៤​ ដូច្នេះ​ សូម​ឆ្លៀត​ឱ​កាស​លើក​យក​កំណើត​សត្វ​ទី ៤​ មក​អធិប្បាយ​ដូច​តទៅៈ

អធិ​ប្បាយ​កំណើត​សត្វ​ទី​ ៤
នៅ​ក្នុង​ព្រះ​អដ្ឋ​កថា​ បាន​សម្តែង​ថា​ បណ្តា​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ សត្វ​ប្រ​ភេទ​មួយ​កើត​ឡើង​ដោយ​ចោះ​សំបក​ស៊ុត​ចេញ​ ប្រភេទ​មួយ​កើត​ឡើង​ដោយ​អា​ស្រ័យ​វត្ថុ​ស្មោ​កគ្រោក​ ប្រភេទ​មួយ​កើត​ឡើង​ដោយ​សារ​ការ​សម្រាល​ចេញ​ពី​ផ្ទៃ​មេ ឬ​ផ្ទៃ​ម្តាយ ។ តែ​សម្រាប់​សត្វ​ឧ​បបាតិកៈ​ កំណើត​ គឺ​សំ​ដៅ​ដល់​សត្វ​ដែល​កើត​ឡើង​ដោយ​ពុំ​អា​ស្រ័យ​ហេតុ​ ដូច​សត្វ​ ៣​ ប្រភេទ​ខាង​លើ​ឡើយ​ ។

សត្វ​ពួក​នេះ​ វេលា​កើត​ក៏​កើត​ឡើង​ឯង​ៗ​ មាន​រូប​កាយ​ធំ​ឡើង​ភ្លាម​ៗ​ ។ សេចក្តី​អធិប្បាយ​យ៉ាង​នេះ​ យើង​គប្បី​យល់​ចូល​ចិត្ត​ថា​ ឧ​បបា​តិកៈ​កំណើត​ គឺ​ជា​កំណើត​ប្រ​ភេទ​មួយ​ ដែល​កើត​ឡើង​ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​មេ​បា​ឲ្យ​កំណើត​ឡើយ ។ អា​ស្រ័យ​ទៅ​លើ​ពុទ្ធ​ភា​សិត​ច្រើន​កន្លែង​ ស្តែង​ឲ្យ​ឃើញ​ថា​ ពួក​ទេវតា​និង​ពួក​នរក​ សុទ្ធ​តែ​ជាឧ​បបាតិកៈ​កំណើត​ ។



ម៉្យាង​ទៀត​ ក្នុង​អដ្ឋ​កថា​ដដែល​មាន​តួ​យ៉ាង​ថា ពួក​ទេ​វតា​ជា​ឧ​បបាតិ​កៈ​កំណើត​នេះ​ បាន​ដល់​ទេ​វតា​ចាតុម្ម​មហា​រាជិកា​រហូត​ដល់​ទេ​វតា​ជាន់​ខ្ពស់​ៗ​ឡើង​ទៅ​ជា ​លំដាប់ ។ ចំណែក​ភុម្ម​ទេវ​តា​ គឺ​ទេ​វតា​ដែល​ស្ថិត​នៅ​លើ​ផែន​ដី​នេះ​ រមែង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​បា​ន​ទាំង​ ៤​ កំណើត​ ហើយ​លោក​បា​ន​បញ្ជាក់​បន្ថែម​ថា​ មនុស្ស​ខ្លះ​ក៏​ជា​ឧ​បបា​តិកៈ​កំណើត​ដែ​រ (​ដូ​ច​ជា​នាង​ចិញ្ចា​ជា​ដើម​) ។

ក្នុង​សេចក្តី​នេះ​ ខ្ញុំ​មិន​បាន​អធិប្បាយ​ឲ្យពិស្តារ​ទេ​ បើ​មិត្ត​អ្នក​អាន​ចង់​យល់​ច្បាស់​ អំពី​រឿង​ឧ​បបាតិ​កៈ​កំណើត​នេះ​ សូម​និ​មន្ត​និង​អញ្ជើញ​តាម​ដាន​នៅ​ក្នុង​អគ្គ​ញ្ញ​សូត្រ​ទៀត​ចុះ ។

ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវ​ភៅ " តើ​នរក​មាន​ដែរ​ឬ​ទេ? " រៀប​រៀង​ដោយ​ ភិក្ខុ វជិរប្ប​ញ្ញោ​ សាន-សុជា​

ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ​​  
http://www.5000-years.org/

Monday, October 21, 2013

វិធីសាស្ត្រនាំឲ្យរីកចម្រើនដល់ជីវិត

ក្នុងដែនដីនៃភារតរដ្ឋ(ឥណ្ឌា) នាសម័យមុនពុទ្ធកាល ប្រជាជនភាគច្រើនគោរពរាប់អាន និងបូជាសាសនា ព្រាហ្មណ៍ហិណ្ឌូ មានជំនឿជឿលើព្រះអាទិទេព ដូចជាព្រះឥន្ទ ព្រះព្រហ្ម ព្រះនារាយណ៍ និង ព្រះឥសូរជាដើម ដោយមានព្រាហ្មណ៍គឺជាអ្នកដើរតួនាទីសាងទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងព្រះអាទិទេពទាំងនោះ ប្រៀនប្រដៅ សាសនានិងប្រកបពិធីកម្មដល់ប្រជាជនគ្រប់វណ្ណៈ ជឿថា ព្រះអាទិទេពជាអ្នកសាងអ្វីៗទាំងពួង អាចឲ្យគុណ និង ទោសដល់មនុស្សបាន ដើម្បីការពារមិនឲ្យកើតមានហេតុភេទអាក្រក់ផ្សេងៗ មនុស្សត្រូវតែប្រកបពិធីកម្មបួង សួងផ្គាប់ចិត្ត ฺ่ព្រះអាទិទេពទាំងនោះដើម្បីកុំឲ្យបណ្តាលគ្រោះមហន្តរាយផ្សេងៗដល់មនុស្ស ពិធីកម្មនេះហៅថា ពិធីបូជាយញ្ញ គឺ សម្លាប់សត្វយកឈាមនិងសាច់ ទឹកដោះរាវ សាចចូលទៅក្នុងភ្នក់ភ្លើង ដោយយល់ ឃើញថា ភ្លើង(ព្រះអគ្និទេព)គឺជាទូតរបស់ព្រះអាទិទេព ទោះបីជាមនុស្សខំបូជាផ្គាប់ចិត្តយ៉ាងណាក៏ដោយ គ្រោះ មហន្តរាយក៏នៅតែកើតមានដដែល កាលបើឃើញថាមនុស្សមិនអាចពឹងពាក់ព្រះអាទិទេពតទៅទៀតបាន ទើបជាហេតុឲ្យមនុស្សមួយចំនួនគិតរកច្រកចេញ គឺ គិតស្វែងរកទីពឹងខាងផ្លូវចិត្តជំនួសវិញ អ្នកដែលរិះរកទីពឹង ខាងផ្លូវចិត្តទាំងនោះហៅថា អត្តនាថការី ឬហៅថា ទស្សនវិទូហ្នឹងឯង ពួកគេបានផ្សព្វផ្សាយ គោលគំនិតដែលរិះរកឃើញរបស់ខ្លួនដល់អ្នកដទៃ រហូតដល់អ្នកខ្លះក៏ប្រកាសខ្លួនជាគណាចារ្យ ឬ មេលទ្ធិនៃ គោលគំនិតនោះៗ ប៉ុន្តែនៅមានបញ្ហា ១ ដែលនៅ ជជែកគ្នាមិនទាន់ដាច់ស្រេចក្នុងចំណោមមេលទ្ធិទាំងនោះ គឺថា "តើអ្វីទៅជាមង្គលរបស់ជីវិត?"
ក្រោយពីព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ទ្រង់ត្រាស់ដឹងសច្ចធម៌ហើយស្តេចយាងផ្សព្វផ្សាយសច្ចធម៌ទាំងនោះដល់ មហាជនបានយាងមកប្រថាប់នៅឯវត្តជេតវ័នក្បែរទីក្រុងសាវត្ថីនៃដែនកោសល នៅរាត្រីថ្ងៃមួយ សក្កទេវរាជ បានដឹកនាំគណៈប្រតិភូទេវតាជាច្រើនចូលគាល់ព្រះបរមសាស្តាហើយបានក្រាបទូលសួរថា "តើអ្វីទៅជាមង្គលរបស់ជីវិត? " ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាម្ចាស់ទើបត្រាស់សម្តែងវិធីសាស្ត្រនាំឲ្យរីកចម្រើន ដល់ជីវិត ៣៨ ប្រការដោយពឹងផ្អែកលើការហាត់ពត់លត់ដំខ្លួន ប្រកបដោយវិចារណញាណ ត្រឹមត្រូវតាម សច្ចធម៌យ៉ាងល្អប្រពៃ បុគ្គលណាបដិបត្តិបាន តែងទទួលបានផលតាមសមគួរដល់ទង្វើរបស់ខ្លួន ផ្តើមតាំងពី ក្លាយជាមនុស្សល្អ មានគំហើញត្រូវតាមសភាពពិត ដឹកនាំជីវិតទៅកាន់ផ្លូវរីកចម្រើន ជាប្រភពនៃភោគទ្រព្យ ទាំងពួង និង ដឹកនាំជីវិតឆ្ពោះទៅរកការយកឈ្នះកិលេស ចូលដល់ព្រះនិព្វានបានជាទីបំផុត ។
វិធីសាស្ត្រនាំឲ្យរីកចម្រើនដល់ជីវិត ៣៨ ប្រការនោះ គឺ
១.មិនសេពគប់ជនពាល(មនុស្សទំនើង) ២.សេពគប់បណ្ឌិត ៣.បូជាបុគ្គលដែលគួរបូជា ៤.រស់នៅត្រង់កន្លែង ដែលមានបរិស្ថានល្អ ៥.សាងអំពើល្អទុកមុនយ៉ាងព្រមព្រឺស ៦.តម្កល់ខ្លួនទុកយ៉ាងត្រឹមត្រូវ ៧.មានចំណេះដឹង ច្រើន ៨.មានជំនាញ ៩.មានសណ្តាប់ធ្នាប់ល្អ ១០.ចេះប្រើសម្តីឲ្យកើតប្រយោជន៍ ១១.ចិញ្ចឹមបីបាច់អ្នកមាន គុណ(ឪពុកម្តាយ) ១២.ថ្នាក់ថ្នមកូន ១៣.ថ្នាក់ថ្នមភរិយា ១៤.ការងារមិនកកស្ទះ ១៥.ឲ្យវត្ថុទាន ធម្មទាន អភ័យទាន ១៦.ប្រព្រឹត្តគុណធម៌ ១៧.ជួយសង្គ្រោះញាតិ ១៨.ការងារគ្មានទោសពៃរ៍ ១៩.ចៀសវាងបាប ២០.ចៀសវាងការផឹកគ្រឿងស្រវឹង ២១.មិនប្រមាទក្នុងធម៌ទាំងឡាយ ២២.ចេះគួរសម ឬ គោរព ២៣.សុភាព រាបសា ឱនលំទោន ២៤.ពេញចិត្តនឹងរបស់ដែលខ្លួនមានបាន ២៥.ចេះដឹងគុណ ឬ ចេះអរគុណ 26.ស្តាប់ធម៌ តាមកាលគួរ ២៧.មានអំណត់អត់ធ្មត់ ២៨.ប្រដៅងាយ ឬ ចេះស្តាប់ហេតុផល ២៩.ជួបអ្នកស្ងប់(សមណៈ) ៣០.សន្ទនាធម៌តាមកាលគួរ ៣១.ចេះគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង ឬ ចេះទប់សង្កត់កិលេស ៣២.ដឹកនាំជីវិតយ៉ាងប្រសើរ តាមអរិយមគ្គ ៣៣.យល់ការពិតរបស់ជីវិត ៣៤.ធ្វើព្រះនិព្វានឲ្យុជាក់ច្បាស់ ៣៥.ចិត្តមិនញាប់ញ័រនឹងលោកធម៌ ៣៦.ចិត្តគ្មានសំណោកសោកសៅ ៣៧.ចិត្តហ្មត់ហ្មង ៣៨.ចិត្តក្សេមក្សាន្ត ។
សូត្រ ប្រែថា ខ្សែរឿង
មង្គល ប្រែថា ហេតុនាំមកនូវការរីកចម្រើន
រួមចូលគ្នាជា មង្គលសូត្រ ប្រែថា ខ្សែរឿងស្តីពីហេតុនាំមកនូវការរីកចម្រើន ឬ ដែលប្រែឲ្យទាន់ សម័យបន្តិចថា វិធីសាស្ត្រនាំឲ្យរីកចម្រើនដល់ជីវិត
មង្គលទី ១ ដល់ ១៨ ជាវិធីសាស្ត្រសម្រាប់កសាងជីវិតឲ្យជាមនុស្សល្អ ពឹងពាក់ខ្លួនឯងបាន និង ជួយសង្គម ។
មង្គលទី ១៩ ដល់ ៣៨ ជាវិធីសាស្ត្រសម្រាប់អប់រំទូន្មានចិត្តដើម្បីយកឈ្នះកិលេស តណ្ហា ឧបាទាន ។

របៀបបង្កើត Facebook

១. ការណែនាំ
Social Network គឺជាវេបសាយមួយប្រភេទ ដែលអាចអោយយើងធ្វើការទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមកបានយ៉ាងងាយស្រួល ម្យ៉ាងវិញទៀតយើងក៏អាចធ្វើការចែករំលែកនូវបទពិសោធន៍
ផ្សេៗ ក៏ដូចជាចែករំលែកនូវ ព័ត៌មាន រឺហេតុការណ៍ដែលបានកើតឡើងទៅកាន់មិត្តភក្តិ បានយ៉ាងឆាប់រហ័ស ជាពិសេសទៅទៀតនោះយើងក៏អាច ប្រើសំរាប់ទំនាក់ទំនងជាលក្ខណះ ក្រុមគ្រួសារ មិត្តភក្តិ មិត្តរួមការងារ បងប្អូន និងសំរាប់មុខជំនួញផងដែរ។ ហើយ Social Network នេះផងដែរត្រូវបាននិយមគាំទ្រពីសំណាក់មនុស្សរាប់លាននាក់នៅ លើពិភពលោក ពីព្រោះវាមានភាពងាយស្រួលក្នុងការទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក ពីតំបន់មួយ ទៅតំបន់មួយ ពីប្រទេសមួយទៅ ប្រទេសមួយទៀតបានយ៉ាង ឆាប់រហ័ស និងមានភាពងាយស្រួលក្នុងការបង្កើត Account និងការប្រើប្រាស់ផងដែរ។
សព្វថ្ងៃនេះ Social Network ត្រូវបាននិយមប្រើប្រាស់យ៉ាងច្រើន ពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធើណេត ទូទាំងពិភពលោក ហើយបច្ចុប្បន្ននេះយើងឃើញមាន Social Network មួយដែលកំពុងតែពេញនិយមប្រើប្រាស់ច្រើនជាង Social Network ដទៃទៀតដែលមានឈ្មោះថា Facebook។ ហើយនៅពេលនេះដែរ យើងខ្ញុំនឹងលើកយកនូវ Social Network ចំនួនបីប្រភេទដើម្បី
ធ្វើការអត្ថាធិប្បាយ ដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាបានដឹង និង បានស្គាល់ ។ Social Network ទាំងនោះមានដូចជា៖ Facebook, Email និង Twitter ។ ជាដំបូងនេះយើងខ្ញុំសូមធ្វើការលើកយក Facebook មកអត្ថាធិប្បាយជូនអ្នកអានទាំងអស់ឲ្យបានយល់ខ្លះៗ អំពីការបង្កើត ក៏ដូចជាការប្រើប្រាស់របស់វា ។
• ការចុះឈ្មោះប្រើប្រាស់នៅក្នុង Facebook
ជាដំបូងយើងត្រូវមាន អ៊ីម៉ែលជាមុនសិន(ឧទាហរណ៍ៈ nhinrotha2009@gmail.com ឬក៏អ៊ីម៉ែលដទៃ មានដូចជាៈ Yahoo mail, Hot mail………..Etc. បន្ទាប់មកយើងត្រូវចូលទៅកាន់គេហទំព័ររបស់
Facebook ដោយវាយពាក្យថាៈ www.facebook.com នៅលើ Browser របស់យើង។ រួចយើងនឹងឃើញដូចរូបខាងក្រោមនេះ នៅក្នុងប្រអប់៖
First Name: សំរាប់បំពេញនូវឈ្មោះរបស់យើង
Last Name: សំរាប់បំពេញនូវត្រកូលរបស់យើង
Your Email: សំរាប់បំពេញ Email របស់យើងដែលបានបង្កើតរួច (gmail, yahoo, hot mail…)
Re-enter Email: សំរាប់បំពេញ Email របស់យើងម្តងទៀតដូចខាងលើ
New Password: សំរាប់បំពេញនូវ Password របស់យើង រឺក៏អាចវាយ Password ថ្មីក៏បានដែរ
I am: សរាប់បំពេញនូវ ភេទរបស់យើង (ប្រុស និង ស្រី)
Birthday: សំរាប់បំពេញនូវ ថ្ងៃកំណើតរបស់យើង (បញ្ជាក់ៈ Facebook នឹងផ្ញើរសារទៅ
យើងមួយនៅពេល ដែលដល់ថ្ងៃខួបកំណើតរបស់យើង) ក្រោយពីបានបំពេញបែបបទដូចខាង
លើរូចរាល់ហើយនោះ យើងត្រូវចុចពាក្យថា Sign Up ដើម្បីធ្វើការចុះឈ្មោះទៅក្នុង Facebook ។



បន្ទាប់ពីយើងចុចពាក្យថា Sign Up រួចយើងនឹងឃើញផ្ទាំងមួយផ្សេងទៀតបង្ហាញដូចខាងក្រោមនេះ បន្ទាប់មកត្រង់ពាក្យថាៈ
Text in the box: យើងត្រូវវាយពាក្យនៅក្នុងប្រអប់នោះអោយដូចនឹងពាក្យនៅពីខាងលើប្រអប់
ដូចនៅក្នុងរូបជាគំរូស្រាប់ (បញ្ជាក់ៈ ត្រូវដកឃ្លាបន្ទាប់ពីវាយចប់ឃ្លាទីមួយៗ) បន្ទាប់ពីវាយអក្សរ
នៅក្នុងប្រអប់បានត្រឹមត្រូវហើយ យើងត្រូវចុចពាក្យថា Sign Up ម្តងទៀតដើម្បីបន្តការចុះឈ្មោះ
ចូលជាសមាជិកនៅក្នុងទំព័រ ហ៊្វេសប៊ូក ។



បន្ទាប់ពីយើងចុចលើ Sign Up រួចមកយើងនឹងឃើញផ្ទាំងមួយទៀតបាន លេចឡើងដូចរូប
ខាងក្រោមនេះ៖


ត្រង់ចំនុចនេះគឺសំរាប់ឲ្យយើងស្វែងរក មិត្តភក្តិដែលបានប្រើប្រាស់ Facebook ដូចយើងដែរដែល
ពួកគេបានយក Email ផ្សេងៗ មកបង្កើត Account នៅក្នុង Facebook។ ប៉ុន្តែយើងក៏អាចរំលងចំនុច
នេះក៏បានដែរ ដោយយើងចុចលើពាក្យថា Skip this step ដើម្បីឈានចូលដល់ជំហ៊ានទីពីរ។ ហើយត្រង់ចំណុចនេះផងដែរយើងខ្ញុំសូមរំលងចោលដោយចុចពាក្យថាSkip this step
បន្ទាប់ពីយើងចុចហើយនោះវានឹងបង្ហាញនូវផ្ទាំងមួយផ្សេងទៀតដូចរូបខាងក្រោមនេះ៖


ត្រង់ជំហ៊ានទីពីរនេះដែរ យើងឃើញមានប្រអប់បី សំរាប់ឲ្យយើងធ្វើការបំពេញ រួមមានពាក្យដូចជា៖
High School: សំរាប់បំពេញនូវ វិទ្យាល័យដែលយើងបានរៀន និង ឆ្នាំសិក្សាផងដែរ
College/Univer.: សំរាប់បំពេញនូវ សាកលវិទ្យាល័យដែលយើងរៀន និង ឆ្នាំសិក្សាផងដរ
Employer: សំរាប់បំពេញឈ្មោះអង្គការ រឺ ក្រុមហ៊ុនដែលយើងធ្វើការ
បញ្ជាក់ៈ ត្រង់ចំណុចនេះយើងក៏អាចរំលងបានដែរ ប៉ុន្តែត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំសូមធ្វើការបំពេញតាម
បែបបទខាងលើទាំងស្រុង ហើយបន្ទាប់ពីយើងបំពេញបែបបទដូចខាងលើរួចរាល់ហើយ យើងត្រូវ
ចុចលើពាក្យថា៖ Save & Continue ។ បន្ទាប់ពីយើងចុចលើពាក្យនេះរួចមក យើងនឹងឃើញផ្ទាំង
មួយទៀតបង្ហាញដូចរូបខាងក្រោម៖


ត្រង់ចំនុចនេះផងដែរគឺ តំរូវឲ្យយើងធ្វើការ ទាញយករូបភាពរបស់យើងពីកុំព្យូទ័រទៅក្នុង Server
នៃ Account របស់យើង ដែលវានឹងបង្ហាញនៅក្នុង Profile យើង ដើម្បីឲ្យមិត្តភក្តិរបស់យើងងាយ
ស្រួល ស្គាល់យើង នៅពេលពួកគេ ចូលមកមើលក្នុង Profile យើង ។ បន្ទាប់មកយើងត្រូវចុចលើ
ពាក្យថាៈ Upload a Photo ដើម្បីទាញយករូបភាពពីកុំព្យូទ័រចូលទៅក្នុង Account របស់យើង។ នៅពេលយើងចុចលើពាក្យនេះ វានឹងបង្ហាញផ្ទាំងមួយផ្សេងទៀត យើងត្រូវចុចលើពាក្យ “Brow” បន្ទាប់មកយើងត្រូវជ្រើសរើសរូបភាពណាមួយដែលយើងចង់បានហើយចុច Open ឬចុចពីរដង (Double Click) លើរូបនោះក៏បានដែរ (រង់ចាំបន្តិច.....) រួចចុចពាក្យថា Save & Continue ។
បញ្ជាក់ៈ រាល់ជំហ៊ានទាំងអស់ខាងលើត្រូវចុចពាក្យ Save & Continue ប្រសិនបើយើងបានបំពេញ
ទិន្នន័យ ប៉ុន្តែបើយើងមិនបានបំពេញទិន្នន័យនោះទេ គឺយើងគ្រាន់តែចុចពាក្យ Skip ជាការស្រេច ។
 បន្ទាប់ពីលោកអ្នក បានឆ្លងកាត់ជំហ៊ានទាំងអស់ខាងលើរួចរាល់ហើយ លោកអ្នកនឹងមាន Account មួយដ៏ល្អសំរាប់ប្រើប្រាស់ក្នុងការទាក់ទងជាមួយមិត្តភក្តិ បងប្អូន មិត្តរួមការងារបាន យ៉ាងងាយស្រួល។
ហើយជាបន្តទៅទៀតនេះ យើងខ្ញុំសូមធ្វើការបង្ហាញត្រួសៗ អំពីរបៀបនៃការប្រើប្រាស់ របស់វា
ជូនទៅដល់ លោកអ្នកដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ នឹង វិធីផ្សេងៗ

របៀបប្រើប្រាស់
នៅក្នុង Facebook វាមានលក្ខណៈបីយ៉ាងសំខាន់ៗ ដែលអ្នកប្រើប្រាស់ទាំងអស់ត្រូវយល់មុន
ពេលយើងធ្វើការប្រាស់ប្រាស់វា ដែលលក្ខណៈទាំងនោះមានដូចរូបខាងក្រោម៖

I. Home
Home : ជាទំព័រដើមដែលបង្ហាញមុនគេពេលយើង ចូលទៅក្នុង Account របស់យើងដើម្បីប្រាស់
ប្រាស់។ វាមានតូនាទីសំរាប់បង្ហាញនូវអ្វី ដែលមិត្តភក្តិរបស់យើងបានធ្វើការសរសេរនៅ
ទំព័ររបស់ពួកគេ (Post) ។
II. Profile
Profile : ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការបំពេញនូវ ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើង មានដូចជា៖
ស្រុកកំណើត ភេទ ប្រវត្តិការងារ និង ការសិក្សា ផ្លាស់ប្តូររូបភាព និងភាសាជាដើម...។
III. Account
Account : ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការ កែប្រនូវឈ្មោះ អ៊ីម៉ែល ពាក្យសំងាត់ លុបមិត្តភក្តិ
ចេញពីក្នុង Account របស់យើង ចាកចេញពីទំព័រFacebook ដែលនៅក្នុង
Account មានដូចជា៖
1. Edit Friends: ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការលុបមិត្តភក្តិចេញពី Account របស់យើង
2. Account Sittings: ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការកែប្រែនូវ ឈ្មោះ អ៊ីមែល ពាក្យសំងាត់
3. Privacy Sittings: ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការកែប្រែ Account របស់យើងទៅជា
ឯកជន រឺមួយ ជាសាធារណៈ ។
4. Help Center: ជាកន្លែងណែនាំអំពីការប្រើប្រាស់ របស់ Facebook និង Application
ទាំងអស់ដែលមាននៅក្នុង Facebook ។
5. Logout:ជាកន្លែងសំរាប់ចាកចេញពី Account របស់យើងនៃទំព័រ Facebook នៅត្រង់ខាងលើផ្នែកខាងឆ្វេងនៃ ទំព័រFacebook យើងឃើញមានចំនុចបីសំខាន់ៗ ដែល
មានគូសសញ្ញានិងលេខដូចរូបភាពខាងលើ៖
ត្រង់សញ្ញារង្វង់លេខ ១២ (Friends Requests) មានន័យថា យើងមានមនុស្ស ១២ សុំយើង
ធ្វើជាមិត្ត ប្រសិនបើយើងចង់អោយគេក្លាយជាមិត្តរបស់យើង យើងត្រូវចុចពាក្យ Conform
តែប្រសិនបើមិនចង់សូមចុចពាក្យ No Thanks or Not Now ។
ត្រង់សញ្ញារង្វង់លេខ ៨ (Messages) មានន័យថា មានយើងបានទទួលសារចំនួន ៨ ដែល
បានផ្ញើរមកពីមិត្តរបស់យើង រឺ មនុស្សដែលយើងមិនស្គាល់ ។
ត្រង់សញ្ញារង្វង់លេខ ៦ (Notifications) ជាកន្លែងសំរាប់ផ្តល់ដំណឹងដល់យើង រាល់ហេតុការ
ណ៍ផ្សេងៗ មានដូចជា៖ មិត្តភក្តិសរសេរនៅលើ Wall របស់យើង មិត្តភក្តិយល់ព្រមធ្វើជាមិត្ត
ភក្តិរបស់យើង និងដំណឹងផ្សេងៗទៀតដែលទាក់ទងនឹងយើង ។
របៀបផ្ញើររូបភាព រឺ សរសេរអក្សរផ្ញើរទៅកាន់មិត្តភក្តិ
រូបខាងក្រោមនេះបង្ហាញពីទីតាំងដែលយើងអាចធ្វើការផ្ញើររូបភាព រឺ អក្សរទៅកាន់មិត្តភក្តិ៖


IV. Status ជាកន្លែងសំរាប់សរសេរអក្សរផ្ញើរទៅកាន់មិត្តភក្តិ រឺ សរសេរអក្សរអ្វីមួយនៅក្នុងទំព័ររបស់យើង បន្ទាប់មកចុចពាក្យ Share ដើម្បីអោយមិត្តភក្តិយើងបានឃើញ
V. Photo ជាកន្លែងសំរាប់ធ្វើការផ្ញើររូបភាពទៅកាន់នរណាម្នាក់ រួមជាមួយនិង អក្សរផងដែរ ដែលនៅក្នុងនោះមានដូចជា៖
Upload a Photo: ជាកន្លែងសំរាប់ទាញយករូបភាពពីក្នុងកុំព្យូទ័ចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធ Internet
Take a Photo: ជាកន្លែងសំរាប់ទាញយករូបភាពចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធ Internet តាមរយះការ
ថតដោយប្រើកាមេរ៉ារបស់កុំព្យូទ័រ
Create an Album: ជាកន្លែងសំរាប់ទាញយករូបភាព ពីក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់យើង ចូលទៅក្នុង
ប្រព័ន្ធ Internet ដែលជាលក្ខណៈរូបភាពច្រើន (ចាប់ពីរូបភាពពីរឡើងទៅ)
VI. Link: ជាកន្លែងសំរាប់ធ្វើការទាញយកនូវអាស័យដ្ឋាន វេបសាយផ្សេងៗចូលទៅ
ក្នុងទំព័រ Facebook ។ ដើម្បីទាញយកវេបសាយផ្សេងៗ មកដាក់ក្នុងទំព័រនេះបាន យើងត្រូវ
ចម្លង(copy)នូវអាស័យដ្ឋានវេបសាយនោះ រួចមកដាក់(past)នៅក្នុងប្រអប់ រួចចុចពាក្យថា
Attach ដើម្បីធ្វើការទាញយកវេបសាយនោះចូលទៅក្នុង Facebook ហើយសរសេរអក្សរ
ដើម្បីបង្ហាញថាវេបសាយនោះចង់និយាយពីអ្វីជាការស្រេច ។
VII. Videos: ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការ ទាញយករូបភាពចូលទៅក្នុង Facebook
របស់យើង ដែលមានលក្ខណៈពីរដូចខាងក្រោម៖
Record a Video: ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការ ថតវីដេអូរ តាមរយះកាមេរ៉ាកុំព្យូទ័រ
របស់យើង
Upload a Video: ជាកន្លែងសំរាប់អោយយើងធ្វើការ ទាញយកវីដេអូរ ពីក្នុងកុំព្យូទ័រ របស់
យើងដែលមានស្រាប់ចូលទៅក្នុង Facebook ។
! បញ្ជាក់ៈ រាល់ចំណុចទាំងបួនខាងលើ (Status, Photo, Link, Videos) ពេលយើងធ្វើកាសរ
សេរ រឺ Upload រួចរាល់ហើយ យើងត្រូវចុចពាក្យថា “Shared” ៕

សកម្មភាពអាក្រក់ ១០យ៉ាង ដែលមនុស្សប្រុស មិនត្រូវធ្វើចំពោះមនុស្សស្រី

នេះគឺជាសកម្មភាព មួយចំនួន ដែលមនុស្សប្រុស មិនគួរធ្វើទៅលើមនុស្សស្រី ឬ មនុស្សដែលខ្លួន
ស្រលាញ់ ដែលបណ្តាលនាង អន់ចិត្ត មិនសប្បាយចិត្ត ឬ ខឹង។

១/ យកសក់ ផ្ទៃមុខ រូបរាង ឬក៏សម្លៀកបំពាក់របស់នាង មកបង្អាប់លេងសើច ដាច់ខាតកុំធ្វើបែប
នេះឲ្យសោះ។

២/ កុំបញ្ឈឺចិត្តនាង  ក្នុងករណីមួយចង់លេងសើច  ទោះបីជាការនិយាយបញ្ឈឺចិត្ត  ជាភាសាដទៃ
ក៏ដោយក៏កុំធ្វើដែរ។
៣/ កុំញ៉ែនារីដទៃៈ ការចែចង់នារីដទៃ  មិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យនាងលេងត្រូវការយើងទៀតនោះទេ ថែម
ទាំងខឹងយើងផងដែរ។
៤/ កុំមានល្បិចកលជាមួយនាងៈ វិធីនេះដាច់ខាតកុំប្រព្រឹត្តរឿងនេះចំពោះនាង។
៥/ កុំសន្យាទាំងដឹងថាមិនអាចធ្វើបាន  បើសិនជាអ្នកមិនគិតថា  អ្នកមិនអាចធ្វើរឿង  នោះបាន
ទេ កុំនិយាយវាឡើងឲ្យសោះ។
៦/ កុំនិយាយថា “បងស្រឡាញ់អូន”នៅពេលគ្មានន័យបែបនេះ។
៧/ កុំកុហក៖ អ្នកនឹងត្រូវនាងចាប់បាននៅថ្ងៃណាមួយ បើសិនជាអ្នកនៅប្រើប្រាស់ ពាក្យកុហក
ដដែលៗទៅកាន់នាង។ លើកក្រោយសំដីរបស់អ្នក នឹងគ្មានប្រសិទ្ធភាព។
៨/ បដិសេធការពិតៈ បើសិនជានារីម្នាក់ជំរិតសួរអ្នរឿងអ្វីមួយដែល  នាងបានដឹងការពិតរួចទៅ
ហើយ។ ពាក្យបដិសេធនឹងកាន់តែធ្វើឲ្យនាងខឹងកាន់តែខ្លាំង។ ព្យាយាមបកស្រាយ ការពិតនិង
ពន្យល់នាងឲ្យសមហេតុផល។
៩/ ដាក់សម្ពាធលើនាង បើសិនជានាងចង់ធ្វើអ្វីជាមួយអ្នក នាងនឹងធ្វើ កុំបង្ខំនាងឲ្យសោះ។
១០/ និយាយលេងសើចថា អ្នកចង់បែកគ្នា ជាមួយនឹងនាង។ វាមិនជាពាក្យមួយ ដែលអ្នក ត្រូវ
យកមកនិយាយជាមួយនាងនោះទេ ពាក្យនឹងធ្វើឱ្យនាងខឹង និង ធ្វើឱ្យអ្នកក្លាយជាមនុស្សឯកា
មុននឹងអ្នក បានពន្យល់ប្រាប់នាង ឱ្យដឹងថា នោះគ្រាន់តែជាពាក្យលេងសើច។
ដូច្នេះ សូមថែរក្សា ការពារ និង ស្រលាញ់ អ្វីដែលអ្នកកំពុងតែមាន ឱ្យគង់វង្ស កុំព្យាយាមសាក
ល្បង ជាមួយនឹងអ្វីដែលថ្មី ប្រសិនបើ អ្វីដែលអ្នកកំពុងតែមាននោះ ធ្វើល្អ និង ផ្តល់ភាពកក់ក្តៅ
សំរាប់អ្នកហើយ។ ការប៉ះទង្គិចគ្នា  បន្តិចបន្តួច  គឺជារឿងធម្មតា  របស់មនុស្ស  សំខាន់ត្រូវចេះ
អធ្យាស្រ័យឱ្យគ្នាទៅវិញទៅ ទើបអាចរស់នៅជាមួយគ្នា ប្រកបដោយសុភមង្គល៕