ស្នេហ៍អមតៈ: វិធីចិញ្ចឹម

បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមត្រីប្រាំពីរពណ៌

ត្រី ប្រាំពីរពណ៌ គឺជាប្រភេទត្រីចិញ្ចឹមលំអ ងាយរស់ និងងាយបង្កើតកូនយ៉ាងលឿនបំផុត យើងគ្រាន់តែយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើវាឲ្យបានច្រើនបន្តិចនោះ វានឹងមានកូនយ៉ាងច្រើនរហូតរាប់រយ ក្រោយពេលចិញ្ចឹមបាន បីទៅបួនខែ ដោយចាប់ផ្តើមពីត្រីពីរ បីគូរដំបូង។
ការយកចិត្តទុកដាក់មួយចំនួន ដើម្បីចិញ្ចឹមត្រី៧ពណ៌ : ត្រីប្រាំពីរពណ៌ចូលចិត្តទឹកចាស់បំផុត ប៉ុន្តែជាទឹកមិនកខ្វក់។ យើងគ្រាន់តែប្តូរទឹកមួយសប្តាហ៍ម្តង ដោយប្តូរចំនួនមួយភាគបីដល់ទឹកទាំងស្រុងក្នុងអាងតែម្តង ក៏បាន។ ទឹកត្រូវលាយអំបិលបន្តិច គឺប្រហែល ៥០ ទៅ ៧០ក្រាម សម្រាប់ទឹក ១០០លីត្រ សម្រាប់ត្រីឡហានវិញ គេដាក់អំបិល ១០០ក្រាម សម្រាប់ទឹក ១០០លីត្រ។
ភាគច្រើនត្រី ៧ពណ៌ ងាប់ដោយសារទឹកកខ្វក់ ដូច្នេះគួរគប្បីផ្លាស់ប្តូរទឹកឲ្យវាបានមួយសប្តាហ៍ម្តងជានិច្ច តែមិនត្រូវបើកទឹកម៉ាស៊ីនដាក់ឲ្យវាភ្លាមៗឡើយ ត្រូវទុកទឹកនោះឲ្យបាន ២៤ ម៉ោងសិន មុនពេលចាក់វាចូលក្នុងអាង។ ត្រីប្រាំពីរពណ៌ ស៊ីចំណីតិចបំផុត បើមានវារីជាតិដាក់ឲ្យដុះក្នុងអាងដូចជាសារ៉ាយ ផ្កាថ្ម៘ នៅបាតអាងទោះបីមិនបានឲ្យវាស៊ី ៥ ទៅ ៧ថ្ងៃក៏មិនអីដែរ។
ជារៀងរាល់ថ្ងៃ យើងត្រូវផ្តល់ចំណីឲ្យវាជាប្រចាំ ដោយដាក់ចំណីតិចតួច សម្រាប់ឲ្យវាស៊ី ព្រោះកាលណាបើយើងដាក់ចំណីច្រើនពេក វាស៊ីមិនអស់ ហើយនៅសល់អាចធ្វើឲ្យទឹកក្នុងកខ្វក់បណ្តាលឲ្យត្រីងាប់បាន។ នៅពេលយើងសង្កេតឃើញត្រីខ្លះមានពោះធំ សូមយកកន្ត្រងចាប់យកត្រីមេនោះចេញទៅដាក់នៅក្នុងអាងមួយផ្សេង ដើម្បីធានាថាកូនត្រីកើតមកនោះ មិនត្រូវមេវាស៊ី ឬត្រីដទៃឯទៀតស៊ីជាចំណី។
នៅក្នុងអាងដាក់កូនត្រីទើបញាស់ថ្មី គួរគប្បីដាក់វារីជាតិមួយចំនួនដាំក្នុងនោះ សម្រាប់ឲ្យកូនត្រីជ្រក ព្រមទាំងអាចជាចំណីបំប៉នសម្រាប់វានៅគ្រាដំបូងផងដែរ បើសិនជាមានដុំថ្មមានស្លែក្នុងអាងចាស់ គួរផ្ទេរវាទៅដាក់ក្នុងអាងថ្មីរបស់កូនត្រី ព្រោះវាជាចំណីយ៉ាងសំខាន់សំរាប់កូនត្រីទាំងនោះ។
នៅក្នុងរយៈពេលមួយទៅពីរសប្តាហ៍ដំបូងគួរឲ្យកូនត្រីទាំងនោះស៊ី ស្លែ និងវារីជាតិដែលបានដាក់ឲ្យនោះបានហើយ ឬអាចដាក់បន្ថែមចំណីដែលបានកិនឲ្យម៉ត់បន្តិចបន្តួច ឬអាចដាក់ម្សៅទឹកដោះគោរបស់ទារកក៏បាន។ ចាប់ពីសប្តាហ៍ទីពីរ ទីបីឡើង ត្រូវរកដពងទឹកសម្រាប់ឲ្យវាស៊ី។ ចាប់ពីសប្តាហ៍ទីបួនឡើងទៅ កូនត្រីអាចស៊ីចំណីដូចត្រីធំបានហើយ។
ត្រីប្រាំពីរពណ៌ធំពេញវ័យមួយក្បាល អាចពងកូន៧ទៅ ១០ថ្ងៃម្តង ក្នុងត្រីមួយក្បាល អាចពងបានពី ១៥ ទៅ ៤០កូន អាស្រ័យតាមទំហំត្រីមេ បើត្រីមេនោះកាន់តែធំចំនួនកូនក៏ច្រើនតាមនោះដែរ គឺអាចកើនរហូតដល់ ៧២កូនឯណោះ។
ជាធម្មជាតិរបស់វា ត្រីប្រាំពីរពណ៌អាចមានអាយុត្រឹមតែ ២ ទៅ៣ឆ្នាំតែប៉ុណ្ណោះ បើយើងអាចចិញ្ចឹមបានពេញមួយអាយុកាលរបស់វានោះ អាចចាត់ទុកយើងបានជោគជ័យហើយ ឯចំនួនកូនដែលទទួលបាននោះក៏ច្រើនដែរ៕

បច្ចេកទេសដាំសាឡាដហ្សង (watercress)

សាលាដ៍ ហ្សង ជារុក្ខជាតិមួយបែបមានដុះដោយឯកឯង និងដោយការដាំនៅទ្វីបអ៊ឺរ៉ុប និងនៅអាមេរិក។ ភាគច្រើនរុក្ខជាតិនេះ ច្រើនមានដុះតាមមាត់អូរ ជ្រោះ និងទីដែលមានទឹកលិច ហើយហូរតិចៗផង។ សាឡាដហ្សងមានឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រហៅថា Nasturtium Officinale L. បច្ចុប្បន្នត្រូវគេដាំច្រើននៅភាគខាងលិចទ្វីបអាស៊ី និង នៅប្រទេសមួយចំនួនទៀតក្នុងតំបន់ត្រូពិក ដូចជា ម៉ាឡេស៊ី ឥណ្ឌា ឥណ្ឌូនេស៊ី ហ្វីលីពីន វៀតណាម និងនៅភាគខាងជើងទ្វីបអាហ្វ្រិក។
សាឡាដហ្សង ជារុក្ខជាតិដែលសម្បូរណ៍ដោយកាល់ស្យូម (៦៤ មីល្លីក្រាម) ដែក (១.១ មីល្លីក្រាម) និងមានវីតាមីនអា, សេ … ព្រមជាមួយសារ ជាតិរ៉ែមួយចំនួនផ្សេងទៀត។
លក្ខណៈជីវសាស្ត្រ : សាឡាដហ្សងមានសណ្ឋានខ្ចី ផុយ និងទន់ ដើមរបស់វាមានប្រវែងពី ២០សង្ទីម៉ែត្រ ដល់៦០សង្ទីម៉ែត្រ ចន្លោះថ្នាំងពីមែកស្លឹកមួយទៅមែកស្លឹកមួយទៀត មានប្រវែងពីមួយដល់ប្រាំសង្ទីម៉ែត្រ រុក្ខជាតិនេះចំណុះខ្លាំងទៅលើកត្តាអាកាសធាតុ និងសំណើមនៅក្នុងខ្យល់។ តាមគល់មែករបស់វាមាន ឬអាចដុះចេញជាខ្នែងមួយៗស្ទើរគ្រងធាងទាំងអស់។
មែក ឬធាងរបស់ស្លឹកមានដុះស្លឹកបីទៅប្រាំបួន ស្លឹកដែលនៅចុងគេមានទំហំធំជាងគេ ស្លឹកទាំងឡាយរបស់វាសឹងមានរាងមូល មានពណ៌ខៀវចាស់ ឯចំណែកគែមរបស់ស្លឹកវិញ មានសណ្ឋានដូចជាធ្មេញរណា។ រុក្ខជាតិនេះមានឫសស្ញែដុះតាមគល់មែកត្រង់ផ្នែកណាដែលមានប៉ះ ជាមួយដី ឬទឹក ឫសទាំងនោះមានមុខងារបឺតស្រូបយកសារជាតិផ្សេងៗមកចិញ្ចឹមដើមរបស់វា បើគេកាត់យកមែកនេះមកដាំវាដុះក្លាយទៅជាដើមមួយផ្សេងដោយខ្លួនឯង ។
សាឡាដហ្សងចូលចិត្តដុះបំផុតត្រង់កន្លែងណា ដែលមានភក់ច្រើន វាអាចដុះនៅតាមទីដែលមានទឹករាក់ៗ ជម្រៅពីបួនទៅប្រាំសង្ទី ម៉ែត្រ មានចរន្តទឹកហូរនៅកន្លែងខ្លះដែលមានទឹកជ្រៅ វាអាចដុះលូតលាស់វែង វារលើទឹក ឬដុះងើបផុតពីទឹក។ សាឡាដដុះលូតលាស់ល្អបំផុត បើសិនជាទីកន្លែងដែលដាំវានោះមានសីតុណ្ហភាពត្រឹមដប់ប្រាំទៅម្ភៃ អង្សាសេ និងមានសណ្ឋានដីខ្ពស់ជាងនីវ៉ូទឹកសមុទ្រ ១០០០ម៉ែត្រឡើងទៅ។
ប្រភេទដីដែលអាចដាំសាឡាដហ្សងល្អបំផុតនោះ ត្រូវមាន PH របស់ដីក្នុងចន្លោះប្រាំមួយទៅប្រាំពីរ តែវាមិនអាចរស់ ឬដុះលូតលាស់បានជាមួយដីដែលមាន PH ទាប (ដីជូរមានអាស៊ីដច្រើន) ដីប្រៃ ឬជាប្រភេទដីខ្សាច់ឡើយ ជាពិសេសការលូតលាស់របស់វា និងចុះអន់ខ្សោយនៅរដូវក្តៅ។ វាចូលចិត្តទីដែលមានកម្រិតសំណើមខ្ពស់បំផុត ដូច្នេះអ្នកដាំត្រូវមានប្រព័ន្ធប្រព័ន្ធបាញ់ទឹកបែបផ្សែងក្រូចឲ្យ បានច្រើនដងក្នុងមួយថ្ងៃ យ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបានដប់ទៅដប់ប្រាំដងដែរ ដោយរួមទាំងពេលយប់ផង បើមានធាតុអាកាសស្អុះស្អាប់ ឬស្ងួត។
ការជ្រើសរើសពូជសម្រាប់ដាំ : ពូជសាឡាដហ្សងដែលមានដាំដុះនៅអាស៊ីដយើងនេះ គឺជាពូជនៅក្នុងតំបន់ វាត្រូវស៊ាំជាមួយអាកាស ធាតុនៅទីនេះ ធន់ជាមួយការបំផ្លាញរបស់សត្វដង្កូវ ធន់ជាមួយសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ មានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងអាចផ្តល់ផលបានល្អគួរសមដែរ ប៉ុន្តែវាមិនសូវមានដើមធំល្អ ដូចនៅតំបន់ដែលមានអាកាសធាតុត្រជាក់នោះឡើយ។
ជារុក្ខជាតិដែលអាចដុះលូតលាស់បានគ្រប់រដូវកាល តែអ្នកដាំនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីយើងនេះ និយមដាំវានៅក្នុងរដូវរងា (រដូវត្រជាក់)ព្រោះ ជាពេលដែលមានខ្យល់ត្រជាក់ ធ្វើឲ្យវាអាចដុះលូតលាស់បានល្អ ផ្តល់ទិន្នផលខ្ពស់ជារដូវផ្សេងទៀត។
ពូជដែលយើងជ្រើសរើសយកមកដាំ គឺត្រូវទិញពូជមកពីទីដែលគេមានដាំដំណាំនេះ ឬទិញមកពីទីផ្សារ រើសមើលរកដើមណាដែលធំ ជាងគេ មាននៅជាប់ជាមួយឫសតិចតួច។
រៀបចំឡាំងឈើមួយ ដាក់ដីផុកៗសុទ្ធក្នុងឡាំងនោះ រួចយកដើមសាឡាដហ្សងដែលយើងបានរើសពូជមកនោះដាក់ដោត (ស្ទូង) ក្នុងដីភក់នោះ យកថង់ប្លាស្ទីកថ្លា មកគ្របពីលើឲ្យជិតយកវាទៅដាក់ត្រង់ទីដែលមានម្លប់ និងត្រជាក់។ ត្រូវធ្វើបែបនេះឲ្យបានច្រើនឡាំង បើសិនជាត្រូវការវាច្រើន។ ជារៀងរាល់ថ្ងៃត្រូវបាញ់ទឹកស្រោចវា កុំឲ្យវាស្ងួតដើមឲ្យសោះ រហូតវាអាចចាប់ឫសថ្មី ដុះលាស់ចេញខ្នែងថ្មី ល្អត្រឹមត្រូវ ហើយទើបបានយើងរៀបចំកន្លែងសម្រាប់ដាំវា។
ត្រូវជ្រើសរើសយកទីតាំងណាមួយដែលមានសំណើមច្រើនសើមជានិច្ចគ្រប់ រដូវកាល។ លើកភ្លឺ ឬទំនប់ឲ្យមានកំពស់ ៥០សង្ទីម៉ែត្រ មានបណ្តោយ ១៥ ទៅ ២០ម៉ែត្រ ចន្លោះភ្លឺ ឬទំនប់ម្ខាងទៀតត្រូវមានគម្លាតមួយម៉ែត្រកន្លះពីគ្នា។ បើយើងមានបំណងដាំឲ្យបានច្រើន គួរធ្វើទំនប់បែបនេះឲ្យបានច្រើនជួរ (ប្រឡាយ) ដោយទុកចន្លោះពីប្រឡាយមួយទៅប្រឡាយមួយទៀតចំនួន ៧០សង្ទីម៉ែត្រ ឬត្រឹម ៥០សង្ទី ម៉ែត្រក៏បាន។
នៅក្នុងប្រឡាយនេះ ត្រូវកើបយកដីផុកមកទីផ្សេង មកដាក់ឲ្យបានកម្រាស់ ៣០សង្ទីម៉ែត្រ ស្មើពាក់កណ្តាលជម្រៅរបស់ប្រឡាយ រួចប្រើរនាស់កាយកៀរផុកនោះឲ្យស្មើ បន្ទាប់មកបង្ហូរទឹកស្អាតដាក់បញ្ចូលឲ្យបានកំពស់ ២០សង្ទីម៉ែត្រពីផ្ទៃលើរបស់ផុក ទឹកដែលបានបង្ហូរដាក់នេះ វានឹងជ្រាបចូលក្នុងផុកខ្លះ ហួតតាមខ្យល់ខ្លះ បន្ទាប់ពីរយៈពេលពីរ បីថ្ងៃក្រោយមក ត្រូវបូមទឹកបញ្ចូលបន្ថែមរហូតមានកំពស់ ២០សង្ទីម៉ែត្រជាថ្មី លើកទីពីរនេះ ត្រូវទុកឲ្យទឹកហួតអស់នៅសល់ត្រឹមតែ ៥សង្ទីម៉ែត្របានហើយ។

ត្រូវរៀបចំធ្វើដំបូលគ្របពីលើប្រឡាយនេះ តាមបណ្តោយជួរប្រឡាយតាំងពីក្បាលទីរហូតចុងទី ដោយប្រើស្បៃប្រក់ដំបូលយកមកធ្វើជាដំបូល (ស្បៃប្រក់ដំបូលនេះមានលក់នៅផ្សារអូឫស្សីក្នុង ១ដុំ មានប្រវែង ១០០ម៉ែត្រ ទទឹង ២ម៉ែត្រ តម្លៃក្នុងដុំ ៦៥ ដុល្លារ)
នៅចន្លោះប្រឡាយនីមួយៗ យើងមិនចាំបាច់ធ្វើជាទំនប់ពីរក៏បាន ដោយប្រើបំពង់ទីបជ័រសម្រាប់ធ្វើជាប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកដាក់នៅតាម ក្បាលប្រឡាយ ឯនៅចុងក្បាលប្រឡាយត្រូវបង្ហូរទឹកនោះចូលមកក្នុងអាងមួយ ទឹកក្នុងអាងនោះត្រូវបូមមកបង្ហូរតាមក្បាលប្រឡាយជាថ្មី ដោយមានបង្ហូរមកជាមួយនូវជីសរីរាង្គទឹក ដើម្បីជំនួយឲ្យដល់ការលូតលាស់របស់វា។
ដើម្បីចៀសវាងការចំណាយសម្រាប់បូមទឹកស្រោច គួរគប្បីប្រើម៉ូទ័របូមដើរដោយពន្លឺព្រះអាទិត្យ មានលក់ដោយមជ្ឈមណ្ឌលវៃឆ្លាតរបស់លោក គង់ ផារិទ្ធ នៅម្តុំខាងលិចផ្សារទួលគោក។
ដោយប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធនេះ យើងអាចបង្កើតឲ្យមានប្រព័ន្ធទឹកហូរតិចៗនៅក្នុងប្ររឡាយ ដោយគ្រាន់តែប្រើប្រាស់ទឹកចាស់ដដែល តែត្រូវមានកូនអាងមួយសម្រាប់ចម្រោះទឹកនោះផង ដោយប្រើធ្យូងធ្វើជាគោលសម្រាប់សំអាតទឹកនោះ (ដាក់ធ្យូងចូលក្នុងអាងចម្រោះឲ្យបាន ៥០គីឡូក្រាម)។
ធ្វើប្រព័ន្ធស្រោចពីលើមួយ ដែលអាចបាញ់ចេញជាលំអងទឹកស្រោចពីលើ ដោយប្រើម៉ូទ័របូមប្រើពន្លឺព្រះអាទិត្យដូចគ្នា បើគ្មានលទ្ធភាព យើងអាចប្រើធុងមានផ្កាឈូកក៏បាន តែការធ្វើបែបនេះ យើងត្រូវចំណាយពេលច្រើនណាស់ ព្រោះត្រូវស្រោចវារាល់មួយម៉ោងម្តងឯណោះ។
បន្ទាប់ពីអ្វីៗបានរៀបចំរួចត្រឹមត្រូវស្រួលបួលហើយ យើងអាចយកមែកសាឡាដហ្សង ដែលបានផ្សាំនៅក្នុងឡាំងនោះមកដាំបាន ហើយដោយគ្រាន់តែប្រើរបស់អ្វីម្យ៉ាងចូកវាចេញពីក្នុងឡាំង ឬទម្លាយបាតឡាំងដាក់វាដាំតែម្តងក៏បាន តែត្រូវយកឡាំងចេញ។
នៅក្នុងរយៈពេលនេះ យើងត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ថែវាឲ្យបានម៉ត់ចត់បំផុត ជាពិសេសគឺ ទឹកសម្រាប់ស្រោចវា មិនត្រូវឲ្យដាច់ជាដាច់ខាត។ សាឡាដហ្សង អាចលក់បាននៅក្នុងទីផ្សារក្នុង ១គីឡូក្រាម តម្លៃជិតមួយម៉ឺនរៀល ក្នុង ១គីឡូក្រាម គេលក់រាយចេញក្នុងតម្លៃមួយម៉ឺន ឬជាងមួយម៉ឺនរៀល នៅក្នុងទីផ្សារអ្នកត្រូវការសាឡាដហ្សងមានច្រើន ជារបស់កម្រក្នុងផ្សារ ជួនកាលថែមទាំងពិបាករកទិញទៀតផង វាជាបន្លែដែលមានសេចក្តីត្រូវការច្រើនក្នុងទីផ្សារ។
សព្វថ្ងៃនេះ សាឡាដហ្សងមានលក់នៅតាមផ្សារនានា ប៉ុន្តែវាមានដើមតូចល្អិតៗសឹងមិនដែលបានឃើញដើមសោះ គឺគ្មានទេ។ យើងអាចប្រមូលផលវារាល់ ១០ថ្ងៃម្តង បើសិនជាការដុះលូតលាស់របស់វាល្អ ពេលប្រមូលផលគឺត្រូវកាត់វាយកតែផ្នែកខាងចុងប្រហែល ១០ ទៅ ១៥ សង្ទីម៉ែត្រ ក្រៅពីនេះគឺត្រូវទុកឲ្យវាលាស់ចេញជាត្រួយ និងមែកថ្មីតាមខ្នែងរបស់វា។
របៀបដាំសាឡាដហ្សង អាចធ្វើតាមវិធីច្រើនយ៉ាងណាស់ តែសម្រាប់ស្ថានភាពអាកាសធាតុក្តៅដូចនៅប្រទេសយើង គឺចាំបាច់ណាស់ត្រូវមានដំបូលប្រក់ឲ្យវាជាដាច់ខាត បើពុំនោះទេ ការដុះលូតលាស់របស់វានឹងមិនសូវបានល្អឡើយ បើទោះបីជាវាដុះក៏មានដើមតូចល្អិតមិនសូវធំដែរ។ បើសិនជាអាចធ្វើបានត្រឹមត្រូវស្រួលបួល វានឹងជាមុខរបរមួយដែលអាចរកចំណូលបានច្រើនបង្គួរដែរ៕

ជំរុញឲ្យស្វាយចេញផ្លែ តាមការចង់បាន

ដូច យើងទាំងអស់បានដឹងរួចមកហើយថា ស្វាយមានផ្លែតែម្តងគត់ក្នុងមួយ ឆ្នាំ គឺវាចេញផ្កាចាប់ពីខែធ្នូ ដល់ខែកុម្ភៈ រហូតដល់ខែកុម្ភៈ រហូតចេញជាផ្លែអាចឲ្យយើងប្រមូលផលបានចាប់ពីខែមិនា រហូតដល់ខេមិថុនានោះ ទើបអស់ផ្លែ។
ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមកនេះ គេបានធ្វើការស្រាវជ្រាវដោយយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើវិធីសាស្ត្រដែល ងាយស្រួលមួយ ដើម្បីជួយធ្វើឲ្យដំណាំស្វាយអាចចេញផ្លែដោយមិនគិតពីរដូវការរបស់ វា ដោយលៃធ្វើយ៉ាងណារុញដំណាំមួយនេះឲ្យ មានមុខនៅលើទីផ្សារគ្រប់ពេលវេលា។ មួយវិញទៀតនោះ គឺវានឹងជួយឲ្យកសិករ ដែលជាម្ចាស់ចំការស្វាយទទួលបានប្រាក់កម្រៃពីដំណាំស្វាយច្រើនជាមុន តែអ្វីដែលសំខាន់ជាងគេ គឺមានស្វាយដាក់លក់នៅលើទីផ្សារដូចក្រូចឆ្មារដែរ។
ដើម្បីធ្វើដូច្នេះបាន, គេបានប្រើ Potassium Nitrate ដើម្បីជម្រុញឲ្យស្វាយចេញផ្លែ តែមិនមែនរបៀបបង្ខំដូចដែលយើងធ្លាប់បានឮអ្នក ខ្លះយកមកប្រើនោះឡើយ។ វាគ្រាន់តែជាការរំញោចឲ្យស្វាយចេញផ្លែតាមបែបធម្មជាតិ តែអាចចេញផ្លែជាបន្តបន្ទាប់ មិនមែនរង់ចាំចូល ដល់រដូវកាលរបស់វាទើបចេញផ្លែនោះឡើយ។
Potassium Nitrate គឺជាវត្ថុ ដែលមានតម្លៃថោក តែមិនដឹងថា នៅស្រុកខ្មែរយើងអាចរកទិញនៅកន្លែងណាបាននោះទេ។
លោក Barba ពេលនេះអាយុ ៧២ឆ្នាំ ទៅហើយនោះ គឺជាអ្នកដែលបានធ្វើការសិក្សាលើដំណាំស្វាយ និងដំណាំផ្សេងទៀត ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៤ មកម្ល៉េះ តែដោយឡែកចំពោះដំណាំស្វាយត្រូវបានលោក Barba យកចិត្តទុកដាក់ស្រាវជ្រាវច្រើនជាងគេ រហូតបានទទួលពានរង្វាន់ជាមនុស្សឆ្នើម ផ្នែកកសិកម្មសម្រាប់តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ កាលពីឆ្នាំ ២០១១ កន្លងទៅនេះ។
តាមរយៈការលើកឡើងរបស់លោក Barba បានឲ្យដឹងថា បច្ចេកទេសសាមញ្ញមួយ ធ្លាប់ត្រូវបានគេយកមកប្រើនោះ គឺផ្សែង ដោយដុតបង្ហុយវានៅក្បែរដើមឈើ ឬនៅពីលើខ្យល់ឲ្យបានច្រើនកន្លែងក្នុងចំការស្វាយ អាចជួយជម្រុញឲ្យស្វាយចេញផ្កាផ្លែបានញឹកញាប់ដែរ ប៉ុន្តែវាយកជាការមិនបានទេ ព្រោះជួនកាលក៏បានទទួលផលល្អ តែជួនកាលក៏មិនបានទទួលផលអ្វីសោះក៏មាន។
ស្វាយ គឺជាដំណាំមួយប្រភេទដែលផ្តល់ផលមិនទៀងទាត់ឡើយ បើក្នុងឆ្នាំនេះវាផ្តល់ផលល្អ ឆ្នាំក្រោយវាអាចមិនមែនមានផលក៏មាន ដូច្នេះការផ្តល់ផលរបស់ស្វាយ គឺជារឿងមួយមិនអាចកំណត់បានឡើយ។ ទៅតាមអ្វីដែលលោក Barba បានស្រាវជ្រាវរកឃើញ វិធីដែលល្អបំផុត និងងាយបំផុតនោះ គឺការប្រើ Potassium Nitrate លាយជាមួយទឹក រួចបាញ់ទៅដើមស្វាយ (ដោយយក Potassium Nitrate ចំនួនមួយគីឡូក្រាម លាយជាមួយទឹកចំនួន ១០០លីត្រ)
ការប្រើវិធីនេះធ្វើឲ្យស្វាយចេញត្រួយថ្មី រួចចេញផ្ការហូតបានជាផ្លែទៅតាមការចង់បានរបស់យើង។ ម្ចាស់ស្វាយចង់ឲ្យស្វាយចេញផ្លែនៅពេលណា ខែណា ត្រូវបាញ់វាឲ្យបានមុនពេលកំណត់នោះចំនួនពីរទៅបីខែ ដើម្បីបានទទួលផលនៅក្នុងខែដែលយើងចង់បាន។ វិធីសាស្ត្រដែលយកមកប្រើនេះមិនបានធ្វើឲ្យស្វាយខូចដើមនោះឡើយ តែការលូតលាស់របស់វាអន់ថយជាងស្វាយធម្មតាចំនួន ១៥ភាគរយ។
ស្វាយដែលបាញ់ Potassium Nitrate អស់រយៈពេល ៣០ឆ្នាំមកហើយនោះ នៅតែបន្តចេញផ្លែជាធម្មតា វាមិនបានងាប់ដើម ឬខូចដើមដូចការសន្និដ្ឋានខ្លះនោះឡើយ។
ដូច្នេះសម្រាប់អ្នកដែលចង់បានឲ្យស្វាយផ្លែខុសរដូវ ឬចង់ឲ្យវាផ្លែពេលណាក៏បាន សូមប្រើ Potassium Nitrate ចុះ ពិតជានឹងទទួលបានផលសមតាមបំណងមិនខានឡើយ៕ (ឯកសារក្រសួងកសិកម្មរបស់ប្រទេសហ្វីលីពីន)។

បទពិសោធន៍ដាំសាលាដ

លោកពូ ចំណាន មានអាយុ ៥៧ឆ្នាំ ជាកសិករ រស់នៅភូមិកាចាប់ជើង ឃុំព្រែកតាមាក់ ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្តាល ។ ក្នុងការប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតរបស់គ្រួសារគាត់ ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើការធ្វើស្រែ ។ ក្រោយមកឪពុករបស់គាត់បានផ្តល់នូវបចេ្ចកទេស ក្នុងការដាំបន្លែឲ្យគាត់ដើម្បីជួយផ្គត់ផ្គង់ដល់ជីវភាពក្នុង គ្រួសារ ។ បន្ទាប់មកគាត់ក៏បានដាំបន្លែ ជាច្រើនមុខ ដូចជាស្ពៃចង្កឹះ ស្ពៃក្រញ៉ាញ់ សាលាដ ត្រសក់ជាដើម ។ ក្រោយៗមក គាត់បានធ្វើការកែច្នៃនូវបច្ចេកទេសខ្លះៗដើម្បីឲ្យការដាំរបស់គាត់ កាន់តែមានលក្ខណៈល្អប្រសើរឡើង ។ ក្នុងចំណោមបន្លែទាំងអស់ដែលគាត់បានដាំ ខ្ញុំបានសង្កេតឃើញថា ដំណាំសាលាដរបស់គាត់មានលក្ខណៈប្រសើរជាងគេ ហើយគាត់ដាំបានច្រើនជាងដំណាំផ្សេងទៀត ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំសូមលើកយកបទពិសោធន៍ ក្នុងការដាំសាលាដ មកបង្ហាញជូន ដែលមានខ្លឹមសារដូចខាងក្រោម :
១-ការត្រៀមពូជសាប និងការសាបគ្រាប់
គាត់ដាំសាលាដគ្រប់រដូវ ពេញមួយឆ្នាំ ដោយសារគាត់មានប្រភពទឹកស្រោចស្រព និងដាំនៅលើដីទួល ។ គាត់បានជ្រើសរើសពូជ ដោយទិញពីផ្សារ ។ ក្នុងការត្រៀមពូជសាប គាត់បានយកគ្រាប់ទៅខ្ចប់ក្រណាត់ ដែលងាយជក់ទឹក ហើយត្រាំទុក ១យប់ ដើម្បីគ្រាប់ស្រូបយកទឹកឆាប់ដុះពន្លក ។ នៅលើរងសាប គាត់បានរៀបចំដោយដាក់ជីកំប៉ុស្តទ្រាប់បាត ។ ក្រោយពីសាបគ្រាប់ហើយ គាត់កាប់ចិញ្ច្រាំកំទេចចំបើងគ្របពីលើ ការពារការខ្ទាតគ្រាប់នៅពេលស្រោចទឹក និងជួយថែរក្សាសំណើម ។ ចំពោះការថែទាំក្នុងពេលសាបគាត់បានស្រោចទឹក ១ថ្ងៃ ២ដងនៅរដូវប្រាំង និងដករំលោះកូនចេញខ្លះនៅកន្លែង ដែលដុះញឹកពេក ។គាត់រក្សាទុកដើមដែលថ្លោសល្អសំរាប់យកទៅស្ទូងលើរង ។ ក្រោយពីសាបគ្រាប់បានរយៈពេល ពី ១០-១៥ថ្ងៃ គាត់បានដកកូនសាលាដយកទៅដាំនៅលើរង ។
២-ការរៀបចំដី
លោកពូបានរៀបចំរងដាំសាលាដ ដោយភ្ជួរហាលដីរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ បន្ទាប់មកភ្ជួរត្រឡប់ដីរួចរាស់ឲ្យរាបស្មើ ទើបលើកជារង ដែលមានទទឹង ១,២ ម៉ែត្របណ្តោយ ២០ម៉ែត្រ និងកំពស់១,៥តឹក ។នៅលើរងនីមួយៗ គាត់បានដាក់ជីលាមកគោពុកផុយចំនួន ២៥បង្គី បន្ទាប់មកគាត់ជ្រុំដីបញ្ចូលទៅក្នុងដីឲ្យសព្វ រួចទុករយៈពេល ៣ថ្ងៃទើបដកកូនមកដាំ ។
៣-ការដាំនិងថែទាំ
នៅពេលដាំ គាត់បានដកកូនសាលាដ ដែលមានសុខភាពល្អ ថ្លោសៗ យកទៅស្ទូង ។គាត់ស្ទូងដោយទុកចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅមួយ ១,៥តឹក ។ ក្រោយពីស្ទូងកូនហើយ គាត់កាត់ចំបើងគ្រប រួចស្រោចទឹកមួយថ្ងៃ ២ដង ។ គាត់ឧស្សាហ៍ជ្រុំជ្រោយដកស្មៅ និងស្រោចទឹកជី (ជីផ្សំពីទឹកនោមមនុស្ស និងសត្វ ) ។ ការស្រោចជីបំប៉ននេះធ្វើនៅពេលសាលាដអាយុបាន ១២ថ្ងៃ ហើយស្រោចក្នុងរយៈពេល ១អាទិត្យម្តង ។ ក្រៅពីធ្វើស្មៅ និងដាក់ជី គាត់បានពិនិត្យទៅលើការបំផ្លាញរបស់សត្វល្អិត ប៉ុន្តែគាត់សង្កេតឃើញថា ដំណាំសាលាដពុំមានសត្វល្អិតបំផ្លាញទេ ព្រោះស្លឹករបស់សាលាដរលោង និងមានជាតិជ័រ ហើយម្យ៉ាងទៀតគាត់បានស្រោចទឹកនោមធ្វើឲ្យធុំក្លិនដល់សត្វល្អិតមិន ហ៊ានមកជិត ។
៤-ការប្រមូលផល
លោកពូចាប់ប្រមូលនៅពេលសាលាដមានអាយុ ៣៥ថ្ងៃ ក្រោយពីដាំ ។ គាត់ផ្អាកស្រោចទឹក ១ថ្ងៃ មុនប្រមូលផល ។ នៅពេលប្រមូលផលគាត់ប្រើចបចក់ (ចបតូចមុខស្តើង)ដកផ្តាច់ឫសពី ២-៣ផឹង ពីគល់ការប្រមូលផលធ្វើនៅពេលព្រឹកព្រលឹម ។ នៅលើផ្ទៃដីទំហំ ២០០ម៉ែត្រការេ គាត់ទទួលបានប្រាក់ ១១២.៥០០រៀល ។
ក្រោយពីប្រមូលផលរួចគាត់បានធ្វើការសំអាតលាងទឹក (លាងគល់ដែលប្រឡាក់ដី) ការលាងទឹកទាំងស្លឹកធ្វើឲ្យសាលាដឆាប់រលួយ ។ ក្រោយពីសំអាតរួចគាត់បានរៀបចំដាក់ក្នុងកញ្ឆេ (កញ្ឆេមានទ្រាប់ស្លឹកចេញ ឬស្លឹកឈូក ) ដោយត្រៀមជាជួររក្សាឲ្យមានចន្លោះខ្យល់ចេញចូលល្អ ដើម្បីជៀសវាងការឆាប់រលួយ ។
៥-ចំណាប់អារម្មណ៍របស់កសិករ
ក្នុងការដាំសាលាដនេះ លោកពូមានចំណាប់អារម្មណ៍ថាសាលាដត្រូវការថែទាំ ដកស្មៅច្រើនហើយម្យ៉ាងទៀតការស្រោចទឹកជី (ទឹកនោមគោលាយទឹក) ធ្វើឲ្យសាលាដលូតលាស់ល្អ ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីស្រោចទឹកជីហើយ ត្រូវស្រោចទឹកលាងស្លឹកចេញ ដើម្បីការពារការស្រពោនស្លឹកនៅពេលត្រូវកំដៅថ្ងៃ ។ យកល្អគួរស្រោចនៅពេលល្ងាចត្រជាក់ទុក១យប់ទើបស្រោចទឹកនៅពេលព្រឹកព្រលឹម។ ការដាំសាលាដឆាប់ទទួលបានផល និងមានតម្លៃថ្លៃពិសេសនៅរដូវវស្សាដែលមិនសូវមានអ្នកដាំ ។
សរុបបចេ្ចកទេសសំខាន់ៗ ក្នុងការដាំសាលាដមាន :
-ត្រៀមគ្រាប់ដាំដោយយកគ្រាប់ខ្ចប់ក្រណាត់រួចដាក់ត្រាំទឹក ១យប់ឲ្យគ្រាប់ឆាប់ដុះពន្លក
-ថែទាំស្រោចទឹកសាលាដនៅលើថ្នាលសាប
-ដករំលោះដើមតូចៗចោល ទុកដើមធំថ្លោសៗ នៅលើថ្នាលសំរាប់ដាំ
-រៀបចំរងដាំដោយដាក់ជីលាមកគោពុកផុយទ្រាប់បាតរង
-ស្ទូវកូនសាលាដលើរងចន្លោះពីដើមមួយទៅដើមមួយ ១.៥តឹក
-ថែទាំស្រោចទឹក ដកស្មៅ និងកាត់ចំបើងខ្លីៗគ្របលើរង ។
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)។

បចេ្ចកទេសដាំដំណាំត្រសក់ផ្អែម

ត្រសក់ផ្អែម ឬមីឡុងជាដំណាំដែលមិនសូវមានការដាំដុះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ ។ ប៉ុន្តែ កសិករនៅតំបន់មួយចំនួននិយមដាំ ព្រោះមានការនិយមចូលចិត្ត បរិភោគ និងមានតំលៃថ្លៃនៅលើទីផ្សារ ។ យ៉ាងណាម៉ិញបងស្រី យឿប សុខា អាយុ ៤៤ ឆ្នាំ ជាកសិកររស់នៅភូមិអង្គ ឃុំអូរចារ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ល្អក្នុងការដាំដំណាំត្រសក់ផ្អែម ។ បច្ចេកទេសដាំនេះ គាត់បានចេះពីអ្នកជិតខាង និងបានសាកល្បងដាំរយៈពេល ១ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានកសិករចំនួន ៥គ្រួសារ ដែលនៅជិតផ្ទះគាត់បាននាំគ្នាដាំដែរ ។ ចំពោះបទពិសោធន៍នៃការដាំនេះសូមបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម ‘

១-ការជ្រើសរើសដីដាំ និងការរៀបចំដី
ដីដែលត្រូវដាំត្រសក់ផ្អែម គាត់បានជ្រើសរើសដីខ្ពស់មិនលិចទឹកនៅរដូវវស្សាតែចំពោះរដូវប្រាំង អាចដាំនៅលើដីស្រែ ប៉ុន្តែត្រូវនៅជិតប្រភពទឹកដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការស្រោចស្រព ។ មុនដាំគាត់បានភ្ជួរដីហាលចោល ១សប្តាហ៍ ។ បន្ទាប់មក បាចជីលាមកសត្វពុកផុយ ឬជីកំប៉ុស្ត រួចភ្ជួរបង្កប់ជីទៅក្នុងដី ទុកចោលរយៈពេល ២ ថ្ងៃ ទើបរាស់ឲ្យស្មើរូចកាប់ជារណ្តៅដាំដោយទុកចន្លោះ ពីរណ្តៅមួយ ទៅរណ្តៅមួយ ៣តឹក ។
២-ការជ្រើសរើសពូជ
ពូជត្រសក់ដែលគាត់ដាំមាន ៣ ប្រភេទ :
១-ពូជសាច់ពណ៌លឿង(សូវ៉ិត) នាំមកពីប្រទេសថៃ
២-ពូជសំបកលឿង សាច់ពណ៌ខៀវ(ពូជស៊ីថង) នាំមកពីប្រទេសថៃ
៣-ពូជសំបកខៀវ សាច់ខៀវ(ពូជតាខាយ) នាំមកពីប្រទេសចិន ។ គាត់ដាំត្រសក់ទាំង ៣ពូជនេះ តម្រូវទៅតាមទីផ្សារ ។
៣-ការបណ្តុះកូន
មុនដាំ គាត់បានយកគ្រាប់ទៅបណ្តុះដាក់ក្នុងថង់ប្លាស្ទិក ។ គាត់បានលាយដីជាមួយជីកំប៉ុស្តច្របល់ឲ្យសព្វ ដាក់ចូលក្នុងថង់រួចយកគ្រាប់ទៅបណ្តុះដោយដាក់ ១ គ្រាប់ក្នុងមួយថង់ ។ បណ្តុះកូនរួច ត្រួវគ្របវារយៈពេល ៣ ថ្ងៃ ៣យប់ និងស្រោចទឹកថែទាំរហូតដល់រយៈពេល ១០ថ្ងៃ ទើបអាចយកកូនទៅដាំក្នុង រណ្តៅ ។
៤-ការដាំ
មុនដាំ គាត់បានរៀបចំរណ្តៅដោយដាក់ជីកំប៉ុស្ត ឬជីលាមកមាន់ (ទ្រាប់បាត) ក្នុងមួយរណ្តៅ ១ បង្គី ដោយដាំចន្លោះពីគុម្ពមួយ ទៅមួយ ៣តឹក ។ ពេលដាំរួច ត្រូវស្រោចទឹកបន្ទាប់មកយកកៅស៊ូប្លាស្ទិកមកគ្របពីលើរង(កៅស៊ូនោះ ចោះរន្ធតូចៗដើម្បីឲ្យមានខ្យល់ចេញចូល) ។ ការគ្របកៅស៊ូនេះ គឺដើម្បីការពារដីមានសំណើមនិងមិនមានសត្វល្អិតបំផ្លាញ ព្រមទាំងមិនឲ្យស្មៅដុះផង ។
៦-ការថែទាំ
ក្នុងមួយថ្ងៃគាត់ស្រោចទឹក ១ ដង ។ នៅពេលត្រសក់ដុះបានអាយុពី ២០-៣០ថ្ងៃ ត្រូវដាក់ជីបំប៉នបន្ថែមដោយប្រើជីលាមកមាន់ និងជីកំប៉ុស្ត(ដាក់ជីបំប៉ននៅចន្លោះរង) ។ ត្រសក់ដុះបាន ៧សន្លឹក ត្រូវធ្វើការចងទ្រើងឲ្យត្រសក់វារឡើង ។ នៅពេលកូនត្រសក់មានស្លឹក ១៤ គាត់បេះខ្នែង ដែលមានក្រោមស្លឹកទី៤ នោះចោល ។ នៅលើសន្លឹកទី១៤ នោះត្រូវទុក ខ្នែង ៣ វិញសំរាប់ទុកយកផ្លែ ។ ហើយនៅពីលើខ្នែងទាំង ៣ ដែលទុកនោះ បើមានខ្នែងផ្សេងទៀតដុះមកត្រូវបេះវាចោល ។ តាមការសង្កេតរបស់គាត់ ត្រសក់ផ្លែល្អ នៅចន្លោះខ្នែងទី១៤ នេះទៅដល់ខ្នែង ១៦ ។ លើខ្នែងទាំងបីនេះមានផ្លែ ៣ តែយើងត្រូវទុកតែមួយផ្លែទេ ដោយជ្រើសរើសផ្លែណាដែលល្អជាងគេ ។ ត្រសក់ច្រើនជួបប្រទះបញ្ហា ដង្កូវចោះស្លឹក និងជំងឺស្លឹកក្រហម ។ ក្នុងការទប់ទល់ជាមួយសត្វល្អិតបំផ្លាញ គាត់បានប្រើថ្នាំផ្សំពីរុក្ខជាតិដូចខាងក្រោម :
+ធាតុផ្សំមាន :
-គ្រាប់ប៉ិកួៈ ៥គីឡូក្រាម គ្រាប់ស្លាក់ ៥ គីឡូក្រាម គ្រាប់ស្លែង ៥ គីឡូក្រាម បណ្តូលពេជ្រ ១០គីឡូក្រាម ។
+វិធីធ្វើ :
-យកធាតុផ្សំខាងលើនេះមកចិញ្ច្រាំឲ្យម៉ដ្ឋ រួចដាក់ក្នុងពាង បន្ទាប់មកចាក់ទឹកដាក់ត្រាំ ចំនួន ២៤០ លីត្រ ទុករយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ទើបអាចយកទៅប្រើប្រាស់បាន ។ ក្នុងរយៈពេលរក្សាទុក គាត់បើកគម្របពាងកូរ ១ថ្ងៃម្តង ដើម្បីឲ្យថ្នាំឆាប់កាច់ ។
+វិធីប្រើប្រាស
-នៅពេលប្រើ គាត់បានយកទឹកថ្នាំ ៣លីត្រ លាយជាមួយទឹកធម្មតាចំនួន ២០ លីត្រស្រោចទៅលើត្រសក់ (ស្រោចនៅពេលល្ងាច) ។ ថ្នាំនេះ អាចបណ្តេញសត្វបានគ្រប់ប្រភេទនៅលើដំណាំត្រសក់ផ្អែម ។
៧-ការប្រមូលផល
ត្រសក់ផ្អែមអាចប្រមូលផលបាន នៅអាយុ ៦០-៧០ថ្ងៃក្រោយពីដាំ ។ នៅលើផ្ទៃដី ២អារ គាត់ដាំគ្រាប់អស់ ៦កំប៉ុង អស់ទឹកប្រាក់ ៧២០.០០០រៀល ។ ចំណែកប្រាក់ចំណូលគាត់ ទទួលបានគិតជាមធ្យម ៧០០ ដុល្លារ ក្នុងមួយរដូវនៃការដាំរយៈពេល ៦០ថ្ងៃ ។
សរុបមកបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំត្រសក់ផ្អែមមាន :
-ដាំលើដីខ្ពស់ ជៀសវាងការជាំទឹកនៅរដូវវស្សា
-ភ្ជួរដីហាលឲ្យស្ងួត និងប្រើជីលាមកសត្វពុកផុយទ្រាប់បាត ។
-កាប់រណ្តៅដោយទុកចន្លោះពីរណ្តៅមួយទៅមួយ ៣តឹក
-លាយដីជាមួយជីកំប៉ុស្តច្របល់ឲ្យសព្វដាក់ក្នុងកូនថង់សំរាប់បណ្តុះ
-ជីករណ្តៅដាំដោយដាក់ជីកំប៉ុស្ត ១ បង្គី ក្នុងមួយរណ្តៅ
-ជ្រើសរើសកូនត្រសក់ថ្លោសៗមកដាក់ដាំក្នុងរណ្តៅ
-ក្រាលកៅស៊ូប្លាស្ទិកលើរងក្រោយពីដាំរួច ដើម្បីការពារកុំឲ្យហួតសំណើម និងដុះស្មៅ
-ទុកត្រសក់ឲ្យផ្លែនៅចន្លោះខ្នែងទី១៥ និងទី១៦ ដោយទុកតែមួយផ្លែ
-ថែទាំស្រោចទឹក និងដាក់ជីបំប៉ន ព្រមទាំងបេះខ្នែងខ្លះចោល
-ប្រើថ្នាំផ្សំពីរុក្ខជាតិ គ្រាប់ប៉ិកួៈ ស្លាក់ ស្លែង និងបណ្តូលពេជ្រនៅពេលមានសត្វល្អិតបំផ្លាញ ។
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)
បទពិសោធន៍ដាំសណ្តែកទ្រើង

អ៊ុំ ស្រី យ៉ង យ៉ាវ ជាកសិកររស់នៅភូមិវត្ត ឃុំខ្នារឆ្មារ ស្រុកសាមគ្គីមានជ័យ ខេត្ត កំពង់ឆ្នាំង មានបទពិសោធន៍ល្អ ក្នុងការដាំសណ្តែកទ្រើងយូរឆ្នាំកន្លងមកហើយ ដែលបទពិសោធន៍នេះជាគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់គាត់ផ្ទាល់ ។ ក្រោយពីដាំបានរយៈ ពេល ២,៥ ខែ គាត់ប្រមូលផលបាន ៣០០ គីឡូក្រាមលើផ្ទៃដី ២ អារ ។ ចំណូលពីការលក់សណ្តែកទ្រើងបាន ៦០០.០០០រៀលដោយមិនគិតពីការបរិភោគក្នុងគ្រួសារ និងចែកអ្នកជិតខាង ។ ចំពោះបទពិសោធន៍នៃការដាំសណ្តែកទ្រើងបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម :
១-ការរៀបចំដី
ក្នុងការដាំសណ្តែកទ្រើង គាត់បានរៀបចំដីដោយកាប់បំផុសចំនួន ៣ដង ។ លើកទី១ កាប់ហាលរយៈពេល ៧ ថ្ងៃ ។ លើកទី២ កាប់ដីបំផុសឡើងវិញទុករយៈពេល ៣ ថ្ងៃ និងលើកទី៣ កាប់ធ្វើរងដែលមានទទឹង ០,៧តឹក និងបណ្តោយ ១៦ ម៉ែត្រ ។ នៅលើផ្ទៃដីចំនួន ២ អារ គាត់លើករងបានចំនួន ១៦ រង រួចយកជីលាមកសត្វពុកផុយ ឬជីកំប៉ុស្តទៅរោយលើរងឲ្យសព្វកាប់ បញ្ចូលក្នុងរងដោយក្នុង ១ រង គាត់ដាក់ជីកំប៉ុស្ត ប្រមាណ ១០ គីឡូក្រាម(ជីកំប៉ុស្តគាត់ផ្សំឡើង ពីលាមកគោ ទន្ទ្រានខែត្រផេះបានមកពីការ ដុតស្លឹកឈើងាប់ៗ ។
២-ការត្រៀមគ្រាប់ដាំ និងការដាំ
មុនដាំ គាត់បានយកគ្រាប់ទៅត្រាំទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ទុករយៈពេល ១៥នាទី ទើបយកទៅត្រាំ ទឹកធម្មតា ១ យប់ ។ គាត់បានយកគ្រាប់ដែលត្រាំមកខ្ចប់នឹងក្រណាត់ទៅកប់ក្នុងដីសើម ជំរៅ ៤ តឹក ទុករយៈពេល ១ យប់ទើបយកគ្រាប់ទៅដាំលើរងដែលបានរៀបចំហើយជាស្រេច ។ គាត់ដាំសណ្តែកជា ២ ជួរ ហើយចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅមួយ ៣ តឹក ដោយក្នុងមួយរណ្តៅដាក់ដាំ ២គ្រាប់ ។ មុនដាំ គាត់ស្រោចទឹកឲ្យជោគលើរងដើម្បីកុំឲ្យដីហាប់ពេកងាយស្រួលកប់ គ្រាប់ក្នុងដី ។
៣-ការថែទាំ
ក្រោយពីកប់គ្រាប់ដាំហើយ គាត់កាត់កំទេចចំបើងរោយពីលើ ដើម្បីការពារកុំឲ្យឆាប់ហួរសំណើម ។ ការស្រោចទឹកធ្វើឡើងរាល់ពីរថ្ងៃម្តង ។ បន្ទាប់ពីដាំបានរយៈពេល ៣ថ្ងៃសណ្តែកចាប់ផ្តើមដុះពន្លក បែកសន្លឹកពីរ គាត់ចាប់ផ្តើមជ្រុំដីដកស្មៅ ។ ក្រោយពីដាំបាន ១៥ ថ្ងៃ គាត់បានរៀបចំដោតទ្រើង(ជ្រលង់) ដែលមានកំពស់ ៣ ម៉ែត្រ ដើម្បីឲ្យដើមសណ្តែកតោងឡើង ។ នៅពេលសណ្តែកអាយុ បាន ២៥ ថ្ងៃ គាត់ជ្រុំដីដកស្មៅ ដោយកាប់ជាចង្អូរកណ្តាលរង រួចដាក់ជីលាមកគោ មាន់ ទា (ពុកផុយ) ចំនួន ៣០ គីឡូក្រាម ក្នុង ១រង ។
ក្នុងការដាំ គាត់ជួបបញ្ហាសត្វបំផ្លាញដូចជាចៃ ។ ចំពោះវិធីការពារ គឺគាត់បានប្រើថ្នាំពុលផ្សំពីរុក្ខជាតិ និងស្រោចទឹកជីបំប៉ន ។
-ថ្នាំពុលផ្សំពីរុក្ខជាតិផ្សំឡើងពី : ស្មៅប្រម៉ាត់មនុស្ស ៣ គីឡូក្រាម វល្លិ៍កំបោរ ៣ គីឡូក្រាម មើមក្តួច ៣ គីឡូក្រាម មើមប្រង់ ៣គីឡូក្រាម វល្លិ៍ខ្នុរ ៣ គីឡូក្រាម ម្ទេស០,៣ គីឡូក្រាម ស្លឹកម្រុំ ១ គីឡូក្រាម ប្រេងកាត ០,៥ លីត្រ ដើមស្លាក់ ២ គីឡូក្រាម និងទឹក ១០ លីត្រ ។
+របៀបផ្សំ : យកសារធាតុផ្សំខាងលើទៅដាក់ត្រាំក្នុងពាងរយៈពេល ២០ ថ្ងៃ ។
+របៀបប្រើ : ក្រោយពីផ្សំបានរយៈពេល ២០ ថ្ងៃ យកទឹកថ្នាំ ៣ លីត្រ លាយទឹកធម្មតា ៥លីត្រ ។អាចប្រើទៅលើដំណាំដូចជា សណ្តែកទ្រើង ប៉េងប៉ោះ ននោង ត្រសក់ ជាដើម ។
-ប្រភេទជីទឹកដែលគាត់ប្រើផ្សំឡើងពី : លាមកគោ ៣ គីឡូក្រាម ស្លឹកទន្ទ្រានខែត្រ ១០គីឡូក្រាម លាមកមាន់ ៣គីឡូក្រាម និងទឹក ១០លីត្រ ។ យកសារធាតុទាំងបីមុខនេះ ទៅដាក់ត្រាំនៅក្នុងពាងរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ។
-របៀបប្រើ : ក្រោយពីត្រាំបានរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ យើងអាចយកទៅប្រើបានដោយយកទឹកជី ចំណុះ១លីត្រ ស្រោចទៅលើដំណាំរាល់៧ថ្ងៃម្តង ។
៤-ការប្រមូលផល
ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ២,៥ខែ សណ្តែកអាចប្រមូលផលបាន ។ ក្នុងការប្រមូលគាត់មានវិធីបេះសណ្តែកកុំឲ្យស្វិត ដោយបេះទាំងសណ្តង់ មួលឲ្យដាច់តែម្តង ។ ការបេះប្រមូលផលធ្វើឡើងជាច្រើនសារ ។ នៅលើផ្ទៃដី ២ អារ គាត់ប្រមូលផលបាន ១៥-២០ គីឡូក្រាមក្នុងមួយសារសរុប ៩០ គីឡូក្រាម ដោយក្នុង ១គីឡូក្រាមគាត់លក់បានតំលៃ ១.៨០០រៀល ។ ទឹកប្រាក់សរុបដែលគាត់លក់បានក្នុងមួយរដូវ ៦០០.០០០រៀលដោយមិនបានគិតពីការផ្គត់ផ្គង់ក្នុងគ្រួសារទេ ។
៥-ចំណាប់អារម្មណ៍
លោកអ៊ុំមានចំណាប់អារម្មណ៍ថា ការដាំសណ្តែកនេះមានការងារ ស្រួលដាំ ប៉ុន្តែត្រូវការថែទាំដើម្បីកុំឲ្យកើតជំងឺ ។ ម្យ៉ាងទៀតការប្រើជីធម្មជាតិ និងថ្នាំពុលផ្សំពីរុក្ខជាតិ ធ្វើឲ្យសណ្តែកមានផ្លែវែងថ្លោស និងខ្ចីល្អ ហើយមិនមានការបំផ្លាញពីសត្វល្អិត ។ លើសពីនេះទៅទៀត គាត់មានអារម្មណ៍សប្បាយរីករាយនៅពេលទទួលបាននូវប្រាក់ចំណូលច្រើន ។
សរុបមកបច្ចេកទេសសំខាន់ៗ ក្នុងការដាំសណ្តែកទ្រើងមាន :
-កាប់បំផុសដីច្រើនសា និងហាលដីឲ្យស្ងួតល្អ
-ប្រើជីកំប៉ុស្តដាក់ទ្រាប់បាតរណ្តៅនៅពេលដាំ និងដាក់នៅតាមចន្លោះរងព្រមទាំងប្រើជីទឹកបំប៉ន
-ត្រៀមគ្រាប់ដាំ ដោយត្រាំទឹកក្តៅឧណ្ហៗ ហើយខ្ចប់ក្រណាត់កប់ក្នុងដីដើម្បីឲ្យគ្រាប់ឆាប់ដុះពន្លក ។
-ស្រោចទឹកលើរងឲ្យជោគមុនដាំ ដើម្បីកុំឲ្យហាប់ដីងាយស្រួលកប់គ្រាប់ដាំ ។
-ថែទាំដកស្មៅ ជ្រុំដីឲ្យធូរ ដោតទ្រើង និងប្រើថ្នាំផ្សំពីរុក្ខជាតិដើម្បីកំចាត់សត្វល្អិត ។
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)

បទពិសោធន៍ធ្វើត្របែ (មេត្រប៉ែ)

អ្នក មីងឡាន់ អ៊ីនតុង ជាកសិកររស់នៅភូមិហាងខូសួន សង្កាត់សាមគ្គី ក្រុងស្ទឹងត្រែ ខេត្តស្ទឹងត្រែង ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ល្អក្នុងការធ្វើមេត្រប៉ែពីធម្មជាតិ ដែលមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ។ ហើយការផលិតមេត្រប៉ែរបស់គាត់មិន ដែលសល់ ព្រោះមានមនុស្សជាច្រើន ដែលក្រោយពីយកទៅធ្វើតែងតាមរកទិញទៀត ព្រោះក្រោយពីធ្វើត្រប៉ែរបស់គាត់មានរសជាតិឆ្ងាញ់ខុសពីត្រប៉ែ ផ្សេងទៀត ។ គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា ត្រប៉ែឆ្ងាញ់ដោយសារមេ (ត្របែ) បើមេល្អរសជាតិត្រប៉ែប្រាកដជាប្រែប្រួលមិនខានបទពិសោធន៍នេះគាត់ ចេះតៗគ្នាពីឪពុកម្តាយគាត់មកដែលលើកយកមកបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម:
១. សារធាតុផ្សំ
- អង្ករ (ប្រភេទស្រូវបាយទន់ ៨គីឡូក្រាម)
- ឈើឯម ០,១គីឡូក្រាម
- ខ្ញី ០,៦គីឡូក្រាម
- ខ្ទឹមស ០,៣គីឡូក្រាម
- ម្រេច ០,៥គីឡូក្រាម
- ស្ករសរ ០,៥គីឡូក្រាម
- ទឹកធម្មតា ១លីត្រ
- មេត្របែដើម ៣២គ្រាប់ ។
២. របៀបធ្វើ
- យកអង្ករទៅត្រាំរយៈពេល ៥ម៉ោង ចាប់ពីម៉ោង ១យប់ រហូតដល់ម៉ោង ៦ព្រឹក ទើបស្រង់ដាក់កញ្ច្រែងឲ្យស្រស់ទឹក
- យកឈើឯម ខ្ញី ខ្ទឹមស ម្រេច ហាន់ឲ្យល្អិត
- យកអង្ករត្រាំស្រស់ទឹក និងសារធាតុផ្សំដែលបានហាន់ល្អិតៗនោះទៅដាក់ក្នុងត្បាល់ រួចបុកបញ្ចូលគ្នាឲ្យម៉ដ្ឋ បន្ទាប់មកចាក់ចូលក្នុងកញ្ច្រែងរែងអង្ករ ។ សារធាតុណាដែលរែងមិនជ្រុះយកទៅដាក់ក្នុងត្បាល់បុកបន្តទៀត ធ្វើដូចនេះទាល់តែរែងជ្រុះអស់ទើបឈប់
- យកស្ករស ០,៥ គីឡូក្រាម ទៅដាក់នៅក្នុងទឹក ០,៥ លីត្រ ដាំឲ្យពុះទុកឲ្យត្រជាក់
- យកសារធាតុដែលបានបុករួចទៅដាក់នៅក្នុងចង្អេរ រួចចាក់ទឹកស្ករសបន្តិចម្តងៗ ច្របល់ឲ្យសព្វសាច់ ។ ប្រសិនបើល្បាយនៅរឹង ពូតមិនកើត យកទឹកធម្មតាចាក់ច្របល់បន្ថែមទៀតរហូតដល់រលាយសាច់មួយ ទើបចាប់ផ្តើមលុញជាគ្រាប់ប៉ុនៗមេដៃដាក់នៅក្នុងកញ្ជើ
- យកមេដើមទៅបុកឲ្យម៉ដ្ឋ យកទៅរោយពីលើ រួចយកភួយទៅគ្របពីលើរយៈពេល ៣យប់ ៣ថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យងំឆាប់កាច់ (ប្រសិនបើគ្មានមេត្រប៉ែដើមរោយក៏បានដែរ ប៉ុន្តែក្រកាច់បន្តិច)
- ក្រោយពេល៣ ថ្ងៃ បើកគំរបភួយយកគ្រាប់មេត្រប៉ែទៅហាលថ្ងៃឲ្យស្ងួត រួចច្រកទៅក្នុងថង់រក្សាទុកសំរាប់លក់ជាការស្រេច ។
២. របៀបប្រើ
គេអាចប្រើប្រាស់ត្របែទៅតាមបរិមាណអង្ករដែលគេយកទៅដាំធ្វើត្រប៉ែ ។
៣. ចំណាប់អារម្មណ៍
បទពិសោធន៍ការរៀបចំធ្វើត្របែនេះ អាចធ្វើឲ្យគ្រួសាររបស់គាត់ ទទួលបាននូវប្រាក់ចំណូលបន្ថែមបានច្រើនព្រោះនៅក្នុង ១គីឡូក្រាម ត្របែដែលគាត់ធ្វើរួចគាត់អាចលក់បានតម្លៃ ១០.០០០រៀល ដោយនៅក្នុងតម្លៃដើមចំណាយអស់ប្រមាណជា ៥.០០០រៀល ក្នុង ១គីឡូក្រាមតែប៉ុណ្ណោះ ។ ពេលវេលាដែលល្អសំរាប់ធ្វើត្របែមិនដុះផ្សិតគឺនៅរដូវប្រាំង ។
ពាន សុខា ស៊ិន អង្គារសាធ និងចាន់ សាវ៉ុន
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)

បទពិសោធន៍ដាំជីគ្រប់មុខ

បងស្រី ខា ថា ជាកសិកររស់នៅភូមិហាខូបា សង្កាត់សាមគ្គី ក្រុងស្ទឹងត្រែង ខេត្ត ស្ទឹងត្រែង ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ល្អក្នុងការដាំដំណាំជីគ្រប់មុខ (ជីនាងវង ម្រះ ព្រៅ ជីពងទាកូន ឬជីថ្ពាល់ត្រី…) ទទួលបានលទ្ធផលល្អ ដែលបទពិសោធន៍នេះ យើងសូមបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម :
១. ការរៀបចំថ្នាល និងការសាបគ្រាប់
ដើម្បីជំរុញឲ្យការដាំដុះមានលក្ខណៈល្អ គាត់បានរៀបចំថ្នាលសំរាប់បណ្តុះ ដោយ លាយនូវសារធាតុដូចជា ផេះ និងអង្កាមពុកផុយ ដោយយកទៅច្របល់លាយ ជា មួយដីឲ្យសព្វ រួចស្រោចទឹកឲ្យសើមៗ បន្ទាប់មកកាប់លើកជារង សំរាប់ដាំដោយ មានបណ្តោយ ១០ម៉ែត្រ និងទទឹង ០,៨ម៉ែត្រ មានចំនួន ១០រង ហើយដាំជីឆ្លាស់ មុខផ្សេងៗគ្នា ។
២. ការរៀបចំដីសំរាប់ដាំ និងការដាំ
- ការរៀបចំដីដាំ : កាប់បំផុសដីចំនួន ២សា នៅលើកទី១ កាប់ហាលចោលរយៈ ពេល ១០ថ្ងៃ និងលើកទី២ កាប់ដីលើកជារងសំរាប់ដាំ ។ នៅពេលកាប់លើរងដាំ គាត់បានយកជីលាមកសត្វពុកផុយទៅរោយពីលើ រួច កាប់ត្រឡប់ចុះឡើងរហូតចូលសព្វទៅក្នុងដី ទើបយកកូនទៅដាក់ដាំ ។ ចំពោះការដាំមានលក្ខណៈខុសៗគ្នាបន្តិចគឺ:
- ការដាំជីនាងវង: ចំពោះរបៀបដាំគឺគាត់ដាំដោយព្រោះគ្រាប់នៅលើថ្នាល ១៥ថ្ងៃក្រោយមកគាត់ដកយកកូនទៅដាំលើរង ។ វិធីម៉្យាងទៀតអាចដាំដោយដើមក៏បាន ។ ប៉ុន្តែការដាំដោយគ្រាប់ និងដើមគឺខុសគ្នាបន្តិចដោយការដាំដោយដើមលូតលាស់លឿន តែរហ័សងាប់ដើមទៅវិញ ។ តែការដាំដោយគ្រាប់លូតលាត់បានយូរ ។
- ការដាំជីម្រះព្រៅ: ម្រះព្រៅ គឺដាំដោយព្រោះគ្រាប់ ហើយរយៈពេលដុះលូតលាស់ចំនួន ១០ថ្ងៃ ទើបដកកូនយកទៅដាំនៅក្នុងថ្នាល ។
៣. ការថែទាំ
ការស្រោចទឹក:
បន្ទាប់ពីដាំរួច គាត់បានស្រោចទឹកជាប់ជាប្រចាំមួយថ្ងៃម្តងៗ (សំរាប់រដូវប្រាំងតែចំពោះរដូវវស្សាវិញ គឺស្រោចទឹកទៅតាមស្ថានភាពដីស្ងួត ឬសើម) ។ ទឹកជីរបស់គាត់ផ្សំឡើងដោយសារធាតុជាច្រើនដូចខាងក្រោម:
ធាតុផ្សំ
- ទន្រ្ទានខែត្រចំនួន ១បាច់ ស្មើនឹង ៥គីឡូក្រាម
- អាចម៍គោ ២បង្គី
- លាមកមាន់ ១០គីឡូក្រាម
- ផេះ ១០គីឡូក្រាម
- ក្បាលត្រី ៥គីឡូក្រាម
- ទឹកនោមគោ ១០០លីត្រ
- សារធាតុផ្សំសំរាប់បន្ថែមពីខាងក្រៅមានដូចជា ពោះវៀនមាន់ ផ្លែឈើទុំ ក្តាម ខ្យង ពស់ កង្កែបជាដើម ។
របៀបធ្វើ
យកសារធាតុផ្សំទាំងអស់ច្របល់ឲ្យសព្វច្រកចូលទៅក្នុងការុងចងមាត់ឲ្យជិត ។ យកសារធាតុនោះទៅដាក់ចូលទៅក្នុងពាង រួចចាក់ទឹកនោមគោចូលទៅក្នុងពាង (ដាក់ទឹកនោមគោសុទ្ធ) ត្រាំរហូតដល់រយៈពេល ១០ថ្ងៃ ទើបយកទៅប្រើ ។
របៀបប្រើ
ក្រោយរយៈពេល ១០ថ្ងៃ គាត់បានយកទឹកថ្នាំ ១កំប៉ុង ទឹកដោះគោលាយជាមួយទឹក ១០លីត្រ ស្រោចទៅលើដំណាំរាល់ ៣ថ្ងៃម្តង ។ នៅពេលដំណាំបានរយៈពេល ១ខែ ត្រូវជ្រុំជ្រោយគល់ដំណាំម្តង ដើម្បីកុំឲ្យដីហាប់ណែននាំឲ្យកូនជីលូតលាស់មិនល្អ ។
៤. ការប្រមូលផល
ជីគ្រប់មុខនេះ គឺគាត់បានដាំពេញ ១ ឆ្នាំ ប៉ុនែ្តប្រមូលផលបណា្តក់រាល់ថ្ងៃ សំរាប់រដូវវស្សា ។រដូវប្រាំងប្រមូលផលបាន ១ សប្តាហ៍ម្តង ។ ការប្រមូលផលគឺកាត់ដល់គល់ឲ្យវាលាស់បន្ត ។ សរុបទៅលើផ្ទៃដី ៨ ម៉ែត្រការ៉េ ក្នុង ១ ឆ្នាំ គាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណូលពី២,៥ ទៅ ៣ លានរៀល ដោយមិនគិតពីការបរិភោគក្នុងគ្រួសារ និងចែកអ្នកជិតខាងផង ។
សរុបបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំជីគ្រប់មុខមាន :
-រៀបចំថា្នលសាបគ្រាប់ដោយលាមកសត្វពុកផុយ ច្របល់លាយជាមួយដី
-សាបគ្រាប់លើថ្នាល និងថែទាំស្រោចបំប៉នជីទឹកឲ្យកូនដំណាំឆាប់លូតលាស់
-ដកកូនដំណាំទៅដាំនៅក្នុងថា្នល ដោយទុកចន្លោះគុម្ពសមស្រប ដើម្បីងាយស្រួលធ្វើស្មៅ និងទទួលពន្លឺគ្រប់គ្រាន់ ពិសេសបែកមែកច្រើន
-ស្រោចទឹកុជីបំប៉នរាល់ ៧ ថ្ងៃម្តង ដើម្បីឲ្យកូនដំណាំលូតលាស់ល្អ ។
(ស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាកពាន សុខា ស៊ិន អង្គារសាធ និងចាន់ សាវ៉ុន)

បទពិសោធន៍ដាំស្វាយចន្ទី

លោកពូ ស៊ៀន វិបុល រស់នៅភូមិស្រែក្រសាំង ឃុំស្រែក្រសាំង ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ក្នុងការដាំដំណាំស្វាយចន្ទី ទទួលបាន ផលល្អដែលបទពិសោធន៍នេះ គាត់បានអនុវត្តអស់រយៈពេល ៦ឆ្នាំ កនលង មក ហើយ ។ ដំណាំស្វាយចន្ទីនេះធ្វើឲ្យគាត់អាចរកប្រាក់ចំណូលបានប្រមាណពី ៥ ទៅ ៦លានរៀលក្នុង ១ឆ្នាំ ។
ចំពោះបច្ចេកទេស ដែលគាត់បានអនុវត្តមានដូចខាងក្រោម :
១. ការដាំ និងការរៀបចំរណ្តៅដាំ
ក្នុងការដាំស្វាយចន្ទីនេះ គាត់បានដាំនៅលើដីព្រៃ ។ ក្រោយពីរានរួច គាត់បានកាប់រណ្តៅទំហំ ១ម៉ែត្រ បួនជ្រុង និងជំរៅ ១ម៉ែត្រ ។ នៅក្នុងរណ្តៅគាត់បានដាក់សំរាម ស្លឹកឈើងាប់ៗ លាមកសត្វ និងដីព្រៃ (ដីស្រទាប់លើ) ។ គាត់បានជីករណ្តៅជាជួរដោយទុកចន្លោះគុម្ព ៦ម៉ែត្រ និងចន្លោះជួរ ៩ម៉ែត្រ ។ ក្រោយពីជីករណ្តៅហើយ គាត់បានយកគ្រាប់ស្វាយចន្ទី ទៅដាក់ដាំក្នុងរណ្តៅតែម្តង ។
២. ការថែទាំ
ក្រោយពីដាក់គ្រាប់ដាំហើយគាត់បានធ្វើការស្រោចទឹករហូតដល់ដុះ ។ គាត់បន្តស្រោចទឹក និងថែទាំនៅរាល់ពេលណាគាត់ឃើញគល់ ដំណាំស្វាយចន្ទីជិតស្ងួតទឹក គាត់បូមទឹកស្រោចនៅគល់ឲ្យជោគធ្វើបែបនេះនៅរាល់ ២ ទៅ ៣សប្តាហ៍ម្តង ។ នៅដំណាក់កាលដំណាំអាយុចាប់ពី ១ឆ្នាំ ឡើងគាត់ធ្វើជីកំប៉ុស្តទឹក និងប្រើជីប៉ូវផ្សំពីរុក្ខជាតិ ដើម្បីជួយជំរុញដល់ការលូតលាស់របស់កូន ស្វាយចន្ទីបន្ថែម ។ ប្រភេទជីដែលគាត់ផ្សំមានដូចខាងក្រោម:
- របៀបផ្សំជីកំប៉ុស្ត៍ទឹក
ធាតុផ្សំជីកំប៉ុស្តទឹក: ជ្រើសរើសប្រភេទស្លឹកឈើស្រស់ និងទឹក ឬលាយទឹកនោម ។
របៀបធ្វើ: ចិញ្ច្រាំស្លឹកឈើស្រស់ឲ្យល្អិតរួចយកទៅដាក់នៅក្នុងពាង និងចាក់ទឹកពីលើ ។ រក្សាទុករហូតដល់រយៈពេល ២០ ទៅ ៣០ថ្ងៃ ទើបអាចយកទឹកជីនោះទៅប្រើប្រាស់បាន ។
របៀបប្រើ : គឺយកទឹកជី១ លីត្រលាយជាមួយទឹកធម្មតា ២៥ ទៅ ៣០ លីត្រ ស្រោចទៅលើគល់ស្វាយចន្ទី ។
- របៀបផ្សំជីជំនួយផ្លែ
ធាតុផ្សំ : ជ្រើសរើសប្រភេទផ្លែឈើទុំចាប់ពី ៣មុខឡើងទៅចំនួន ៣គីឡូក្រាម និងទឹកស្កររងូ ១គីឡូក្រាម ។
របៀបផ្សំ : យកផ្លែឈើទុំហាន់ឲ្យល្អិតៗ ។ យកធាតុផ្សំទៅច្របល់ឲ្យសព្វ រួចយកទៅដាក់នៅក្នុងកែវគ្របឲ្យជិតរក្សាទុករយៈពេលពី ១៥ថ្ថៃឡើងទៅអាចយកទៅប្រើបាន ។
របៀបប្រើ : យកទឹកថ្នាំ ១ស្លាបព្រាបាយលាយទឹកចំនួន ១០លីត្រ ឬទឹកជី ១កំប៉ុងទឹកដោះគោ លាយទឹកចំនួន ២០០លីត្រ ។
- ថ្នាំពុលធម្មជាតិសំលាប់សត្វកណ្តៀរ
ធាតុផ្សំ : ម្ទេស ១ក្តាប់ដៃ ស្ករត្នោតរងូ ១លីត ទឹកខ្មេះ ១លីត្រ ស្រាស ១លីត្រ ។
របៀបធ្វើ : យកម្ទេសទៅបុកឲ្យម៉ដ្ឋ លាយស្ករត្នោត ចាក់ទឹកចូល និងលាយបញ្ចូលគ្នាឲ្យសព្វ រួចយកទៅស្រោចនៅគល់ស្វាយចន្ទីណាដែលមានសត្វកណ្តៀរស៊ី (ក្នុងការផ្សំត្រូវប្រើស្រោមដៃ ដើម្បីជៀសវាងជាតិម្ទេសជាប់ដៃក្រហាយ) ។ ក្រៅពីប្រើថ្នាំធម្មជាតិ គាត់បានយកអំបិលទៅចាក់នៅគល់ស្វាយចន្ទី ដើម្បីបណ្តេញកណ្តៀរ ។

៣. លទ្ធផលទទួលបាន
ដំណាំស្វាយចន្ទីអាចប្រមូលផលបាននៅអាយុចាប់ពី ១ឆ្នាំឡើងទៅ គ្រាន់តែ បានផ្លែតិច ឬច្រើនតែប៉ុណ្ណោះ ។ ប៉ុន្តែចំពោះផ្លែដែលពេញល្អ គឺនៅអាយុ ៣ឆ្នាំ ក្នុងដើមស្វាយចន្ទីចំនួន ៩០០ ដើមគាត់អាចប្រមូលផលបាន ២,៥តោន (២៥០០ គីឡូក្រាម) ឬប្រហែល ២-៣ គីឡូក្រាម ក្នុង ១ដើម ។ ដោយក្នុង ១គីឡូកាម លក់បាន ៣៩០០រៀល (តម្លៃនេះប្រែប្រួលទៅតាមឆ្នាំ) ។
៤. ការជ្រើសរើសពូជដាំបន
- ជ្រើសរើសផ្លែទុំល្អ មានគ្រាប់រលោងល្អទុំនៅលើដើម
- យកគ្រាប់ពូជទៅហាលថ្ងៃឲ្យស្ងួត
- រក្សាទុកនៅក្នុងបាវ ឬស្មុគនៅកន្លែងដែលពុំមានសំណើមខ្លាំង និងស្ងួតខ្លាំង ។ ការរក្សាទុករហូតដល់ពេលដែលត្រូវយកគ្រាប់ទៅដាំ ។
៥. ចំណាប់អារម្មណ៍
ចំពោះការដាំដំណាំស្វាយចន្ទីនេះ គាត់មានចំណាប់អារម្មណ៍ថា វាមានការលំបាកនៅឆ្នាំដំបូង និងការថែទាំ ។ ប៉ុន្តែដំណាំនេះមិនធ្វើឲ្យមានភាពរវល់រាល់ថ្ងៃនោះទេក្នុង ១ឆ្នាំ លំបាកតែ ១ ទៅ ២ខែប៉ុណ្ណោះ ។ ដូចនេះគាត់យល់ឃើញថា ដំណាំនេះជាដំណាំដែលទទួលបានប្រាក់ចំណូលប្រចាំឆ្នាំ ។
សរុបបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំស្វាយចន្ទីមាន
- ជីករណ្តៅដាំធំៗ ដើម្បីដាក់ជីធម្មជាតិនៅបាតរណ្តៅឲ្យបានច្រើន
- ដាំដោយទុកចន្លោះគុម្ពឲ្យបានធំ
- ថែទាំស្រោចទឹក លះមែក និងប្រើជីទឹកបំប៉នដើម បំប៉នគ្រាប់
- ការពារកណ្តៀរស៊ីគល់ ដោយប្រើថ្នាំធម្មជាតិ និងប្រើអំបិល ។
ពាន សុខា ស៊ិន អង្គារសាធ និងចាន់ សាវ៉ុន

ផលិតកម្មកសិកម្ម

កសិករ ងួន សំបូរ រស់នៅភូមិភ្នំក្រហម ឃុំស្រែក្រសាំង ស្រុកសៀមបូក ខេត្តស្ទឹងត្រែង ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ល្អក្នុងការដាំដំណាំអំពៅ ។ ការដាំអំពៅនេះអាចជាចំណូលសំរាប់រួមផ្សំជាមួយចំនូលផ្សេងទៀត សំរាប់ផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារគាត់ ។ ក្នុងរយៈពេល ៦ខែគាត់អាចទទួលបានប្រមាណ ៥០ម៉ឺនរៀល ។ ចំពោះបទពិសោធន៍នៃការដាំនេះគឺគាត់បានចេះតៗពីឪពុកម្តាយគាត់មក ។
១. ការរៀបចំដី
ដោយសារដីរបស់គាត់ ជាប្រភេទដីភ្នំ (ដីព្រៃទើបនឹងរានហើយ) ដូច្នេះធ្វើឲ្យគាត់ងាយស្រួលក្នុងការរៀបចំដីដាំ ។ គាត់កាប់ដីជ្រុំ ២ ទៅ ៣ សា រួចកាប់ជារណ្ដៅ ដែលមានទំហំ ២ តឹក ៤ជ្រុង ជំរៅ ២ចប និងចន្លោះពីរណ្តៅមួយទៅរណ្តៅមួយ ០,៥ម៉ែត្រ ។
២. របៀបដាំ
ក្នុងការដាំគាត់បានរើសយកដើមអំពៅ ដែលថ្លោសល្អគ្មានជំងឺ ដោយកាប់ជាកង់ៗប្រវែងប្រហែល ២តឹក (កាប់យកតែផ្នែកកណ្តាល) យកទៅផ្សាំដោយកប់ដី និងស្រោចទឹកថែទាំរយៈពេល ១,៥ខែ ទើបយកទៅដាំក្នុងរណ្តៅ ។ នៅក្នុងរណ្តៅនីមួយៗ គាត់បានដាក់ជីកំប៉ុស្ត លាមកគោស្ងួត លាយជាមួយស្លឹកឈើងាប់ៗ ១ ទៅ ២បង្គី រួចបន្ថែមផេះអង្កាមកន្លះបង្គី ក្នុង ១រណ្តៅ ដោយជ្រុំជាមួយដីឲ្យសព្វទើបយកកូនអំពៅមកដាក់ដាំដោយក្នុងមួយរណ្តៅដាក់ដាំមួយកង់ ។
៣. ការថែទាំ
បន្ទាប់ពីដាំរួចគាត់ស្រោចទឹកក្នុង ១ថ្ងៃ ២ដងគឺព្រឹកម្តង ល្ងាចម្តង ។ តែក្រោយពេលអំពៅចាប់លូតលាស់ធំល្មមរស់ហើយ គាត់ស្រោចទឹក ៣ ទៅ ៥ថ្ងៃម្តង ។ ក្រៅពីនេះគាត់បានជ្រុំដីបោចស្មៅនៅលើរង និងដាក់ជីបន្ថែមនៅចន្លោះរង នៅពេលអំពៅកំពុងលូតលាស់ (ជីដែលដាក់នៅចន្លោះរងមានជីលាមកសត្វពុកផុយ ជីកំប៉ុស្ត និងស្លឹកឈើងាប់ៗ ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះគាត់បានសកស្លឹកវាចេញក្នុង ១ខែ ពី ២ ទៅ ៣ដង ដើម្បីឲ្យពន្លឺចូលគ្រប់គ្រាន់អំពៅឆាប់រីកលូតបានវែង និងមិនប្រេះដើម ។ គាត់ធ្វើការជ្រុំ និងពូនគល់អំពៅបន្ថែម នៅពេលអំពៅអាយុបាន ២ខែ ឡើង ។ ធ្វើបែបនេះដើម្បីជួយជំរុញដល់ការលូតលាស់ដើមអំពៅ និងជួយទប់ដើម ដើម្បីកុំឲ្យរលំនៅពេលមានភ្លៀងខ្យល់ ។ ដោយសារដីគាត់សម្បូរកណ្តៀរ គាត់បានយកផេះចាក់គល់ដើម្បីកំចាត់កណ្តៀរ ។
៤. ការប្រមូលផល

ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ៦ ទៅ ៧ខែ គាត់អាចប្រមូលផល និងអាចលក់បានជាបណ្តើរៗ ។ ក្នុងការប្រមូលផលគាត់កាប់ដើមត្រឹមគល់ ។ នៅពេលកាប់អំពៅអស់ គាត់កាប់ដីដាំជាថ្មីទៀតបណ្តើរៗ ។ ក្រៅពីការហូបនៅក្នុងគ្រួសារ គាត់បានចែកអ្នកជិតខាង និងលក់ផង ។ សរុបប្រាក់ចំណូលដែលបានពីការលក់អំពៅនេះប្រមាណតែ ៥០ម៉ឺនរៀល តែប៉ុណ្ណោះ ។
៥. ចំណាប់អារម្មណ៍
ក្នុងការដាំអំពៅនេះ លោកអ៊ុំមានចំណាប់អារម្មណ៍ថា អំពៅមានការងាយស្រួលក្នុងការដាំ ។ ប៉ុន្តែដោយសារដីគាត់ទើបរានថ្មី ធ្វើឲ្យគាត់មានការលំបាកបន្តិចទៅលើការថែទាំ ព្រោះសម្បូរទៅដោយសត្វកណ្តៀរ ។ តែទោះជាយ៉ាងណាដំណាំនេះមិនលំបាកដូចជាដំណាំបន្លែ និងដំណាំផ្សេងទៀតឡើយ ហើយជាពិសេសអាចធ្វើឲ្យគាត់អាចទទួលបានប្រាក់ចំណូលដុំផង និងប្រាក់ចំណូលរាយផង និងបរិភោគក្នុងគ្រួសារបានផង ។
សរុបបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំអំពៅមាន:
- កាប់រណ្តៅដាំដោយទុកចន្លោះរង និងចន្លោះគុម្ពសមស្រប ដើម្បីឲ្យអំពៅលូតលាស់ល្អ
- កាត់យកកំណាត់អំពៅផ្នែកកណ្តាលទៅផ្សាំឲ្យដុះសិនមុនយកទៅដាំក្នុងរណ្តៅ
- ប្រើជីធម្មជាតិដាក់ក្នុងរណ្តៅពេលដាំ និងប្រើផេះអង្កាមដើម្បីកំចាត់កណ្តៀរ
- ថែទាំ ស្រោចទឹក ដកស្មៅ លះស្លឹកដែលចាស់ៗ ដើម្បីឲ្យអំពៅលូតលាស់ល្អ ។
ពាន សុខា ស៊ិន អង្គារសាធ និងចាន់ សាវ៉ុន
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)
បទពិសោធន៍ដាំអំពៅទទួលបានផលខ្ពស់។

បទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមខ្យល់

១. ការរៀបចំដី
ភ្ជួរដីឲ្យម៉ដ្ឋល្អ ២ ទៅ ៣ដង និងហាលទុករយៈពេលពី ១០ ទៅ ១៥ថ្ងៃ បន្ទាប់មកលើកជារង ដែលមានកំពស់ ១តឹក ដើម្បីការពារកុំឲ្យខ្ទឹមជាំទឹក ។ ក្រោយមកកាប់រណ្តៅជំរៅមួយចប និងទំហំ ១តឹក ៤ជ្រុង យកជីកំប៉ុស្តពុកផុយទៅដាក់ក្នុងរណ្តៅ និងជ្រុំបញ្ចូលជាមួយដីរួចលប់ដី ។ បន្ទាប់មកយកខ្ទឹមស្លឹកទៅដាក់ដាំ ។
២. ការរើពូជ
ខ្ទឹមដែលដាំនេះ គឺគាត់បានទុកពូជតៗគ្នាពី ១ឆ្នាំ ទៅ ១ឆ្នាំ មិនឲ្យផុតពូជ ។ ពូជដដែលគាត់ដាំ គឺខ្ទឹមខ្យល់ព្រោះខ្ទឹមប្រភេទនេះមានទំងន់ធ្ងន់ ពុំមានសត្វល្អិតបំផ្លាញ និងមានទីផ្សារច្រើន ។ គាត់រើយកតែដើមធំ និងថ្លោសល្អ ដើមីឆាប់បែកកូនច្រើន រើយកដើមចាស់ពេលដាំមិនរលួយ និងឆាប់លូតលាស់ ។
៣. ការដាំ
ក្នុងការដាំគាត់បានដកភ្លាមដាំភ្លាម ហើយត្រូវដាំនៅពេលល្ងាចទើបល្អ ព្រោះវាត្រជាក់ និងអាចត្រូវទឹកសន្សើម ជួយឲ្យវាលូតលាស់បានល្អ ។ ដើម្បីឲ្យខ្ទឹមឆាប់លូតលាស់ហើយបែកគុម្ពបានច្រើន គាត់ដាំចន្លោះពីគុម្ពមួយទៅគុម្ពមួយប្រវែង ១-១,២តឹក ដើម្បីឲ្យពន្លឺថ្ងៃចេញចូលបានគ្រប់គ្រាន់ និងដាំរាក់ៗ ។
៤. ការថែទាំ
ក្រោយពីដាំរួចគាត់ធ្វើការស្រោចទឹកក្នុងមួយថ្ងៃ ២-៣ដង គឺនៅពេលព្រឹក ថ្ងៃត្រង់ និងពេលល្ងាច ។ បន្ទាប់ពីដាំបានរយៈពេល ១០ ទៅ ១៥ថ្ងៃ គាត់ធ្វើការបោចស្មៅជ្រុំជើងម្តង និងសកស្លឹកខ្ទឹមដែលចាស់ៗចេញ ។
៥. កាប្រមូលផល
ជាទូទៅក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ១ខែ គាត់អាចចាប់ផ្តើមប្រមូលផលខ្ទឹមបាន ។ ក្នុង ១ឆ្នាំ គាត់អាចប្រមូលផលបាន ៦ ទៅ ៨ដង សរយប ២១០០គីឡូក្រាម ក្នុង ១គឺឡូក្រាម គាត់លក់បានតំលៃ ២០០០-៣០០០រៀល ។ ជាមធ្យមក្នុង ១ឆ្នាំ គាត់លក់បានសរុបជាទឹកប្រាក់ ៤.០០០.០០០រៀល ទៅ ៥.០០០.០០០រៀល បន្ទាប់ពីផ្គត់ផ្គង់នៅក្នុងគ្រួសារ និងចែកញាតិជិតខាង ។ លក្ខណៈពិសេសនៅពេលប្រមូលផលម្តងៗ គាត់តែងតែទុកពូជបន្តរហូតមិនឲ្យផុតពូជឡើយ ។
៦. ចំណាប់អារម្មណ៍
បងប្រុសមានទឹកចិត្តសប្បាយរីករាយខ្លាំងណាស់ ព្រោះការងារនេះជាអាជីពរបស់គាត់ប្រចាំថ្ងៃ ។ ម៉្យាងទៀតការដាំដំណាំខ្ទឹមនេះអាចរកចំណូលបានច្រើន និងធ្វើឲ្យជីវភាពគ្រួសាររបស់គាត់ធូរធារជាងមុន ។ មិនត្រឹមតែដំណាំខ្ទឹមប៉ុណ្ណោះទេ ក្រៅពីនេះគាត់បានដាំដំណាំផ្សេងទៀត ដូចជា ស្ពៃ ឆៃថាវ ត្រសក់ ឪឡឹក ៘
កំណត់សម្គាល់បន្ថែមពីអ្នកនិពន្ធ :
. គួរកុំស្រោចទឹកពេលថ្ងៃត្រង់ ពីព្រោះជាពេលដែលរុក្ខជាតិត្រូវបញ្ចេញទឹកច្រើនពីស្លឹក
. យកល្អគួរកុំដាំខ្ទឹមខ្យល់នេះលើដី ឬរងដដែលយូរពេក គួរឆ្លាស់ជាមួយដំណាំផ្សេងទៀត ក្នុង១ឆ្នាំ ឲ្យបាន ២ ទៅ ៣ដង ។
តូ សូរិយា
(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)

បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមបង្កង

១. សេចក្តីផ្តើម

បង្កង ស្ថិតក្នុងអំបូរ Palaemonidae ពូជ Macrobrachium និងស្ថិតក្នុងប្រភេទ Macrobrachium rosenbergii ។ បង្កងរស់នៅ និងធំធាត់ក្នុងមជ្ឈដ្ឋានទឹកសាប ប៉ុន្តែធ្វើការបន្តពូជនៅតំបន់ទឹកភ្លាវ ។ បង្កងមាននៅតាមបណ្តាប្រទេសកម្ពុជា វៀតណាម ថៃឡង់ដ៍ ម៉ាឡេស៊ីឥណ្ឌូនេស៊ី ហ្វីលីពីន និងឥណ្ឌា ៘
នៅប្រទេសកម្ពុជាបង្កងសម្បូរមាននៅតាមដងទន្លេមេគង្គស្ថិតក្នុងខេត្តព្រៃវែង កណ្តាល និង តាកែវ ។ បច្ចុប្បន្នបង្កងមានតម្រូវការខ្ពស់នៅលើទីផ្សារដោយហេតុនេះហើយ រដ្ឋបាលជលផលបានយកចិត្តទុកដាក់ជំរុញឲ្យកសិករ និងវារីវប្បកម្មទូទៅបង្កើនការចិញ្ចឹមបង្កង ដើម្បីបង្កើនប្រាក់ចំណូលក្នុងគ្រួសារ និងឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការខាងលើ ។
២. ត្រៀមស្រះសម្រាប់ចិញ្ចឹម
ក- ទីតាំងស្រះ
ស្រះគួរជីកនៅតំបន់ដែលមានប្រភពទឹកពេញមួយឆ្នាំជាប្រភេទទឹកសាប ស្អាតល្អ គ្មានជាតិពុល ថ្នាំកសិកម្ម ឬកាកសំណល់ពីរោងចក្រ និងអាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទឹកបានដោយងាយ ដោយម៉ាស៊ីនបូម ឬតាមរយៈរបបទឹកជោរនាច ។ ដីជាប្រភេទដីល្បាយខ្សាច់-ដីឥដ្ឋ ព្រោះអាចរក្សាទឹកបានយូរ និងគ្មានជាតិជូរ ។
ខ- លក្ខណៈស្រះ :
ស្រះត្រូវមានរាងជាចតុកោណកែងមានផ្ទៃក្រឡាចាប់ពី ១០០០ម៉ែត្រការ៉េឡើងទៅ និងមានជម្រៅទឹកពី ១.២-១.៥ម៉ែត្រ ។
គ- ការរៀបចំស្រះ :
សំអាតស្មៅកំទេចទឹកក្នុងស្រះ និងសំអាតរុក្ខជាតិដែលមាននៅជុំវិញស្រះ ។ បូមពង្រឹងស្រះចាប់ត្រីល្អិត និងត្រីកាចចេញ ។ ចំពោះស្រះចាស់ត្រូវស្តារល្បាប់ភក់បាតស្រះចេញ ដើម្បីបំបាត់មេរោគឧស្ម័នពុលផ្សេងៗ ដោយរក្សាទុកកម្រាសល្បាប់ភក់ពី ៥-១០ សង់ទីម៉ែត្រ ។ ត្រូវជួសជុលភ្លឺស្រះឲ្យបានមាំល្អ លប់រន្ធ ឬប្រហោងផ្សេងៗនៅតាមភ្លឺស្រះ ។ ភ្លឺស្រះត្រូវមានកម្ពស់ខ្ពស់ជាងទឹកស្រះយ៉ាងតិច ០.៥ម៉ែត្រ ។
- ហាលស្រះ :ក្រោយស្តារល្បាប់ភក់រួចត្រូវហាលស្រះរយៈពេលពី ២-៧ ថ្ងៃ ដើម្បីបំភាយឧស្ម័នពុលផ្សេងៗដូចជា H2S NH3 CH4 និងដើម្បីបង្កើនសារធាតុសរីរាង្គនៅបាតស្រះ ។ បើស្រះមានជាតិជូរ មិនគួរហាលថ្ងៃយូរពេកទេ ។
- ការប្រើកំបោរ :បាចកំបោរឲ្យសព្វបាតស្រះដើម្បីសម្លាប់មេរោគ និងកែលំអកម្រិត pH ។ ចំពោះស្រះថ្មីត្រូវបាចក្នុងបរិមាណ ៣-៥ គ.ក្រក្នុង១០០ម៉ែត្រការ៉េ និងស្រះចាស់ប្រើក្នុងបរិមាណ ៧-១០ គ.កក្នុងមួយមែតការ៉េ ។
- ការដាក់ជី:ជីលាមកសត្វ : មាន់ ទា និងជ្រូក បរិមាណ ២៥-៣០ គ.ក្រក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ឬអាចប្រើជី NPK បរិមាណ ២-៤ក្រក្នុងមួយម៉ែត្រគូប ។
- បញ្ចូលទឹក :ក្រោយដាក់ជី ១ថ្ងៃ យើងត្រូវបញ្ចូលទឹកពី ៣០-៤០ សង់ទីម៉ែត្រ ។ រយៈពេល ២-៣ថ្ងៃ កើតមានរុក្ខជាតិប្លង់តុងធ្វើឲ្យទឹកស្រះប្រែពណ៌បៃតងខ្ចី ត្រូវបញ្ចូលទឹកបន្ថែមឲ្យពេញស្រះ (ច្រោះស្បៃក្រឡា ០.៥ មីល្លីម៉ែត្រ) ។
រៀបចំកន្សំ (មែកឈើ ឫស្សីចងជាបាច់) ដាក់នៅបាតស្រះ ជាជម្រកសម្រាប់បង្កងសក ។
កូនបង្កងពូជសម្រាប់ដាក់ចិញ្ចឹម
៣- ការជ្រើសរើសកូនបង្កងពូជ និងរបៀបលែង
កូនបង្កងពូជមានប្រវែងចាប់ពី ៣ សង់ទីម៉ែត្រ ឡើងមានទំហំប៉ុនគ្នា មានសុខភាពល្អ គ្មានរបួសស្នាម និងមានពុកមាត់ ជើង និងដង្កៀបគ្រប់គ្រាន់ ។
- របៀបលែង :ត្រាំថង់កូនបង្កងក្នុងទឹកស្រះរយៈពេលពី ១០-១៥ នាទី ដើម្បីបន្សាំនឹងសីតុណ្ហភាពទឹកស្រះ បន្ទាប់មកយើងចាប់ផ្តើមបើកមាត់ថង់ និងលែងកូនបង្កងចូលក្នុងស្រះ ។
- ដង់ស៊ីតេ:ការចិញ្ចឹមជាលក្ខណៈគ្រួសារដង់ស៊ីតេ ៣-៥ក្បាល ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ។ ចិញ្ចឹមជាទ្រង់ទ្រាយមធ្យមដង់ស៊ីតេ ៥-៧ក្បាល ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ។ និងទ្រង់ទ្រាយធំ ឬជាលក្ខណៈឧស្សាហ៍កម្ម ១២-១៥ក្បាល ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ។
៤- ការផ្តល់ចំណី
ដើម្បីឲ្យបង្កងសក និងមានការលូតលាស់ល្អចំណីត្រូវមានសារធាតុបំប៉នដូចខាងក្រោម: ប្រូតេអ៊ីន ៣០-៣៥ភាគរយ លីពីត ៣-៥ ភាគរយ កាល់ស្យូម ២-៣ ភាគរយ ផូស្វ័រ ១-១.៥ ភាគរយ សែលលុយឡូស ៣-៥ ភាគរយ ។ ចំណីអាចជាចំណីគ្រាប់ ចំណីកែច្នៃ និងចំណីស្រស់ ។
- របៀបផ្តល់ចំណី:នៅដើមខែដំបូងផ្តល់ចំណីគ្រាប់ ឬចំណីកែច្នៃ និងនៅខែបន្ទាប់ផ្តល់ចំណីស្រស់មានដូចជាត្រីល្អិត កំពឹស ក្តាម ខ្យង ៘
- កន្ត្រងចំណី: ត្រូវដាក់កន្ត្រងចំនួន ៤ នៅតាមជ្រុងស្រះ ។ កន្ត្រងត្រូវដាក់ឃ្លាតពីបាតស្រះកម្ពស់ ១០សង់ទីម៉ែត្រ ដែលកន្ត្រងនីមួយៗមានទំហំ ១ម៉ែត្រការ៉េ ។ រាល់ពេលផ្តល់ចំណីត្រូវបាចចំណីឲ្យសព្វផ្ទៃស្រះ និងដាក់ក្នុងកន្ត្រងប្រហែល ១ភាគរយ នៃបរិមាណចំណីត្រូវផ្តល់ ។ ក្រោយផ្តល់ចំណីបានរយៈពេល ១ម៉ោង ត្រូវត្រួតពិនិត្យមើលកន្ត្រងចំណី បើសិនជាបង្កងទើបតែស៊ីចំណីអស់បញ្ជាក់ថាចំណីគ្រប់ល្មម ។ បើចំណីនៅសល់ ច្រើនត្រូវបន្ថយនៅពេលដាក់លើកក្រោយ ។ ម្យ៉ាងទៀតបើបង្កងស៊ីចំណីអស់លឿនត្រូវបង្កើនបរិមាណចំណីនៅពេលក្រោយ ។ ចំណីត្រូវផ្តល់ ២ដង ក្នុងមួយថ្ងៃ គឺនៅម៉ោង ៥ព្រឹក និង ម៉ោង ៥ល្ងាច ។ ពេលព្រឹកត្រូវផ្តល់ ៣០ភាគរយ និងល្ងាច ៧០ភាគរយ នៃបរិមាណចំណីទាំងអស់ ។
- ចំណីកែច្នៃ:ត្រូវលាយឲ្យសព្វ និងមានដាក់ម្សៅស្អិត (ម្សៅគ) រួចកិនជាគ្រាប់សម្រាប់ផ្តល់ឲ្យបង្កង (ចំណីកែច្នៃធ្វើសម្រាប់តែ ១ថ្ងៃ) ។
- ចំណីស្រស់: ត្រូវលាងឲ្យស្អាត និងកាត់ល្អិតៗទើបដាក់ឲ្យបង្កងស៊ី ។ មិនត្រូវយកចំណីដែលងាប់ ឬខូចគុណភាពធ្វើជាចំណីបង្កងឡើយ ។
- ចំណីគ្រាប់: មិនត្រូវប្រើចំណីដែលហួសពេលកំណត់ប្រើប្រាស់ ឬដុះផ្សិត ។ បង្កងចាប់យកចំណីដោយស្រង់ក្លិនដូចនេះយើងអាចលាយចំណីកែច្នៃជាមួយ ចំណីស្រស់ ដើម្បីឲ្យចំណីស្រស់មានក្លិន ។ ចំណីត្រូវលាយវិតាមីន C ដើម្បីបង្កើនសុខភាពរបស់បង្កង និងចៀសផុតពីជំងឺផ្សេងៗ ។
៥- គ្រប់គ្រងគុណភាពទឹកស្រះ
បង្កងលូតលាស់ និងធំធាត់អាស្រ័យលើការសក ។ ដើម្បីធ្វើឲ្យបង្កងសកចាំបាច់ត្រូវគ្រប់គ្រងគុណភាពទឹកស្រះឲ្យបានល្អ ។
ក- ប្តូរទឹកស្រះ:
ការប្តូរទឹកមានគោលបំណង ដើម្បីកាត់បន្ថយភាពកខ្វក់នៃទឹកស្រះ ដូចជាលកមករបស់បង្កងនៅបាតស្រះ ។ ការប្តូរទឹកធ្វើឲ្យទឹកស្រះថ្លាល្អ បង្កើនអុកស៊ីសែនក្នុងស្រះ និងបានបញ្ចេញចោលឧស្ម័នពុលផ្សេងៗដូចជា H2S, NH3, CO2 ជាធម្មតានៅខែដំបូងយើងមិនប្តូរទឹកទេ ។ នៅខែទី២ ត្រូវប្តូរទឹករាល់ថ្ងៃបរិមាណទឹកប្តូរអាស្រ័យលើគុណភាពទឹកស្រះ និងទ្រង់ទ្រាយចិញ្ចឹម ។ ជាធម្មតាអាចប្តូរទឹកពី ១០-២០ ភាគរយនៃផ្ទៃទឹកស្រះ ។ ការប្តូរទឹកគឺត្រូវបង្ហូរចេញនៅផ្នែកបាត និងបញ្ចូលទឹកថ្មីនៅផ្នែកខាងលើនៃស្រះ (ដោយមានស្បៃច្រោះ) ការចិញ្ចឹមដង់ស៊ីតេខ្ពស់ត្រូវប្តូរទឹកច្រើនជាងការចិញ្ចឹដង់ស៊ីតេ ទាប និងចំពោះការប្រើចំណីស្រស់ក៏ងាយធ្វើឲ្យខូលគុណភាពទឹកដែរ ដូចនេះចាំបាច់ត្រូវប្តូរទឹកឲ្យបានច្រើន ។
ខ. កត្តាសំខាន់ៗនៃគុណភាពទឹកស្រះ :
- កម្រិត pH:ជានិច្ចកាលមានការប្រែប្រួលដោយសារការកើនឡើងនៃរុក្ខជាតិប្លង់តុង (pH ខ្ពស់) និងដោយការបំភាយនៃសមាសធាតុសរីរាង្គនៅបាតស្រះធ្វើឲ្យ (pH ចុះទាប) ម្យ៉ាងទៀតទឹកស្រះមានជាតិអាស៊ីតដោយសារទឹកភ្លៀង ឬប្រភពទឹកផ្សេងៗក៏ធ្វើឲ្យ pH ចុះទាបដែរ ។ ដូចនេះត្រូវរក្សាកម្រិត pH ក្រោម ៧ ឬលើ ៩ នឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់បង្កង ។ ដើម្បីកែលំអ pH ត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្តូរទឹក ឬប្រើប្រាស់កំបោរ ។ បើសិនជារុក្ខជាតិប្លង់តុងកើតមានច្រើនធ្វើឲ្យ pH ឡើងខ្ពស់ត្រូវធ្វើការប្តូរទឹកថ្មី ។ មុនភ្លៀងត្រូវបាចកំបោរនៅជុំវិញស្រះ ដើម្បីការពារិជាតិជូរហូរពីមាត់ស្រះ ។ ក្រោយភ្លៀងត្រូវវាស់កម្រិត pH បើសិន pH ក្រោម ៧ គឺត្រូវប្រើកំបោរពី ១-១.៥ គ.ក្រ ក្នុង១០០ម៉ែត្រការ៉េ លាយជាមួយទឹករួចព្រាចឲ្យសព្វផ្ទៃស្រះ ដើម្បីបង្កើតកម្រិត pH ។
- កម្រិតរលាយអុកស៊ីសែនក្នុងទឹក :កង្វះអុកស៊ីសែនធ្វើឲ្យបង្កងងើបនៅលើផ្ទៃទឹក និងអាចបណ្តាលឲ្យបង្កងងាប់ ។ បាតុភូតនេះ ងាយកើតមាននៅតាមស្រះចិញ្ចឹមបង្កង ។ មូលហេតុកង្វះអុកស៊ីសែនក្នុងស្រះបណ្តាលមកពី: ស្រះសម្បូរសារធាតុសរីរាង្គ ចំណីសល់ច្រើនក្នុងស្រះ និងរុក្ខជាតិប្លង់តុងកើតមានច្រើន ៘ កម្រិតរលាយអុកស៊ីសែនអប្បបរិមា ៣.៥ ម.ក្រ ក្នុងមួយលីត្រ ក្រោម ២ ម.ក្រ ក្នុងមួយលីត្រ បង្កងនឹងងាប់ ។ យើងអាចបង្កើនអុកស៊ីសែនដោយឧបករណ៍បង្កើតអុកស៊ីសែន ឬប្តូរទឹក ។
- កម្រិតថ្លានៃទឹក :ត្រូវរក្សាកម្រិតថ្លានៃទឹកស្រះពី ២៥-៤០ សង់ទីម៉ែត្រ ។ បើសិនកម្រិតថ្លាទឹកក្រោម ២៥ សង់ទីម៉ែត្រ មានន័យថាទឹកស្រះល្អក់ ត្រូវធ្វើការប្តូរទឹក និងការដាក់ចំណីឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ។ បើកម្រិតថ្លានៃទឹកលើស ៤០ សង់ទីម៉ែត្រ ត្រូវបន្ថែមជីសរីរាង្គ ឬអសរីរាង្គ ដើម្បីបង្កើនពណ៌ទឹកស្រះ ។ បើទឹកស្រះមានពណ៌បៃតងខ្ចី គឺមានលក្ខណៈល្អបំផុត ។ បើសិនទឹកស្រះមានពណ៌បៃតងចាស់ ឬក្រម៉ៅត្រូវធ្វើការប្តូរទឹក ។
- កម្រិតរឹងនៃទឹក:ទឹកសមុទ្រមានកម្រិតរឹងសរុបពី ៥០-១០០ម.ក្រ ក្នុងមួយលីត្រ CaCO3 គឺមានលក្ខណៈសមស្រប ។ បើកម្រិតរឹងនៃទឹកក្រោម ៥០ម.ក្រ ត្រូវបន្ថែមកំបោរស ឬម្សៅ សំបកងាវ ដើម្បីបង្កើនកម្រិតរឹងនៃទឹកជួយឲ្យបង្កងងាយសក និងងាយកើតសំបកថ្មី ។
កូនបង្កងពូជសម្រាប់ដាក់ចិញ្ចឹម

៦- ការប្រមូលផល
- ការប្រមូលផលរំលោះ:ក្រោយចិញ្ចឹមបានរយៈពេល ៤ខែ យើងអាចធ្វើការប្រមូលផលរំលោះដោយចាប់បង្កង ដែលមានទំហំធំ និងបង្កងមេ ។ ចំណែកឯបង្កងឈ្មោលត្រូវរក្សាទុកចិញ្ចឹមរហូតដល់ចុងរដូវ ។ ការប្រមូលផលរបៀបនេះធ្វើឲ្យទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ ពីព្រោះបង្កងឈ្មោលមានការលូតលាស់លឿននៅដំណាក់កាលចុងក្រោយ ។
- ការប្រមូលផលទាំងស្រុង :នៅពេលបង្កងភាគច្រើនមានទំហំធំក្លាយជាបង្កងសាច់ យើងអាចធ្វើការប្រមូលផលទាំងស្រុង ។ ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការប្រមូលផលយើងត្រូវបញ្ចេញមកបង្កងដែលនៅសល់ តិចតួចបូមពង្រីងស្រះ និងប្រមូលចាប់ទាំងអស់ ។
រៀបរៀងដោយ : លោក សំ ណារិទ្ធ អុនប្រធានមជ្ឈមណ្ឌល និងអភិវឌ្ឍន៍វារីវប្បកម្មទឹកសាប។

វីធីប្រើប្រាស់ទឹកមូត្រ (ទឹកនោម) ធ្វើជាជីដាំដំណ

ទឹកនោមដែលយើងបន្ទោរបង់ចោលជារៀងរាល់ថ្ងៃ គឺជាដីអាចត្រូវបានយកមកប្រើសម្រាប់ដាក់ដំណាំបានយ៉ាងប្រសើរ បើសិនជាយើងដឹងពីរបៀបកែច្នៃវា ។
កសិករខ្មែរយើងដែលជាអ្នកដាំដំណាំខ្លះបានដឹងពីរបៀប ប្រើប្រាស់ទឹកនោមនេះយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ ។ ជាពិសេសអ្នកដាំថ្នាំជក់នៅខេត្តបាត់ដំបងកាលពីមុនរបបខ្មែរក្រហម និងក្នុងរបបខ្មែរក្រហមបានប្រើប្រាស់ទឹកនោមស្រោចធ្វើឲ្យដើម ថ្នាំជក់ ដុះលូតលាស់ល្អនិងធ្វើឲ្យថ្នាំជក់នោះ “ខ្លាំង” (ថ្នាំខ្លាំង) មិនសាប ។
អ្នកដាំដំណាំបន្លែយកស្លឹកសឹងទទួលបានជោគជ័យដូចគ្នា ពីព្រោះទឹកនោមសម្បូរដោយសារធាតុ អាស៊ូត ( នីត្រូហ្សែន) និង សារធាតុរ៉ែផ្សេងៗ ជាច្រើនទៀត ។
របៀបប្រើមានពីរយ៉ាង :
ទី១ យើងអាចយកទឹកនោះ មកលាយជាមួយទឹកធម្មតាក្នុងអត្រាទឹក៥ ទឹកនោម ១ ( ទឹក ៥លីត្រ ទឹកនោម ១លីត្រ ) ត្រូវប្រើវាភ្លាមៗ ក្នុងថ្ងៃតែមួយ ស្រោចទៅលើគល់ដំណាំតែមិនស្រោចលើស្លឹកទេ ។
ទី២ ក្នុងទឹកនោះ ១០លីត្រលាយអំបិលចំនួន ១០ក្រាម ទុករយៈពេល២៤ម៉ោង បន្ទាប់មកយកទឹកនោមនោះមកលាយជាមួយទឹកធម្មតាចំនួន២០លីត្រ ទៅ ៣០លីត្រ សម្រាប់ស្រោចដំណាំឈើហូបផ្លែ ដែលមានដើមធំៗ ៕

ទឹកដូង

គេអាចទទួលបានទឹកដូងដោយវិធី ២បែបផ្សេងគ្នា :
១- ទុកឲ្យដូងនោះវាមានផ្លែរួចបេះផ្លែវាមកកាប់យកទឹកដូង
២- កាត់ត្រឹមចុងស្នែងរបស់ដូងរួចដាក់បំពង់ត្រងយកទឹកដូងនោះដូចយើង យកទឹកត្នោតដែរ តែខុសត្រង់ថា ដូងគ្មានផ្កាឈ្មោលដូចត្នោតទេ ។
បើយើងយកទឹកដូងតាមវិធីទី ២ វាអាចផ្តល់ឲ្យយើងនូវទឹកដូងជាប់ជា ប្រចាំរាល់ថ្ងៃ សម្រាប់រយៈវេលា ២០ឆ្នាំទៅមុខ ។ តែបើយើងទុកឲ្យវាផ្លែ យើងនឹងមិនអាចទទួលបានផលច្រើនដូចប្រើវិធីទី ២ ឡើយ ។
ដំណាំដូងមួយហិកតាអាចផ្តល់ទឹកដូងបានចំនួន ៥០០០លីត្រ, បើយើងគិតពីចំនួនទឹកដូងទទួលបានវិញ គឺច្រើនជាងចំនួនទឹកដូងដែលយើងទុកឲ្យវាផ្លែរហូត ៥-៧ដង ឯណោះ ។
សព្វថ្ងៃនេះ ទឹកដូងបានក្លាយទៅជាភេសជ្ជៈជាទីពេញនិយមយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងទីផ្សារ អន្តរជាតិ នេះក៏ព្រោះតែទឹកដូងមានសារធាតុជាច្រើននៅក្នុងនោះ ដូចមានរាយខាងក្រោមនេះ ។ រាយសារធាតុដែលដូងមាន :
Nutritional value per 100g (3.5 oz)
- Energy 1,481 kj (354 kcal)
- Carbohydrates 15.23 g
- Sugars 6.23 g
- Dietary fiber 9.0 g
- Fat 33.49 g
- Saturated 29.70 g
- Monounsaturated 1.43 g
- Polyunsaturated 0.37 g
- Protein 3.3 g
- Thiamine (Vit. B1) 0.066 mg (5%)
- Riboflavin (Vit. B2) 0.02 mg (1%)
- Niacin (Vit. B3) 0.54 mg (4%)
- Pantothenic acid (B5) 0.300 mg (6%)
- Vitamin B6 0.054 mg (4%)
- Folate (Vit. B9) 26 ug (7%)
- Vitamin C 3.3 mg (6%)
- Calcium 14 mg (1%)
- Iron 2.43 mg (19%)
- Magnesium 32 mg (9%)
- Phosphorus 113 mg (16%)
- Potassium 356 mg (8%)
- Zinc 1.1 mg (11%)
ក្រៅពីអាចយកមកពិសារជាភេសជ្ជៈភ្លាមៗ ទឹកដូងត្រូវបានគេយកទៅកែច្នៃធ្វើជាទឹកស៊ីរ៉ូ ស្ករដូង និងទឹកខ្មេះបានទៀតផង ។ ប្រទេសហ្វីលីពីន និងឥណ្ឌូនេស៊ី ផលិតដូងបានចំនួន 75%នៃចំនួនដូងក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិនាពេលបច្ចុប្បន្ន ចំណែកប្រទេសឥណ្ឌា និងស្រីលង្កាផលិតបាន 15% នៃដូង ។
ដូងអាចមានកំពស់រហូតដល់ ៣០ម៉ែត្រ និងអាយុរហូត ១០០ឆ្នាំ វាអាចផ្តល់ផ្លែបានរាប់ពាន់ និងផ្តល់ទឹកដូងរាប់ពាន់លីត្រដែរ ។
ប្រជាជនដែលរស់នៅតាមកោះនានាក្នុងសមុទ្រឥណ្ឌា ត្រូវបានគេដឹងថា ពួកគេមានសុខភាពយ៉ាងល្អ ចៀសផុតពីជម្ងឺនានា មិនសូវឆ្លងជម្ងឺ និងមានអាយុវែង នោះក៏ព្រោះតែពួកគេប្រើប្រាស់ដូងជាអាហារប្រចាំរបស់ពួកគេ ជាពិសេសគឺទឹកដូង និងប្រេងដូង ។
ខាងក្រោមនេះ យើងខ្ញុំសូមនាំយកវិធីផលិតទឹកស៊ីរ៉ូ ស្ករ និងទឹកខ្មោះ ចេញពីទឹកដូងមកបង្ហាញ ។
យើងត្រូវដឹងថា នៅក្នុងទឹកដូងមានជាតិស្ករចំនួន 10-12% នៅក្នុងនោះ ដូច្នេះវាជាអំណោយផលមួយយ៉ាងល្អសម្រាប់ការកែច្នៃឲ្យទៅជាផលិតផលមួយ ផ្សេងទៀតបាន ។
+ ទឹកដូងស្រស់

យើងអាចរក្សាទុកទឹកដូងច្រកដាក់ដប ឬកំប៉ុងដោយប្រើវិធីខាងក្រោមនេះ :
- ដាំទឹកដូងនេះក្នុងកំដៅ ៦៥ដឺក្រេ (រយៈពេល ១០នាទី ដើម្បីការពារវាកុំឲ្យផ្អូម)
- ចាក់ទឹកដូងនេះចូលទៅក្នុងដបស្អាតរួចគ្របឲ្យជិត ដាក់ដបនេះតម្រៀបនៅក្នុងទូទឹកកកត្រង់ផ្នែកដែលត្រជាក់ជាងគេ តែមិនឲ្យកកជាទឹកកក ដូងនេះត្រូវក្លាស្សេឲ្យត្រជាក់បែបនេះរហូតដល់ពេលត្រូវការយកមកប្រើ ឬលក់ ។
- យើងអាចរក្សាទុកទឹកដូងក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ បានចំនួន ៣ថ្ងៃ
+ ទឹកដូងទឹកឃ្មុំ (ឬទឹកឃ្មុំដូង)
- ដាក់ទឹកដូងដាំក្នុងឆ្នាំង ឬខ្ទះ រហូតវាមានកំដៅ ១១០ដឺក្រេ កូរវារហូតឡើងស្អិត ដោយបន្ថយភ្លើងឲ្យនៅតិចៗ ។ ចាក់វាដាក់ចូលក្នុងកែវ ដោយដាក់វាក្នុងទូទឹកកក (ត្រូវទុកវាឲ្យត្រជាក់សិនមុនពេលដាក់ចូលទូទឹកកក) យើងអាចរក្សាវាទុកបានរយៈពេល ១ឆ្នាំ
+ ស្ករដូង
- រំងាស់ទឹកដូងរហូតវាស្រកចុះ ត្រូវកូរវាម្តងៗផង កូររហូតវាឡើងដល់កំដៅ ១១៥ដឺក្រេ
- នៅពេលដែលវាឡើងជើងអង្ក្រង ឬស្អិតខ្លាំងហើយ ត្រូវលើកវាចេញពីភ្លើងភ្លាម មិនត្រូវទុកឲ្យវាខ្លោចឡើយ ។
- ទោះបីយើងបានលើកវាចេញមកហើយក៏ដោយ ត្រូវបន្តកូរវារហូតវាកកក្លាយទៅជាដុំៗ
- ដាក់សំដិលវាឲ្យស្ងួត ច្រកដាក់ក្នុងអ្វីមួយសម្រាប់លក់ ឬទុកសម្រាប់បរិភោគតាមការគួរ
+ ទឹកខ្មេះទឹកដូង

បើយើងមានដាំដូងនៅក្បែរខាងផ្ទះរបស់យើង យើងសឹងមិនចាំបាច់ត្រូវទិញទឹកខ្មេះពីគេឡើយ យើងអាចធ្វើទឹកខ្មេះពីទឹកដូងបានដោយខ្លួនឯង តាមវិធីដូចខាងក្រោមនេះ ។
- ចាក់ទឹកដូងដែលបានច្រោះស្អាតហើយ ចូលទៅក្នុងកែវមួយស្អាត យកស្បៃស្អាតមួយមកចងមាត់កែវចំនួនពីរជាន់
- ១០ថ្ងៃបន្ទាប់មក យកទឹកដូងដែលបានបន្ទំជាទឹកខ្មេះនេះមកដាក់ដាំក្នុងឆ្នាំ ២ជាន់ ឬដាក់ចំហុយក្នុងឡាំងសឹង (ច្រកក្នុងដបសិន) ចំនួន ៥ទៅ ១០នាទី ក្នុងកំដៅ ៦៥ដឺក្រេ
- ទុកទឹកខ្មេះនេះឲ្យត្រជាក់សិន មុនពេលច្រកដាក់ក្នុងដបដែលបានស្ងោរ សម្លាប់មេរោគរួចហើយ
យើងអាចធ្វើទឹកខ្មេះនេះលក់ដូចទឹកខ្មេះចរាចរក្នុងទីផ្សារដែរ តែវាមានសុវត្ថិភាពជាង និងមិនប៉ះពាល់សុខភាពឡើយ ។
រស់ជាតិទឹកខ្មេះធ្វើពីទឹកដូងមានគុណភាពល្អណាស់ បើបានយកមកជ្រក់ល្ហុងកាន់តែបង្កើនឱជារសថែមមួយកម្រិតទៀត ។
យើងអាចធ្វើសាកល្បងត្រឹម ៥លីត្រ ដោយទិញទឹកដូងខ្ចីរបស់គេ ឬដូងខ្ចីដែលយើងដាំក៏បាន រហូតយើងចេះធ្វើវាបានស្ទាត់ ហើយយើងអាចធ្វើវាលក់ក្នុងកម្រិតសិប្បកម្មខ្នាតតូចតាមគ្រួសារបាន ។ ចំពោះទឹកដូងវិញ យើងអាចទិញដូងខ្ចី ឬដាំដូងដោយខ្លួនឯង ៕

យកផ្លែស្វាយចន្ទីធ្វើស្រា

យើងគ្រប់គ្នាបានស្គាល់ពីរសជាតិដ៏ឆ្ងាញ់ពិសារបស់គ្រាប់ ស្វាយចន្ទីហើយ តែពេលនេះយើងនឹងសាកល្បងភ្លក្សរសជាតិស្រាផលិតពីស្វាយចន្ទីវិញ ម្តង តើវារស់ជាតិឆ្ងាញ់យ៉ាងណាដែរ ។
នៅប្រទេសហ្វីលីពីនគេបានរកឃើញវិធីកែច្នៃស្វាយចន្ទីឲ្យទៅជាស្រា ប្រកបដោយឱជារសនឹងបានដាក់ដបបញ្ចេញលក់ក្នុងទីផ្សារថែមទៀតផង ។
យើងខ្ញុំសូមនាំយកពីវិធីផលិតស្រាពីផ្លែស្វាយចន្ទីនេះ និងសម្ភារៈដែលត្រូវការព្រមទាំងគ្រឿងទាំងឡាយផង មានជំរាបជូនខាងក្រោមនេះ :
- ជ្រុញស្អាត (ជ្រុញស) កាំបិតស្អាត, ស្លាបព្រាសម្រាប់វាល់
- ជញ្ជីងនាឡិកាខ្នាត 5Kg
- ចង្ក្រានហ្គាស ឬចង្ក្រានដុតអុស-ធ្យូងធម្មតា
- កន្ត្រងសម្រាប់ច្រោះ, វែកធ្វើពីអីណុក (វែកឈើក៏បាន), ស៊ីឡៅ
- ដបសម្រាប់បន្ទំ, កែវសម្រាប់បន្ទំ, ក្រណាត់ច្រោះថ្មីមួយផ្ទាំង
គ្រឿងផ្សំដែលត្រូវការ :
- ជ្រើសរើសយកផ្លែស្វាយចន្ទី ដែលមានផ្លែធំៗល្អ មានពណ៌ក្រហម បើបានរើសយកផ្លែដែលមានរសជាតិផ្អែមផងកាន់តែប្រសើរ ចំនួន 1Kg
- មេដំបែរ ប្រភេទ អ៊ិនស្ទិន (Instant yeast) មានលក់នៅផ្សារឡាក់គី “វាត្រូវបានគេដាក់ជាកញ្ចប់ៗ” ចំនួនកន្លះស្លាបព្រាកាហ្វេ
- ស៊ុតមាន់យកតែផ្នែកសចំនួន ៣គ្រាប់ ឬ 1/4នៃពែងវាល់
វិធីធ្វើ
១- យកផ្លែស្វាយចន្ទីដែលយើងបានរើសសម្រាំងរួចហើយនោះមកលាងសំអាតឲ្យ ស្អាត កាត់ផ្នែកណាដែលមិនល្អចោលចេញ រួចថ្លឹងឲ្យបានចំនួន 1Kg
២- កាត់ផ្លែស្វាយចន្ទីនេះជាបួនបន្ទះដោយប្រើកាំបិតមុត ដើម្បីកុំឲ្យវាហូរទឹកចេញច្រើនពេក ។
៣- ថ្លឹងបន្ទះសាច់ផ្លែស្វាយចន្ទីនេះជាថ្មីឲ្យបាន 1Kg ដូចដើម
៤- ដាក់ស្ករ (ស្ករសក៏បាន) ចំនួន 10% ឬស្មើ 120grams (ក្រាម)
៥- ច្របល់សាច់ផ្លែស្វាយចន្ទីនេះជាមួយស្ករឲ្យបានសព្វល្អ ទោះបីត្រូវជ្រុំបន្តិចៗក៏ដោយ លៃធ្វើយ៉ាងណាឲ្យសព្វសាច់ស្វាយ
៦- រក្សាសាច់ស្វាយចន្ទីដែលច្របល់ជាមួយស្ករនេះ ទុកឲ្យបានពី 15-20នាទី
៧- បន្ទាប់មកយកមកដាក់ក្នុងក្រណាត់ច្រោះយកទឹករបស់វា ដូចគ្នាទៅរបៀបច្រោះយកខ្ទិះដូងដូច្នោះដែរ ។យកកាកវាទុកមួយកន្លែង យើងត្រូវការតែទឹកដមដែលច្រោះបាននោះតែប៉ុណ្ណោះ ។
៨- យកទឹកដមនេះដាក់ចូលក្នុងដប ឬកែវមានគម្របជិតល្អឲ្យនៅត្រឹមតែ 3/4នៃកែវ
៩- ដាក់មេដំបែរចូល
១០- ក្រឡុកឲ្យមេតំបែរជ្រាបបានសព្វ ដោយបង្វិលកែវឲ្យទឹកក្នុងកែវវិល តែត្រូវឲ្យវាវិលក្នុងផ្លូវតែមួយប៉ុណ្ណោះ ។
១១- យកសំឡីមួយដុំមករុំចុកមាត់ដប ឬកែវនោះ
១២- រក្សាវាទុកចំនួន ២ ទៅ ៤សប្តាហ៍
១៣- ចាក់យកតែទឹកដែលថ្លានោះប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់ពីបានបន្ទំរួច
១៤- គោះយកផ្នែកសរបស់ស៊ុត ដាក់លាយជាមួយទឹកដមនោះ រួចចុកមាត់ដបជាថ្មី ជាមួយសំឡីដាក់ចំហុយក្នុងឆ្នាំងសម្ពាធ បើគ្មានយើងអាចប្រើឡាំងសឹងធម្មតាក៏បាន ។ យើងធ្វើបែបនេះដើម្បីសម្លាប់អ្វីៗដែលជាមេរោគចោលចេញ (ដាក់ទឹកក្នុងឡាំងសឹងដាំឲ្យពុះសិន ទើបដាក់ដបឬកែវចូលចំហុយចំនួន 5-10នាទី ក្នុងកំដៅ 50-60ដឺក្រ)
១៥- យកចេញ ចាក់ដាក់ចូលក្នុងដបស្អាតដែលបានសំអាតនិងចំហុយសម្លាប់មេរោគ ដាក់គម្របគ្របវាឲ្យជិត
១៦- យើងអាចរក្សាវាទុកទៅតាមពេលវេលា ដែលយើងត្រូវការចាប់ពី ៦ខែឡើងទៅ ដល់រាប់សិបឆ្នាំ …។
១៧- ត្រូវយកមកក្លាស្សេឲ្យត្រជាក់សិនមុនពិសារ
សំគាល់ : ស្រាផលិតពីផ្លែស្វាយចន្ទីនេះ ពីដំបូងមានពណ៌លឿងក្រម៉ៅ បន្ទាប់មកវានឹងប្តូរពណ៌មកជាក្រហមក្រម៉ៅ បើយើងទុកវាយូរវាមានជាតិអាល់កុលក្នុងកំរិត ១០ទៅ ១២ដឺក្រេប៉ុណ្ណោះ ។
សូមបានទទួលជោគជ័យល្អ !

បច្ចេកទេសនានាក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ

របៀបធ្វើសៀង

សណ្តែកសៀង មានផលប្រយោជន៍ ច្រើនណាស់ក្នុងជីវភាពរស់នៅរបស់កសិករ យើងអាចកែច្នៃវាបានច្រើនរបៀបសំរាប់បរិភោគ ដូចជា យកទៅធ្វើជាសៀង ទឹកសណ្តែក ទឹកស៊ីអ៊ីវ ៘ នៅលេខនេះខ្ញុំសូមបង្ហាញជូនបងប្អូនកសិករអំពីការផលិតសៀងតាមរបៀប សាមញ្ញដូចខាងក្រោម :
១. ធាតុផ្សំ
ក្នុងការផលិតសៀង យើងត្រូវការវត្ថុធាតុមួយចំនួនដូចតទៅ : សណ្តែកសៀង (១៥ គ.ក្រ) ម្សៅការពារកុំឲ្យដុះផ្សិត (១០០ក្រាម) ប៊ីចេង (១០០ ក្រាម) ស្ករត្នោត (១ គីឡូក្រាម) អំបិល (៨ គីឡូក្រាម) ទឹកស៊ីអ៊ីវខាប់ (១ ដបកន្លះ) ល័ក្ខ (៤ កញ្ចប់) និងទឹក (១០ លីត្រ) ។
២. របៀបជ្រើសរើសគ្រាប់សណ្តែកសៀង
ក្នុងការធ្វើសៀង យើងត្រូវជ្រើសរើសគ្រាប់សណ្តែកសៀងឲ្យបានល្អ ទើបធ្វើសៀងទៅមានរសជាតិឆ្ងាញ់ ។ ឯរបៀបជ្រើសរើសគ្រាប់មានដូចខាងក្រោម :
ជ្រើសរើសយកគ្រាប់ធំល្អ មិនមានខ្មូតស៊ី
អុំរែងឲ្យស្អាត កុំឲ្យមានដោយកំទេចថ្ម ឬដី
ជ្រើសរើសយកគ្រាប់សណ្តែកសៀងដែលថ្មីប្រសើរជាងគ្រាប់ទុកយូរខែឆ្នាំ ។
៣. របៀបត្រាំសៀង
ក្រោយពីជ្រើសរើសគ្រាប់សណ្តែកសៀងបានល្អហើយ យើងត្រូវយកវាទៅ :
ត្រាំក្នុងចានដែក ឬកាធុន ដោយប្រើទឹកថ្លាត្រជាក់ត្រាំរយៈពេល ២៤ ម៉ោង
ត្រាំរួចត្រូវលាងទឹក ៣-៤ ដង ដើម្បីឲ្យអស់សំបក និងកំទេចដីដែលមាននៅជាប់នឹងគ្រាប់ ។ ពេលនោះគ្រាប់សៀងរីកទំហំធំជាងមុន ២ ដង ។
៤. របៀបស្ងោរសណ្តែកសៀង
ក្នុងការស្ងោរសណ្តែកសៀង យើងប្រើទឹកដែលថ្លាល្អ និងថែរក្សាភ្លើងឲ្យឆេះស្មើល្អ មិនរអាក់រអួល ទើបគ្រាប់សណ្តែករីកផុយស្មើគ្នា ។ ពេលស្ងោរ យើងត្រូវដាក់អំបិលចូលបន្តិចបានហើយ (កន្លះស្លាបព្រា) ប្រសិនបើយើងដាក់អំបិលច្រើនពេកធ្វើឲ្យគ្រាប់សណ្តែករឹង ។
៥. ហាលសណ្តែកសៀង
ក្រោយពីស្ងោររួចយើងត្រូវហាលសណ្តែកសៀងក្រោមពន្លឺថ្ងៃរយៈពេល ៦ ម៉ោង នៅលើកន្ទេល ឬក្រណាត់កៅស៊ូហើយពង្រាយវាឲ្យបានស្តើងស្មើល្អ ដើម្បីឲ្យឆាប់ស្ងួត ។
៦. ផ្អាប់សណ្តែកសៀង

បន្ទាប់ ពីហាលហើយ យើងយកសណ្តែកសៀងទៅផ្អាប់ក្នុងពាង ឬខាប់រយៈពេល ២ ថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យសៀងចាប់ផ្តើមកកើតមេនៅក្នុងខាប់ ។ កុំផ្អាប់នៅក្នុងកញ្ច្រែង ជាហេតុនាំឲ្យសៀងខូចជូរ និងរលួយ ។
៧. របៀបផ្សំគ្រឿង និងផ្អាប់សៀងទឹកសំរេច
នៅពេលចុងក្រោយនេះ យើងត្រូវលាយគ្រឿងផ្សំដូចខាងក្រោម :
យកអំបិល ៨ គីឡូក្រាម លាយជាមួយទឹកក្តៅ ១០ លីត្រ ហើយកូរវាឲ្យរលាយ រួចយកស្ករត្នោត ១ គីឡូក្រាម ទៅកំឡោចឲ្យមានក្លិនឈ្ងុយ និងពណ៌ក្រហមល្អ ទុកឲ្យត្រជាក់ហើយច្របល់លាយជាមួយសណ្តែកសៀង ១៥ គីឡូក្រាម ដែលបានផ្អាប់ទុក ។ បន្ទាប់មក យកប៊ីចេង ១០០ ក្រាម ម្សៅការពារកុំឲ្យដុះផ្សិត ១០០ ក្រាម ល័ក្ខ ៤ កញ្ចប់ និងទឹកស៊ីអ៊ីវខាប់ ១ ដបកន្លះ ច្របល់លាយជាមួយសណ្តែកសៀងឲ្យសព្វ ទើបយកទៅដាក់ត្រាំក្នុងទឹកអំបិលដែលបានកូរទុកឲ្យត្រជាក់នោះ ។ បន្ទាប់មកផ្អាប់ទុកក្នុងរយៈពេលកំណត់មួយ ។
សូមបញ្ជាក់ថា : ម្សៅការពារដាក់កុំឲ្យដុះផ្សិតក្នុងសៀង នៅពេលដែលយើងរក្សាទុក ល័ក្ខប្រើឲ្យសៀងមានពណ៌ក្រហមស្អាតល្អ ។ បងប្អូនកសិករដែលមានបំណងចង់ធ្វើសៀងបរិភោគ សូមសាកល្បងតាមវិធីខាងលើ លមើល តើមានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងទុកបានយូរយ៉ាងណា ?

បទពិសោធន៍ធ្វើជ្រក់ត្រសក់

ផលិតផល កសិកម្មមួយចំនួន ដែលកសិករផលិតបានច្រើន ដូចជា ត្រសក់ ឆៃថាវ ៘ ហើយលក់មិនអស់ ឬក៏លក់បានតំលៃថោកពេក គេអាចកែច្នៃយកទៅធ្វើផលិតផលផ្សេងៗ ដើម្បីទុកឲ្យបានយូរ ឬលក់មានតំលៃថ្លៃជាងផលិតផលស្រស់ទៀតផង ។ យ៉ាងណាមិញ ដូចជាបងស្រី សុខ ច្រិប រស់នៅភូមិដីឥដ្ឋ ឃុំដីឥដ្ឋ ស្រុកកៀនស្វាយ ខេត្តកណ្តាល គាត់មានមុខរបរធ្វើជ្រក់ត្រសក់លក់អស់រយៈពេល ៥ ទៅ ៦ ឆ្នាំកន្លងមកហើយ ។ ជ្រក់ត្រសក់របស់បងស្រីមានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងស្រួយល្អ លក់ដាច់ខ្លាំងណាស់ គឺលក់តែមួយព្រឹកៗ ប៉ុណ្ណោះអស់ ២៥ គីឡូក្រាម ។
បងស្រីបានប្រាប់ឲ្យដឹងថា ដើម្បីធ្វើជ្រក់ត្រសក់ឲ្យបានឆ្ងាញ់ត្រូវធ្វើតាមលំដាប់លំដោយដូចខាងក្រោម :
ដំបូងត្រូវយកត្រសក់ទៅលាងឲ្យស្អាត (ត្រសក់ ចំនួន ២៥ គីឡូក្រាម) រួចស្រង់ដាក់កញ្ច្រែងឲ្យស្រស់ទឹក ។ បន្ទាប់មករៀបត្រសក់ដាក់ក្នុងខាប់
លាយគ្រឿងផ្សំ មានទឹក ១៥ លីត្រ អំបិល ១ គីឡូក្រាម ប៊ីចេងកន្លះខាំ និងស្ករពាង ១ គីឡូ លាយបញ្ចូលគ្នា រួចដាំឲ្យព
យកទឹកអំបិលក្តៅឧណ្ហៗ ដែលបានដាំខាងលើ ទៅចាក់ចូលក្នុងខាប់ឲ្យលិចត្រសក់ រួចគ្របទុក ។ រយៈពេលតែពីរថ្ងៃប៉ុណ្ណោះត្រសក់ជូរល្មមអាចយកទៅបរិភោគ ឬលក់បាន ។
ឆ្លងតាមបទពិសោធន៍ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងមក បងស្រីបានឲ្យដឹងថា :
ការដាក់ប៊ីចេង និងស្ករ ជ្រក់ត្រសក់ពុំអាចទុក បានយូរទេ វាអាចទៅជាដុះផ្សិត ។ ប៉ុន្តែដោយសារបងស្រីធ្វើហើយភ្លាមលក់អស់ភ្លាម ដូច្នេះគាត់ដាក់ប៊ីចេង និងស្ករដើម្បីឲ្យមានរសជាតិឆ្ងាញ់ប៉ុណ្ណោះ ។
ចំពោះត្រសក់ គួរជ្រើសរើសយកក្តិបត្រសក់ ទើបធ្វើឲ្យត្រសក់ស្រួយឆ្ងាញ់ ហើយអ្នកបរិភោគនិយមចូលចិត្ត និងលក់ដាច់ផង ។
ដូច្នេះ បងប្អូនកសិករបើចង់ធ្វើជ្រក់ត្រសក់មានរសជាតិឆ្ងាញ់ គួរអនុវត្តតាមបទពិសោធន៍របស់បងស្រីខាងលើពិតជាមិនខុសបំណងឡើយ ៕

របៀបរក្សាទុកផ្លែប៉េងប៉ោះបានយូរថ្ងៃ

កសិករ យើងមួយចំនួន នៅពេលដែលដាំដំណាំបានផលច្រើន បរិភោគមិនអស់ ឬលក់មិនអស់ ជាពិសេសដំណាំយកផ្លែ ដូចជា ប៉េងប៉ោះ ត្រសក់ ត្រប់ ពុំមានបច្ចេកទេសសំរាប់រក្សាទុកឲ្យបានយូរឡើយ ។ ត្រឹមតែ ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះអាចធ្វើឲ្យផលិតផលខូចគុណភាព ទៅជាស្វិត ឬរលួយ ។ ដូច្នេះ ដើម្បីជួយកសិករក្នុងការថែរក្សាទុកពពួកបន្លែផ្លែនេះឲ្យបានយូរ និងនៅស្រស់ល្អយើងខ្ញុំសូមលើកយកពីរបៀបក្នុងការថែរក្សាផ្លែប៉េង ប៉ោះ មកបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម :
ក. សំភារៈសំរាប់រក្សាទុក :
ក្នុងការថែរក្សាទុកបន្លែផ្លែ យើងត្រូវមានសំភារៈមួយចំនួនដូចខាងក្រោម
អាចម៍រណារម៉ដ្ឋចំនួន ១ គីឡូក្រាម
ផ្លែប៉េងប៉ោះចំនួន ១ គីឡូក្រាម
ទឹកអូសាវែលចំនួន ១ គំរបដប (គំរបដបអូសាវែល)
ទឹកធម្មតាចំនួន ១ លីត្រ
ចានដែកធំ ១
ខ. របៀបថែរក្សាទុក :
ក្នុងការថែរក្សាទុកបន្លែ ត្រូវអនុវត្តទៅតាមដំណាក់កាលបន្តបន្ទាប់ដូចខាងក្រោម :
ចាក់ទឹកធម្មតាលាយជាមួយទឹកអូសាវែល (តាមកំរិតខាងលើ) កូរចូលគ្នាឲ្យសព្វ ហើយយកផ្លែប៉េងប៉ោះ លាងក្នុងទឹកសូលុយស្យុងនេះដើម្បីសំលាប់មេរោគ ។ បន្ទាបមកស្រង់ប៉េងប៉ោះទុកមួយកន្លែងសិន ។
យកទឹកល្បាយអូសាវែលនេះលាយជាមួយអាចម៍រណារ ១ គីឡូក្រាម ឲ្យសើមល្មម ជៀសវាងកុំឲ្យសើមពេក រួចយកផ្លែប៉េងប៉ោះមកដាក់តំរៀបគ្នានៅក្នុងចានដែកដែលមានដាក់ អាចម៍រណារនោះ ដោយដាក់ផ្នែកខាង ក្បាលឡើងលើ ។ ក្នុងការតំរៀបនេះ ជៀសវាកុំឲ្យផ្លែប៉េងប៉ោះប៉ះគ្នា ។
បន្ទាប់មក រោយអាចម៍រណារគ្របពីលើផ្លែប៉េងប៉ោះ ។ គេអាចតំរៀបផ្លែប៉េងប៉ោះជាច្រើនស្រទាប់ៗ តាមរបៀបដូចខាងលើរហូតអស់ ។
បន្ទាប់ពីរៀបចំស្រេចហើយត្រូវយកវាទៅទុកនៅកន្លែងមួយល្អ ត្រឹមត្រូវ ផុតពីដៃក្មេងរហូតដល់យើងត្រូវការយកវាមកធ្វើជាអាហារ ឬ លក់ ។
ការរក្សាទុកតាមរបៀបខាងលើ អាចជួយធ្វើឲ្យបន្លែផ្លែនៅស្រស់ធម្មតា រហូតដល់រយៈពេល ៧ ទៅ ៨ ថ្ងៃ ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា: ប្រសិនបើយើងចង់រក្សាបន្លែផ្លែច្រើន យើងត្រូវការសំភារៈចំនួនច្រើនបន្ថែមទៀត គិតតាមកំរិតខាងលើ ។ឧទាហរណ៍ បើចង់រក្សាប៉េងប៉ោះ ២ គីឡូក្រាម ត្រូវការអាចម៍រណារ ២ គីឡូក្រាម ទឹក ២ លីត្រ ទឹកអូសាវែល ២ គំរបដប បើប៉េងប៉ោះ ៥គីឡូក្រាម យើងត្រូវការអាចម៍រណារ ៥ គីឡូក្រាម … ៕

របៀបថែរក្សាផ្កាឲ្យនៅស្រស់បានយូរ

ជាទូទៅ យើងសង្កេតឃើញថា ផ្កាដែលយើងកាច់យកមកលក់ ឬដាក់តាំងក្នុងថូ វាឆាប់ស្រពោន ហើយបាត់បង់សំរស់ក្នុងរយៈពេល ១ ទៅ ២ ថ្ងៃក្រោយកាត់ ។ ប៉ុន្តែយើងមានវិធីសាស្ត្រសាមញ្ញមួយដើម្បីរក្សាទុកផ្កាឲ្យនៅមាន ភាពស្រស់បានយូរ រហូតដល់រយៈពេល៤ ទៅ ៧ ថ្ងៃ (អាស្រ័យលើប្រភេទផ្កា) ។ វិធីថែរក្សាផ្កាឲ្យបានយូរ បង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម :
នៅពេលដែលយើងប្រមូលផលផ្កាបានហើយ ត្រូវចិតគល់ទងផ្កាឲ្យមានមុខកាត់បញ្ឆិត ដើម្បីឲ្យវាស្រូបទឹកបានគ្រប់គ្រាន់ ព្រោះបើយើងចិតទងផ្កាត្រង់ស្មើនោះ ពេលដែលយើងរៀបដាក់ក្នុងថូ ផ្ទៃមុខកាត់នេះផ្អឹបជាប់នឹងផ្ទៃបាតថូ ដែលធ្វើឲ្យវាមិនអាចស្រូបទឹកបានគ្រប់គ្រាន់ ។ បន្ទាប់មក យើងរៀបចំដាក់ទងផ្កាចូលក្នុងថូ ឬឧបករណ៍ដែលរក្សាទុកផ្កា ឲ្យមានដក់ទឹកនៅក្នុងនោះត្រឹមកំរិតតែលិចផ្ទៃមុខកាត់នៃទងផ្កា តែបន្តិចបានហើយ ។
នៅពេលត្រាំផ្កាក្នុងថូ ឬឧបករណ៍រក្សាទុកផ្កានេះ យើងត្រូវចិតគល់ទងផ្កាឲ្យមានមុខកាត់ថ្មីជារៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីឲ្យ កោសិកាថ្មីនៃទងផ្កាអាចលូតលាស់បន្ត ព្រោះកោសិកាលើមុខកាត់ចាស់វាងាប់រលួយមិនអាចបន្តការលូតលាស់បាន ទៀតទេ ។ ចំពោះទឹកត្រូវផ្លាស់ប្តូរទឹកនៅក្នុងថូជារៀងរាល់ថ្ងៃ ពីព្រោះទឹកដែលយើងដាក់ត្រាំនោះមានមេរោគបើយើងត្រាំច្រើនថ្ងៃនាំ ឲ្យទងផ្ការលួយផ្កានឹងស្វិតស្រពោន ។ការងារនេះធ្វើទន្ទឹមគ្នានៅពេលយើងចិតគល់ទងផ្កាជាថ្មី ។ យើងត្រូវធ្វើដូច្នេះជារៀងរាល់ថ្ងៃ រហូតទាល់តែផ្កាមានសភាពអន់ខ្លាំង ដែលយើងមិនចង់ថែរក្សាទុកតទៅទៀត ។
តាមបទពិសោធន៍ផ្ទាល់របស់នាងខ្ញុំកន្លងមក ឃើញថា ពពួកផ្កាមួយចំនួន ដូចជា ផ្កាដំណក់ទឹកភ្លៀង ចន្ធូ វីយ៉ូឡែត និង ប៉ៃលិនវាអាចរក្សាភាពស្រស់បានរហូតដល់ ៤ ទៅ ៥ ថ្ងៃ បើយើងអនុវត្តតាមរបៀបខាងលើ ។
សរុបមក ដើម្បីថែរក្សាផ្កាឲ្យបានយូរ យើងត្រូវអនុវត្តនូវចំណុចមួយចំនួន ដូចខាងក្រោម :
ពេលប្រមូលផលមកហើយ ត្រូវចិតគល់ទងផ្កាឲ្យមានមុខកាត់បញ្ឆិត
ដាក់ត្រាំក្នុងថូ ដោយចាក់ទឹកឲ្យលិចគល់មុខកាត់បន្តិចបានហើយ
ផ្លាស់ទឹក និងចិតគល់មុខកាត់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ៕

បច្ចេកទេសនានាក្នុងការប្រមូលផល

បទពិសោធន៍ប្រមូលខ្ទឹមបារាំង និងរៀបចំទុកដាក់ក្រោយពេលប្រមូលផល

នៅលេខនេះ ខ្ញុំសូមលើកយកបទពិសោធន៍ពីការប្រមូលផល និងរក្សាទុកមើមខ្ទឹមបារាំងឲ្យបានយូររបស់លោកពូ គ្ហន ជាកសិករវៀតណាម រស់នៅសង្កាត់លេខ ៤ ក្រុងដាឡាត់ ប្រទេសវៀតណាម មកបង្ហាញជូនដើម្បីទុកជាគំនិតសំរាប់កសិករយើងដែលប្រកបរបរដាំ ខ្ទឹមបារាំង ដូចខាងក្រោម:
១) បច្ចេកទេសនៃការប្រមូលផល
ធម្មតា ខ្ទឹមបារាំងគេប្រមូលផលនៅពេលដែលវាមានអាយុពី ៣ ទៅ ៤ ខែ ក្រោយពីដាំហើយ នៅពេលនោះគេសង្កេតឃើញថាដើម (ស្លឹក) របស់វាត្រង់កន្លែងក្បែរមើមទន់បាក់ក ទើបគេចាប់ប្រមូលផល ។ តែបើស្លឹករបស់វា (ដើម) នៅត្រង់យើងមិនអាចប្រមូលផលបានទេ ព្រោះខណៈពេលនេះខ្ទឹមបារាំងនៅមានជាតិទឹកច្រើន យើងមិនអាចរក្សាទុកបានយូរទេ ។
២) ការសំអាតក្រោយពេលប្រមូលផល
ក្រោយពេលប្រមូលផលហើយ មិនត្រូវយកមើមទៅលាងទឹកទេ ត្រូវទុកទាំងជាប់ដីតិចៗ ហើយកាត់ឫសចេញខ្លះ លៃយ៉ាងណាកុំឲ្យកាត់ទៅដល់គល់ឫស ។ បើយើងកាត់ដល់គល់ឫស ការរក្សាទុកក៏មិនបានយូរដែរ វាឆាប់រលួយមើម ។
៣) ការជ្រើសរើសមើម

ក្រោយពេល សំអាត គាត់ជ្រើសរើសមើមណាដែលល្អទុកម្តុំ ចំពោះមើមណាដែលកាត់ហើយមានជាប់ដើម (បណ្តូលស្លឹក) ដែលមានពណ៌លឿង ឬមើមណាដែលចង់រលួយ ជាពិសេសយើងសង្កេតឃើញថាមិនសូវល្អត្រូវជ្រើសរើសដាក់ម្តុំ ដើម្បីបញ្ចេញលក់ឲ្យទាន់ពេលវេលា ។ ព្រោះបើសិនជាយើងមិនបានជ្រើសរើស ហើយរក្សាទុកវាលាយគ្នា នាំឲ្យខូចគុណភាពដល់មើមដែលល្អទៀត ។
៤) ដារសង់រោងសំរាប់ស្តុកទុកមើម
ចំពោះការស្តុកទុក គាត់បានសង់រោងមួយប្រក់ដោយស្លឹក និងមានជញ្ជាំងស្លឹក ហើយចំហទ្វារសងខាងដើម្បីឲ្យមានខ្យល់ចេញចូល ។ នៅក្នុងរោងមានធ្វើធ្នើរ ៣ ជាន់ ធ្នើរធ្វើពីរនាបឫស្សី ។ ចន្លោះពីធ្នើរមួយទៅមួយប្រវែងពី ៧ តឹក ទៅ ១ ម៉ែត្រ ដើម្បីឲ្យស្រឡះ និងមានខ្យល់ចេញចូលល្អ ។
៥) ការថែទាំនៅពេលស្តុកទុក
នៅពេលស្តុកមើមខ្ទឹមបារាំងទុក ត្រូវដាក់មើមពង្រាយជៀសវាងដាក់មើមគរលើគ្នា ហើយឧស្សាហ៍ទៅពិនិត្យមើល ប្រសិនបើមានឃើញមើមណារលួយត្រូវដកវាចេញ ព្រោះថាបើយើងមិនធ្វើដូច្នេះទេនាំឲ្យមើមរលួយទាំងអស់ ។ ការចុះទៅត្រួតពិនិត្យនៅកន្លែងស្តុករយៈពេល ៣ ថ្ងៃម្តង ។
តាមបទពិសោធន៍របស់លោកពូ គ្ហន បានឲ្យដឹងថា នៅពេលដែលគាត់មិនទាន់បានទទួលការអប់រំបច្ចេកទេសគាត់រក្សាទុកតាម ទំលាប់ បាត់បង់ទិន្នផលអស់ ៣០ ភាគរយ ។ ប៉ុន្តែក្រោយពីបានទទួលការអប់រំមក ទិន្នផលបាត់បង់តែ ១៥ ភាគរយ ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងរយៈពេល ៣ទៅ៤ខែដូចគ្នា។ ការរក្សាទុកយូរនេះ គឺដើម្បីឲ្យតំលៃខ្ទឹមបារាំងឡើងខ្ពស់បន្តិច ព្រោះបើយើងប្រមូលផលភ្លាមលក់ភ្លាមនាំឲ្យតំលៃខ្ទឹមបានថោក ព្រោះជារដូវប្រមូលផល ខ្ទឹមត្រូវចាល់ ។
សរុបមក បច្ចេកទេសនៃការប្រមូលផល និង រក្សាទុកដាក់ក្រោយពេលប្រមូលផលសំខាន់ៗ មាន :
ប្រមូលផលនៅពេលដែលខ្ទឹមមានអាយុពី ៣ ទៅ ៤ ខែ និងពេលដែលយើងសង្កេតឃើញថាស្លឹករបស់វាបាក់នៅត្រង់កន្លែងក្បែរគល់ ។
ត្រូវសំអាតខ្ទឹមក្រោយពេលប្រមូលផល ដោយកាត់ឫសចេញខ្លះ តែកុំកាត់ឲ្យដោយគល់ឫស និងកុំលាងទឹកនាំឲ្យការរក្សាទុកមិនបានយូរ ។
ក្រោយពីកាត់សំអាតឫសហើយ ត្រូវជ្រើសរើសមើមដែលល្អទុកមួយផ្នែក និងមើមដែលយើងសង្កេតឃើញថាមិនល្អ ដូចជាបណ្តូលដើមមានពណ៌លឿង មើមចង់រលួយទុកមួយផ្នែក ដើម្បីបញ្ចេញលក់ឲ្យបានឆាប់រហ័ស ។
ចំពោះមើមល្អៗ ត្រូវរក្សាទុកនៅលើធ្នើរប្រក់ដំបូល និងមានខ្យល់ចេញចូល ។
ក្នុងការស្តុកទុក ត្រូវពង្រាយមើម មិនត្រូវដាក់មើមគរលើគ្នាទេ នាំឲ្យហប់ខ្យល់ឆាប់រលួយ ។
ពេលស្តុកមើមទុក ត្រូវឧស្សាហ៍វែកត្រួតពិនិត្យមើលមើមណារលួយឆាប់ដកចេញ ដើម្បីកុំឲ្យរាលដាលដល់មើមដទៃទៀត ( ការចុះត្រួតពិនិត្យ ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃម្តង ) ។
ដូច្នេះ បើបងប្អូនកសិករដែលមានបំណង ចង់រក្សាទុកខ្ទឹមបារាំងឲ្យបានយូរ សូមសាកល្បងនូវបច្ចេកទេសដូចខាងលើ ៕

បទពិសោធន៍ប្រមូលផលស្ពៃក្តោប

ស្ពៃក្តោបជាប្រភេទបន្លែស្លឹកម្យ៉ាងដែលប្រជាជន យើងនិយមបរិភោគគ្រប់ៗគ្នា ហើយក៏និយមដាំដែរ ។ ក្រៅពីបច្ចេកទេសដាំដុះនៅមានបច្ចេកទេសនៃការប្រមូលផល ដែលកសិករមិនសូវបានយកចិត្តទុកដាក់ ជាហេតុធ្វើឲ្យទិន្នផលដែលប្រមូលបានត្រូវបាត់បង់ ឬក៏មិនអាចថែរក្សាទុកដាក់បានយូរ ។ នៅលេខនេះ ខ្ញុំសូមលើកយកបទពិសោធន៍របស់កសិករនៅ ភូមិក្នុងព្រែក និងភូមិអូររំចេក ឃុំព្រែកគយ ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល មកបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម ។
១. ការប្រមូលផល

ជាទូទៅ កសិករប្រមូលផលស្ពៃក្តោបដោយសំគាល់ទៅលើអាយុរបស់វា គឺចាប់ពី ៣ ទៅ ៣ ខែកន្លះបន្ទាប់ពីដាំ ។ ក្រៅពីនេះ គឺគាត់ពិនិត្យទៅលើលក្ខណៈក្តោបរបស់ស្ពៃ ដូចជាយកដៃច្របាច់ទៅលើវា បើច្របាច់ទៅឃើញរឹងល្អ មានន័យថា ស្ពៃពេញវ័យអាចប្រមូលផលបាន ឬសំគាល់ទៅលើចុងស្លឹកស្រទាប់ក្រៅមូរ ។
ពេលប្រមូលផល គឺធ្វើឡើងនៅពេលល្ងាចត្រជាក់ ហើយស្ងួតល្អ ។ ការប្រមូលផលត្រូវយកកូនកាំបិតចុងស្រួចដែលមុតល្អកាត់វាដោយទាញ ក្តោបរាងផ្តេកបន្តិច រួចហើយកាត់ដោយប្រុងប្រយ័ត្ន ។ ក្រោយពីកាត់រួច យើងពុំចាំបាច់បកស្រទាប់ក្រៅច្រើនពេកទេ គឺគ្រាន់តែតំរឹមឲ្យស្អាត ហើយលាបកំបោរភ្លាមៗ ឬសាច់ជូរនៅមុខកាត់ ដើម្បីការពារការចេញជ័រច្រើន ឬឆ្លងជំងឺផ្សេងៗ ។ បន្ទាប់មកយកវាទៅដាក់ក្នុងម្លប់ថ្នមៗ ដោយមិនឲ្យដាក់គរលើគ្នាច្រើនពេកទេ ជៀសវាងការជាំនៅខាងក្នុង ។
២. ការសំអាតស្ពៃក្រោយប្រមូលផល
ក្រោយពីកាត់ប្រមូលផលរួច កសិករច្រើនបកស្រទាប់ក្រៅចេញជាការសំអាតលើកទី ១ រួចទុកហាលថ្ងៃ ឬខ្យល់ ទើបដឹកមកផ្ទះរួចសំអាតលើកទី ២ ទៀត ។ ការធ្វើរបៀបនេះ នាំឲ្យបាត់បង់ទំងន់ដោយពន្លឺថ្ងៃ ឬដោយការបកចោល មានពី ១០ ទៅ ១៥ ភាគរយ ។ ការសំអាតរបៀបនេះត្រូវជៀសវាង គឺយើងគ្រាន់តែបកសំបកបន្តិចបន្តួច ហើយប្រញាប់យកទៅដាក់នៅកន្លែងម្លប់ត្រជាក់ ដើម្បីកុំឲ្យហួតជាតិទឹកបាត់បង់ទំងន់ ។
៣. ការវេចខ្ចប់
កសិករភាគច្រើន ក្រោយពេលសំអាតរួច គាត់យកបាវមកច្រកស្ពៃ រួចលើកដាក់ផ្ទាល់លើម៉ូតូ រ៉ឺម៉ក ឬរថយន្តតែម្តងដោយពុំសូវមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ។ តាមលទ្ធផលនៅពេលដឹកដល់ទីផ្សារ ការខូចខាតជាំដុំៗ មានប្រហែល ៨ ទៅ ១០ភាគរយ ។ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យការវេចខ្ចប់ និងដឹកជញ្ជូនបានល្អមិនបាត់បង់ យើងអាចប្រើ ចំបើង ក្រដាស បាវ ស្លឹកចេក ឬស្លឹកឈូកសំរាប់ធ្វើជាទ្រនាប់ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប៉ះទង្គិច ។ ឯការដឹកជញ្ជូន គួរដាក់តាមថ្នាក់ៗជៀសវាងការដាក់គរលើគ្នា ។
៤. ការស្តុកទុក
កន្លងមក កសិករភាគច្រើនពុំដែលស្តុកស្ពៃក្តោបទុកបានយូរឡើយ គឺយ៉ាងយូរបានតែ ២ យប់ប៉ុណ្ណោះហើយការបាត់បង់វិញមានពី ១០ ទៅ ២០ ភាគរយ ។ ក្រោយពីបានសហការជាមួយអង្គការសេដាក ពួកគាត់បានធ្វើការសាកល្បងតាមរបៀបពីរផ្សេងគ្នា ។
របៀបទី ១ : ពួកគាត់បានសាកល្បងដោយយកប្លាស្ទិករុំឲ្យជិតស្ពៃនោះ ហើយមួយទៀតរក្សាទុកធម្មតាដោយរក្សាទុកនៅក្នុងម្លប់ ។ធ្វើរបៀបនេះ យើងសង្កេតឃើញថា លទ្ធផលស្ពៃដែលមិនរុំប្លាស្ទិកអាចរក្សាបានតែ ៤ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ឯរុំប្លាស្ទិកវិញបានរហូតដល់ ៦ ថ្ងៃទើបវាចាប់ផ្តើមប្រែពណ៌ និងរលួយស្រទាប់ក្រៅ ។
របៀបទី ២ : ធ្វើដូចខាងលើដែរ គឺមួយស្ពៃរុំដោយប្លាស្ទិកហើយមួយទុកធម្មតា និងមួយទៀតមានរុំក្រដាសកាសែតតែលើកនេះយកវាទៅដាក់ក្នុងធុង ត្រជាក់ ហើយប្រោះទឹក ១ ថ្ងៃ ២ ដង (ព្រឹក-ល្ងាច) ជាលទ្ធផលឃើញថា ស្ពៃដែលរុំប្លាស្ទិក អាចរលួយជាងវិញ គឺអាចរក្សាទុកបានតែ ១០ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ។ ឯការទុកធម្មតា អាចរក្សាទុកបាន ១២ ថ្ងៃ និងមួយទៀតស្ពៃដែលរុំក្រដាសនោះអាចទុកបានយូររហូតដល់ ១៦ ថ្ងៃ ដោយពុំមានស្រកទំងន់ឡើយ ។
សរុបមក បទពិសោធន៍ល្អៗ ក្នុងការប្រមូលផលស្ពៃក្តោបមាន :
សំគាល់ទៅលើអាយុស្ពៃ (៣ ទៅ ៣ ខែកន្លះ បន្ទាប់ពីដាំ)
ពិនិត្យទៅលើលក្ខណៈក្តោបរបស់ស្ពៃ (យកដៃច្របាច់ទៅរឹង)
ប្រមូលផលនៅពេលត្រជាក់ ស្ងួត
កាត់វាដោយទាញក្តោបរាងផ្តេកបន្តិច
ក្រោយពីកាត់ហើយត្រូវលាបកំបោរ ឬសាច់ជូរភ្លាមនៅមុខកាត់ ដើម្បីកុំឲ្យមេរោគចូល
ប្រើចំបើង ក្រដាស បាវ ស្លឹកចេក ឬស្លឹកឈូក សំរាប់ធ្វើជាទ្រនាប់ ដើម្បីកាត់បន្ថយការប៉ះទង្គិច
ការដឹកជញ្ជូនគួរដាក់តាមថ្នាក់ៗ ជៀសវាងការ ដាក់គរលើគ្នា
ដើម្បីរក្សាស្ពៃទុកឲ្យបានយូរ ត្រូវយកប្លាស្ទិករុំស្ពៃក្តោបឲ្យជិត ដោយរក្សាទុកធម្មតានៅក្នុងម្លប់ (រក្សាបាន ៦ ថ្ងៃ)
ដើម្បីរក្សាស្ពៃទុកបានយូរដែរ យើងយកក្រដាសកាសែតរុំឲ្យជិត ហើយរក្សាទុកក្នុងម្លប់ធម្មតា ៕

បទពិសោធន៍នៃការប្រមូលផល និងថែរក្សាទុកការ៉ុតឲ្យបានយូរ

ការ៉ុត ជាដំណាំបន្លែយកមើមមួយប្រភេទ ដែលកសិករយើងនិយមដាំខ្លះដែរ ជាពិសេសនៅស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល ។ នៅលេខនេះយើងមានបទពិសោធន៍មួយចំនួនស្តីពីការប្រមូលផល និងថែរក្សាទុកការ៉ុតឲ្យបានយូរ ចែកជូនកសិករយើងទុកជាគំនិតសំរាប់សាកល្បង ។ បទពិសោធន៍នេះជារបស់កសិករ គ្ហន រស់នៅសង្កាត់លេខ ៤ ខេត្តដាឡាត់ ប្រទេសវៀតណាម ។
ជាទូទៅការ៉ុតមានរយៈពេលលូតលាស់ ៣ ទៅ ៣ ខែកន្លះ បើយើងដាំនៅរដូវវស្សា បើដាំនៅរដូវប្រាំង អាចមានរយៈពេលដល់៤ ខែ ទើបប្រមូលផលបាន ។
ចំពោះការប្រមូលផលជាលើកដំបូង យើងត្រូវពិនិត្យទៅលើអាយុកាលនៃការដុះលូតលាស់របស់វា បើដល់អាយុហើយ យើងត្រូវពិនិត្យទៅលើលក្ខណៈដងដើមរបស់វាទៀត ដូចជាស្លឹកទី ១ ឬទី ២ ក្បែរគល់ ប្រែពីពណ៌បៃតងទៅជាពណ៌លឿង បើសង្កេតឃើញលក្ខណៈបែបនេះហើយ គឺយើងអាចប្រមូលផលបាន ។
ការប្រមូលផល គឺត្រូវធ្វើឡើងដោយដៃចាប់ដកដើមពីក្នុងថ្នាល រួចហើយប្រមូលដាក់ម្តុំ បន្ទាប់មក កាត់ឫសកែវ ឬឫសជាប់ដើមចេញខ្លះ រួចកាត់ដើម ដោយទុកចំងាយពីមើម ២ ទៅ ២ តឹកកន្លះ ។
ក្រោយពីប្រមូលផល និងកាត់ដើមឫសចេញហើយ យើងត្រូវរៀបចែកវាជា ៣ ផ្នែកគឺផ្នែកទី ១ ជ្រើសរើសមើមធំដាក់ម្តុំ និងទី២ មើមធំល្មម និងទី ៣ មើមដែលមានខ្នែង ។
ប្រសិនបើយើងដកភ្លាមយកទៅលក់ភ្លាម យើងអាចលាងទឹកមើមបាន ។ ប៉ុន្តែការលាងទឹកមិនអាចធ្វើឲ្យយើងរក្សាទុកបានយូរទេ គឺបានត្រឹមតែ ៤ ទៅ ៥ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ លើសពីនេះវាអាចខូចគុណភាពដោយធ្វើឲ្យមើមរលួយ ។ ដោយឡែកគេអាចរក្សាទុកការ៉ុតបានរយៈពេល ២០ ថ្ងៃ ដោយយកដីខ្សាច់ក្រាលនៅបាតកញ្ឆេ (យកកញ្ឆេដែលមានប្រហោងខ្យល់ចេញចូល) កំរាស់ ១ តឹក ។
បន្ទាប់មកយកការ៉ុតដែលបានប្រមូលផល និងសំអាតរួចទៅតំរៀបដាក់ពីលើដីខ្សាច់កំពស់ ៤ តឹក ទើបយកក្រណាត់ដែលជក់ទឹកជ្រលក់ទឹកឲ្យសើមៗ គ្របពីលើ ។ បើក្រណាត់ស្ងួតយើងត្រូវបាញ់ទឹកផ្សើមក្រណាត់ឲ្យជាប់ជានិច្ច ។ ការធ្វើបែបនេះយើងអាចរក្សាទុកបានរហូតដល់ ២០ ថ្ងៃ ដោយមិនខូចគុណភាព ។
សរុបមក ដើម្បីរក្សាការ៉ុតទុកឲ្យបានយូរថ្ងៃ ដោយមិនខូចគុណភាពត្រូវអនុវត្តនូវចំណុចមួយចំនួនដូចខាងក្រោម :
ពេលប្រមូលផលហើយ ត្រូវកាត់សំអាតមើមតាមរបៀបខាងលើ
បើចង់រក្សាទុកឲ្យបានយូរ មិនត្រូវលាងទឹកសំអាតមើមទេ ក្រោយពេលប្រមូលផល
យកស្លឹកចេក ឬរុក្ខជាតិផ្សេងៗទ្រាប់នៅបាតកញ្ឆេ បន្ទាប់មកយកដីខ្សាច់សើមកំរាស់ ១ តឹក ក្រាលពីលើ ទើបយកការ៉ុតមកតំរៀបដាក់បញ្ច្រាស់គ្នាកំពស់ ៤ តឹក ។
យកក្រណាត់សើមជក់ទឹកគ្របពីលើ
ពេលក្រណាត់ស្ងួតត្រូវប្រោះទឹកឲ្យសើមជាប់ជានិច្ចរហូតដល់ពេលប្រមូលផលលក់ ។
ចំពោះបងប្អូនកសិករដែលប្រកបរបរដាំដុះការ៉ុត ហើយមានបំណងចង់រក្សាទុកឲ្យបានយូរគួរសាកល្បងតាមបទពិសោធន៍ខាងលើ ៕

បទពិសោធន៍រក្សាទុកមើមត្រាវឲ្យបានយូរក្រោយពេលប្រមូលផល

កសិករ មួយចំនួនបានខំប្រឹងប្រែងដាំដំណាំបានផលច្រើន លុះដល់រដូវប្រមូលផលមានផលិតផលចាល់ច្រើន គ្មានទីផ្សារមិនអាចលក់អស់ភ្លាមៗបាន ត្រូវចាក់ចោល ឬរលួយខូចអស់ ។ ប៉ុន្តែក៏មានកសិករខ្លះចេះពីរបៀបថែរក្សាទុកផលិតផលឲ្យបានយូរ សំរាប់លក់នៅពេលរដូវបានថ្លៃ (មានទីផ្សារ) ដែរ ។ ដូចជាលោកពូ ផុន ប៊ុណ្ណា រស់នៅភូមិព្រែកតាប្រាក់ ឃុំតាលន់ ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល ។ក្រោយពី
គាត់ដាំត្រាវបានទទួលផលច្រើនមក គាត់មិនទាន់លក់ភ្លាមទេ គាត់រក្សាទុករយៈពេលជិត ២ ខែ ទំរាំត្រាវឡើងថ្លៃ (រដូវភ្ជុំបិណ្ឌ) ។
នៅពេលប្រមូលផល លោកពូបានគាស់មើមត្រាវដោយប្រុងប្រយ័ត្នមិនឲ្យដាច់មើមត្រាវតូចៗ ដែលនៅជាប់មើមធំទេ ប៉ុន្តែបើគាស់មកមានដាច់មើម គាត់យកកំបោរមកលាបត្រង់កន្លែងមុខរបួស ។ បន្ទាប់មក ក្រោយពីប្រមូលផលបានហើយ គាត់ដឹកយកទៅផ្ទះរក្សាទុកក្រោមដើមឈើ ដោយដាក់ជាគំនរ ហើយជីកដីកប់ពីលើតិចៗ រួចស្រោចទឹកឲ្យសើមតិចៗ ជារៀងរាល់ថ្ងៃតែបើ ខែភ្លៀងមិនចាំបាច់
ស្រោចទឹកទេ ហើយក៏មិនចាំបាច់គ្របវាដែរ គឺទុកចោលហាលភ្លៀងធម្មតា ។ ការរក្សាទុកតាមរបៀបនេះ បានរហូតដល់រយៈពេលពី ១ទៅ២ ខែ ។ តាមបទពិសោធន៍នៃការថែរក្សាទុករបស់គាត់កន្លងមកបានឲ្យដឹងថា :
មើមត្រាវដែលយើងជីកមកដាច់ យើងត្រូវលាបកំបោរកន្លែងមុខដាច់ឲ្យក្រាស់ បើពុំនោះទេរក្សាទុកមិនបានយូរឡើយ ត្រូវរលួយ
បើយើងរក្សាទុកមើមត្រាវនៅក្រោមផ្ទះធម្មតា ក៏មិនបានយូរដែរ គឺទុកបានតែរយៈពេលមួយអាទិត្យប៉ុណ្ណោះ មើមត្រាវត្រូវរលួយ ។ បើរក្សាទុកតាមរបៀបខាងលើ អាចទុកបានរហូតដល់ ២ ខែ ហើយមើមត្រាវនៅមានពណ៌សម្បុរ និងគុណភាពដដែល ប៉ុន្តែចំពោះទំងន់អាចស្រកខ្លះៗ ។ លោកពូបានមានប្រសាសន៍បន្ថែមទៀតថា ត្រាវរបស់គាត់នៅពេលប្រមូលផលភ្លាមៗ មានទំងន់ ១ តោន មើមស្រស់រក្សាទុក រយៈពេលមួយខែកន្លះស្រកទំងន់អស់ ៣០ ទៅ ៤០ គីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះ ។ តែគាត់អាចលក់បានតំលៃ ២០០០៛ ក្នុងមួយគីឡូក្រាម បើគាស់ភ្លាមគឺបានតំលៃត្រឹម ៥០០ រៀលប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយគីឡូក្រាម ។
សរុបមក បច្ចេកទេសថែរក្សាទុកមើមត្រាវឲ្យបានយូរគឺ :
ប្រុងប្រយ័ត្ននៅពេលគាស់កុំឲ្យដាច់មើមតូចៗ ដែលនៅជាប់មើមធំ និងកុំឲ្យមើមត្រាវមានរបួសដោយប៉ះមុខចប
បើមានមើមដាច់ ឬមានរបួស ត្រូវយកកំបោរមកលាបមុខដែលដាច់ឲ្យក្រាស
ត្រូវរក្សាទុកមើមក្រោមដើមឈើ ដោយជីកដីកប់ពីលើសើរៗ ហើយស្រោចទឹកឲ្យសើមតិចៗ ជារៀងរាល់ថ្ងៃ នៅរដូវប្រាំង នៅរដូវវស្សាមិនបាច់ស្រោចទឹកទេ ។
ដូច្នេះ បើបងប្អូនកសិករចង់រក្សាទុកមើមត្រាវឲ្យបានយូរ សូមសាកល្បងនូវបទពិសោធន៍ខាងលើនេះ ៕

ចិញ្ចឹមកង្កែបសម្រាប់ធ្វើជាមុខរបរ

គេ អាចចិញ្ចឹមកង្កែបតាមវិធីសាស្ត្រច្រើនយ៉ាង អាស្រ័យដោយប្រាក់កាស និងគោលដៅរបស់អ្នកចិញ្ចឹម។ ប៉ុន្តេជាទូទៅការចិញ្ចឹមនៅក្នុងអាងស៊ីម៉ង់ មានប្រសិទ្ធិភាពជាង ព្រមទាំងអាចប្រើការបានយូរអង្វែងទៅមុខទៀតផង។
កង្កែបអាចចិញ្ចឹមនៅទីណាក៏បាន សូម្បីអាងស៊ីម៉ង់ដែលចោលមិនប្រើការក៏អាចយកមកធ្វើជាកន្លែង ចិញ្ចឹមកង្កែបបានដែរ។ ក្រៅពីការចិញ្ចឹមក្នុងអាងស៊ីម៉ង់ យើងក៏អាចចិញ្ចឹមវាក្នុងស្រះ ឬចិញ្ចឹមក្នុងស្បៃដាក់ក្នុងបឹង ឬត្រពាំងធំៗក៏បាន រឿងនេះវាអាស្រ័យទៅលើការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នកចិញ្ចឹម និងស្ថានភាពអំណោយផលជាក់ស្តែងប៉ុណ្ណោះ។
វិធីចិញ្ចឹមក្នុងអាងស៊ីម៉ង់ : យើងអាចធ្វើអាងស៊ីម៉ង់មានទំហំ
- 2m x 3m = 6 ម៉ែត្រការ៉េ
- 2m x 5m = 10 ម៉ែត្រការ៉េ
- 3m x 5m = 15 ម៉ែត្រការ៉េ
- 4m x 6m = 24 ម៉ែត្រការ៉េ
- 5m x 6m = 30 ម៉ែត្រការ៉េ
ឬអាចធ្វើអាងធំជាងនេះក៏បានទៅតាមការចូលចិត្ត និងអាស្រ័យទៅតាមទីកន្លែងសម្រាប់ធ្វើវា។ អាងត្រូវមានកំពស់ 1.2 ទៅ 1.5 ម៉ែត្រ ដើម្បីការពារកុំឲ្យកង្កែបលោតចេញ។ បាតស្រះត្រូវធ្វើឲ្យមានជម្រាលទៅម្ខាងប្រមាណជា ៥ដឺក្រេ ដើម្បីឲ្យងាយស្រួលប្តូរទឹក ដោយរៀបឲ្យមានជាប្រព័ន្ធបង្ហូរទឹកចេញ-ចូល ឲ្យរួចស្រេច។ នៅពីលើអាងត្រូវមានដំបូលស្បៃនីឡុង ដើម្បីបញ្ចៀសកំដៅទាំងមូលចូលក្នុងអាង ធ្វើឲ្យសីតុណ្ហភាពក្នុងអាងកើនកំដៅ។ តែក៏មិនគួរបាំងអាងចិញ្ចឹមឲ្យងងិត ឬត្រជាក់ពេកនោះដែរ។ ចំណែកកម្រិតកំពស់ទឹកក្នុងអាង គឺត្រូវរក្សាឲ្យនៅត្រឹម ១ភាគ២ ឬ២ភាគ៣ នៃខ្លួនកង្កែបបាន ហើយមិនត្រូវឲ្យច្រើនជាងនេះឡើយ។ ត្រូវបាញ់ទឹកសាចដាក់កង្កែបជាប្រចាំ នៅពេលមេឃមានកំដៅខ្លាំង។
ដង់ស៊ីតេកូនកង្កែបសម្រាប់ចិញ្ចឹម :

- នៅក្នុងខែទីមួយ : លែងកូនកង្កែប ១៥០-២០០
ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ
- នៅក្នុងខែទីពីរ : លែងកូនកង្កែប ១០០ ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ
- នៅក្នុងខែទីបី : លែងកូនកង្កែប ៨០-១០០ ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ
ក្រោយពេលព្រលែង និងចិញ្ចឹមបានពី ៧ ទៅ ១០ថ្ងៃ ត្រូវចាប់យកកូនកង្កែបក្នុងហ្វូង ជ្រើសយកតែកូនណាដែលធំជាងគេ ដើម្បីបញ្ចៀសកុំឲ្យវាស៊ីគ្នា។ នៅពេលកង្កែបមានទម្ងន់បានពី ៥០-៦០ក្រាម ការស៊ីគ្នារបស់កង្កែបនឹងថយចុះ តែគួរផ្លាស់ប្តូរទឹកជាប្រចាំឲ្យវា។ ទឹកសម្រាប់ផ្លាស់ប្តូរអាចប្រើទឹកទន្លេ ទឹកអណ្តូ ទឹកស្រះ តែត្រូវធានាឲ្យបានថា ជាទឹកស្អាត ដោយច្រោះវាតាមរយៈដីខ្សាច់ ឬប្រើស្បៃសម្រាប់ច្រោះក៏បាន ត្រូវព្យាយាមឲ្យកង្កែបស៊ីឲ្យបានច្រើនដងក្នុង ១ថ្ងៃ។
ការឲ្យចំណី :
- ត្រូវផ្តល់ចំណីឲ្យកង្កែបស្មើ ៧ ទៅ ១០ភាគរយនៃទម្ងន់ខ្លួនកង្កែប ៥ ទៅ ១០០ ក្រាម ចំនួន ៣ ទៅ ៤ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។
- ត្រូវផ្តល់ចំណីចំនួន ៣ ទៅ ៥ភាគរយនៃទម្ងន់ខ្លួន សម្រាប់កង្កែប ១០០-២៥០ក្រាម ចំនួន ២ទៅ៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។
កង្កែបវាស៊ីច្រើននៅពេលព្រលប់ និងពេលយប់ ពេលថ្ងៃវាមិនសូវស៊ីទេ ចំណីត្រូវផ្តល់ឲ្យវានៅពេលយប់ស្មើ ២ភាគ៣ នៃចំណី ដូច្នេះឲ្យវាស៊ីតែមួយភាគបានហើយនៅពេលថ្ងៃ។
ចំណីសម្រាប់ផ្តល់ឲ្យកង្កែបត្រូវលាយបន្ថែមវីតាមីនសេ (C) និងមេរំលាយចំណី ដើម្បីជួយឲ្យកង្កែបបង្កើនថាមពលសុខភាព និងអាចកិនរំលាយចំណីបានល្អ។
បើយើងចិញ្ចឹមក្នុងអាងស៊ីម៉ង់ត្រូវដាក់ទឹកឲ្យមានកំពស់ត្រឹម ១០ ទៅ ២០សង្ទីម៉ែត្របានហើយ លៃធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យកម្រិតទឹកខ្ពស់ជាងនេះឲ្យសោះ ទោះបីទឹកមានជម្រៅរាក់ក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែដាក់ក្បួនដោយប្រើបំពង់ទីបជ័រ ធ្វើជាពោងបិទចុងសងខាង ឬប្រើឫស្សីច្នៃធ្វើជាក្បួនក៏បាន សម្រាប់ឲ្យកង្កែបឡើងមកទំ នៅពេលវាត្រូវការ យើងអាចប្រើវត្ថុអ្វីក៏បាន បើយល់ថាអាចឲ្យកង្កែបឡើងទុំបាន។ អ្វីដែលប្រើសម្រាប់ឲ្យកង្កែបឡើងទុំនោះ គឺត្រូវធានាឲ្យបានថា កង្កែបទាំងអស់អាចឡើងទំបាន តែមិនត្រូវឲ្យចង្អៀតពេកសម្រាប់វាឡើយ គ្រឿងសម្រាប់ឲ្យកង្កែបឡើងទំអាចមានទំហំស្មើ ១ភាគ៣ ឬ ១ភាគ២ នៃទំហំអាង។
ការចិញ្ចឹមកង្កែបក្នុងស្រះដី :
ស្រះអាចមានទំហំចាប់ពី ៣០ ទៅ ៣០០ម៉ែត្រការ៉េ (4 x 8, 5 x 10, 10 x 20)។ ស្រះចិញ្ចឹមមិនត្រូវឲ្យធំពេកទេ ព្រោះអាចពិបាកគ្រប់គ្រងវា។ នៅជុំវិញស្រះត្រូវហ៊ុំព័ន្ធដោយស្បៃនីឡុង មានកំពស់មួយម៉ែត្រ ដើម្បីការពារកុំឲ្យកង្កែបលោតចេញ គ្រឿងសម្រាប់ហ៊ុំព័ន្ធស្រះនេះអាចប្រើអ្វីក៏បាន ឲ្យតែអាចការពារកុំឲ្យកង្កែបលោតចេញបាន។
ចំណែកកម្រិតទឹកក្នុងស្រះ ត្រូវមានកំពស់ត្រឹមតែ ២០ ទៅ ៣០សង្ទីម៉ែត្របានហើយ ព្រមទាំងរៀបចចំប្រព័ន្ធសម្រាប់បូមទឹកចេញចូល ដើម្បីគ្រប់គ្រងកំពស់ទឹកក្នុងស្រះ។
ដង់ស៊ីតេកង្កែបក្នុងស្រះ អាចដាក់បានចំនួន ៦០ ទៅ ៨០ក្បាល ក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ នៅក្នុងខែដំបូង តែគួរឲ្យមានគ្រឿងសម្រាប់កង្កែបឡើងទំដូចក្នុងអាងស៊ីម៉ង់ដែរ (កំប្លោកក៏អាចប្រើធ្វើជាកន្លែងឲ្យកង្កែបឡើងទំបានដូចគ្នា តែមិនត្រូវឲ្យច្រើនពេកទេ)។
ទឹកក្នុងស្រះត្រូវផ្លាស់ប្តូរឲ្យបានរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីចៀសវាងកុំឲ្យកង្កែបមានជម្ងឺ ដោយប្តូរត្រឹម ១ភាគ៣ ឬ ១ភាគ៤ នៃទឹក។ ការចិញ្ចឹមក្នុងស្រះដីចំណាយកម្លាំងតិចជាងការចិញ្ចឹមក្នុងអាង ស៊ីម៉ង់ ទាំងការចំណាយនាពេលដំបូងក៏តិចជាងដែរ។
សូមរើសតែកង្កែបណាដែលធំជាងគេក្នុងចំណោមកូនមកចិញ្ចឹម ដើម្បីរក្សាបាននូវពូជកង្កែបឆាប់ធំ មួយទៀតនោះត្រូវចាំថា ការចិញ្ចឹមក្នុងស្រះមានអត្រារស់ទាបជាងចិញ្ចឹមក្នុងអាង៕

បទពិសោធន៍ធ្វើជ្រក់ស្លឹកឆៃថាវ

បន្លែ ឆៃថាវ ក្រៅពីប្រើប្រាស់មើមធ្វើជាបន្លែ គេអាចប្រើស្លឹកបានទៀត ។ យ៉ាងណាម៉ិញកសិករ អ៊ុច យោន អាយុ ៥០ ឆ្នាំរស់នៅភូមិពិលា ឃុំកំពង់សឹង ស្រុកព្រះស្តេច ខេត្តព្រៃវែង គាត់មាន បទពិសោធន៍កែច្នៃធ្វើជ្រក់ស្លឹកឆៃថាវមានរសជាតិឆ្ងាញ់ហើយទុកបាន យូរទៀតផង ។ បទពិសោធន៍នេះ គាត់ច្នៃប្រឌិតដោយខ្លួនឯង និងសូមបង្ហាញជូនដូចខាងក្រោម:
១. ធាតុផ្សំ
– ស្លឹកឆៃថាវ
– អំបិល ស្ករ ។
២. របៀបផ្សំ
– លាងស្លឹកឆៃថាវឲ្យស្អាត
– យកស្លឹកឆៃថាវទៅហាលថ្ងៃឲ្យស្រពាប់
– ដាំទឹកអំបិលឲ្យប្រៃ ទុកឲ្យត្រជាក់
– យកស្លឹកឆៃថាវមកច្របាច់ជាមួយទឹកអំបិល ពូនឲ្យស្រស់ទឹក ហើយរៀបដាក់ក្នុងពាង
– ដាំទឹកស្ករលាយអំបិលបន្តិចឲ្យប្រៃ និងផ្អែមល្មម ទុកឲ្យត្រជាក់
– ចាក់ទឹកស្ករ និងអំបិលចូលពាង រួចខ្ទាស់នឹងបន្ទះឫស្សីឲ្យជាប់ ទុករយៈពេល ២ ថ្ងៃ អាចបរិភោគបាន។
៣. ចំណាប់អារម្មណ៍របស់កសិករ
ជ្រក់ឆៃថាវនេះ អាចបរិភោគបានជាមួយត្រីអាំងមានរសជាតិឆ្ងាញ់មិនចាញ់ជ្រក់ស្ពៃទេ ។ ដូច្នេះបើយើងសាំឆៃថាវមិនសូវចុះមើម គួរយកស្លឹកមកកែច្នៃធ្វើជ្រក់សម្រាប់បិភោគ ឬ លក់ ៕

បង្កាត់ពូជទាកាប៉ាជាមួយទាសាច់

ពូជទាបង្កាត់រវាងទាកាប៉ាជាមួយទាសាច់ មានអត្ថប្រយោជន៍ច្រើន ព្រោះវាបានបង្កើតពូជទាមួយថ្មី ដែលមានលក្ខណៈពិសេសដូចខាង ក្រោមនេះ :

- វាធំលូតលាស់លឿនជាងទាកាប៉ាពូជសុទ្ធ ឬពូជទាធម្មតា ប្រើពេលចិញ្ចឹមខ្លី ឆាប់បានលក់
- វាមានសាច់ឆ្ងាញ់ជាងទាកាប៉ា និងទាសាច់ធម្មតា មានខ្លាញ់តិចជាង
- ទម្ងន់រវាងទាឈ្មោល និងទាញីខុសគ្នាតិចតួច
- ទាំងទាឈ្មោល និងទាញី អាចយកមកបំប៉នឲ្យឆាប់ធាត់ ដើម្បីបង្កើនចំណូលឲ្យបានច្រើនជាងធម្មតា
១- ការបង្កាត់ពូជតាមបែបធម្មតា
បើយើងប្រើពូជទាកាប៉ាឈ្មោលមកបង្កាត់ជាមួយទាសាច់ញី យើងអាចបង្កាត់ក្នុងម្តងបានតែចំនួនបួនទៅប្រាំក្បាលតែប៉ុណ្ណោះ នេះបើយើងបង្កាត់វាតាមបែបធម្មជាតិ ដោយឲ្យទាកាប៉ាឈ្មោលជាន់ទាសាច់ញី (ទាស)
២- ការបង្កាត់តាមបែបសិប្បនិមិត្ត
ការប្រើទឹកកាមរបស់ទាកាប៉ាឈ្មោលមកបង្កាត់ឲ្យទាញី (ទាស) តាមបែបសិប្បនិមិត្ត អាចឲ្យយើងបង្កាត់បានរហូតដល់២០ ទៅ២៥មេ ក្នុងករណីពិសេសខ្លះ អាចបង្កាត់បានរហូត៤០ ទៅ៥០ក្បាលទាញីក៏បាន។ ភាគរយនៃអត្រាបង្កកំណើតមានរហូតដល់៩៥ភាគរយ ឯអត្រាញាស់វិញអាចទទួលបានរហូតដល់៨៥ភាគរយ។
៣- របៀបទទួលយកទឹកកាមពីទាកាប៉ាឈ្មោល
ជ្រើសរើសយកទាកាប៉ាឈ្មោល មានអាយុពី២៦ ទៅ២៨សប្តាហ៍មានរូបរាងល្អមិនពិការផ្នែកណាមួយ មានសុខភាពល្អពេញវ័យសម្រាប់បន្តពូជ បន្ទាប់មកយើងរៀបចំទ្រុងមួយបួនជ្រុង ដើម្បីបង្ខាំងទាកាប៉ាឈ្មោលនោះ អាចធ្វើពីឫស្សី ឬធ្វើពីដែកក៏បាន ទ្រុងអាចមានកំពស់ ៦០ស.ម ទទឹង ៦០ស.ម និងបណ្តោយ ៦០ស.ម ត្រូវធ្វើវាឲ្យមានទ្វារពីខាងលើសម្រាប់ដាក់ស្នូកទឹក ស្នូកចំណី ដើម្បីឲ្យងាយស្រួលដាក់ទឹក និងចំណី និងងាយស្រួលសម្រាប់ការថែទាំវាផង។ ជញ្ជាំងរបស់ទ្រុង គួរធ្វើពីសំណាញ់បន្ទះរនាបឫស្សី លៃយ៉ាងណាឲ្យមានប្រហោងអាចឲ្យមានខ្យល់ចេញចូលបានល្អ និងឲ្យទាអាចមើលចេញមកខាងក្រៅបាន។
ត្រូវរកទាកាប៉ាញីចំនួនមួយ ឬពីរក្បាលដាក់ក្នុងទ្រុងមួយមករៀបដាក់នៅជាប់គ្នាជាមួយទ្រុង របស់ទាកាប៉ាឈ្មោលនោះ។ ទាកាប៉ាញីត្រូវរើសយកទាដែលពេញវ័យបន្តពូជ ធ្វើបែបនេះ ដើម្បីជួយរំញោចឲ្យទាកាប៉ាឈ្មោលមានអារម្មណ៍ចង់បន្តពូជ។
អ្នកថែរក្សាទាឈ្មោលនេះ ត្រូវធ្វើអ្វីម្យ៉ាងដើម្បីជន្លវាជាមួយទាកាប៉ាញី ដើម្បីឲ្យវាកញ្ជ្រោលចង់រួមភេទជាមួយទាកាប៉ាញីដែលនៅក្បែរនោះ។ វិធីជន្លអាចធ្វើដោយរបៀបច្រើនយ៉ាង និងត្រូវធ្វើដោយសន្សឹមៗជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ចំណីសម្រាប់បំប៉នទាឈ្មោល និងការថែទាំងត្រូវធ្វើឲ្យបានទៀងទាត់និងត្រឹមត្រូវ មិនត្រូវធ្វេសប្រហែសឡើយ។
ការរំញោចអារម្មណ៍ទាកាប៉ាឈ្មោលឲ្យចង់រួមភេទនេះ គឺប្រយោជន៍ដើម្បីយកទឹកកាមរបស់វា ដូច្នេះពេលវេលាសម្រាប់រំញោចអារម្មណ៍របស់វា អាចប្រើពេលពីរ-បីសប្តាហ៍ដល់បួនសប្តាហ៍ ទើបយើងអាចយកទឹកកាមពីទាឈ្មោលនោះបាន។
ដើម្បីយកទឹកកាមពីទាកាប៉ាឈ្មោលនេះ ត្រូវធ្វើនៅម៉ោង៦ ទៅម៉ោង៩ព្រឹក មិនត្រូវធ្វើនៅពេលវេលាខុសពីនេះឡើយ។
សម្ភារៈដែលត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់យកទឹកកាមពីទាឈ្មោលនេះមាន :
- កែវសម្រាប់ដាក់ទឹកកាមស្អាត អាចរកទិញនៅកន្លែងលក់សម្ភារៈពេទ្យនៅក្បែវត្តមហាមន្ត្រី (អូឡាំពិក)
- គ្រឿងជាវត្ថុរាវសម្រាប់លាយពង្រាវទឹកកាម
- បំពង់បូប និងបំពង់លាយទឹកកាម
- គ្រឿងសម្រាប់បាញ់ទឹកកាមទៅតាមទ្វាររបស់ទាញី
៤- របៀបយកទឹកកាមពីទាកាប៉ាឈ្មោល
យកទាកាប៉ាញី ដែលបានយកមកបង្ខាំងក្បែរទាកាប៉ាឈ្មោលដាក់ចូលទៅក្នុងទ្រុងរបស់ ទាកាប៉ាឈ្មោល។ ដាក់កន្ទុយទាកាប៉ាឲ្យបែរទៅខាងអ្នកចាំយកទឹកកាម។ ពេលនោះ ទាកាប៉ាឈ្មោលវានិងព្យាយាមឡើងជាន់ទាកាប៉ាញី អ្នកយកទឹកកាមត្រូវត្រៀមខ្លួនឲ្យបានល្អ ព្រមជាមួយបំពង់សម្រាប់ត្រងយកទឹកកាមនៅក្នុងដៃឲ្យហើយស្រេច នៅពេលទាកាប៉ាឈ្មោលដកពន្លៀនប្រដាប់បន្តពូជរបស់វាមកខាងក្រៅ ដើម្បីស៊កចូលទ្វាររបស់ទាកាប៉ាញី ត្រូវប្រញាប់យកបំពង់ដែលបានត្រៀមស៊កប្រដាប់បន្តពូជទៅក្នុងបំពង់ នោះភ្លាម ដើម្បីកុំឲ្យទឹកកាមនោះត្រូវបានបាញ់បញ្ចូលទៅក្នុងទ្វាររបស់ ទាកាប៉ាញី បានទឹកកាមរបស់ទាកាប៉ាឈ្មោលមានចំណុះត្រឹមតែប្រហែលជាមួយទៅពីរមី ល្លីម៉ែត្រតែប៉ុណ្ណោះ ភ្លាមៗនោះត្រូវចាក់វត្ថុរាវសម្រាប់ពង្រាវទឹកកាមចូលក្នុងបំពង់ ត្រងទឹកកាមនោះភ្លាមៗ ដោយប្រើតាមអត្រាទឹកកាមបីលាយជាមួយវត្ថុរាវមួយអំពូល។ បន្ទាប់ពីបានលាយពង្រាវទឹកកាមរួចហើយត្រូវបូមវាបញ្ចូលក្នុងបំពង់ ផ្ទុកទឹកកាមសម្រាប់ប្រើការ ក្នុងបំពង់ផ្ទុកទឹកកាមមួយៗ អាចយកទៅបង្កកំណើតឲ្យទាញី (ទាស) បានចំនួន ២៥ក្បាល។
៥- របៀបបង្កកំណើតឲ្យទាញី (ប្រភេទទាស)
ត្រូវជ្រើសយកទាញីដែលមានរូបរាងល្អ មានសុខភាពល្អ មានមាឌធំជាងទាដទៃនៅក្នុងហ្វូង និងជាទាញីមានវ័យត្រូវបន្តពូជបានសម្រាប់យកមកបង្កាត់។
ដាក់ទាញីឲ្យឱនក្បាលចុះ ប្រើភ្លៅ និងក្បាលជង្គង់កៀបខ្លួនទាញីឲ្យជាប់ បន្ទាប់មកប្រើដៃទាំងពីរ ដើម្បីសង្កត់រន្ធសម្ងាត់របស់ទាញីរហូតអាចមើលឃើញប្រដាប់បន្តពូជ របស់ទាញីលៀនចេញមក ឃើញច្បាស់ប្រើប្រដាប់បាញ់ទឹកកាមបាញ់ទឹកកាមបញ្ចូលទៅក្នុង ប្រដាប់បន្តពូជរបស់ទាញី រាល់ពេលបានបាញ់ទឹកកាមឲ្យទាញីរួច ហើយត្រូវពិនិត្យមើលកម្រិតទឹកកាមដែលមានសល់នៅក្នុងបំពង់ជារៀងរាល់ លើក ដើម្បីធានាឲ្យបានថា ចំនួនទឹកកាមមានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទាចំនួន ២៥ក្បាល។
ត្រូវធ្វើបែបនេះជាថ្មី ក្រោយមកចំនួន៤ថ្ងៃក្រោយ ដើម្បីធានាពីការអាចឲ្យទឹកកាមបង្កជាកំណើតឲ្យពងរបស់ទាញីបាន។
៦- របៀបភ្ញាស់ពងទាកូនកាត់

- ការភ្ញាស់ពងទា ពូជបង្កាត់នេះ គឺមិនមានអ្វីខុសគ្នាពីការភ្ញាស់ពងទាធម្មតានោះដែរ។
- ពេលវេលានៃការញាស់របស់ទាពូជកាត់នេះ គឺមានវេលា ៣២ថ្ងៃ អាស្រ័យហេតុនេះ បន្ទាប់ពីយើងបានដាក់ភ្ញាស់ទាក្នុងទូភ្ញាស់បាន ២៨ថ្ងៃ ដល់ ២៩ថ្ងៃ ហើយពងចាំបាច់ត្រូវបញ្ជូនចូលម៉ាស៊ីនញាស់មួយផ្សេងទៀត។
- កូនទាកាត់ពូជនេះ ពេលញាស់ចេញមក មានសម្បុររោមបីយ៉ាង : ពណ៌លឿងក្រូចឆ្មា មានស្នាមអុជៗនៅត្រង់ក្បាល អាចមានចំនួន ២០ភាគរយ។ ពណ៌លឿងក្រូចឆ្មា មានស្នាមអុជៗនៅក្បាល និងនៅខ្នង មានប្រមាណជា៦០ភាគរយ។ ពណ៌ប្រផេះមានលាយលឿង មានប្រមាណជា ២០ភាគរយ។
កូនទាបង្កាត់ពូជនេះ ការលូតលាស់របស់វាលឿន តែពូជបង្កាត់នេះ ទោះបីមានឈ្មោល មានញី ប៉ុន្តែការបន្តពូជរបស់ពួកវា មិនអាចធ្វើទៅបានឡើយ ឯការបង្កាត់នេះទៀតសោត គឺធ្វើដើម្បីតែសម្រាប់លក់ជាសាច់ប៉ុណ្ណោះ មិនមែនសម្រាប់យកមកបង្កើតពូជថ្មីឲ្យវាបន្តពូជបានឡើយ។
ចំពោះការចិញ្ចឹមវារហូតធំនោះវិញ គឺធ្វើដូចគ្នាទៅនិងការចិញ្ចឹមទាបែបដទៃដែរ តែប្រើពេលខ្លីជាង និងប្រើចំណីតិចជាង។ ពូជទាថ្មីនេះ វាមានសក្តានុពលផ្នែកពាណិជ្ជកម្មច្រើនជាង ព្រោះសាច់វាឆ្ងាញ់ជាងទាដទៃ៕

ចិញ្ចឹមអង្ក្រងយកពងលក់

អង្ក្រងត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ធ្វើជាគ្រឿងកំចាត់សត្វល្អិតចេញពី ដំណាំ អស់កាលជាច្រើនពាន់ឆ្នាំមកហើយ នៅក្នុងប្រទេសចិន។ ដោយបង្កើតឲ្យមានសំបុកអង្ក្រងនៅតាមដើមឈើយកផ្លែ តាមរយៈការចងខ្សែបន្តពីដើមឈើមួយទៅដើមឈើមួយទៀតសម្រាប់ឲ្យអង្ក្រង វាបង្កើតសំបុកថ្មីនៅលើដើមឈើថ្មី។

ក្រៅពីត្រូវបានប្រើធ្វើជាគ្រឿងកំចាត់សត្វល្អិតក្នុងចំការដំណាំ លាងអង្ក្រង គឺជាអាហារពិសេសម្យ៉ាងមានឱជារសយ៉ាងឆ្ងាញ់ពិសារ ត្រូវបានពលរដ្ឋនៅក្នុងតំបន់ត្រូពិកនិយមចូលចិត្ត សូម្បីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងក៏ដោយ។
ពងអង្ក្រងនៅក្នុងទីផ្សារសព្វថ្ងៃ �ពងអង្ក្រងថ្មី� មានតម្លៃរហូតដល់មួយគីឡូជាងមួយម៉ឺនរៀល។ ឯពងអង្ក្រងជ្រក់រួច មានតម្លៃច្រើនជាងនេះ។
សូមយកទៅពិចារណាចុះថា តើវាអាចឲ្យយើងរកចំណូលបានដែរឬទេ? បើសិនជាមួយថ្ងៃអាចរកពងបានទៅដប់គូឡូ..!!
ដើម្បីចិញ្ចឹមអង្ក្រងយកពង គឺជារឿងមួយងាយស្រួលបំផុត ទោះបីមានចំការខ្លួនឯងក្តី គ្មានក្តី មិនមែនជាបញ្ហាឡើយ ព្រោះនៅតាមព្រៃជាយៗភូមិតែងមានដើមឈើមានសម្បុកអង្ក្រងនៅទីនោះ ស្រាប់ បើនៅតាមចំការតែងមានដើមស្វាយ ឬដើមឈើផ្សេងៗ យើងគ្រាន់តែយកខ្សែមកចងពីដើមឈើមួយទៅដើមឈើមួយទៀត គឺជាការស្រេច។
ចំពោះចំណីរបស់វាវិញ យើងអាចយកកាកសំណល់ត្រីសាច់ពីផ្ទះបាយដាក់លើអ្វីមួយ ទៅចងព្យួរលើដើមឈើឲ្យបានច្រើនដើម នោះការពង្រីកសម្បុករបស់វាក៏មានច្រើនតាមនោះដែរ។
បើដើមឈើណាគ្មានអង្ក្រងចូលយកចំណីទៅដាក់ព្យួរនៅលើដើមឈើនោះ រួចយកសំបុកអង្ក្រងមួយទៅដាក់ត្រង់ទីដែលបានដាក់ចំណីនោះ វានឹងបង្កើតសំបុកនៅលើដើមឈើនោះមិនខាន។
យើងអាចដាក់ចំណីរាល់ថ្ងៃ ឬរៀងរាល់៥ថ្ងៃម្តងក៏បាន ដោយចងចំណីនៅលើខ្សែ ដែលបានចងបន្តពីដើមមួយទៅដើមឈើមួយទៀត។
អង្ក្រងវាបង្កើតពងលឿនណាស់ ក្នុងមួយសំបុកជួនកាលអាចប្រមូលពងបានរហូតមួយគីឡូក្រាមក៏មាន ក្នុងរង្វង់ ២០ថ្ងៃម្តង។ ការផ្តល់ចំណីឲ្យបានទៀងទាត់ធ្វើឲ្យវាពង្រីកសំបុកបានលឿន និងបង្កើតសំបុកថ្មីក៏ច្រើនដែរ។
ការយកពងអង្ក្រងមិនចាំបាច់បំផ្លាញសំបុកវាទាំងមូលឡើយ គឺទុកពីក្រោមសំបុក យកតែពងវាបានហើយ។
ពងអង្ក្រងដែលយកបាន អាចលក់ឲ្យគេឆៅ ឬជ្រក់លក់ខ្លួនឯងក៏បាន វាអាចជាការរកចំណូលមួយជាបន្ថែមក្រោយពីទំនេរពីការងារធម្មតា៕

ការជ្រើសរើសពូជជ្រូក

(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)
ពូជជ្រូកមាន៣ប្រភេទគឺ ពូជក្នុងស្រុក ពូជនាំចូល និងពូជកូនកាត់ ។ គេអាចជ្រើសរើសពូជណាមួយមកចិញ្ចឹមអាស្រ័យតាមការនិយម ។

ពូជនៅក្នុងស្រុក

-ពូជជ្រូកក្នុងស្រុកមានជ្រូកកណ្តុរ ជ្រូកកំពត និងជ្រូកដំរី ។
ជាពូជងាយស្រួលចិញ្ចឹម ធន់នឹងអាកាសធាតុ ជំងឺ និងមិនរើសចំណី តែពួកវាមានមាឌតូច និងលូតធំធាត់យឺត ។

ពូជជ្រូកនាំចូល

-ពូជជ្រូកនាំចូលមាន ជ្រូកយ៉កសៀរ ជ្រូកហាំសៀរ ជ្រូកឌុយរ៉ុក ជ្រូកប៉ឺកសៀរ និងជ្រូកឡែនដ្រែស
ជាពូជចិញ្ចឹមឆាប់ធំលូតលាស់ និងឆាប់បានលក់ តែពួកវារើសចំណីបន្តិច ។

ពូជជ្រូកកូនកាត់

-ពូជកូនកាត់ជាពូជបង្កាត់រវាងបានាំចូលជាមួយមេក្នុងស្រុក ។
គួរជ្រើសរើសជ្រូកកូនកាត់យកមកចិញ្ចឹម ព្រោះពូជនេះធន់នឹង អាកាសធាតុក្នុងស្រុក ។ ជាពូជពិសេស ព្រោះរូបរាងខ្លួន និងការលូតលាស់កាត់ទៅរកបា រីឯការធន់នឹងជំងឺ និងការមិនរើសចំណីកាត់ទៅរកមេ ។

តើត្រូវជ្រើសរើសកូនជ្រូកដូចម្តេច ?

-រើសកូនជ្រូកណាដែលកើតចេញពីមេបា ដែលមានសុខភាពល្អ និងមានប្រភពច្បាស់លាស់ ។
-រើសកូនជ្រូកណាដែលមានជើងមាំ ប្រអប់ជើងធំៗ ត្រគាកសាយ ស្មាទូលាយ កវែងបន្តិច និងមានដងខ្លួនវែង ។
-រើសកូនជ្រូកដែលមានទំងន់ចាប់បី ៥ ទៅ ៧ គីឡូ និងមានអាយុចាប់ពី ៤៥ ថ្ងៃឡើង ហើយចេះស៊ីចំណី ។
ការធ្វើទ្រុងជ្រូក និងស្នូក

(ដកស្រង់ចេញពីទស្សនាវដ្តីកសិករ របស់អង្គការសេដាក)
យើងអាចធ្វើទ្រុងជ្រូក និងស្នូកចំណី តាមបែបលក្ខណៈគ្រួសារ ឬបែបអាជីវកម្មក៏បាន អាស្រ័យតាមលទ្ធភាព និងធនធាន ។

ការធ្វើទ្រុង

សំភារៈ

ដំណាក់នៃការធ្វើទ្រុង

គួរដឹង
គួរធ្វើទ្រុងជ្រូកនៅលើដីទួលឲ្យឆ្ងាយពីផ្ទះ បន្តិច ដើម្បីកុំឲ្យធុំក្លិន ស្អុយ ហើយទ្រុងត្រូវមានពន្លឺ និងខ្យល់ ចេញចូលគ្រប់គ្រាន់ ។
១-លើកដីបំពេញកន្លែងធ្វើទ្រុង កំពស់៣០សង់ទីម៉ែត្រ ។ បុកបង្ហាប់ដីឲ្យស្មើ និងឲ្យមានជំរាលបន្តិច ។ រួចចាក់សាបកំរាស់ពី ៣ ទៅ ៤សម ។
២-ដាំបង្គោលមេចំនួន ៤ ដើម ដែលមានកំពស់១.៨ម(ម៉ែត្រ) នៅតាមជ្រុងនិមួយៗ និងដាំបង្គោលកន្លោង ២ដើម កំពស់ ២.៥ម ។
ហេតុអ្វីត្រូវចាក់សាប ?
ងាយស្រួលក្នុងការសំអាតទ្រុង និងប្រមូលកាកសំណល់(លាមក និងទឹកនោម) សំរាប់ធ្វើជីដាក់ដំណាំ ។
គួរដឹង
ទ្រុងជ្រូកមានទំហំ ២,៥ម X ២ម អាចដាក់ជ្រូកសាច់បានចំនួន៤ក្បាល ។
៣-ដាំបង្គោលកំពស់ ១ម នៅចន្លោះបង្គោលមេ ដើម្បីងាយស្រួលវាយរបាជុំវិញ និងឲ្យមានភាពរឹងមាំ ។ រៀបចំគ្រឿងដំបូលបំពាក់ពីលើបង្គោល សំរាប់ប្រក់ដំបូល ។
៤-វាយរបាជុំវិញទ្រុង ដោយទុកចន្លោះប្រហែល ១៥សម ចំពោះរបាទី១ ដល់ទី៣ ផ្នែកខាងក្រោម ហើយចំពោះរបាបន្ទាប់មកខាងលើ ត្រូវទុកចន្លោះ ២០ សម ។
ហេតុអ្វីត្រូវវាយរបាញឹកនៅផ្នែកខាងក្រោម ?
-ដើម្បីកុំឲ្យជ្រូកតូចៗចេញពីទ្រុងបាន ។
ជៀសវាង
-មិនត្រូវធ្វើដំបូលពីស័ង្កសីទេ ព្រោះវាស្រូបកំដៅខ្លាំង និង មានតម្លៃថ្លៃ។
-មិនត្រូវដាក់ជ្រូក ចិញ្ចឹមភ្លាម បន្ទាប់ពីធ្វើទ្រុងហើយនោះទេ ព្រោះស៊ីម៉ង់ត៍ធ្វើឲ្យស្បែកជ្រូកកើតរមាស់ ។
ដូច្នេះបន្ទាប់ពីធ្វើទ្រុងហើយ ត្រូវឧស្សាហ៍ស្រោចទឹកឲ្យបានញឹកញាប់ ក្នុងរយៈពេល ១ អាទិត្យ ដើម្បីឲ្យអស់ជាតិស៊ីម៉ង់ត៍ ។
៥-ទ្រុងជ្រូកចាំបាច់ត្រូវមានដំបូងត្រឹមត្រូវ ។ យើងអាចប្រើកូនឈើតូចៗ ឬឫស្សីសំរាប់ធ្វើគ្រឿងដំបូលក៏បានដោយប្រក់ស្លឹកត្នោត ឬស្បូវ ។
៦-មុននឹងដាក់ជ្រូកចិញ្ចឹម ត្រូវលាងសំអាត និងបាចកំបោរក្នុងទ្រុងដើម្បីសម្លាប់មេរោគ រួចទុកចោល ១អាទិត្យ ទើបលាងកំបោរនោះចេញ ។

ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើស្នូកចំណីពីស៊ីម៉ង់ត៍ ?
ដើម្បីជៀងវាងការដួលកំពប់ចំណី នៅពេលជ្រូកឡើងជាន់ស្នូក ឬពេលពួកវាដណ្តើមគ្នាស៊ីចំណី ។

ការធ្វើស្នូកចំណី
គួរធ្វើស្នូកចំណីស៊ីម៉ង់ត៍ ដោយចាក់ភ្ជាប់ទៅនឹងកំរាលតែម្តង ដែលមានទទឹង ២០សម បណ្តោយពី ៣០សម ទៅ ៣៥សម និងជំរៅ ១៥សម ។
ការធ្វើស្នូកទឹក
ធ្វើស្នូកទឹកដែលមានទទឹង និងបណ្តោយប្រវែង ២០សម ។
ចំពោះស្នូកទឹក គួរចាក់ស៊ីម៉ង់ត៍ភ្ជាប់ក្បែរស្នូកចំណី ដើម្បីងាយស្រួលដាក់ទឹក និងចំណីផ្សេងពីគ្នា ។
ចំពោះស្នូកទឹក គេអាចប្រើធុងទឹក ដែលមានតក្បាលបឺតក៏បាន ។
១-ដាក់ធុងទឹកនៅលើរបាដែលខ្ពស់ជាងគេ រួចយកខ្សែចងធុងនោះឲ្យជាប់ ។
២-តទុយោចេញពីធុងទឹក រួចតភ្ជាប់ចុងទុយោម្ខាង ទៀតជាមួយក្បាលបឺត ។
៣-ចងទំលាក់ក្បាលបឺតភ្ជាប់ទៅនឹងផ្នែកណាមួយនៃទ្រុង ដើម្បីឲ្យជ្រូក ងាយស្រួលផឹកទឹក ។
គួរដឹង
-គេអាចយកសំបកកង់ឡានចាស់ទៅពុះជា២ ឬចានដែក ឬ ធុងចាស់ ឬស្នូកឈើ មកប្រើជាស្នូកចំណី និងស្នូកទឹកក៏បាន ។
-ប៉ុន្តែបើមានលទ្ធភាពគួរប្រើធុងទឹកដែលមានក្បាលបឺតជួយសន្សំសំចៃ ទឹក ទ្រុងមិនសើម ចំណេញកន្លែង និងជ្រូកអាចផឹកទឹកពេលណាក៏បាន ។ យើងអាចរកទិញក្បាលបឺត នៅតាម ហាងលក់ចំណីសត្វ ។

ការជ្រើសរើសពូជ

គួរជ្រើសរើសពូជមាន់ដែលមានប្រវត្តិច្បាស់លាស់ពុំធ្លាប់កើតជំងឺឆ្លង ។

ការជ្រើសរើសមេ និងបា

ការជ្រើសរើសពូជមាន់បានល្អ ធ្វើឲ្យមាន់ឆាប់ធំធាត់ កូនច្រើន និងមិនមានជំងឺ ហើយយើងអាចទទួលបានប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ។

របៀបជ្រើសរើសមេ

មេមាន់សំរាប់ធ្វើពូជត្រូវ:
- មានខ្លួនធំល្មម និងរឹងមាំ ។
- មានជើងរមៀត ។
- ស៊ីចំណីមិនរើស ។
- ផ្តល់ពងយ៉ាងតិចពី ៤-៥សា ក្នុង១ឆ្នាំ ហើយមួយសាៗ មាន៨-១២ពង ។
- មានទំងន់ចាប់ពី ១,៥គីឡូក្រាមឡើងទៅ ។
- មានអាយុចាប់ពី ៧ខែ ទៅ៣ឆ្នាំ ។
- មិនកាច មិនចឹកកូនឯង ចេះការពារ និងចិញ្ចឹមកូន ។

របៀបជ្រើសរើសបាមាន់សំរាប់ធ្វើពូជត្រូវ:

- មានរូបរាងល្អ មាឌធំមាំមួន ។
- មានដំណើររហ័សរហួន ហើយពូកែជាន់មេ ។
- មានទំងន់ចាប់ពី ២គីឡូក្រាមឡើងទៅ ។
- មានអាយុចន្លោះ៩ខែ-៣ឆ្នាំ
- មានជើងរមៀត និងសិរក្រហម ។

ការជ្រើសរើសទីកន្លែងចិញ្ចឹម និងការធ្វើទ្រុង

ជ្រើសរើស ទីកន្លែងចិញ្ចឹមបានត្រឹមត្រូវ ធ្វើឲ្យមាន់មានសុខភាពល្អ មិនងាយឆ្លងជំងឺ ។កន្លែងចិញ្ចឹមមាន់ត្រូវមាន ទីធ្លាស្រឡះល្អ ពន្លឺ និងម្លប់គ្រប់គ្រាន់ ។

ជ្រើសរើសទីកន្លែង

- ទីកន្លែងចិញ្ចឹមត្រូវនៅលើដីទួល មិនលិចទឹកនៅក្បែរផ្ទះ ដើម្បីងាយស្រួលថែទាំ និងឲ្យចំណី ។
- មាន់មិនអាចរស់នៅដោយគ្មានម្លប់ឡើយ ។ កន្លែងចិញ្ចឹមត្រូវមានម្លប់ខ្លះ ពន្លឺខ្លះ ។ បើទីវាលគ្មានម្លប់សោះគួរដាំដើមឈើដូចជា ល្ហុង ដំឡូងមី កន្ធំថេត រុក្ខជាតិហូបផ្លែ ឬដំណាំទ្រើង ដូចជាឃ្លោក ត្រឡាច…

កំណត់ទីធ្លាឲ្យមានដើររកចំណី

- គួរធ្វើរបងព័ទ្ធជុំវិញពីបន្ទះឫស្សី ឬកូនឈើឲ្យញឹក ដើម្បីកំណត់ទីធ្លាចិញ្ចឹមមាន់ ។ របងគួរមានកំពស់ ២-២,៥ម ។
- របងការពារមានសារៈសំខាន់ ៣យ៉ាង ។ ទី១ គឺដើម្បីការពារកុំឲ្យមាន់ចេញក្រៅរហេតរហូត ស៊ីចំណី និងផឹកទឹកមិនស្អាត ។ ទី២ គឺដើម្បីការពារមិនឲ្យសត្វពីក្រៅនាំយកមេរោគមកចម្លងដល់មាន់ ។ ទី៣ គឺដើម្បីជៀសវាងពីការបាត់បង់ ។

គួរដឹង

បើមានលទ្ធភាពយើងអាចទិញសំណាញ់ជ័រ ឬលួសដែលមានក្រឡាល្អត មកធ្វើជារបង ដើម្បីការពារមិនឲ្យកូនមាន់តូចៗចេញបាន ។

ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើរណ្តៅកំប៉ុស្ត ?

ដើម្បីឲ្យមាន់កាយរកចំណីដូចជា ជន្លេ សត្វល្អិតតូចៗ ដែលជួយឲ្យមាន់ឆាប់ធំធាត់ ។

រៀបចំរណ្តៅកំប៉ុស្ត

១. ជីករណ្តៅកំប៉ុស្តដែលមានបណ្តាយ ៤ម ទទឹង ៣ម និងជំរៅ ៣០សម នៅក្រោមម្លប់ឈើ ។
២. ប្រមួលស្លឹកឈើ អង្កាម កាកសំណល់ផ្ទះបាយ… (លើកលែងលាមកសត្វ) ដាក់ក្នុងរណ្តៅ ហើយឧស្សាហ៍ស្រោចទឹក ជាបិសេសនៅរដូវប្រាំង ដើម្បីឲ្យសារធាតុទាំងនោះរលួយកកើតជាសត្វល្អិតសំរាប់ជាចំណីមាន់ ។

ការរៀបចំទ្រុង

គួរធ្វើទ្រុងមាន់តាមរបៀបងាយៗទៅតាមលទ្ធភាពដែលយើងមានដោយប្រើកូនឈើ បន្ទះឫស្សី ស្លឹកកណ្តប …

សំភារៈសំរាប់ធ្វើទ្រុង

គួរដឹង

- យើងអាចធ្វើដំបូលទ្រុងពីស្លឹកដូង ស្លឹកត្នោត ស្បូវ… ការប្រើស័ង្កសីមិនត្រឹមតែធ្វើឲ្យយើងចំណាយប្រាក់ច្រើនប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងធ្វើឲ្យកំដៅក្នុងទ្រុងមាន់កើនឡើងបណ្តាលឲ្យមាន់ងាយឈឺទៀតផង ។
- ដំបូលត្រូវប្រក់ឲ្យសល់ហូសបង្គោលជើងរៀងយ៉ាងតិច ០,៥ម ដើម្បីកុំឲ្យភ្លៀង និងកំដៅជះចូល ។

ការៀបចំទ្រុង

១- លើកដីកំពស់ ៣០សម ទទឹង ៤ម និងបណ្តោយ ៥ម (អាចដាក់មាន់បាន ២០-៣០ក្បាល) ។ ដាំបង្គោលជើងរៀងកំពស់ ២ម ចំនួន ៦ដើមជាពីរជួរ នៅតាមបណ្តោយ ។ ដាំបង្គោលកន្លោងកំពស់ ៣ម ចំនួន ៣ដើម នៅចន្លោះជួរទាំង២ ។
២- បំពាក់ផ្ទោងដំបូល និងប្រក់ស្លឹក ។ រួចយកបន្ទះឫស្សី ដែលដំភ្ជាប់ជាមួយមេឫស្សីមកធ្វើជាជញ្ជាំង ។
ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើធ្នើរឲ្យមាន់ចន្លោះពីគ្នាហើយផុតពីដី ?
ដើម្បីកុំឲ្យមាន់ជុះអាចម៍លើគ្នា ហើយងាយស្រួលបោសសំអាតទ្រុង ។
៣- ធ្វើធ្នើរឲ្យមាន់ ដេកពីកូនឈើ ឬបន្ទះឫស្សី ដោយទុកចន្លោះពីមួយទៅមួយ ៣០-៤០សម និងខ្ពស់ពីដី ១,៥-២ម ។
៤- ធ្វើធ្នើរកំពស់ពីដី ១ម ជាប់ជញ្ជាំង ដើម្បីដាក់សំបុកឲ្យមេមាន់ក្រាបពង ។ ត្រូវទុកចន្លោះពីសំបុក១ ទៅ១ទៀត ៤០-៥០សម (បើជិតគ្នាពេកត្រូវបាំងក្រដាសរឹងដើម្បីកុំឲ្យមេមាន់ចឹកគ្នា) ។

គួរដឹង

ធ្នើរសំរាប់មាន់ដេកត្រូវធ្វើឲ្យខ្ពស់ផុតពីធ្នើរសំរាប់ដាក់សំបុក ដើម្បីជៀសវាងការរំខានដល់មេមាន់ក្រាបពង ។
ការៀបចំទ្រុងសំរាប់កូនមាន់
ធ្វើទ្រុងតូចៗរាងដូចអង្រុត ឬរាង៤ជ្រុង ឲ្យផុតពីដី ពីឫស្សី ឬសំណាញ់លួស ដែលមានប្រហោងតូចៗ សំរាប់ដាក់កូនមាន់ដែលទើបនឹងញាស់ ។
ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើទ្រុងសំរាប់កូនមាន់ ?
- ដើម្បីការពារឲ្យុំឲ្យមាន់ធំចឹក និងកុំឲ្យពស់ ឬកណ្តុរស៊ី ។
- ដើម្បីងាយស្រួលយកកូនមាន់ដែលទើបនឹងញាស់ មកដាក់ឲ្យត្រូវកំដៅថ្ងៃពេលព្រឹក ។
- ដើម្បីងាយស្រួលផ្តល់ចំណីឲ្យកូនមាន់តាមប្រភេទរបស់វា និងកុំឲ្យមាន់ដទៃទៀតដណ្តើម ។

ការរៀបចំស្នូកទឹក និងស្នូកចំណី

ធ្វើស្នូកទឹក និងស្នូកចំណីដោយយកសំបកកង់ឡានពុះជា២ ។ យើងក៏អាចយកបំពង់ឫស្សី២-៣កង់ ឬបំពង់ជ័រមុខកាត់៥-៨សម និងប្រវែង ៤០-៥០សម មកពុះជា២ ហើយយកបន្ទះក្តារមកបិទភ្ជិតចុងសងខាងបានដែរ ។

គួរដឹង

ការធ្វើស្នូកទឹក និងស្នូកចំណីគឺដើម្បីជួយកុំឲ្យមាន់ផឹកទឹកកខ្វក់ ដែលបណ្តាលឲ្យឆ្លងជំងឺ និងខាតបង់ចំណីដែលបាចលើដី ។

សារធាតុចិញ្ចឹមនៃសាច់ និងស៊ុត

សាច់ និងស៊ុតមាន់មានសារ:ប្រយោជន៍ច្រើនសំរាប់ទ្រទ្រង់រាងកាយមនុស្ស
ប្រូតេអ៊ីន
ជួយឲ្យសារពាង្គកាយលូតលាស់ល្អ ជាពិសេសចាស់ដុំ ។ កង្វះប្រូតេអ៊ីនបណ្តាលឲ្យស្រកទំងន់ និងកាត់បន្ថយសមត្ថភាពក្នុងការទប់ទល់នឹងជំងឺនានា ។
ជាតិខ្លាញ់
ជាប្រភពថាមពល និងមានតួនាទីដឹកជញ្ជូនវីតាមីន (A, D, E, K…) ទៅចិញ្ចឹមរាងកាយព្រមទាំងជួយរក្សាស្បែកឲ្យរលោង ។
វីតាមី A
ជួយឲ្យភ្នែកភ្លឺល្អ មើលឃើញបានឆ្ងាយ និងការពារជំងឺខ្វាក់មាន់ ។
ជាតិដែក
ជួយផលិតថាមពល និងគ្រាប់ឈាមក្រហម ហើយជួយបង្ការជំងឺខ្វះឈាម ។

វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមមាន់ទា

ការស្វែងរកប្រភពវត្ថុធាតុដើម មកផ្សំជាចំណីមាន់ទា គឺជារឿងមួយលំបាកជាងគេ ព្រោះតែប្រភពនៃគ្រឿងផ្សំមានពុំទៀងទាត់ ឯតម្លៃទៀតសោតក៏ផ្លាស់ប្តូរជារឿយៗទៅតាមអត្រានៃការប្តូរប្រាក់ ក្នុងទីផ្សារដែរ។ វត្ថុសំខាន់ជាងគេសម្រាប់ផ្សំជាចំណីមាន់ទាមានចំនួន៧មុខហើយវា ចាំបាច់ត្រូវតែមានសឹងមិនអាចខ្វះបាន បើសិនជាយើងចិញ្ចឹមមាន់ទាក្នុងទ្រង់ទ្រាយមួយធំបង្គួរ។
+ ស្រូវ : យើងអាចកិន ( កិនបំបែក) ឲ្យវាបែកទៅជាម្សៅទាំងមូលតែម្តង នោះយើងនឹងបានទទួលទាំងកន្ទក់អង្កររួមគ្នា បើសិនជារូបមន្តផ្សំចំណីបង្គាប់ថាយើងត្រូវមានកន្ទក់ និង ចុងអង្ករតែអត្រាកន្ទក់នោះមានច្រើនជាងចុងអង្ករ ដូច្នេះដើម្បីឲ្យត្រឹមត្រូវតាមរូបមន្តផ្សំ យើងត្រូវមានចុងអង្ករផ្សេង កន្ទក់ផ្សេងយកមកផ្សំគ្នា ដើម្បីធ្វើដូច្នេះបាន យើងត្រូវមានម៉ាស៊ីនកិនស្រូវតូចមួយ កិនឲ្យចេញជាអង្ករដោយលៃធ្វើយ៉ាងណាឲ្យវាខ្ទេចបែកជាបីបួនកំណាត់ ឬលើសនេះ តែនៅមើលឃើញកំទេចអង្ករផ្នែកដែលនៅសល់ យកវាមកលាយនៅជាមួយស្រូវ រួចបញ្ចូលក្នុងម៉ាស៊ីនវៃវាឲ្យម៉ដ្ឋល្អ ដោយប្រើតម្រង ( កញ្ច្រែង ) មានរន្ធតូចៗ ដើម្បីឲ្យវាកើតជាកន្ទក់លេខមួយ ដោយការធ្វើរបៀបនេះយើងមិនសូវខាតច្រើនទេ ព្រោះគ្មានអ្វីត្រូវបោះចោលឡើយ។
+ ពោត : ពោត យើងអាចស្វែងរកទិញបាននៅ ផ្សារដើមគរ ផ្សារអូឬស្សីក្នុងតម្លៃប្រហែល 1600-2000 រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម (តម្លៃមានការប្រែប្រូល ) បើសិនជាកន្លែងចិញ្ចឹមសត្វយើងមានទីតាំងនៅក្រៅក្រុង យើងគួររកទិញតាមចំការពោតគេ វាមានតម្លៃត្រឹមតែ 1200-1300 រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាមប៉ុណ្ណោះយើងកិនបំបែកវាឲ្យនៅសល់ត្រឹមទំហំប៉ុន ជើងធូប ឬធំជាង នោះបន្តិច ដើម្បីកុំឲ្យមានការខាតបង់ យើងគួរត្រាំពោតនោះក្នុងទឹកល្បាយអ៊ីអ៊ឹម ឲ្យបានចំនួន ១ម៉ោងសិន(សម្រាប់ប្រើក្នុង១ថ្ងៃ ) ដើម្បីកុំឲ្យវាហុយប៉ើងអស់ខ្លះពេលយើងកិនវា តែការធ្វើបែបនេះគឺសម្រាប់តែឲ្យសត្វស៊ីក្នុង១ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ កុំទុកដល់ថ្ងៃស្អែក បើយើងចង់ទុកវាដល់ស្អែក ត្រូវដាក់ហាលវាឲ្យស្ងួតល្អសិន។ ចុងអង្ករ ពោតក្រហម និងកន្ទក់ ជាប្រភពចំណីមួយយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ផ្តល់ប្រូតេអ៊ីនដល់ សេចក្តីត្រូវការរបស់សត្វ តែទាំងបីមុខខាងលើនេះ វាមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់សត្វទាំងទ្រុងឡើយ
យើងចាំបាច់ត្រូវមានវត្ថុបំប៉នបន្ថែមផ្សេងទៀត ដើម្បីជួយឲ្យការលូតលាស់របស់សត្វត្រឹមត្រូវតាមអាយុកាលរបស់វា។
+ ម្សៅត្រី : កាលពីច្រើនឆ្នាំមុន យើងអាចទិញត្រីល្អិតប្រភេទត្រីប្រហុកមកហាលទុកសម្រាប់លាយជាមួយ ចំណី តែសព្វថ្ងៃយើងមិនអាចរកទិញវាបានទៀតឡើយ ហើយក៏មានតម្លៃថ្លៃផង ដូច្នេះយើងមានវិធីតែមួយគត់ គឺត្រូវទិញម្សៅត្រី ដែលគេមានលក់ស្រាប់។ ក្នុងពេលនេះ ម្សៅត្រីវាមានតម្លៃប្រមាណ 4500 រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាមយើងត្រូវការម្សៅត្រីដើម្បីឲ្យវាបង្គ្រប់បន្ថែម ផ្នែកប្រូតេអ៊ីនដល់មាន់។
យើងមិនអាចដាក់ចោលមិនផ្សំម្សៅត្រីចូលបានឡើយ ព្រោះស្ទើរគ្រប់រូបមន្តចំណីមាន់ទាសឹងបានតម្រូវឲ្យមានប្រូតេអ៊ីន ប្រភេទសាច់ គឺម្សៅត្រីនេះ វាត្រូវបានគេកំណត់ឲ្យលាយក្នុងអត្រាប្រហែលនៅ15-20 ភាគរយក្នុងចំណី 100 គីឡូក្រាម។
+ ម្សៅសំបកខ្យង ងាវ លៀស : វាផ្តល់កាល់ស្យូមបង្កើនការលូតឲ្យសំបកពងក្រាស់ មាន់សំបូរពង យើង អាចលាយវាក្នុងអត្រា 2 ទៅ 5 ភាគរយក្នុងចំណី 100 គីឡូក្រាម វាមានតម្លៃត តែ700 រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុង១គីឡូ។
+ ម្សៅឆ្អឹង : យើងត្រូវការម្សៅឆ្អឹងដើម្បីបំពេញបន្ថែមសារជាតិរ៉ែផ្សេងៗ ឲ្យដល់សត្វ ក្នុងករណីខ្លះ គេប្រើម្សៅឈាម និងម្សៅស្លាបផងក៏មាន, ម្សៅឆ្អឹងមានតម្លៃថ្លៃគឺ 1kg ថ្លៃ 2 ដុល្លា(៨០០០រៀល) វាជាការចាំបាច់ណាស់ ដែលយើងត្រូវលាយម្សៅឆ្អឹងជាបន្ថែមគួរតែដាក់មិនគួរខានឡើយ ទោះរូបមន្តខ្លះមិនបានបញ្ជាក់ក៏ដោយ យើងអាចលាយវា 250 ក្រាមទៅចំណី100kg ។
+ ព្រីមិច : វាជាវីតាមីនបន្ថែម មានផលិតដោយក្រុមហ៊ុននៅវៀតណាមនិង មកពីប្រទេសថៃ សូមជ្រើសរើសយកព្រីមិចដែលល្អ កុំយកធុនអន់បើទិញមកប្រើសូមចំណាំតាមម៉ាកយីហោរបស់វាផង
ស្រួលសំរាប់ថ្ងៃក្រោយត្រូវការទិញវាមិនខុសគុណភាពគ្នា។ ពេលនេះ ព្រីមិចមានតម្លៃ 11000 រៀលក្នុង 1កញ្ចប់ទម្ងន់1kgផលិតដោយក្រុមហ៊ុនវៀតណាម ចំណែកព្រីមិចរបស់ថៃវិញមានតម្លៃប្រហាក់ប្រហែលគ្នាដែរ។
+ មួយមុខចុងក្រោយគេគឺ អំបិល យើងអាចលាយវាក្នុងអត្រា 250 ក្រាមក្នុងចំណីសត្វ 100kg។ អំបិល 1kg តម្លៃប្រហែល 700 រៀល
អំបិលគ្រួស យកអំបិលខ្មៅទើបល្អ។
+ បើយើងអាចរកបានហើយផ្សំបាន គួរមានត្រកួន ឬ ស្មៅកិនឲ្យម៉ដ្ឋលាយ បន្ថែមជាមួយចំណី តែត្រូវត្រាំទឹក និង លាងវាឲ្យស្អាតសិន មុនយើងដាក់កិន។ ហេតុផលដែលយើងគួរដូរឲ្យវាស៊ីបន្លែខ្លះនេះ គឺដើម្បីសម្រួលដល់ប្រពន្ធ័រំលាយអាហារវា ក្នុងមួយសប្តាហ៍ឲ្យវាស៊ី ២ ទៅ ៣ ដង តែមិនត្រូវឲ្យស៊ីចំពោះមាន់ប្រភេទបីសាសន៍និង មាន់កសិកម្មឡើយ អាចប្រើបានចំពោះតែពូជន៍ក្នុងស្រុកតែប៉ុណ្ណោះ។
តារាងតម្លៃវត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ផ្សំចំណីមាន់ទា
- ស្រូវ ១២០០៛ ក្នុង ១ គ.ក
- ពោតក្រហម ១៣០០ ៛ ក្នុង ១ គ.ក
- កន្ទក់ ៩០០ ៛ – ១១០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
- ម្សៅត្រង់ ៤៥០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
- ម្សៅឆ្អឹង ៨០០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
- ម្សៅសំបកខ្យង ៧០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
- ព្រីម៉ិច ១១០០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
- អំបិល ៧០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
- កាកសណ្តែកសៀង ៣៥០០ ៛ ក្នុង ១គ.ក
* ថ្នាំជួយធ្វើឲ្យពងទា ពងមាន់ មានពណ៌ក្រហម ក៏មានលក់ទីនេះដែរ ។
វត្ថុទាំងអស់ខាងលើ លើកលែងតែអំបិល អាចទិញបាននៅផ្ទះលក់ចំណីសត្វសញ្ញាផែនដី ដែលមានអាស័យដ្ឋាន ផ្ទះលេខ ៣៨៤ ផ្លូវ ២៧១ សង្កាត់ទំនប់ទឹក ខ័ណ្ឌចំការមន រាជធានីភ្នំពេញ ។ ទូរស័ព្ទលេខ : ០២៣ ៩៩៣ ៣៧១ / ០១២ ៨០៣ ៣១៣ / ០១១ ៨៨១ ៨១៧
បើសិនជាលោកអ្នកនាងជាមិត្តអ្នកអាន មានស្គាល់ទីតាំងណា ដែលមានលក់វត្ថុផ្សំខាងលើនេះដែរ សូមជួយផ្តល់ពត៌មានមកយើងខ្ញុំ ដើម្បីចែកផ្សាយដល់អ្នកដែលត្រូវការ ដោយសូមបញ្ជាក់តម្លៃ និងទីកន្លែងសម្រាប់ទិញផង ។ សូមអរគុណ !!!

ដំណាំស្វាយ”

ស្វាយ គឺជាដំណាំមួយប្រភេទ មានដាំច្រើនជាងគេនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង ប៉ុន្តែយើងនៅមិនទាន់មានពូជស្វាយដែលអាចនាំចេញយកទៅលក់នៅក្រៅប្រទេស បាននៅឡើយទេ គឺមានត្រឹមតែស្វាយប្រភេទបែបធម្មតាជាពូជក្នុងស្រុកដែលបានដាំតៗ គ្មាជារហូតមក។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ស្វាយដែលមាននិងផលដែលទទួលបានគឺល្មមគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ បំពេញសេចក្តីត្រូវការនៅក្នុងស្រុកតែប៉ុណ្ណោះ។ តែសម្រាប់ប្រទេសដទៃដូចជាតៃវ៉ាន់ ហ្វីលីពីន ថៃ ម៉ិចស៊ីកូវិញ គេមានពូជស្វាយដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ជាអន្តរជាតិអាចនាំចេញយកទៅលក់ នៅក្រៅប្រទេសបានប្រាក់កម្រៃច្រើនជាងការលក់នៅក្នុងស្រុក។
ក្នុងចំណោមពូជស្វាយទាំងអស់ដែលចរាចរនៅលើទីផ្សារអន្តរជាតិមានតែពូជ ស្វាយតៃវ៉ាន់ឈ្មោះថា “IRWIN” មួយប៉ុណ្ណោះត្រូវបានក្រុមជនអ្នកទេសចរណ៍សរសើរថា មានរសជាតិ និង គុណភាពល្អជាងស្វាយណាៗទាំងអស់ បន្ទាប់មកគឺស្វាយឈ្មោះ “Carabao” មកពីប្រទេសហ្វីលីពីនត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាស្វាយពូជល្អបំផុតផងដែរ ។
ក្រៅពីស្វាយទាំងពីរពូជខាងលើនៅមានពូជស្វាយមួយទៀតដែលមានប្រភពមកពី ប្រទេសឥណ្ឌាគឺពូជស្វាយ “Kesar” (កេសរ) ស្វាយប្រភេទនេះត្រូវបានគេយកទៅដាំនៅច្រើនប្រទេស, ប៉ុន្តែឥណ្ឌានៅរក្សាបានជាប្រទេសនាំស្វាយនេះចេញធំជាងគេដដែល។ ក្នុងពេលថ្មីៗនេះពូជស្វាយប្រភេទ “កេសរ” នេះត្រូវបាននាំយកទៅឡង់សេនៅប្រទេសអាមេរិកទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ ច្រើនពីសំណាក់អូតែល រីស្សត និង ភោជនីយដ្ឋានធំៗ ធ្វើឲ្យឥណ្ឌារីកមុខប៉ុនគ្រាប់ជី។
ដីនៅប្រទេសកម្ពុជាយើង អាកាសធាតុនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើងវាអំណោយផលល្អណាស់សំរាប់ដំណាំ ស្វាយ ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងខ្វះនោះគឺពូជស្វាយមួយល្អនិងបច្ចេកទេសនៃ ការដាំវា ចំពោះទីផ្សារវិញគឺមិនខ្វះទេឲ្យតែយើងមានពូជស្វាយមួយដែលទីផ្សារ អន្តរជាតិគេស្គាល់រួចហើយ, តែចំពោះស្វាយដែលយើងមានក្នុងប្រទេសយើងរួចហើយដូចជា កែវចិន កែវសារី កែវរមៀត វាមិនមានទីផ្សារនៅខាងក្រៅទេ។

តួយ៉ាងស្វាយ “កែវចិន” ដែលជាប្រភេទស្វាយលេខមួយក្នុងស្រុកយើង នាពេលខ្លះតម្លៃរបស់វាឡើងដល់ ៤០០០០ ទៅ ៨០០០០រៀល សម្រាប់ផ្លែមួយឡូ (១២ផ្លែ) នៅមិនទាន់បានយកទៅប្រៀបធៀបជាមួយស្វាយរបស់ស្រុកគេនៅឡើយថាតើ ស្វាយកែវចិននេះមានចំណាត់ថ្នាក់សម្រាប់នាំចេញបានដែរឬទេ?
អ្វីដែលគួរឲ្យសោកស្តាយជាងគេនោះគឺភាគច្រើនអ្នកដាំស្វាយនិយម ចូលចិត្តនាំគ្នាដាំស្វាយពូជកែវរមៀតច្រើនជាងគេ ព្រោះវាប្រើពេលត្រឹមតែ ៣ឆ្នាំអាចទទួលបានផល តែតម្លៃរបស់វាថោកពិបាកលក់ចេញ និងជួបប្រទះបញ្ហាដួងស៊ីដើមច្រើន ធ្វើឲ្យអ្នកដាំស្វាយប្រភេទនេះខកចិត្តច្រើនគ្នាណាស់។
ដើម្បីទទួលបានកម្រៃខ្លះពីការដាំយើងគួរនាំគ្នារើសពូជស្វាយ ដែលមានគុណភាពល្អមកដាំ ដូចជាស្វាយកែវចិន ស្វាយទុរេន ព្រោះវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់មានតម្លៃខ្ពស់ក្នុងទីផ្សារនិងងាយលក់ចេញ ក្នុងទីផ្សារ។
កន្លងមកនេះក្រុមហ៊ុនម៉ុងឫទ្ធីក្រុបទើបបាននាំចូលពូជស្វាយ “ហៃវ៉ាន់” គឺពូជស្វាយ “IRWIN” មកដាំនៅដីចំការរបស់ក្រុមហ៊ុននៅកែវផុស និងបានប្រាប់ឲ្យដឹងថាស្វាយពូជហៃវ៉ាន់នេះមានតម្លៃខ្ពស់ណាស់នៅ ទីផ្សារប្រទេសកូរ៉េ ជប៉ុន និង ហុងកុង។ ក្នុងស្វាយមួយដើមអាចផ្តល់កម្រៃជាចំណូលបានរហូតដល់ ៥០០ដុល្លារក្នុង១ឆ្នាំ ប្រើពេលត្រឹមតែប្រាំបីខែប៉ុណ្ណោះនឹងទទួលបានផលពីវា ដើមវាត្រូវបានតម្រឹមឲ្យនៅទាបៗ ងាយស្រួលគ្រប់គ្រងនិងថែរក្សា។ តាមព័ត៌មានមួយចំនួនដែលយើងទទួលបានតាមរយៈទូរស័ព្ទទៅសាកសួរផ្ទាល់ ជាពិសេសគឺអ្នកដាំផ្ទាល់របស់ក្រុមហ៊ុនម៉ុងឫទ្ធីនៅចំការឯកែវផុស បានឲ្យដឹងថា អ្នកដែលមានបំណងចង់ដាំអាចទាក់ទងទៅផ្នែកដាំស្វាយនេះនៅឯចំការកែវ ផុស ប៉ុន្តែមានការតម្រូវមួយគឺអ្នកចង់បានពូជស្វាយនេះទៅដាំ ត្រូវដាំស្វាយណាមួយនៅលើដីត្រូវដាំឲ្យហើយជាស្រេចរហូតវាដុះបាន ទំហំដើមប៉ុនមេដៃ មេជើងសិនទើបខាងក្រុមហ៊ុនអាចបង្កាត់ពូជស្វាយហៃណាំនេះឲ្យ, បុគ្គលិកបច្ចេកទេសរបស់ក្រុមហ៊ុននឹងទៅបង្កាត់ឲ្យដល់ទីកន្លែងតែម្តង បើសិនជាប្រធានគ្រប់គ្រងអនុញ្ញាតឲ្យទៅ? យើងខ្ញុំបានសាកសួរដើម្បីទិញមែកផ្សាំឬកូនភ្ជុលដែរ តែតំណាងខាងផ្នែកដាំថាមិនមាន, យើងខ្ញុំបានសួរពីតម្លៃនៃការបង្កាត់នោះក៏មិនបានទទួលចម្លើយតប វិញ។ បើយោងតាមការអំពាវនាវរបស់លោកឧកញ៉ា ម៉ុងឫទ្ធី កាលពីដើមឆ្នាំកន្លងទៅនេះបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា លោកចង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរចូលរួមដាំពូជស្វាយហៃណាំនេះឲ្យបាន ច្រើន លោកធានាទទួលទិញយកទាំងអស់ដើម្បីនាំចេញទៅប្រទេសកូរ៉េ, លោកឧកញ៉ាម៉ុងឫទ្ធីថែមទាំងបានបញ្ជាក់ទៀតថា បញ្ហាពូជនិងបច្ចេកទេស គឺខាងលោកជាអ្នកផ្តល់ឲ្យ ត្រង់នេះវាហាក់ដូចជាមានភាពស្មុគស្មាញបន្តិច ព្រោះវាជារឿងពិបាកសម្រាប់អ្នកចង់ដាំដោយហេតុថា អ្នកនោះឯងត្រូវមានកូនស្វាយដាំរួចជាមុនសិន មិនអាចទិញពូជស្វាយនោះស្រាប់ៗមកដាំបាន ឯតម្លៃនោះទៀតសោតក៏មិនដឹង។
តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយចុះ ចាត់ទុកថានេះជាលើកទីមួយហើយដែលក្រុមហ៊ុនបាននាំចូលពូជស្វាយលេខមួយ ក្នុងទីផ្សារអន្តរជាតិមកដាំនៅក្នុងស្រុក និងមានបំណងចែកចាយឲ្យដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរផ្សេងទៀតបានដាំដែរ។
សម្រាប់អ្នកដែលមានបំណងចង់ដាំពូជស្វាយ “ហៃវ៉ាន់” នេះអាចទាក់ទងទៅក្រុមហ៊ុនម៉ុងឫទ្ធីដោយផ្ទាល់គឺទាក់ទងប្រធានផ្នែក ចំការស្វាយនោះតែម្តង និងអ្នកបច្ចេកទេសខាងផ្នែកដាំដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានបន្ថែមស្តីពីពូជ ស្វាយនេះតាមរយៈលេខទូរស័ព្ទ: ០១៦ ៣០០ ០៩៧ និង ០១៦ ៦០៧ ២៧៩។
ដើម្បីឲ្យស្វាយចេញផ្លែបានច្រើន អ្នកដាំចាំបាច់ណាស់ត្រូវកាត់តម្រឹមមែករបស់វាឲ្យនៅតិចបំផុតតាម ដែលអាចធ្វើទៅបាន។
នៅប្រទេសចិន, ដើមស្វាយបន្ទាប់ពីបានផលរួច គេកាត់ត្រួយស្វាយចោលទាំងអស់គ្មានសល់ស្លឹកមួយសន្លឹកណាទេ។
គេធ្វើបែបនេះដើម្បីបន្ថយការដុះលូតលាស់មែកនិងស្លឹកនិងបង្ខំឲ្យ ស្វាយចេញជា ផ្កា ផ្លែ ជាជាងយកជីជាតិដែលវាស្រូបបានទៅចិញ្ចឹមស្លឹកនិងមែក។
មែកស្វាយណាដែលដុះត្រង់ទៅលើត្រូវតែកាត់ចោល ដើម្បីឲ្យវាបែកមែកមកខាងៗជាជំនួស ព្រោះបើទុកវាឲ្យដុះលូតលាស់ទៅលើវាបានត្រឹមតែល្អដើម និងចេញផ្កា តែគ្មានផ្លែទេព្រោះអ្វីៗទាំងអស់ត្រូវយកទៅចិញ្ចឹមមែកនោះឲ្យ ខ្ពស់ទៅលើ តែមិនបានប្រយោជន៍អ្វីទាំងអស់ដល់ការចេញផ្លែ។
ការរក្សាកម្ពស់ស្វាយឲ្យនៅទាបត្រឹមតែ ២ម៉ែត្រ គឺជាការចាំបាច់ណាស់ដើម្បីឲ្យយើងងាយស្រួលគ្រប់គ្រងទៅលើការលូតលាស់ របស់វា, មួយវិញទៀតនោះគឺផ្តល់លទ្ធភាពឲ្យផ្លែរបស់វាមានទំហំល្អ ព្រោះដើមរបស់វាត្រូវក្រិន ម្ល៉ោះហើយសារធាតុចិញ្ចឹមភាគច្រើននិងផ្តល់ទៅឲ្យផ្លែជាជាងផ្តល់ឲ្យ ស្លឹកនិងបំពង់ខ្ចីៗ។ នៅចំការស្វាយធំៗគេប្រើម៉ាស៊ីនធំៗ កាត់តម្រឹមមែកស្វាយទាំងសងខាងនិងមែកដែលដុះបែកទៅលើឲ្យនៅត្រឹម កម្ពស់មួយដែលគេចង់បាន។
នៅប្រទេសកម្ពុជាយើងកម្រមានអ្នកកាត់តម្រឹមមែកស្វាយឲ្យនៅទាប ណាស់គឺគេទុកបណ្តោយឲ្យវាដុះតាមអំពើចិត្ត រហូតមានដើមធំៗលែងអាចគ្រប់គ្រងបាន។
ដើម្បីទទួលប្រាក់ចំណូលបានច្រើន អ្នកដាំស្វាយគួរងាកមកជ្រើសរើសពូជស្វាយដែលមានគុណភាពល្អ មានតម្លៃក្នុងទីផ្សារ បើជាពូជស្វាយដែលអាចនាំចេញបានផងនោះរឹតតែប្រសើរ ចៀសវាងដាំស្វាយដែលទទួលបានផលហើយតែមិនអាចលក់ចេញបានឬលក់បានដែរ តែបានចំណូលតិចតួចមិនសមល្មមសម្រាប់ធៀបជាមួយការចំណាយ។
ប្រទេសហ្វីលីពិនប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់ដើម្បីឡង់សេស្វាយរបស់ខ្លួន លើទីផ្សារអន្តរជាតិ ឥណ្ឌាក៏ប្រឹងប្រែងខ្លាំងណាស់ដែររហូតមន្ត្រីធំៗរបស់ឥណ្ឌាស្ពាយ ផ្លែស្វាយទៅឡង់សេដល់អាមេរិក ព្រោះគេគិតថាវាជាទីផ្សារមួយយ៉ាងធំសម្រាប់គេ។
ចំណែកខាងប្រទេសអាហ្វ្រិកវិញ មិនបានល្បីដោយសារផ្លែស្វាយផ្អែមដូចប្រទេសដទៃឡើយ តែបែរជាល្បីខ្លាំងជាមួយគ្រាប់ស្វាយទៅវិញព្រោះមានស្វាយមួយប្រភេទ មើលទៅដូចស្វាយដទៃឯទៀតដែរ តែគ្រាប់វាមានគុណសម្បត្តិអាចបញ្ចុះទម្ងន់បានយ៉ាងមានប្រសិទ្ធភាព ធ្វើឲ្យអ្នកដាំស្វាយនៅប្រទេសមួយចំនួនខាងអាហ្វ្រិកពង្រីកផ្ទៃដី ដាំស្វាយច្រើនជាងមុន ដើម្បីយកគ្រាប់លក់ឲ្យទៅក្រុមហ៊ុនកែច្នៃនៅអាមេរិកផ្សំធ្វើជា ថ្នាំបញ្ចុះទម្ងន់។
ស្វាយភាគច្រើនដែលនាំចូលទៅអាមេរិកគឺចេញមកពីប្រទេសម៉ិចស៊ីកូ។ ស្វាយលើទីផ្សារអន្តរជាតិផ្សេងទៀតក៏ត្រូវបាននាំចូលទៅអាមេរិកដែរ តែប្រទេសម៉ិចស៊ីកូជាអ្នកប្រមូលនាំចូលរួមជាមួយការដាំក្នុងស្រុក បន្ថែម។
ប្រទេសតៃវ៉ាន់បាននាំយកស្រីស្អាតៗទៅឡង់សេបង្ហាញស្វាយរបស់ខ្លួននៅ ប្រទេសជប៉ុន ទោះបីជានៅជប៉ុនគេចូលចិត្តស្វាយរបស់តៃវ៉ាន់រួចទៅហើយក្តី តែគេនៅតែបន្តឡង់សេស្វាយគេស្ទើរតែរាល់ឆ្នាំ ដើម្បីដាស់តឿនអ្នកបរិភោគឲ្យស្រលាញ់ស្វាយគេកុំបែកចិត្តទៅភ្លក្ស ស្វាយណាផ្សេងទៀតនាំឲ្យគេបាត់បង់ទីផ្សារ។

ចិញ្ចឹមចង្រិតលក់ និងប្រើជាចំណីសត្វ

អ្នក ខ្លះទៅគាត់សើច បើបានឮអ្នកណាម្នាក់និយាយថា ចង់ចិញ្ចឹមចង្រិតលក់ និងធ្វើជាមុខរបរ ។ ទោះបីអ្នកនោះគាត់សើចដោយហួសចិត្ដ ដោយចំអក ដោយនឹកស្មានមិនដល់ ក៏ដោយ តែមុខរបរនេះ វាកំពុងកាក់កប និងវាពិតជាអាចឱ្យគេរកចំណូលបានច្រើនគួរសមដែរ បើសិនជាគេអាចធ្វើវាបានដោយត្រឹមត្រូវ ។
ជាធម្មតាចង្រិត វាជាសត្វល្អិតម្យ៉ាងដែលរស់នៅតាមព្រៃ តាមភូមិស្រុក ក្នុងដីចំការជាដើម ។ ដូចតួយ៉ាងនៅខេត្ដកំពង់ធំ ឱ្យតែដល់ដើមរដូវវស្សម្ដងៗ ហ្វូងចង្រិតរាប់លានក្បាល ហើរចេញមកព្រោងព្រាត បង្កើតបានជាមុខរបរមួយដល់អ្នកដែល មានលទ្ធធ្វើកន្លែងដើម្បីចាប់វាយកទៅលក់ នៅម្ដុំគល់ស្ពានកំពង់ធំ
និងនៅតាមទីកន្លែងនានា ។
តែរដូវវស្សាឆ្នាំកន្លងទៅនេះ គេមិនសូវឃើញមានចង្រិតចុះច្រើន ដូចឆ្នាំមុនៗឡើយ ព្រោះវាពាយអស់ទៅ ដោយសារយើងបានចាប់វាដោយប្រើនុយភ្លើងងអំពូល បណ្ដាលឱ្យវាថយចំនួនបន្ដពូជ ។
សព្វថ្ងៃនេះតម្រូវការចង្រិតមានច្រើនគួរសមដែរ ព្រោះចង្រិតមានតែខែវស្សា ដែលសម្បូរណ៍ ឯខែប្រាំងវិញវាមិនមានទេ ជាហេតុធ្វើឱ្យអ្នកប្រកបរបរចិញ្ចឹមចង្រិតរកកម្រៃបានច្រើនគួរសម ជាពិសេសអ្នកប្រករបរនេះនៅបន្ទាយមានជ័យ និអ្នកនៅជិតព្រំដែនកម្ពុជាថៃ ។
តាមការពិត, មានតែចង្រិតចំនួនពីរប្រភេទប៉ុណ្ណោះ ដែលគេនិយមចូលចិត្ដ ទិញមកបរិភោគ និងយកមកលក់នៅក្នុងទីផ្សារ ទាំងក្នុងប្រទេសនិងនាំចេញទៅប្រទេសថៃ គឺ ៖
១) ចង្រិតដូង
២) ចង្រិតក្រហម
ក្នុងចំណោមចង្រិតទាំងពីរប្រភេទខាងលើនេះ មានតែប្រភេទចង្រិតដូង មួយប៉ុណ្ណោះ ដែលគេនិយមបរិភោគនិងឱ្យតម្លៃច្រើនជាងចង្រិតដទៃ ។ ចំណែកចង្រិតក្រហមវិញ វាមានរូបរាងតូចជាង តែអ្នកបរិភោគខ្លះយល់ថាវាមានរសជាតិឆ្ងាញ់ និងងាយស្រួលបរិភោគជាង ។
ដើម្បីធ្វើមុខរបរនេះ អ្នកចិញ្ចឹមត្រូវមានដើមទុនច្រើនគួរសម ព្រោះត្រូវធ្វើរណ្ដៅធំៗពីស៊ីម៉ង់ដ៍ មួយវិញទៀតនោះ គេត្រូវធ្វើរោងគ្របពីលើរណ្ដៅនោះ ដើម្បីការពារកំដៅនិងត្រូវមានប្រាក់សម្រាប់ទិញ គ្រឿងសម្ភារៈមួយចំនួនផងដែរ ។
ខាងក្រោមនេះគឺជាការតម្រូវនិងវិធីនៃការចិញ្ចឹមចង្រិត តាមគ្រួសារ ៖
+ រណ្ដៅចិញ្ចឹមចង្រិត
រណ្ដៅត្រូវធ្វើទទឹង ៣ ម បណ្ដោយ ៥ម ជម្រៅ ៧០ ទៅ ១០០ សង្ទីម៉ែត្រ យើងអាចធ្វើចំនួនរណ្ដៅតិចឬច្រើនអាស្រ័យទៅលើបំណងនិងធនធានដែលមាន ដើម្បីធ្វើជារបរបានយើងត្រូវធ្វើយ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ១ រណ្ដៅដែរ ទើបសមល្មម (ទោះចំនួនរណ្ដៅតិចក៏មិនអីដែរ តែ វាខាតពេលនិងអាចរកកម្រៃបានតិចជាង)

ត្រូវរៀបឥដ្ឋរួចបូកស៊ីម៉ងដ៍ បើមិនបានបូកស៊ីម៉ងដ៍ក៏មិនអីដែរ តែត្រូវភ្ជិតឬបៀកឱ្យស្មើ កុំឱ្យមានសល់ប្រហោងសូម្បីតូចមួយក៏ដោយ ក៏មិនត្រូវឱ្យមានដែរ ។
រោងសម្រាប់គ្របពីលើរណ្ដៅ ត្រូវមានកំពស់ពីដីចំនួន៣ម៉ែត្រ ទៅ ៤ម៉ែត្រ ដើម្បីឱ្យមានខ្យល់ចេញចូលល្អមួយទៀតនោះគឺដើម្បីកាត់បន្ថយកំដៅ កុំឱ្យក្ដៅខ្លាំងពេក នៅកងរដូវប្រាំង ។
- ត្រូវទៅទិញពូជចង្រិតនៅ ភូមិប្រជាធម្ម សង្កាត់ប៉ោយប៉ែត ក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្ដបន្ទាយមានជ័យ ចំនួនមួយរយ ទៅបីរយចាន ។
- ពងមួយចានតម្លៃ ១៣០០០រៀល ទៅ ១៥០០០រៀល (ជួនកាលអាចថោកជាងនេះ បើទិញច្រើន)
- ត្រូវទិញប្រអប់ក្រដាសដាក់ពងមាន់ខ្នាតធំ ឱ្យបានច្រើនសម្រាប់ធ្វើជាកន្លែងឱ្យវារស់នៅ ជាពិសេសគឺសម្រាប់កូនចង្រិត
- ដាក់អេប៉ុងថ្មីមួយផ្សើមដោយទឹក ឬចានសំប៉ែត (ថាស់ក៏បាន) ដាក់ទឹកបន្ដិច រួច ចាក់ទឹកផ្សើមក្រដាស់នោះឱ្យជោកសម្រាប់ឱ្យវាបឺតយកសំណើម ដែលវាត្រូវការ ។
តែបើយើងគ្មានលទ្ធភាពអាចប្រើត្រឹមស្លឹកកណ្ដបស្លឹកត្នោតក៏បានដែរ ដោយដាក់ស្លឹកនោះតម្រៀបវាបញ្ឈរជាប់ៗគ្នាឱ្យចុងស្លឹកធ្លាក់ដល់ ក្រោម (កុំប្រើស្បូវកណ្ដប) យើងអាចប្រើប្រអប់ឬកេះក្រដាស់ កាត់ជាបន្ទះផ្ទាំងធំល្មមដាក់តម្រៀបគ្នា
ក៏អាចប្រើការបានដែរ ក្រៅពីនេះយើងក៏អាចប្រើមែកឈើក៏បាន។
រយេៈពេលនៃការចិញ្ចឹម និងការទទួលផល ៖
បន្ទាប់ពីបានពងចង្រិតហើយ យើងត្រូវ ដាក់ពងចង្រិតនោះនៅក្នុងថង់ប្លាស្ទិកធំ ឬប្រអប់ក្រដាស់ធំមួយដែលបិទជិតរក្សាវាទុកក្នុងរណ្ដៅនោះចំនួន ៣០ថ្ងៃ នោះពងចង្រិតវានឹងញាស់ ។ កាលបើចង្រិតវាញាស់ហើយយើងត្រូវទិញចំណីកូនមាន់យកមកកិនឱ្យម៉ដ្ឋ ដាក់ទឹកក្នុងដបស្ព្រេយ បាញ់ផ្សើមចំណីនោះគ្រាន់តែឱ្យសើមៗ រួចដាក់លាតនៅលើចានសំប៉ែតមួយចំនួន
ពង្រាយឱ្យបានច្រើនកន្លែង ដើម្បីឱ្យកូនចង្រិតវាស៊ី ។ ឱ្យវាស៊ីតែចំណីនេះ ទាំងទើបញាស់រហូតដល់វាធំចាប់លក់ឬទុកពូជក្ដី ។
បើយើងទុកវាឱ្យដល់រយៈពេលពីរខែ ចង្រិតនឹងមានពង យើងប្រមូលយកពងនោះមកភ្ញាស់ខ្លះ អាចលក់ឱ្យគេបានខ្លះដើម្បីយកកម្រៃ ។ ទុកចង្រិតមួយចំនួនឱ្យវាពងជាលើកទីពីរ សឹមលក់វាចេញ យើងទុកតែពងវាសម្រាប់ភ្ញាស់បានហើយ ។
បន្ទាប់ពីវាពងលើកទីពីរហើយត្រូវចាប់លក់ចេញទាំងអស់ ភ្ញាស់សារជាថ្មីទៀត ។ ចង្រិតពងតែពីរដងទេក្នុងមួយជីវិតរបស់វា ។ ចង្រិតញីមានស្លាបលាត ឯចង្រិតឈ្មោលមានស្លាបក្រញ៉ាញ់ ។
យើងអាចពង្រីកមុខរបរនេះ ទៅតាមលទ្ធភាពដែលមានបាន ជៅបណ្ដើរៗយើងអាចបង្កើនចំនួនពងត្រូវភ្ញាស់ រហូតយើង
អាចរកចំណូលបានគ្រប់គ្រាន់ ។
+ អត្ថប្រយោជន៍នៃការចិញ្ចឹមចង្រិត ៖

- ងាយស្រួលចិញ្ចឹម
- ស៊ីចំណីតិចបំផុត
- អាចពង្រីកមុខរបរបាន
- មិនសូវមានការប្រជែងក្នុងទីផ្សារ
- អាចលក់បានក្នុងមួយគីឡូ ៦០០០ ទៅ ៨០០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូ
- មិនត្រូវការថែទាំច្រើន
- ត្រូវការទីកន្លែងមិនធំពេក
- អាចធ្វើបានគ្រប់គ្នា
- ការខាតបង់មានតិចតួចណាស់ បើសិនជាមាន
- អាចរកចំណូលបានច្រើន
- ប្រើពេលវេលាតិច ឆាប់បានទទួលផល
- យើងអាចយកវាធ្វើជាចំណីមាន់ទា ត្រី បើលក់មិនបាន។

មុខរបរចិញ្ចឹមក្រួច

មាន អ្នកចិញ្ចឹមក្រួចមួយចំនួន បានលះបង់មុខរបរនេះដោយសារតែមិនអាចរកចំណេញបាន តែមានអ្នកផ្សេងដែលចិញ្ចឹមទៅកាក់កប អាចរកចំណូលមកដោះស្រាយជីវភាពក្នុងគ្រួសារបានយ៉ាងប្រសើរ ។
ហេតុអ្វីអ្នកខ្លះអាចចិញ្ចឹមបានផល ឯអ្នកផ្សេងទៀតចិញ្ចឹមមិនបានផលដូចការប្រាថ្នាចង់បាន?
ខាងក្រោមអាចជាហេតុផលមួយចំនួនដែល អ្នកចិញ្ចឹមមិនកបហើយលះបង់ចោលមុខរបរនេះវិញ ៖
១) មានចំនួនក្រួចតិច មិនគ្រប់ល្មមអាចឱ្យលក់រកចំណេញបាន
២) មានទុនតិចពេកនិងមិនមានលទ្ធភាពអាចពង្រីកបាន
៣) មិនបានដើររកទីផ្សារ ចិញ្ចឹមបានហើយរំពឹងរង់ចាំគេមកទិញដល់កន្លែង
៤) មិនមានចំណីឱ្យក្រួចស៊ីបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបង្កើនការលូតលាស់របស់វា
៥) មិនមានបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ បណ្ដាលឱ្យក្រួចងាប់ដោយខ្វះចំណី
៦) មិនមានពេលវេលាសមស្របដើម្បីមើលថែរក្សាក្រួចដែលខ្លួនចិញ្ចឹមឱ្យបានត្រឹមត្រូវ
៧) មិនបានធ្វើអ្វីៗឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីពង្រីកមុខរបររបស់ខ្លួន
នៅមានកត្ដាច្រើនទៀត ដែលនាំឱ្យការចិញ្ចឹមក្រួចទទួលបរាជ័យ មិនអាចទាញយកចំណេញបាន ។ វិធីដែលល្អបំផុតដើម្បីចិញ្ចឹមក្រួចឱ្យទទួលបានជោគជ័យទៅបាន នោះគឺអាស្រ័យច្រើនទៅលើទុនដែល
យើងមាននិងបំណងដើម្បីពង្រីកមុខរបនេះ ។
បើសិនជាយើងមិនបានរកទីផ្សារឱ្យល្អទេនោះ យើងនឹងជួបការលំបាកច្រើនដើម្បីលក់វាចេញ ព្រោះមិនមែនមានតែក្រួចដែលយើងចិញ្ចឹមនោះទេ មានក្រួចនាំចូលមកពីប្រទេសជិតខាង មានក្រួចចិញ្ចឹមនៅក្នុងស្រុក ឯតម្លៃនោះវិញ ទៀតសោតក៏ជាបញ្ហាមួយធំផងដែរបើសិនជាយើងមិនបានគិតគូរទេនោះ យើងមិនអាចប្រកួតជាមួយគេបានឡើយ ។
ខាងលើនេះជាដើមចមមួយចំនួនដែលយើងត្រូវគិតឱ្យបានច្បាស់មុនពេល ចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹម ព្រោះវាជាបញ្ហាដែលយើងជាអ្នកចិញ្ចឹមត្រូវប្រឈមជាមួយ ។
មុនពេលចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមត្រូវគិតដល់បញ្ហាទីផ្សារ, តម្លៃនៃការដឹកជញ្ជូនទៅកាន់ទីផ្សារ, អ្នកដែលយើងអាចលក់ឱ្យ ជាម៉ូយដែលអាចទទួលយកពីយើងបាន, ចំនួនក្រួចចិញ្ចឹមអាចផ្គត់ផ្គង់ឱ្យគេបានទៀងទាត់ដែរឬទេ ?
តើការចំណាយលើចំណីយើងមានធនធានល្មមអាចទប់ទល់បានដែរឬទេ ? តើយើងនឹងភ្ញាស់កូនក្រួចដោយខ្លួនឯង ? បើសិនជាដូច្នេះយើងចាំបាច់ត្រូវមានទូភ្ញាស់ ដែលអាចភ្ញាស់ពងក្រួចបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បំពេញ
ឱ្យសេចក្ដីត្រូវការរបស់អ្នកទិញ (ទូភ្ញាស់មានពីរយ៉ាង, ទូភ្ញាស់ដោយចង្កៀងប្រេងកាត និងទូភ្ញាស់ដោយភ្លើងអគ្គិសនីអាចប្រើការបានដូចគ្នា ។
បញ្ហាដែលសំខាន់ជាងគេនោះ គឺទីផ្សារ ត្រូវដើរទាក់ទងសួរពីអ្នកដែលត្រូវការទិញក្រួចយកទៅលក់និងតម្លៃ ដែលគេអាចទិញពីយើង រួមទាំងការតម្រូវនានាដែលគេចង់បាន ។ បន្ទាប់ពីទីផ្សាររកបានហើយ យើង
បានដឹងពីតម្លៃដែលយើងអាចលក់ឱ្យគេបានហើយ អ្វីដែលយើងត្រូវធ្វើជាបន្ទាប់ គឺគណនាលើការចិញ្ចឹមនិងការចំណាយ និងរកមើលពីចំណេញដែលយើងនឹងទទួលបាន ។
ដើមទុនសម្រាប់ចំណាយជាបឋម និងលុយខ្លះទៀតសម្រាប់ចំណាយទៅលើចំណីរបស់វា និងការថែទាំសូមកុំបារម្ភពីជម្ងឺ ក្រួចមិនមានជម្ងឺដូចមាន់ទាទេ ។

ទីកន្លែងចិញ្ចឹម

ក្រួចត្រូវការទីកន្លែងតូច យើងមិនចាំបាច់ត្រូវមានទីធំដូចជាមាន់ទាឡើយ ទីទំហំចំនួនមួយម៉ែត្រក្រឡាអាចឱ្យយើងដាក់ក្រួចបានចំនួន ១០០ក្បាល ។ ដូច្នេះ យើងត្រូវជ្រើសរើសទីកន្លែងណាមួយដែលសមស្របបំផុត នៅក្នុងបរិវេណដីរបស់យើង ។
ទីទួល ទីស្រឡះ មានខ្យល់ចេញចូលបានល្អ មានពន្លឺថ្ងៃចូលដល់និងមានប្រភពទឹកស្អាតសម្រាប់ផ្គត់ផ្គង់ឱ្យវា ។ ទំហំដីដែលយើងត្រូវការ ទាក់ទងច្រើនទៅនិងចំនួនក្រួចដែលយើងត្រៀមចិញ្ចឹម បើយើងមានបំណងធ្វើជាកន្លែងចិញ្ចឹមក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ យើងចាំបាច់ត្រូវមានទីកន្លែងមួយធំគួរសម និងនៅដាច់ឆ្ងាយពីគេ ។
បើសិនជាយើងត្រៀមចិញ្ចឹមដើម្បីផ្គត់ផ្គង់សាច់សម្រាប់បរិភោគក្នុង គ្រួសារនិងលក់ចែកចាយឱ្យអ្នកក្បែរខាងក្នុងភូមិទេនោះ យើងមិនចាំបាច់ត្រូវមានទីធមពេកនោះឡើយត្រឹមតែ បីម៉ែត្រគុណនិងប្រាំម៉ែត្រគឺល្មមគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួច បានជាង ១០០០ក្បាលដែរ ។

រោងសម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួច

រោង សម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួច អាចសង់ឡើងដោយវិធីណាមួយក៏បាន យើងអាចចិញ្ចឹមវានៅលើដីផ្ទាល់ឬអាចធ្វើជាកម្រាលក្រាលដោយសំណាញ់ ភ្នែកក្រួច ទៅតាមលទ្ធភាពដែលយើងមាន ។
ដំបូលគួរប្រក់ស្លឹកឬស្បូវដើម្បីកាត់បន្ថយកំដៅ បើប្រើស័ង្កសីសម្រាប់ប្រក់ គួរតែ ធ្វើដំបូលនោះឱ្យខ្ពស់បន្ដិច ដើម្បីកាត់បន្ថយកំដៅនៅខែប្រាំង ។
បើយើងសម្រេចចិត្ដយកការចិញ្ចឹមនៅលើដី ផ្ទៃដីក្នុងរោងទាំងមូលត្រូវរៀបចំធ្វើឱ្យបានស្អាត បន្ទាប់មកត្រូវបាចកំបោរស ដើម្បីសម្លាប់មេរោគ បន្ទាប់ពីនោះ យើងត្រូវដាក់អង្កាមឬអាចម៍រណា ក្រាលលើដី បើគ្មានវត្ថុទាំងពីរនេះទេ យើងអាចប្រើចំបើងកាត់ខ្លីៗដាក់ក្រាលក៏បាន កម្រាលនេះធ្វើដើម្បីកាត់បន្ថយសំណើមពីលាមករបស់វា និងដើម្បីកាត់បន្ថយ ការសំអាតទ្រុងរបស់វា, ដោយយើងគ្រាន់តែកើបប្រមូលយកកម្រាលនោះចេញ រួចដាក់កម្រាលថ្មីជាជំនួសវិញជាការស្រេច ។
ជញ្ជាំងរបស់ទ្រុង យើងអាចធ្វើពីសំណាញ់យ៉ាំងកាវ ឬ សំណាញ់ភ្នែកក្រួចក៏បានបើមានលទ្ធភាព តែបើមិនមានលទ្ធភាពទេ យើងអាចត្បោញជាព្រួលដើម្បីធ្វើជាជញ្ជាំងឱ្យវាក៏បាន ។
នៅក្នុងទ្រុងនេះ យើងចាំបាច់ត្រូវសំអាតវាឱ្យស្អាតជានិច្ច មិនត្រូវឱ្យសត្វឆ្កែឆ្មាកណ្ដុរចូលបានឡើយ ព្រោះសត្វទាំងនេះវាអាចជាអ្នកចម្លងមេរោគទៅសត្វក្រួចបាន ។
ទ្រុងមួយចំនួនផ្សេងត្រូវធ្វើជាចាំបាច់ដើម្បីដាក់កូនក្រួចដែល នៅតូចឬទើបភ្ញាស់ រូបរាងរបស់ទ្រុងមិនសំខាន់ទេ តែត្រូវធ្វើគម្របដើម្បីបើកបិទពីខាងលើ គម្របទ្រុងនេះត្រូវធ្វើប្រហោងដើម្បីយើងអាចដាក់ចង្កៀងដើម្បី
កំដៅកូនក្រួចនៅពេលវានៅតូចដើម្បីផ្ដល់កំដៅឱ្យវា ។ មួយវិញទៀតនោះ ចង្កៀងនេះ អាចជួយបណ្ដេញមូស និងសត្វល្អិតនានាកុំឱ្យមកទិចឬខាំកូនក្រួចនោះផងដែរ ។
- ក្រួចជាសត្វដែលឈ្នះជម្ងឺ យើងមិនចាំបាច់ចាក់វ៉ាក់សាំងឱ្យវាទេ តែត្រូវមានការថែទាំដិតដល់
- ចំណីមិនត្រូវឱ្យខ្វះឡើយ បើពុំនោះទេ កូនដែលញាស់មកវាទន់ជើង នេះគឺបណ្ដាលមកពីការឱ្យចំណីដល់មេវាមិនបានគ្រប់គ្រាន់ ។

ចំណីនិងទឹកសម្រាប់ក្រួច

យើង អាចប្រើប្រាស់ចំណីសម្រាប់កូនមាន់ ឬចំណីមាន់ធំធម្មតាដើម្បីផ្ដល់ឱ្យក្រួច ដោយប្រើគ្រឿងដាក់ចំណីកូនមាន់សម្រាប់ដាក់ចំណីឱ្យវាស៊ី ចំពោះគ្រឿងសម្រាប់ដាក់ទឹកវិញនោះ យើងអាចប្រើប្រដាប់ដាក់ទឹកឱ្យកូន
មាន់ឱ្យវាផឹកបាន តែត្រូវលាងសំអាតរាល់ថ្ងៃ និងដាក់បន្ថែមទឹកថ្មីឱ្យវាឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ជាប់ជាប្រចាំ ។
នៅក្នុងទឹកដែលដាក់ឱ្យវាផឹកនោះ ត្រូវប្រើទឹកស្អាតជានិច្ច ជាទឹកដែលបានសំអាតហើយ មិនត្រូវយកទឹកកខ្វក់ដែលមានប្រភពមិច្បាស់លាស់ឡើយ បើប្រើទឹកអណ្ដូងសូមដងមករក្សាទុកក្នុងអ្វីមួយឱ្យបានមួយចំហរវា មិនបាច់គ្របឱ្យបានមួយថ្ងៃជាមុនសិន មុនយកវាទៅឱ្យក្រួចផឹក ។
យើងអាចលាយកន្ទក់ម៉ត់លេខមួយ ឬប្រើពោតក្រហមដើម្បីលាយបន្ថែមជាមួយចំណីមាន់ទិញមកស្រាប់នោះ ក្នុងអត្រាដប់ប្រាំភាគរយ ។
កន្ទក់ជួយបង្កើនសាច់ឱ្យវាឆាប់ធាត់, ពោតជួយបង្កើនការលូតលាស់ លាយក្នុងអត្រាដប់ភាគរយ ។
ក្នុងមួយថ្ងៃត្រូវដាក់ចំណីឱ្យវាស៊ីចំនួនបីដង ពេលនៅតូច និងបន្ថយមកនៅត្រឹមពីរដងពេលវាអាយុបានចំនួន ២០ថ្ងៃ ។
- ក្រួចមួយក្បាលអាយុប្រាំសប្ដាហ៍ស៊ីចំណីអស់ប្រមាណជា ៥០០ក្រាម
- ក្រួចអាយុ៦ខែ ស៊ីចំណីប្រហែលជា ៣០ ទៅ ៣៥ ក្រាមក្នុងមួយថ្ងៃ
- ដើម្បីឱ្យក្រួចពងបានចំនួន១២ ពង យើងត្រូវផ្ដល់ចំណីឱ្យវាចំនួន ៤០០ក្រាម
- ក្រួចញីមានអាយុ ៦សប្ដាហ៍មានទម្ងន់ចំនួន ១៧៥ ទៅ ២០០ ក្រាម ឯក្រួចឈ្មោលវិញមានទម្ងន់តែ ១២៥ ទៅ ១៥០ក្រាមតែប៉ុណ្ណោះ ។

បើធ្វើចំណីឱ្យក្រួចដោយខ្លួនឯង យើងត្រូវផ្សំដោយរូបមន្ដន

ពីពេលវាញាស់រហូតដល់២១ថ្ងៃ ៖
ពោតក្រហម ២៧
សណ្ដែកសៀង ៨ ជំនួសដោយម្សៅដំឡូងបត្រាវ ថោកជាង
កន្ទក់ធុនល្អ ៨
ពោតសាឡី ១៥ ជំនួសដោយចុងអង្ករទាំងស្រុងបាន
ម្សៅត្រីស្ងួត ១០
ព្រីម៉ិច ២.៥
ម្សៅសំបកងាវ -
លាយចំណីមាន់កូន ២៧.៥
ចាប់ពីអាយុ៤ទៅ៦សប្ដាហ៍ ៖
ពោតក្រហម ៣១
សណ្ដែកសៀង -
កន្ទក់ធុនល្អ ៨
ពោតសាឡី ១៤ ជំនួសដោយចុងអង្ករបាន
ម្សៅត្រីស្ងួត ១០
ព្រីម៉ិច ២.៥
ម្សៅសំបកងាវ ៥
លាយចំណីមាន់ធំ ២៧.៥

ពេលក្រួចចាប់ផ្ដើមផ្ដល់ផល

ក្រួច ញីចាប់ផ្ដើមពងនៅពេលវាមានអាយុចំនួន ៧សប្ដាហ៍ (៤៩ថ្ងៃ) វាអាចពងបានរហូត២៨០ ក្នុងមួយរដូវកាលនៃអាយុរបស់វា ។ នៅពេលវាមានអាយុ ៨សប្ដាហ៍ចំនួនពងរបស់វានៅរក្សាត្រឹមកម្រិតហាសិបភាគរយនិងបន្ដ បែបនេះរហូតទៅ ។ ដើម្បីបង្កាត់ពងនោះឱ្យអាចភ្ញាស់បាន យើងចាំបាច់ត្រូវមានក្រួចឈ្មោល មានអាយុពី ៦០ ទៅ ៧០ថ្ងៃ ដាក់លាយដោយឡែកជាមួយក្រួចញីដែលបានរើសសម្រាំងទុកសម្រាប់បង្កាត់ ពូជ និដាក់ពួកវាឱ្យនៅដាច់ ដោយឡែកពីគេ ។ ក្នុងក្រួចឈ្មោលមួយក្បាលយើងដាក់មេក្រួចញីចំនួនប្រាំក្បាលលាយ ជាមួយ ក្នុងអត្រា មួយទៅប្រាំ ។ ពងក្រួចត្រូវការពេលចំនួន១៨ថ្ងៃដើម្បីឱ្យវាញាស់ ។ ក្នុងមេក្រួចចំនួន ៥០០ក្បាល យើងអាចផលិតកូនក្រួចបានចំនួន ១៥០០ក្បាលក្នុងមួយសប្ដាហ៍ ដូច្នេះក្នុងចំនួនមេប្រាំរយក្បាលនេះ យើងអាចបានកូនក្រួចសរុបចំនួន ប្រាំមួយពាន់កូនក្នុងមួយខែ ។ ពងដែលយើងរើសយកមកភ្ញាស់គឺជាពងដែលមានទំហំធំជាងគេ តែពងមានទំហំធម្មតាក៏យើងដាក់ឱ្យភ្ញាស់ដែរ តែដាក់ដោយឡែក ។ ដោយការធ្វើបែបនេះ យើងនឹងបានកូនក្រួចដែលមានពូជធំល្អជាងធម្មតា ។
- ក្រួចកាលណាយើងដាក់វាលាយគ្នាមានឈ្មោលមានញី វាច្រើនចឹកគ្នាឱ្យខ្វាក់ភ្នែកយើងនឹងបានឃើញក្រួចងាប់ជារឿយៗ នោះគឺបណ្ដាលមកពីវាចឹកភ្នែកគ្នានោះឯង ។
- ក្រួចញីចាប់ផ្ដើមពងនៅពេលវាមានអាយុ៧សប្ដាហ៍ និងបន្ដផ្ដល់ពងរហូតដល់ចំនួន ២២សប្ដាហ៍(១៥៤ ថ្ងៃ)
- ពងរបស់ក្រួចមានទម្ងន់ប្រមាណ ៩ ទៅ ១០ក្រាមតែប៉ុណ្ណោះ
- នៅពេលកូនក្រួចមានអាយុ មួយខែ ក្រួចឈ្មោលនិងក្រួចញីត្រូវតែបំបែកចេញពីគ្នា
- ក្រួចញីត្រូវការពន្លឺចំនួន ១៦ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ដើម្បីឱ្យវាបន្ដពងបានល្អ
- ក្រួចវាច្រើនតែពងនៅពេលរសៀលនិងល្ងាច
- យើងអាចប្រមូលពងបានចំនួនពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ
- ក្រួចឈ្មោល មានពណ៌ត្នោត និងស លាយគ្នានៅត្រង់ទ្រូងរបស់វា, ឯក្រួចញីវិញ មានតែពណ៌ត្នោតនិងមានអុចខ្មៅៗលាយជាមួយ ។
- កូនក្រួចដែលទើបញាស់មកត្រូវការកំដៅជាប់ជាប្រចាំ និងមិនអាចឱ្យវាត្រូវខ្យល់ត្រជាក់បានឡើយ ។
- កូនក្រួចទើបញាស់មានទម្ងន់ត្រឹមតែ ៨ ទៅ ១០ ក្រាមតែប៉ុណ្ណោះ ។

ទីផ្សាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៖

- ពងក្រួចមួយអាលក់បានត្រឹម ១០០ ទៅ ២០០ រៀល
- ក្រួចសាច់ ធ្វើស្អាតរួចហើយ អាចលក់បានតម្លៃ ២៣០០ ទៅ ២៥០០ រៀល តម្លៃប្រកួតក្នុងទីផ្សារ គឺ ២២០០ រៀល
- កូនក្រួចអាយុ១៥ថ្ងៃ អាចលក់បាតម្លៃ ១៣០០ ទៅ ១៥០០ រៀលក្នុងមួយក្បាលសម្រាប់អ្នកទិញទៅចិញ្ចឹម
- មេក្រួចហៀបពងអាយុ ៧សប្ដាហ៍អាចលក់បានតម្លៃ ២៥០០ ទៅ ៣០០០រៀលក្នុងមួយក្បាល
- តម្លៃ ដែលថោកជាងគេ អាចធ្វើឱ្យយើងដណ្ដើមទីផ្សារបាន តែបើតម្លៃយើងថ្លៃជាងគេ ឬស្មើគេយើងនឹងជួបការលំបាកក្នុងការលក់ចេញមិនខាន ត្រង់នេះត្រូវរកវិធីលៃធ្វើយ៉ាងណាឱ្យចំណាយរបស់យើងសម្រាប់ចំណី អស់តិច
នោះទើបយើងអាចរកចំណញបាន និងអាចលក់ចេញតម្លៃថោកជាងគេ ។
- យើងចាំបាច់ត្រូវរកទិញ ប្រដាប់សម្រាប់បោចរោមក្រួច បើយើងពង្រីកមុខរបរនេះឱ្យធំដុំ តែបើវាមានចំនួនតិចទេ យើងអាចបោចដោយដៃក៏បាន តែត្រូវប្រើពេលវេលាច្រើន ។
- ម៉ាស៊ីនបោចអាចទាក់ទងរកទិញបានពីប្រទេសវៀតណាម
ពេលផ្ដើមចិញ្ចឹមដំបូង គួរចាប់ផ្ដើមចំនួនត្រឹម ១០០ ទៅ ២៥០ក្បាលបានហើយ, បន្ទាប់មកបន្ដពង្រីកវាម្ដងបន្ដិចៗ រហូតយើងមានពិសោធន៍ខ្លះពីវាសិន មិនគួរចាប់ផ្ដើមចិញ្ចឹមច្រើនភ្លាមទេ ។
ប្រភពដែលយើងអាចទាក់ទងទិញពូជក្រួចមកចិញ្ចឹមបានមាន ៖
១) ឈ្មោះ រតនា ទូរស័ព្ទលេខ ៖ ០១២ ៦៦៤៥៨៥ ភ្នំពេញថ្មី
២) ឈ្មោះ វាសនា ទូរស័ព្ទលេខ ៖ ០១៦ ២៣៣៣៧៥ ភ្នំពេញថ្មី
- មានលក់ពងក្រួច, កូនក្រួច, ក្រួចសាច់
៣) ឈ្មោះ ពេជ្រសុភក្ដិ ទូរស័ព្ទលេខ ៖ ០៨៩ ៩៧៧០៨៨ កំពង់ឆ្នាំង
- ប្រើទូភ្ញាស់ពងក្រួច
- មានលក់ពងក្រួច, កូនក្រួច, ក្រួចសាច់
- ទូភ្ញាស់ខ្សែភ្លើង ២០០ ដុល្លារ
- ទូភ្ញាស់ដោយចង្កៀងប្រេងកាត ១២០ ដុល្លារ
ខាងក្រោមនេះជា តារាងបង្ហាញពីការវិវត្ដន៍របស់ក្រួច ៖
១. ក្រួចសាច់ត្រូវការពេលវេលាចិញ្ចឹមចំនួន២៨-៣០ថ្ងៃ
២. ក្រួចចិញ្ចឹមយកពងត្រូវការពេលចំនួន៤១-៤៧ថ្ងៃ
៣. ពងក្រួចនិងញាស់នៅ១៦-១៨ថ្ងៃបន្ទាប់ពីដាក់វាភ្ញាស់
៤. ក្រួចញីដែលទុកសម្រាប់ឱ្យវាពង មិនត្រូវដាក់ឈ្មោលលាយជាមួយ
៥. ក្រួចទុកបង្កាត់ពូជត្រូវរើសទុកដោយឡែក ដាក់ញី៧០ ឈ្មោល៣០
ចំណាំ៖ ដាក់ឈ្មោលច្រើនពេក យើងនឹងបានឃើញក្រួចញីជ្រុះរោមខ្នងអស់ ដោយសារឈ្មោលដណ្ដើមគ្នាជាន់មេញីដែលតិចពេកមិនគ្រប់ចំនួន ដាក់ឈ្មោលតិចពេក មេញីឈ្លោះដណ្ដើមឈ្មោល ដែលនាំឱ្យវាចឹកគ្នាសម្លាប់ ជាពិសេសគឺភ្នែក ។ មេក្រួចញី នឹងមិនឈ្លោះ ឬចឹកគ្នាទេ បើគ្មានក្រួចឈ្មោលនៅលាយឡំជាមួយវា ។
៦. ពងក្រួចទុកធ្វើពូជ ត្រូវរើសយកពងដែលធំល្អ
៧. កូនក្រួចដែលភ្ញាស់រួចត្រូវការកំដៅជាប់ជានិច្ច មិនអាចខានបាន
៨. ក្រួចសាច់អាចលក់ឱ្យគេក្នុងទីផ្សារបានតម្លៃ ២០០០ ទៅ ២៣០០
៩. ក្រួចមួយក្បាលស៊ីចំណីអស់ចំនួន ៣៥ ទៅ ៥០ ក្រាមក្នុង១ថ្ងៃ
១០. ដើម្បីមានក្រួចលក់ឱ្យគេរាល់ថ្ងៃ យើងត្រូវគណនាចំនួនក្រួចដែលយើងចិញ្ចឹមយកសាច់លក់នោះ ទៅតាមចំនួនដែលត្រូវលក់ចេញរាល់ថ្ងៃ ។ ឧទាហរណ៍ថា ៖ បើយើងចង់លក់ក្រួចឱ្យគេក្នុងមួយថ្ងៃចំនួន ១០០ក្បាល ចូរគណនាដូចខាងក្រោម ៖
ក្រួចត្រូវការពេលចិញ្ចឹមចំនួន៣០ថ្ងៃ
យើងត្រូវភ្ញាស់កូនក្រួចឱ្យបានចំនួន ១២៥ ក្បាលក្នុងមួយថ្ងៃ១០០ក្បាលទុកសម្រាប់ចិញ្ចឹមយកសាច់លក់ កូនក្រួចសល់ពីនោះ(២៥ក្បាល) ត្រូវចិញ្ចឹមបន្ដដើម្បីធ្វើមេបង្កាត់ពូជ ។
១១.ចំនួនក្រួចចិញ្ចឹម អាស្រ័យទៅលើចំនួនលុយ ដែលយើងមានអាចទិញចំណីឱ្យវាស៊ីបានគ្រប់គ្រាន់, សម្រាប់ចំនួនក្រួចដែលចិញ្ចឹមដោយបូករួមទាំងក្រួចមេឱ្យពង, ក្រួចសាច់ទុកលក់ឱ្យគេ និងកូនក្រួចដែលកំពុងចិញ្ចឹមបន្ដបណ្ដាក់គ្នា ។ យើងអាចរកចំណូលបានចំនួន ១០០ក្រួច បោះឱ្យគេបានមួយក្បាល២៣០០រៀល គុណ ១០០ ស្មើ ២៣០០០០រៀល (៥៧ ដុល្លារ) មិនទាន់ផាត់ថ្លៃចំណាយទៅលើចំណីនៅឡើយ ។
១២. ចំណាយទៅលើចំណីក្នុង១០០ក្បាល ៖ ក្រួច១០០ក្បាល ចិញ្ចឹមរហូតដល់ថ្ងៃលក់ ចំណីវាអស់ ៥០គីឡូ ដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយលើចំណី និងរក្សាបានប្រាក់ចំណេញ យើងត្រូវលាយចំណីខ្លួនឯង តាមរូបមន្ដនៅខាងលើ ។ ចំណីផលិតដោយខ្លួនឯង ចំណាយត្រឹមប្រហែលជា ១០០០ រៀលប៉ុណ្ណោះ ក្នុងមួយគីឡូក្រាម ។ក្រៅពីនេះ យើងអាចលាយជាមួយចំណីស្រាប់ៗ ក្នុងអត្រាមួយ ដែលយើងអាចទទួលយកបាន ៕

ប្រភេទមាន់ចិញ្ចឹមយកពង ( ពូជទា កាគី )

មាន់ គឺជាអាហារសាច់មួយប្រភេទដែលគេនិយមបំផុតទូទាំងពិភពលោក និងនៅប្រទេសណាក៏មានចិញ្ចឹមមាន់ដែរ ។
ចំណែកនៅប្រទេសកម្ពុជាយើងវិញ ការចិញ្ចឹមមាន់ ក៏មានច្រើនណាស់ដែរ ទាំងការចិញ្ចឹមតាមលក្ខណៈគ្រួសារ និងការចិញ្ចឹមបែបឧស្សាហកម្ម ។ ក៏ប៉ុន្តែការចិញ្ចឹមតាមលក្ខណៈគ្រួសារមិនសូវទទួលបានផលច្រើនទេ ឬទទួលបានជោគជ័យច្រើនឡើយ ដោយសារអ្នកចិញ្ចឹម មិនមានចំណេះដឹងច្រើនចំពោះការចិញ្ចឹម វាគឺជាវិធីចិញ្ចឹមតាមយថាកម្ម ម្លោះហើយពេលណាមានមាន់ឈឺ មិនដឹងថាត្រូវដោះស្រាយការព្យាបាលវាយ៉ាងណាឡើយ ជួនកាលពេលមាន់ឈឺ ចេះតែទិញថ្នាំតាមនឹកឃើញយកមកបញ្ជ្រកឲ្យមាន់ ដោយសង្ឃឹមថា វាអាចកែកុន ឬព្យាបាលមាន់ឈឺនោះឲ្យជាសះស្បើយវិញបាន ។
ជាការពិត អ្នកចិញ្ចឹមមាន់តាមផ្ទះភាគច្រើន ជួបប្រទះនូវបញ្ហានេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ជួនកាលមានមាន់ឈឺខ្លះរួចងាប់ទៅ មានមាន់នៅសល់ដែលមិនឈឺក៏បន្តការចិញ្ចឹមនោះជាបន្តទៀត ដោយមិនមានវិធីការពារមាន់ពីជម្ងឺបានឡើយ ។
សម្រាប់អ្នកដែលចិញ្ចឹមមាន់មានចំនួនច្រើនខ្លះ សឹងបានជួបបញ្ហាដូចគ្នានេះដែរ ហើយក៏ពុំអាចរកវិធីដោះស្រាយពេលមាន់ឈឺដូចអ្នកចិញ្ចឹមតិចតួចតាម គ្រួសារដូច្នោះដែរ ។
ដើម្បីទទួលបានជោគជ័យលើការចិញ្ចឹមមាន់ ទោះតិចក្តី ច្រើនក្តី អ្នកចិញ្ចឹមចាំបាច់ត្រូវ ដឹងពីវិធីមួយចំនួនដែរចាំបាច់ជាមុនសិន មុនពេលចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹម បើពុំនោះទេ យើងនឹងជួបការខាតបង់ម្តងហើយម្តងទៀត ដោយជៀសមិនរួចឡើយ ។
យើងសូមលើកយកវិធីមួយចំនួន មកបង្ហាញដែលអាចជួយដល់អ្នកចិញ្ចឹមមាន់បានយល់ពីអ្វី ដែលជាវិធីចិញ្ចឹមមាន់តាមបែបធម្មជាតិ ជាមូលដ្ឋានសំខាន់សម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមមាន់ទាំងអស់យកធ្វើជាគោល ។
យើងសូមចែកចេញជា ៥ ជំពូកសំខាន់ៗដូចខាងក្រោមនេះ :
១. ចំណីមាន់
២. ពូជមាន់ដែលត្រូវចិញ្ចឹម
៣. ទ្រុងមាន់
៤. ការចិញ្ចឹមនិងព្យាបាលមាន់
៥. ការពង្រីកមុខរបរចិញ្ចឹមមាន់
នៅក្នុងជំពូកទាំងប្រាំខាងលើនេះ មិនបានកំណត់ថា អ្នកចិញ្ចឹមមាន់នោះ ចិញ្ចឹមតិច ឬច្រើនឡើយ គឺអាចយកមកប្រើការបានដូចគ្នា អ្វីដែលជាកត្តាសំខាន់ជាងគេនោះ គឺការធ្វើតាមឲ្យបានត្រឹមត្រូវ ទៅតាមអ្វីដែលបានរៀបរាប់ក្នុងសៀវភៅនេះ បើមិនដូច្នោះទេ យើងនឹងមិនអាចទទួលបានជោគជ័យឡើយ ។
បញ្ហាសំខាន់មួយទៀតនោះ គឺគោលដៅនៃការចិញ្ចឹម ធនធានដែលមាន និងគោលដៅទៅពេលមុខ ។ ការបង្កើតពូជមាន់ថ្មីដោយខ្លួនឯង និងការសម្រាំងមាន់ល្អ សម្រាប់ការចិញ្ចឹមបន្ត ព្រមទាំងយល់ ឲ្យបានច្បាស់ពីសេចក្តីត្រូវការរបស់ទីផ្សារ និងការចាត់ចែងចំណូលដែលទទួលបានពីការចិញ្ចឹម ។
+ ចំណីមាន់ :
រាល់ការចិញ្ចឹមមាន់ អ្នកចិញ្ចឹមត្រូវមានមូលដ្ឋាននៃការផលិតចំណីឲ្យមាន់ឲ្យបាន ច្បាស់លាស់ ចេះប្រើការកែច្នៃទាំងឡាយដែលអាចយកមកប្រើការបាន ទាំងចំណីជាសាច់ ជាបន្លែ និងសត្វល្អិតផ្សេងៗ ។

ចំណីបានមកពីរុក្ខជាតិ :
មានរុក្ខជាតិមួយចំនួនដែលយើងអាច យកមកប្រើធ្វើជាចំណីមាន់បាន យើងអាចដាំវា នៅទីដែលយើងចិញ្ចឹមមាន់ផ្ទាល់តែម្តង ឬយើងអាចដាំនៅទីក្បែរខាងក៏បាន :
- ម្រុំ
- កន្ទុំទេស
- ត្រកួន
- ងប់
- ផ្ទី
- ដំឡូងជ្វា
- ដំឡូងឈើ
- ត្រាវ
- អង្គាដី
- ចកបាយទា
រុក្ខជាតិ ទាំងអស់ខាងលើនេះ មានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់ផ្តល់ជាចំណីឲ្យមាន់ យើងត្រូវរកវិធីដាំវាឲ្យបានច្រើន តាមដែលអាចធ្វើបាន ។
ម្រុំ : គឺជារុក្ខជាតិមួយបែប ដែលអ្នកស្រុកក្នុងប្រទេសខ្លះឲ្យឈ្មោះថា ជាថ្នាំទិព្វ ពីព្រោះវាអាចព្យាបាលជម្ងឺផង និងជាអាហារដ៏ពិសេស

ផង ។ នៅក្នុងស្លឹកម្រុំមានសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗច្រើន ដែលល្អជាងផ្លែឈើ និងបន្លែខ្លះទៀតផង ។
នៅក្នុងស្លឹកម្រុំមាន:
- ជាតិដែកច្រើនជាងបន្លែស្ពៃ ស្ពីនណេច ៣ ដង
- ប្រូតេអ៊ីនចំនួន ២ ដងនៃ យូហ្កឺត
- វីតាមីនសេចំនួន ៧ ដងច្រើនជាងក្រូចពោធិសាត់
- វិតាមីនអាចច្រើនជាងការ៉ុតចំនួន ៧ ដង
- កាលស្យូមច្រើនជាង ទឹកដោះគោ ៤ ដង
- និងមានសារធាតុរ៉ែជាច្រើនទៀត ដែលល្មមគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ផ្តល់ឲ្យមាន់ជាចំណីបាន ។
គេអាចប្រើស្លឹកម្រុំដែលហាលស្ងួត ជាជំនួសសណ្តែកសៀង ដែលជាមូលដ្ឋានយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ចំណីសត្វ ។
យើងអាចដាំ និងបេះស្លឹកម្រុំមកហាលរួចបុកឲ្យម៉ដ្ឋ លាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតឲ្យមាន់ស៊ីបាន ពីព្រោះនៅក្នុងស្លឹកម្រុំមាន់ប្រូតេអ៊ីន និងសារធាតុរ៉ែ វីតាមីនជាច្រើនមុខ ជួយឲ្យមាន់ធំធាត់បាន ដូចបានផ្តល់សណ្តែកសៀងឲ្យវាដែរ អាចល្អជាងផង ។
ក្រៅពីវាជាចំណីមាន់ វានៅអាចជួយឲ្យមាន់អាចទប់ទល់ជាមួយជម្ងឺផ្សេងៗបានផងដែរ ។ នេះគឺជាចំណីមួយដែលយើងអាចដាំតាមរបងដី ក្នុងចំការ លៃយ៉ាងណាត្រូវដាំឲ្យបានចំនួន ៥០ ទៅ ១០០ ដើម អាចល្មមគ្រប់គ្រាន់ឲ្យមាន់ស៊ីបានចំនួន ៥០០ ក្បាលបាន ។
លាយស្លឹកម្រុំក្នុងអត្រា ២៥ ភាគរយជាមួយចំណីផ្សេង បើបានហាលស្ងួត តែបើឲ្យវាស៊ីស្រស់ៗ មាន់មិនចូលចិត្តស៊ីទេ ពីព្រោះក្លិននិងរសជាតិវាបណ្តាលឲ្យមាន់មិនចូលចិត្ត ។
ម្រុំជារុក្ខជាតិងាយស្រួលដាំ ធន់ចំពោះភាពរាំងស្ងួត មិនងាយងាប់ទេ ដើមរបស់វាក៏មិនធំប៉ុន្មាន បើមានផ្លែត្រូវបេះផ្លែទុំមកបណ្តុះវាបន្ត ។ នៅប្រទេសអាហ្រិ្វកខ្លះ មានចំការម្រុំធំៗជាបែបកសិឧស្សាហកម្ម គេដាំដើម្បីយកស្លឹកវាលក់ ក្នុងទម្រង់ជាម្សៅ ។ អ្នកចិញ្ចឹមមាន់ចាំបាច់ត្រូវដាំម្រុំ ឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ។
កន្ទុំទេស ឬ កន្ទុំថេត : ជារុក្ខជាតិ ដែលមានដុះគ្រប់ទីកន្លែងនៃប្រទេសកម្ពុជាយើង ។ ខ្មែរយើងច្រើននិយមប្រើសម្រាប់ធ្វើជាល្បោយនំបញ្ចុក ក្មេងៗចូលចិត្តបរិភោគផ្លែខ្ចី ដែលមានគ្រាប់នៅខាងក្នុង ។
នៅក្នុងស្លឹកកន្ទុំថេត មានផ្ទុកដោយប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើន គឺមានចំនួនរហូរដល់ ២២ ភាគរយ ដោយសារវាមានប្រូតេអ៊ីនច្រើនបែបនេះទើបត្រូវបានប្រទេសជាច្រើនណែនាំ ឲ្យអ្នកចិញ្ចឹមសត្វដាំកន្ទុំថេត ដើម្បីយកស្លឹកវាផ្តល់ឲ្យសត្វស៊ី មានគោ ក្របី ជ្រូក មាន់ទា ពពែ ។ល។
សម្រាប់មាន់ យើងអាចបេះស្លឹកវាមកហាល រួចកិនឲ្យទៅជាម្សៅម៉ដ្ឋដាក់លាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតមាន់ស៊ី ។ វាជាប្រភេទចំណីដែលអាចរកបាន និងដាំបានដោយងាយ បើយើងអាចមានលទ្ធភាពដាំវាបានក្នុងចំនួនច្រើន វាសឹងអាចជួយផ្តល់ប្រភពចំណីឲ្យមាន់យើងបានចំនួន ៣០ ភាគរយដែរ ។
ជាធម្មតានៅក្នុងរូបមន្តចំណីមាន់ គេបានណែនាំឲ្យយើងប្រើស្លឹកកន្ទុំថេតសម្រាប់លាយជាមួយចំណី ផ្សេងទៀតក្នុងអត្រាត្រឹមតែ ៥ ទៅ ១៥ ( ស្ងួត ) ភាគរយតែប៉ុណ្ណោះ តែក្នុងករណីខ្លះ យើងអាចប្រើវារហូតដល់ ៣០ ភាគរយ បើយើងមានលាយចំណីជាតិសាច់ជាមួយក្នុងអត្រាប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ជាពិសេសគឺ ម្សៅត្រី ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ ស្លឹកកន្ទុំថេត គឺជាចំណីមួយដែលមិនអាចខ្វះបានទេ សម្រាប់ផ្សំលាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតឲ្យមាន់ស៊ី ។ នៅប្រទេសខ្លះ ដែលពិបាករកស្មៅឲ្យគោ គេបាន ដាំកន្ទុំថេតចំនួន ៤ ហិកតា ល្មមអាចផ្តល់ចំណីឲ្យគេបានចំនួនពេញមួយឆ្នាំ សម្រាប់គោចំនួន ៦០ ក្បាល ទៅ ១០០ក្បាល ។ គេដាំដើមកន្ទុំថេតលាយជាមួយដំណាំផ្សេងទៀតដើម្បីជួយឲ្យដំណាំនោះ ដុះលូតលាស់បានល្អ ។
ត្រួយខ្ចី ស្លឹកខ្ចី ផ្លែខ្ចី អាចយកមកហាន់បុកហាលថ្ងៃឲ្យមាន់ស៊ីបាន មិនត្រូវឲ្យមាន់ស៊ីស្លឹកស្រស់ៗរបស់កន្ទុំថេតឡើយ ពីព្រោះវាមានផ្ទុកជាតិពុលតិចតួច និង បង្កបញ្ហាដល់ប្រព័ន្ធរំលាយអាហាររបស់មាន់ដែរ ។

ត្រកួន : វាជាបន្លែមួយមុខដែលខ្មែរយើងនិយមជាងគេ ម្យ៉ាងទៀតនោះ គេអាចបរិភោគបានទាំងមនុស្សនិង សត្វ ។ ត្រកួនអាចឲ្យយើងដាំក្នុងទឹក និងលើគោកបាន វាជាប្រភេទបន្លែដែលមានការដុះលូតលាស់យ៉ាងលឿន ហើយប្រើពេលវេលាតែត្រឹម ៤៥ ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះអាចប្រមូលផលបានហើយ ។
យើងអាចដាំត្រកួនចំនួនបួនដប់រង ត្រៀមសម្រាប់ផ្តល់នៅពេលចំណីផ្សេងទៀតមានមិនគ្រប់គ្រាន់ យើងអាចប្រើការត្រកួនជាចំណីឲ្យវាបានដូចគ្នា ។ សូមចាំថា គេអាចចិញ្ចឹមមាន់ ដោយមិនចាំបាច់ផ្តល់ចំណីជាសាច់សោះក៏បានដែរ វាមិនមានប៉ះពាល់ដល់ការលូតលាស់របស់មាន់ទេ ។
ត្រកួនយើងអាចឲ្យវាស៊ីច្រើនប៉ុនណាក៏មិនប៉ះពាល់ដល់ការលូតលាស់ របស់មាន់ដែរ ។ វិធីមួយទៀតនោះ គឺយើងហាន់កិនវាឲ្យល្អិតលាយជាមួយកន្ទក់ចុងអង្ករ ដាក់ឲ្យវាស៊ីក៏បាន ក្នុងការលាយយើងដាក់ត្រកួនចំនួន ៥០ ភាគរយ និងម្សៅត្រីចំនួន ២ ភាគរយ អាចឲ្យកូនមាន់ និងមាន់ធំស៊ីបានដូចគ្នា ។ វាជាចំណីសម្រាប់ដោះទាល់ម្តងម្កាល ។
ងប់ : គឺជារុក្ខជាតិមួយប្រភេទ ដែលមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើនដែរ គឺរហូតដល់ ៧ភាគរយ ដល់ ១២ ភាគរយ ក្រៅពីនេះវាមានផ្ទុកសារធាតុជាច្រើនមុខទៀត ដែលជួយដល់ការលូតលាស់របស់មាន់ និងអាចជួយការពារវាពីជម្ងឺបានខ្លះទៀតផង ។ ការលាយស្លឹកងប់

ស្ងួត ឲ្យមាន់ស៊ីមានប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ ហេតុនេះ យើងគួរដាំដើមងប់នេះនៅតាមរបង អាចបេះសម្រាប់ស្លរផង បេះឲ្យមាន់ស៊ីផង ។ ស្លឹកងប់មិនត្រូវឲ្យមាន់ស៊ីស្រស់ៗទេ យើងត្រូវហាលវាចំនួន ៦ ម៉ោងសិន មុនពេលដាក់ឲ្យមាន់ស៊ី ។
យើងអាចហាលរួចកិនជាម្សៅ ឬស្រុះជាមួយទឹកក្តៅមួយភ្លែតសិន ទើបដាក់ឲ្យមាន់ស៊ី ។
ផ្ទី : ផ្ទី មានច្រើនប្រភេទ ដែលយើងអាចយកមកប្រើការជាចំណីមាន់បាន មានផ្ទីដូង ផ្ទីអាចម៍មាន់ ផ្ទីបន្លា ផ្ទីថ្ម និងមានផ្ទីច្រើនយ៉ាងទៀត តែផ្ទីដែលយើងនិយមប្រើច្រើនជាងគេ គឺផ្ទីដូង វាជាបន្លែដែលងាយដាំ ជូនកាលដុះដោយខ្លួនឯងក៏មាន តែជាការល្អយើងអាចដាំវាឲ្យបានច្រើន ដើម្បីទុកកាត់ជាចំណីឲ្យមាន់ យើងអាចឲ្យវាស៊ីឆៅតែម្តង ដោយមិនចាំបាច់ហាលទេ មាន់អាចស៊ីវាបាន ។ នៅក្នុងស្លឹកផ្ទីមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនចំនួនពី ១៦ ទៅ ១៨ ភាគរយ គឺល្មមគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទាំងមាន់តូច និងមាន់ធំ ក្រៅពីប្រូតេអ៊ីន វាមានផ្ទុកជាតិដែកយ៉ាងច្រើន រួមទាំងកាល់ស្យូមផងដែរ ។ មានការបកស្រាយខ្លះ បានឲ្យយោបល់ថា ការផ្តល់គ្រាប់ផ្ទីឲ្យកូនមាន់ស៊ីវាអាចប៉ះពាល់ដល់ការលូតលាស់របស់ វា ពីព្រោះផ្ទីមានផ្ទុក សារធាតុខ្លះដូចជា annins, trypsin inhibitors, lectins, and saponins វាអាចធ្វើឲ្យមាន់ធំលូតលាស់យឺត តែបើយើងឲ្យវាស៊ីត្រឹមកម្រិត ៥ ទៅ ១៥ ភាគរយនៃចំណីសរុប វានឹងមិនបង្កជាបញ្ហាឡើយ ។
ស្លឹកដំឡូងជ្វា : ស្លឹកដំឡូងជ្វាបានជួយសង្គ្រោះជីវិតជាច្រើនក្នុងរបបខ្មែរក្រហម វាត្រូវបានយកមកបបរលាយជាមួយអង្ករ និងធ្វើជាអន្លក់ ទោះបីវាមានជាតិជ័រខ្លះដែលធ្វើឲ្យធ្មេញខ្មៅបន្តិចក្តី តែវាមានសារធាតុចិញ្ចឹមល្មមអាចឲ្យយើងរស់បានមួយគ្រាៗដែរ ។
តាមពិតទៅនៅក្នុងស្លឹកដំឡូងជ្វា មានប្រូតេអ៊ីនច្រើនគួរសម គឺមានរហូតដល់ ១៦.៥ បន្ទាប់ពីហាលស្ងួត ។ វាជាប្រភពប្រូតេអ៊ីនមួយដែរ យើងអាចយកមកប្រើការធ្វើជាចំណីមាន់បាន ដោយឲ្យវាស៊ីស្រស់ ឬហាលឲ្យស្ងួតទើបកិនជាម្សៅសម្រាប់លាយជាមួយវត្ថុធាតុផ្សេងឲ្យ មាន់ស៊ី ។
យើងអាចប្រើការបានទាំង ទង ត្រួយ និងស្លឹករបស់វា ឬយើងអាចចងជាបាច់ដាក់ត្រាំទឹកដែលមានលាយជីអ៊ីអ៊ឺម រយៈពេលចំនួន ៣ ម៉ោង រួចចងដាក់ព្យួរក្នុងកន្លែងមាន់ស៊ី ។
មើមដំឡូងជ្វាក៏អាចឲ្យយើងប្រើធ្វើជាចំណីមាន់បានយ៉ាងល្អផងដែរ វាមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើន រហូតដល់ ៤ ក្រាម ក្នុងចំនួនមើមដំឡូង ២០០ ក្រាម ក្រៅពីនេះវានៅមានផ្ទុកសារធាតុវីតាមីនរ៉ែសំខាន់ៗ សរុបទាំងអស់ចំនួន ៨៤ប្រភេទ នឹងត្រូវបានគេចាត់់ទុកថា មើមដំឡូងជ្វាគឺជាបន្លែដែលមានចំណាត់ថា្នក់លេខមួយលើពពួកបន្លែ ទាំងអស់ក្នុងលោក ។
សូមរកទិញមើមដំឡូងជ្វានៅផ្សារដើមគរ រកមើលតែមើមណាដែលមានមើមធំល្អ ទិញចំនួន ប្រហែល ១០ គីឡូ តែត្រូវរើសតែដំឡូងជ្វាសាច់ក្រហម សាច់ខាងក្នុងកាន់តែក្រហមគឺកាន់តែល្អ មិនត្រូវទិញដំឡូងសាច់សទេ ។ ពេលទិញសូមរើសមើលមើមណាដែលមានរូបរាងស្រឡូនល្អ មើមធំ គ្មានគឹងស៊ី និងគ្មានស្នាម ឬបាក់បែក ។ យើងត្រូវការមើមដំឡូងនេះ យកមកធ្វើជាពូជ ពីព្រោះវាមានគុណភាពល្អជាងមើមដំឡូងដែលមានសាច់ស និងសាច់ពណ៌លឿងស្រាល ។
ដើម្បីបណ្តុះមើមដំឡូង ឲ្យមានត្រួយមុនពេលយកទៅដាំសូមធ្វើដូចខាងក្រោម :
- កាត់ដបទឹកសុទ្ធចំណុះមួយលីត្រ ត្រឹមពាក់កណ្តាលឲ្យស្មើចំនួន មើមដំឡូងដែលមាន ។
- រកឈើចាក់ធ្មេញមួយចំនួនទុកសម្រាប់ដោត
- លាងមើមដំឡូងឲ្យស្អាត
- កាត់ដបទឹកសុទ្ធត្រឹមពាក់កណ្តាលដប ត្រូវកាត់ស្មើ អាចប្រើកែវទឹកក៏បាន ។
- យកមើមដំឡូងដែលបានលាងទឹកស្អាតហើយ នោះមកដោតឈឺចាក់ធ្មេញជុំវិញចំនួន ៣ ទៅ ៤ ឈើ ជុំវិញមើមដំឡូង រួចដាក់ខាងក្បាលមើមដំឡូងទៅលើ ខាងចុងមើមទៅក្រោម លៃធ្វើយ៉ាងណាឲ្យឈឺចាក់ធ្មេញអាចទ្រមើមបាន បើមើមនោះតូចជាងដបទឹកសុទ្ធ តែបើមើមនោះធំជាងត្រូវដាក់ផ្ទាល់់តែម្តង មិនបាច់ដាក់ឈើចាក់់ធ្មេញដោតទល់វាទេ ។ ចាក់ទឹកធម្មតាចូលក្នុងដបឲ្យស្មើត្រឹមចុងមើមដំឡូង ។
- ពេលធ្វើគ្រប់មើមដំឡូងហើយ សូមយកទៅដាក់់នៅទីណាមួយ ដែលមានពន្លឺល្មម ។ ត្រូវទុកបែបនេះ រហូតវាមានចេញស្លឹកបីបួន ត្រូវយកវាទៅដាក់ទីណាដែលមានពន្លឺថ្ងៃគ្រប់គ្រាន់ តែមិនត្រូវឲ្យថ្ងៃចំពេកទេ ដើម្បីឲ្យវាបន្តការលូតលាស់បានល្អ ។
ក្រៅពីនេះ យើងអាចប្រើវិធីផ្សេងទៀត ដើម្បីបណ្តុះវាដោយធ្វើទីមួយដែលមានរាងបួនជ្រុង ហ៊ុំដោយស្លឹកត្នោត រួចយកផេះអង្កាមមកក្រាលនៅបាតឲ្យបានកម្រាស់ ១០ សង្ទីម៉ែត្រ យកស្មៅ ឬចំបើងស្ងួត ដាក់ត្រាំទឹកឲ្យសើមល្អ មកតម្រៀបគ្របលើផេះអង្កាមនោះ ឲ្យពេញកម្រាស់ ១០សង្ទីម៉ែត្រ ( ស្មៅ ឬចំបើងដែលដាក់ត្រូវកាត់ឲ្យល្អិតសិនមុនដាក់ក្រាល) កាលបើតម្រៀបពេញហើយ ដាក់កំទេចចំបើងហាន់ល្អិតៗរោយពីលើឲ្យសព្វល្អ មានកម្រាស់ត្រឹមតែមួយធ្នាប់ដៃបានហើយ ។ ស្រោចទឹកពីលើ ឲ្យជោគល្អ ដាក់ធាងត្នោត ឬស្លឹកធ្វើជាដំបូលឲ្យវា បន្តស្រោចទឹកមួយដងក្នុងមួយថ្ងៃពេលល្ងាច រហូតវាមានចេញស្លឹកបោះទងវែងជាងមួយចំអាម ទើបយកវាទៅដាំតាមរង ។
ស្លឹកដំឡូងមានជាតិម្យ៉ាងហៅថា មីម៉ូស៊ីន វាធ្វើឲ្យមាន់ថមថយការលូតលាស់ និងក្រិន មុនយកស្លឹកដំឡូងឲ្យមាន់ស៊ី ត្រូវយកវាមកត្រាំជាមួយទឹកស្កកាកអំពៅ ឬត្រាំទឹកធម្មតាឲ្យបានចំនួន ៣ ម៉ោងសិន ដោយចាក់ ជីអ៊ីអ៊ឺមបំបែកចូលចំនួន ១០០ សេសេ ចូលក្នុងទឺកត្រាំវា វិធីមួយទៀតនោះ យើងអាចហាលវាក្រោមកំដៅថ្ងៃចំនួន បីម៉ោងដែរ ដើម្បីឲ្យសាបជាតិមីម៉ូស៊ីន ។
វិធីម្យ៉ាងទៀតនោះ គឺត្រូវកិនស្លឹកឲ្យល្អិតរួចហាលថ្ងៃចំនួនពីរម៉ោង បន្ទាប់មកយកវាមកលាយជាមួយកន្ទក់ ពោតកិន និងម្សៅត្រីឲ្យវាស៊ី បើបានថែមស្ករបន្តិច និងព្រីមិចផងជាការប្រសើរណាស់ ។ មើមដំឡូងជ្វាត្រូវហាន់តូចៗដាក់ហាលថ្ងៃឲ្យស្ងូត ទើបកិនឲ្យមាន់ស៊ី អាចប្រើលាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតទើបជាការប្រសើរ យើងអាចប្រើមើមដំឡូងជ្វាជំនួសពោតក្រហម និងសណ្តែកសៀងបាន ។

ដំឡូងឈើ : មើមដំឡូងឈើ និងស្លឹករបស់វាក៏ជាប្រភេទចំណីដែលសម្បូរណ៍ដោយប្រូតេអ៊ីនផងដែរ, យើងអាចហាន់មើមដំឡូងឈើជាចំណិតតូចៗដាក់ហាលថ្ងៃចំនួន ២ ថ្ងៃ ទើបកិនឲ្យម៉ដ្ឋដាក់លាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតឲ្យមាន់ស៊ី ។
ស្លឹករបស់វា និងត្រួយត្រូវធ្វើដូចស្លឹកដំឡូងជ្វាដែរ មុនពេលដាក់ឲ្យវាស៊ី ។ មើមដំឡូងឈើ គឺជាចំណីមួយយ៉ាងសំខាន់ ពីព្រោះវាអាចជួយសម្រាប់ការចំណាយលើចំណីបានយ៉ាងច្រើន តែមិនត្រូវប្រើតែវាសុទ្ធឡើយ ត្រូវលាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតមុនពេលដាក់ឲ្យវាស៊ី ។ នៅក្នុងមើមដំឡូងឈើមានជាតិប្រូតេអ៊ីន ចំនួនជាង ២០ ភាគរយ (ហាលស្ងួត) យើងអាចប្រើវាចំនួន ៣០ ទៅ ៥០ ភាគរយជាជំនួសពោតនិង សណ្តែកសៀងបាន ។
វាជាចំណីដែលចំណាយតិចបំផុត អាចផលិតដោយខ្លួនយើងបាន អាចប្រើការបានទាំងស្លឹក និងមើម ។
អ្នកចិញ្ចឹមមាន់ក្នុងប្រទេសមួយចំនួន ពឹងផ្អែកទាំងស្រុងទៅលើការចិញ្ចឹមសត្វបក្សី (មាន់ ទា) ដោយប្រើមើមដំឡូងជាចំណី ហើយអាចទទួលផលបានដូចគ្នា ។
មើមត្រាវ មើមដំឡូងជ្វា មើមដំឡូងឈើ គឺជាប្រភពចំណីមាន់ទាដែលងាយរក និងចំណាយតិច ។ កាលណាយើងអាចផលិតចំណីដែលចំណាយតិចបាន យើងអាចទទួលផលបានច្រើនជាង ម្យ៉ាងទៀតយើងមិនចាំបាច់ព្រួយចំពោះការរកចំណីឲ្យវាឡើយ ពីព្រោះចំណីទាំងនេះ មានស្ទើរគ្រប់រដូវកាល ។
ត្រាវ : គឺជាប្រភពចំណីមួយទៀត ដែលយើងអាចយកមកប្រើធ្វើជាចំណីមាន់បាន វាត្រូវបានគេសាកល្បងផ្តល់ជាចំំណីឲ្យមាន់នៅប្រទេសគុយបា និងក្រុមប្រទេសច្រើនទៀតនៅអាមេរិកកណ្តាល ។ ត្រាវមានផ្ទុកដោយប្រូតេអ៊ីន ក្នុងកំរិត ៧ ភាគរយបន្ទាប់ពីហាលស្ងួត តែប្រភេទត្រាវនេះដែរ ដាំនៅតំបន់ខ្លះអាចផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនរហូតដល់ ២១ ទៅ ២៦ ភាគរយ ចំពោះស្លឹកវាវិញក៏មានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនរហូត ២០ភាគរយ បន្ទាប់ពីបានស្ងោររួច តែអាចកើនចំនួនប្រូតេអ៊ីនរហូតដល់ ៤៦ភាគរយ បើគេយកវាទៅផ្អាប់ជាមួយស្ករកាកអំពៅ ។
ត្រាវជាបន្លែងាយដាំ អាចប្រើការបានទាំងស្លឹក ធាង និងមើមរបស់វា ។ អ្នកចិញ្ចឹមមាន់គួរដាំត្រាវឲ្យបានច្រើន ដើម្បីទុកសម្រាប់ធ្វើជាចំណីឲ្យមាន់ទា ពីព្រោះវាអាចជួយកាត់បន្ថយការប្រើចំណីដែលមានតម្លៃថ្លៃ និងអាចជួយឲ្យមាន់ទាលូតលាស់ធំធាត់បានដូចគ្នា ។
ដើម្បីកែច្នៃមើមត្រាវឲ្យមាន់ស៊ីជាចំណី យើងចាំបាច់ត្រូវចិតត្រាវជាចំណិតតូចៗ ហាលថ្ងៃស្ងូតរួចកិនវាឲ្យម៉ដ្ឋ លាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀត ដាក់ឲ្យមាន់ស៊ីក្នុងអត្រាចំនួន ១៥ ទៅ ៣០ ភាគរយ នៃចំណីសរុប ។ ចំពោះស្លឹករបស់វា យើងអាចហាន់ឲ្យតូចៗ រួចចិញ្ច្រាំឲ្យល្អិតដាក់សំដិលថ្ងៃចំនួន ៣ ម៉ោងទើបយកមកលាយជាមួយចំណីឲ្យមាន់ស៊ី ក្រៅពីនេះ យើងអាចដាក់វាលាយជាមួយស្ករកាកអំពៅផ្អាប់វា ក្នុងធុងបិទជិតរយៈពេលមួយខែទៅបីខែ ទើបយកមកឲ្យមាន់ស៊ី យើងអាចធ្វើផ្អកស្លឹកត្រាវនេះទុកនៅពេលយើងមានស្លឹកត្រាវច្រើន ជាពិសេសនៅរដូវវស្សា ដែលមានភ្ញៀងច្រើន សម្បូរណ៍ស្លឹកត្រាវ ។
អង្ការដី : វាជាប្រភេទរុក្ខជាតិ ដែលមានដើមធំ តែមិនរស់បានយូរទេ ខ្មែរយើងនិយមយកស្លឹកវា និងផ្កាវាមកធ្វើជាអន្លក់ ឬស្លរជាសម្លរផ្សេងៗ ដូចជាកកូរ ម្ជូរ ប្រហើរ ។ល។
ស្លឹករបស់វាអាចឲ្យយើងយកមកប្រើជាចំណីមាន់បាន ពីព្រោះនៅក្នុងស្លឹកអង្គារដីមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនចំនួនប្រមាណជា ៨.៤ ភាគរយ ចំណែកគ្រាប់របស់វា អាចយកមកកិនជាម្សៅ ដែលមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើន ទាំងគ្រាប់របស់វានិង ស្លឹករួមទាំងផ្លែខ្ចីៗ អាចយកមកប្រើធ្វើជាចំណីមាន់បាន ។ បើគេដាំអង្គារដីចំនួន ១ ហិកតា គេអាចទទួលបានស្លឹក និងផ្លែវាចំនួនជាងមួយរយតោន ( ស្មើ ១២០០០ដើម, ដោយដាំឃ្លាតគ្នាចំនួន ៩០សង្ទីម៉ែត្រក្នុងមួយដើម) ។ វាជារុក្ខជាតិដែលងាយស្រួលដាំដុះ លូតលាស់លឿន មានប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើន ទាំងសម្រាប់មនុស្ស និងសត្វ ដើមធ្វើជាអុសដុត ស្លឹក ផ្កាធ្វើជាបន្លែស្លរ និងអាចយកស្លឹកឲ្យជាចំណីមាន់ គ្រាប់របស់វាកិនជាម្សៅប្រើធ្វើជាចំណីត្រី និងមាន់ទាបាន ។
យើងអាចប្រើវាលាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតក្នុងអត្រា ១០ ទៅ ៤០ ភាគរយ ។ ក្រៅពីមានប្រូតេអ៊ីន ស្លឹកវាក៏សម្បូរណ៍ ដោយកាល់ស្យូមយ៉ាងច្រើនដែរ ។
ចកបាយទា : ចកបាយទាមានផ្ទុកដោយ ប្រូតេអ៊ីនពី ៣៤ ទៅ ៤៥ ភាគរយ ដែលជាប្រភេទចំណីមួយយ៉ាងល្អសម្រាប់មាន់ ទា និងជ្រូក ។

យើងគួរបង្កើតទីមួយសម្រាប់ចិញ្ចឹមចកបាយទា ឲ្យបានច្រើន បើគ្មានស្រះ គួររកវិធីចិញ្ចឹមចកបាយទានេះឲ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ពីព្រោះវាជាប្រភពចំណីមាន់យ៉ាងសំខាន់ណាស់ មួយវិញទៀតវាងាយស្រួលចិញ្ចឹម ឆាប់ទទួលបានផល អាចឲ្យមាន់ស៊ីក្នុងចំនួនច្រើនបាន ដោយគ្មានប៉ះពាល់ ដល់ការលូតលាស់ និងអាចជួយឲ្យមាន់ពងបានច្រើនផងដែរ ។
យើងអាចលាយវាជាមួយកន្ទក់ និងចុងអង្ករ ឬលាយជាមួយចំណីផ្សេងទៀតក្នុងអត្រា ៥០ ភាគរយ ឬច្រើនជាងនេះបាន ។
ក្រៅពីចំណីរុក្ខជាតិដែលបានរៀបរាប់ មកខាងលើនេះ យើងនៅអាចប្រើចំណីផ្សេងទៀតជាច្រើន ដែលអាចឲ្យមាន់ស៊ីជាចំណីបាន ។ នៅប្រទេសខ្លះ គេបានចិញ្ចឹមមាន់ ដោយឲ្យស៊ីតែស្មៅសុទ្ធសាធ ដោយគេដាំស្មៅនៅទីមួយធំ ស្មៅទាំងនេះ មានលាយចំរុះដោយប្រភេទស្មៅផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន មានទាំងដើម សណ្តែកច្រើនប្រភេទ (សណ្តែកបាយ សណ្តែកសៀង សណ្តែកក្រហម សណ្តែកបង្គុយ…) ។
ស្លឹកពពាយ, ស្លឹកសណ្តែកទ្រើង, ផ្លែល្ពៅ សឹងតែជាចំណីមាន់យ៉ាងល្អ ។
បើសិនជាយើងអាចដាំដំណាំទាំងនេះបាន យើងពិតជាអាច ដោះស្រាយបញ្ហាចំណីមាន់បានរហូតដល់ ៩០ ភាគរយ ចំណែក ១០ភាគរយទៀត យើងអាចផ្តល់ជាចំណីសាច់ឲ្យមាន់ដោយ ប្រើវិធីផ្សេងៗដូចខាងក្រោមនេះ :

កណ្តៀរ : សម្បូរដោយប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើន វាមាននៅគ្រប់ទីកន្លែង យើងអាចបង្កើតវាឲ្យបានច្រើន ឲ្យមាន់ស៊ីជាចំណីបាន ដោយគ្រាន់តែយកក្រដាសឡាំង និងក្រដាសផ្សេងៗមកជ្រលក់ទឹកឲ្យជោក រួចយកទៅដាក់នៅត្រង់កន្លែងដែលមានកណ្តៀរ ដោយដាក់ក្រដាសសើមនោះគរលើគ្នា រួចយកស្លឹកស្ងួតមកគ្របពីលើឲ្យជិត ត្រូវឧស្សាហ៍ស្រោចទឹកផ្សើមវា រហូតយើងឃើញមានកណ្តៀរមកស៊ីក្រដាសនោះ ទើបយើងយកវាមកឲ្យមាន់ស៊ីជាចំណី ។
វិធីបង្កើតកណ្តៀរតាមបែបផ្សេងៗ :
យើងអាចប្រើក្អមទឹក ឬឆ្នាំងដី ដោយដាក់ចំបើងសើម សំបកគ្រាប់ពោត សំបកសណ្តែកដី ក្រដាសសើម លាមកគោ ដាក់ញាត់ចូលក្នុងឆ្នាំងដី រួចផ្សើមវាឲ្យជោគ ដាក់ផ្កាប់នៅក្បែរដំបូក ឬទីដែលមានកណ្តៀរ ត្រឹមតែមួយយប់ (ជួនកាលត្រូវការពេលរហូតមួយសប្តាហ៍ក៏មាន) នោះយើងនឹងទទួលបានកណ្តៀរយ៉ាងច្រើនសម្រាប់ជាចំណីឲ្យមាន់ជា មិនខានឡើយ ។
សម្រាប់ទីកន្លែងដែលសម្បូរដំបូក យើងអាចប្រើពេលត្រឹមតែចំនួនមួយថ្ងៃពីរប៉ុណ្ណោះ ដើម្បីប្រមូលកណ្តៀរ ។
វិធីមួយទៀតនោះ គឺយើងដាក់តែលាមកគោស្ងួតសុទ្ធទៅក្នុងក្អមទឹក ផ្សើមលាមកគោសិនមុនដាក់ចូល ប្រើចំបើងស្ងួត ដាក់ញាត់មាត់ក្អម តែមិនត្រូវឲ្យណែនពេកទេ ផ្កាប់ក្អមនេះត្រង់មាត់ ឬជើងដំបូក ចំនួនមួយថ្ងៃ ឬច្រើនជាងនេះ យើងនឹងបានកណ្តៀរឲ្យមាន់ស៊ីជាមិនខាន ។ ដើម្បីឲ្យបានកណ្តៀរច្រើនតាមសេចក្តីត្រូវការ ត្រូវធ្វើបែបនេះឲ្យបានច្រើនក្អម ចំនួន ១០ ទៅ ៥០ ក្អម បើយើងមានមាន់ច្រើន ។
វិធីមួយទៀតនោះ គឺយើងប្រើខាប់ធំមួយ ដាក់កំទេចឈើ លាយជាមួយលាមកគោ ដោយដាក់វាជាស្រទាប់ៗ ត្រូវផ្សើមស្រទាប់នីមួយឲ្យសើមល្អ ជីករណ្តៅធំមួយត្រឹមពាក់កណ្តាលខាប់ក្បែរដំបូក យកស្លឹកឈើស្ងួតគ្របពីលើឲ្យជិត កុំឲ្យត្រូវថ្ងៃ ស្វែងរកកណ្តៀរចំនួនបន្តិចបន្តួចមកដាក់ក្នុងខាប់នេះ មុនពេលគ្រប ត្រឹមតែមួយសប្តាហ៍ នោះយើងនឹងបានកណ្តៀរមិនខាន ។
កណ្តៀរមានប្រូតេអ៊ីន ស្មើត្រីស្ងួត អាចប្រើជំនួសម្សៅត្រីបាន តែងាយរកជាងត្រី និងមិនចាំបាច់ចំណាយលុយទិញផង យើងអាចបង្កើតវាបានរាល់ថ្ងៃ ហើយងាយស្រួលជាងការរកម្សៅត្រីផង ។
ចំណីមាន់ដ៏សំខាន់មួយទៀតនោះ គឺជន្លេនក្រហម :
ជន្លេនក្រហម ពេលនេះមានលក់ នៅក្នុងប្រទេសយើងមាន គេចិញ្ចឹមសម្រាប់លក់ វាជាប្រភេទជន្លេនដែលមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើន យើងអាចចិញ្ចឹមវាដោយប្រើត្រឹមលាមកគោប៉ុណ្ណោះ តែដើម្បីបានពូជជន្លេននេះយើងត្រូវទាក់ទងខាងអង្គការសេដាក់ ដើម្បីដឹងពីព័ត៌មានបន្ថែម ថាអាចទិញនៅទីណាបាន ។
ក្រៅពីជន្លេនក្រហមប្រភេទនេះ យើងក៏អាចចិញ្ចឹមជន្លេនធម្មតាក៏បានដែរ ពីព្រោះវាមានផ្ទុកប្រូតេអ៊ីនយ៉ាងច្រើនដូចគ្នា ៕

ការចិញ្ចឹមទាដោយប្រើចំណីផ្សំដោយខ្លួនឯង

មានបុរសម្នាក់ជាជនជាតិហ្វីលីពីនឈ្មោះ Leo Dator អាយុ ៤៣ឆ្នាំ គឺជាអ្នកចិញ្ចឹមទាយកពងម្នាក់ដែលទទួលនៅជោគជ័យបំផុត គឺគាត់ខ្លួនឯងនិងក្រុមគ្រួសារគាត់បានចាប់ យកមុខរបរនេះតាំងពីឆ្នាំ ១៩៨៤ មកម្ល៉េះ ។

កសិកររូបនេះគាត់បញ្ចៀសបាននូវការប្រើចំណីពីរោងចក្រទាំងស្រុង គ្រប់ចំណីទាំងអស់ដែលបានផ្តល់ឲ្យទារបស់គាត់ គឺគាត់ផ្សំឡើងដោយខ្លួនឯង នេះក៏ព្រោះតែគាត់មិនមានលទ្ធភាពទិញចំណីទាំងនោះមកឲ្យទាគាត់ស៊ី ។ គ្មាននរណាម្នាក់ជឿទេថាគាត់អាចធ្វើដូច្នេះបាន ប៉ុន្តែកសិកររូបនេះនិងអ្វីដែលគាត់អាចធ្វើបានគឺជារឿងដោយឡែក ។
ឧស្សាហកម្មសាច់ទា និងពងទាគឺជាមុខរបរមួយកាក់កបគួរសមបើយើងអាច ចំណាយអស់តិចនិងអាចផ្សំចំណីឲ្យវាស៊ីបានគ្រប់គ្រាន់ ។ សព្វថ្ងៃនេះការចិញ្ចឹមទា គឺជារឿងមួយលំបាកសម្រាប់អ្នកខ្លះដែលមិនមានការពិសោធន៍ និងមិនមានលុយគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទិញចំណីឲ្យវាស៊ី ម្លោះហើយ ចំនួនអ្នកចិញ្ចឹមបានថយចុះយ៉ាងច្រើនពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ ។
នៅប្រទេសយើងការចិញ្ចឹមទា, យើងនិយមឲ្យវាស៊ីស្រូវ និងចំណីផ្សំខ្លះទៀត ប៉ុន្តែពេលនេះស្រូវឡើងថ្លៃ និងអ្វីៗក៏ថ្លៃធ្វើឲ្យការទិញស្រូវឲ្យជាចំណីសម្រាប់ទាមាន ការពិបាក ច្រើន ។
តាមការពិសោធន៍របស់លោក Leo Dator អ្នកចិញ្ចឹមទាដែលមានបទពិសោធន៌ជាង ២០ឆ្នាំ កន្លងមកហើយបានបកស្រាយពីពិសោធន៌របស់គាត់ថាៈ កាលគ្រាចាប់ផ្តើមដំបូង ខ្ញុំបានព្យាយាមរកចំណីសម្រាប់ផ្តល់ឲ្យទារបស់ខ្ញុំចំនួន ១៥០០ក្បាល វាគឺជារឿងមួយយ៉ាងលំបាកសម្រាប់ខ្ញុំ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានស៊ូទ្រាំតស៊ូ សម្រាប់ការប្រឈមមុខរឿងចំណីនោះ ដំបូងបំផុតខ្ញុំបានប្រមូលទិញដំឡូងឈើ ដំឡូងជ្វា ស្លឹក-ទងដំឡូងល្វា យកមកចញ្ច្រាំឲ្យខ្ទេចរួចឲ្យទាទាំងនោះស៊ី ខ្ញុំបានប្រមូលទិញខ្ចៅ ខ្យង លៀស គ្រំតូចៗ មកកិនបំបែកឲ្យវាស៊ីជាបន្ថែម សូម្បីធាង ស្លឹក មើមត្រាវក៏ខ្ញុំបានសាកល្បងដែរហើយទាំងអស់នោះទទួលបានជោគជ័យបំផុត ចំណាយតិចបំផុត ហើយលទ្ធផលវិញគឺល្អជាងការឲ្យស៊ីចំណីផលិតពីរោងចក្រទៅទៀត ។
លោក Leo Dator បានឲ្យដឹងទៀតថាៈមានភ្នាក់ងារតំណាងក្រុមហ៊ុនផលិតចំណីសត្វពី ក្រុមហ៊ុននានា បានមកទាក់ទងខ្ញុំដោយបានប្រាប់ខ្ញុំពីប្រភេទចំណីដែលគេធ្វើ គឺប្រកប ដោយគុណភាព ល្អយ៉ាងនេះ ល្អយ៉ាងនោះមិនអាចប្រៀបស្មើជាមួយចំណីយ៉ាងសាមញ្ញរបស់ខ្ញុំឡើយ ។
- គ្រប់ដំឡូង ទាំងដំឡូងឈើ ដំឡូងជ្វា ដើមស្លឹកមើមគឺជាចំណីយ៉ាងសំខាន់បំផុតជំនួសឲ្យអ្វីៗផ្សេងទៀត ។ (បូករួមទាំងស្រូវ និងកន្ទក់)
- ខ្យងខ្ចៅ គ្រំ លៀស ខ្យងមាស គឺជាប្រភពជំនួយយ៉ាងសំខាន់សម្រាប់ឲ្យទាពងបានល្អ និងបានច្រើនថែមទាំងទៀងទាត់ទៀតផង
- ជន្លេន បើអាចចិញ្ចឹមបានសម្រាប់ផ្តល់ជាចំណីឲ្យទា គឺជាការមួយប្រសើរណាស់
សរុបសេចក្តីមកចំណីដែលខ្ញុំអាចផ្តល់ឲ្យទារបស់ខ្ញុំគឺមានដូចខាងក្រោមនេះ
- ស្រូវបណ្តុះឲ្យចេញជាពន្លក
- ដំឡូងឈើ ដំឡូងជ្វា ស្ងោ, ល្ពៅទុំកិនឲ្យខ្ទេច, សំបកចេកផ្អាប់
- ស្លឹកដំឡូងជ្វា ឲ្យស៊ីស្រស់ៗ
- ស្លឹកដំឡូងឈើ ស្ងោរ ឬត្រាំទឹកស្ករមួយយប់សិនទើបឲ្យស៊ី
- ខ្យងខ្ចៅ លៀស គ្រំ កូនកង្កែប ជន្លេន ប្រមូលទិញយកមកឲ្យវាស៊ី ពីអ្នកដែលគេដើររក
- ត្រាវកាត់ជាដុំៗហាល រួចកិនលាយជាមួយខ្យងខ្ចៅ កន្ទក់ឲ្យវាស៊ី
- ត្រីល្អិតៗស្រស់ៗ ដែលគេរកបានពីសមុទ្រ មួយសប្តាហ៍ស្ងោរឲ្យស៊ីម្តងលាយជាមួយកន្ទក់ ។
ចំណីទាំងអស់ខាងលើនេះ គឺល្អណាស់ល្អបំផុត ។ សព្វថ្ងៃនេះកសិដ្ឋានរបស់ខ្ញុំផ្តល់សាច់ទា ពងទា ស្ទើរទាំងអស់ទៅក្នុងទីផ្សារនៃទីក្រុងម៉ានិល ព្រមទាំងមានបញ្ជូនទៅលក់ឲ្យប្រទេសផ្សេងៗ ក្នុងអាស៊ីផងដែរ វាគឺជាជោគជ័យមួយដោយប្រើប្រាស់វិធីផ្តល់ចំណីយ៉ាងសាមញ្ញបំផុត ។
ចាប់តាំងពីពេលចិញ្ចឹមដំបូងរហូតមកទល់ពេលនេះ ខ្ញុំមិនដែលជួបប្រទះបញ្ហាជំងឺរាតត្បាតទារបស់ខ្ញុំឡើយ កន្លែងចិញ្ចឹមត្រូវបានសំអាតជារៀងរាល់ថ្ងៃ ទឹកសម្រាប់ឲ្យទាលេងត្រូវបូមប្តូរមកច្រោះឲ្យស្អាត រួចទើបបង្ហូរចូលវិញ ការធ្វើបែបនេះវាជួយកាត់បន្ថយការឆ្លងជំងឺបានទាំងស្រុង ។
យើងបានភ្ញាស់ពងទាំងអស់ដែលយើងត្រូវការ យើងជ្រើសយកតែពូជបង្កាត់ល្អ មានពងច្រើន ហើយព្យាយាមរក្សាពូជនោះរហូតមកទល់ពេលសព្វថ្ងៃនេះ ។
ខ្ញុំមានពូជទាយ៉ាងល្អ ជាពូជទាដែលសម្រាំងនៅក្នុងកន្លែងនេះតែម្តង ។
ជារឿយៗពេក លោក Leo Dator ត្រូវបានគេអញ្ជើញឲ្យទៅធ្វើជាវាគ្មិន ពន្យល់ពីជោគជ័យរបស់គាត់ក្នុងការចិញ្ចឹមទាឲ្យដល់អ្នកបច្ចេកទេស ចិញ្ចឹមទា និងអ្នកដែលមានបំណង ចិញ្ចឹមទាដោយគ្មានការលាក់របៀបអ្វីទាំងអស់, ដោយលោក Leo Dator មានជំនឿថា បើគេស្គាល់កសិដ្ឋានរបស់គាត់ និងរូបគាត់កាន់តែច្រើនវានឹងធ្វើឲ្យគាត់អាចលក់ទាបានកាន់តែច្រើន ។
សព្វថ្ងៃនេះលោក Leo Dator មិនត្រឹមតែលក់សាច់ទារស់ឬ ធ្វើរួចប៉ុណ្ណោះទេតែក៏មានលក់ស៊ុតទា ស៊ុតទាប្រៃច្រើនប្រភេទ កូនទា ពងទាកូន និង អាហារខ្លះដែលផ្សំពីពងទាផងដែរ ។
វាជារឿងមួយដែលគួរត្រូវបានយកមកពិចារណា ហើយក៏ជាគំរូមួយយ៉ាងល្អផងដែរ ។
សព្វថ្ងៃនេះលោក Leo Dator មានពងទាពី ៣០.០០០-៥០.០០០ សម្រាប់លក់ឲ្យទីផ្សារដោយមានមេទាពងត្រឹមចំនួន ៥៥.០០០ ប៉ុណ្ណោះ ។ គាត់អាចស្មានពីចំនួនពងទាទទួលបានជាប្រចាំថ្ងៃ គឺមិនខុសពី ៥០.០០០ពងទេ បើវាធ្លាក់ទាបក៏មិនតិចជាង ៣០.០០០ដែរ ។
ខាងក្រោមនេះគឺជា ពត៌មានសម្រាប់ទំនាក់ទំនងទៅលោក Leo Dator (នៅហ្វីលីពីន)។

បទពិសោធន៍ក្នុងការផលិតស្រូវពូជឲ្យបានល្អ

លោកអ៊ំ អ៊ុកភឿន មានអាយុ ៥៤ ឆ្នាំ ជាកសិកររស់នៅភូមិស្រីជ័យ ឃុំប្រឹងត្រាញ់ខាងត្បូង ស្រុកសំរោង ខេត្តតាកែវ គាត់បានអនុវត្តការធ្វើស្រែតាម ប.វ.ស បានជោគជ័យក្នុងឆ្នាំ ២០០៣ ។ ដើម្បីទទួលផលស្រូវបានកាន់តែច្រើនថែមទៀតគាត់បានសំរេចចិត្ត សាកល្បងកែលំអរបៀបផលិតពូជស្រូវបន្ថែម ។ នៅពេលនោះ ខ្ញុំសូមលើកយកលើកយកលទ្ធផល ដែលជាបទពិសោធន៍នៃការស្ទូងដោយបកគ្រាប់ស្រូវយកមកបង្ហាញជូន ដូចខាងក្រោម:
ទិដ្ឋភាពស្រូវកំពុងចេញកួរ ពេលដាំដោយបកសំបកគ្រាប់

1.ការសាប
- ជ្រើសរើសយកតែគ្រាប់ស្រូវដែលពេញ និងថ្លោសល្អ រួចយកទៅបកយកសំបកចេញ
- យកតែគ្រាប់អង្ករដែលពេញល្អ គ្មានស្នាមបាក់ ឬប្រេះស្រាំនិងគ្មានស្នាមអុតនៅលើគ្រាប់បានចំនួន ២៥០ គ្រាប់
- គាត់យកគ្រាប់ដែលបានជ្រើសរើសនោះទៅពង្រាយលើឡាំង ដែលគាត់បានរៀបចំរួចជាស្រេចមានបណ្តោយ ៦ តឹក និងទទឹង ៦តឹក ជំរៅ ១តឹក ដែលមានដាក់ជីកំប៉ុស្តសុទ្ធក្នុងនោះ
- ស្រោចទឹកបន្តិច ដើម្បីពង្រាបគ្រាប់ឲ្យលិចចូលក្នុងដីរួចរោយដីខ្សាច់ពីលើបន្តិច ដើម្បីលប់គ្រាប់អង្ករកុំឲ្យសត្វល្អិតពាំ
- ស្រោចទឹកមួយថ្ងៃម្តង រហូតដល់ពេលដកយកទៅស្ទូង ។
2.ការស្ទូង
ពូជដែលគាត់ប្រើមានឈ្មោះថា នាងម្លិះ ជាប្រភេទពូជស្រូវស្រាល ។ គាត់បានបទពិសោធន៍នៅលើដីចំនួន ១៦ម៉ែត្រការ៉េ ។ សំណាបអាយុ ១៥ ថ្ងៃ គាត់ដកយកមកស្ទូងដោយជ្រើសរើសយកតែដើមថ្លោសៗ (ក្នុងចំណោម ២៥០ ដើម គាត់ជ្រើសរើសយកតែដើមថ្លោសបានតែ ១៥០ដើមប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់ស្ទូង) ។ គាត់ស្ទូងដោយចាប់ ១ ដើម និងទុកចន្លោះគុម្ព ៣ តឹក ស្ទូងរាក់ៗ និងទុកឲ្យមានទឹក តិចៗ ។ គាត់ប្រើជីលាមកគោ ៦៥ គីឡូក្រាម ស្លឹកអង្គារដីចិញ្ច្រាំលាយជាមួយនឹងទន្ទ្រាងខែត្រចំនួន ៦ គីឡូក្រាម ដើម្បីទ្រាប់បាតមុនស្ទូង ។
៣.ការថែទាំ
ក្រោយពីស្ទូងរួច គាត់មិនបានរក្សាទុកទឹកច្រើននៅក្នុងស្រែទេគឺ គ្រាន់តែឲ្យដីសើមៗប៉ុណ្ណោះ ។ គាត់បោចស្មៅចំនួន ២ ដង ដោយប្រើឧបករណ៍ដែលគំរោងរបស់អង្គការសេដាក បានផ្តល់ឲ្យ និងបំប៉នជីលាមកគោស្រស់ក្នុងស្រែដែលមានចំនួនប្រហែល ២ អំរែក ។
ទិដ្ឋភាពស្រូវកំពុងដាក់គ្រាប់
៤.ការប្រមូលផល:
ក្រោយពីស្ទូងហើយរយៈពេល ៣ ខែ គាត់ចាប់ផ្តើមប្រមូលផល ។ ពេលនោះគាត់សង្កេតឃើញថា:
– ចំនួនដើមច្រើនបំផុត ៣៦ ដើមក្នុងមួយគុម្ព មធ្យម ២៨ និង តិចបំផុត ២០ ដើម ក្នុងមួយគុម្ព
– ចំនួនកួរច្រើនបំផុត ៣៦ កួរ ក្នុងមួយគុម្ព មធ្យម ២៨ និង តិចបំផុត ២០ កួរ ក្នុងមួយគុម្ព
– បរិមាណផលសរុប ១៥ គីឡូក្រាម លើផ្ទៃដី ១៦ ម៉ែត្រការ៉េ បើគិតជាហិកតា លើផ្ទៃដី ១ ហិកតា គាត់ទទួលបានផល ៩៣៧៥ គីឡូក្រាម (៩.៣៧ តោនក្នុង ១ហិកតា) ។
5.ចំណាប់អារម្មណ៍របស់កសិករ:
ក្រោយពីបានអនុត្តន៍ហើយ លោកអ៊ំ មានចំណាប់អារម្មណ៍ថា ការធ្វើស្រូវដោយបកសំបកនេះគឺ ទទួលបានផលល្អហើយ ប៉ុន្តែវាទាមទារឲ្យមានការថែទាំ និងចំណាយពេលច្រើនទៅលើការជ្រើសរើសពូជ ហើយចំពោះការធ្វើស្រូវបកគ្រាប់នេះគឺក្នុងគោលបំណងចង់បាន ពូជសុទ្ធល្អ និងទិន្នផលខ្ពស់សម្រាប់ដាំលើកក្រោយទៀត ។ រីឯការធ្វើស្រូវសម្រាប់ហូប ឬសំរាប់លក់ គាត់មិនបានបកសំបកគ្រាប់ ចេញទេតែធ្វើការជ្រើសរើសធម្មតាតាមបច្ចេកទេសតែប៉ុណ្ណោះ ។
កំណត់សំគាល់បន្ថែម
- ដើម្បីឲ្យដឹងថា ពូជស្រូវដែលផលិតបានមានគុណភាពល្អយ៉ាងណា ទាមទារឲ្យមានការពិសោធន៍ប្រៀបធៀបជាមួយពូជស្រូវដែលផលិតតាមរបៀប ធម្មតា (ដោយមិនមានបកគ្រាប់) ៕

បទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមជន្លេន

ជន្លេនមានសារៈប្រយោជន៍ដល់មនុស្ស សត្វ រុក្ខជាតិ បំបែកសារធាតុសរីរាង្គឲ្យពុកផុយ (សំរាម ឬលាមកសត្វ កាកសំណល់ផ្ទះបាយ) ។ ជន្លេនមានប្រូតេអ៊ីនពី ៦០ ទៅ ៧០ ភាគរយ ។ ដោយសារជន្លេនមានប្រូតេអ៊ីនច្រើន មានកសិករមួយចំនួនបានប្រើធ្វើជាចំណីមាន់ ធ្វើឲ្យមាន់ឆាប់ធំធាត់ ។ យោងទៅលើផលប្រយោជន៍ច្រើននៅពេលថ្មីៗនេះ មានកសិករមួយចំនួនចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមជន្លេនឲ្យមាន់ ត្រី ស៊ី ឬលក់ ។ នៅលេខនេះ ខ្ញុំសូមលើកយកបទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមជន្លេនរបស់កសិករ រាជ ឆាន រស់នៅភូមិកណ្តាល ឃុំចេក ស្រុកស្វាយជ្រុំ ខេត្តស្វាយរៀង មកបង្ហាញជូនបងប្អូនកសិករទុកជាគំនិតសម្រាប់សាកល្បងតាម:

ពូជជន្លេន

១. វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់ចិញ្ចឹម:
- លាមកសត្វ (ស្រស់) ដូចជា លាមកគោ ក្របី ជ្រូក មាន់ (ជាចំណីដែលជន្លេនចូលចិត្តបំផុត) ។
២. ការជ្រើសរើសទីកន្លែងចិញ្ចឹម
- ជ្រើសរើសទីកន្លែងចិញ្ចឹមលើដីទួលមិនលិចទឹក ឬមិនដក់ទឹក
- ជ្រើសរើសទីកន្លែងដែលមានខ្យល់ស្រឡះល្អ ។
៣. របៀបបង្កើតពូជជន្លេន
- យកលាមកគោ ស្រស់ចាក់ជាពំនូក (៣ ទៅ ៥ បង្គី) នៅកន្លែងស្រឡះទូលាយដែលមានខ្យល់គ្រប់គ្រាន់
- ស្រោចទឹក ២ ដង ក្នុង១ ថ្ងៃ (ព្រឹក និងល្ងាច) លៃយ៉ាងណាឲ្យពំនូកជីមានសំណើម និងកំដៅ
- រយៈពេល ២-៣ អាទិត្យ នឹងកើតមានពូជជន្លេននេះ ។
៤. របៀបចិញ្ចឹមជន្លេន
៤.១ របៀបរៀបចំកន្លែងចិញ្ចឹម
– រៀបចំកន្លែងចិញ្ចឹមលើដីទួលក្រោមម្លប់ឈើ
– សំអាតស្មៅលើផ្ទៃដីប្រមាណ ២ ម៉ែត្រការ៉េ
– បង្ហាប់ដីឲ្យហាប់ រួចយកលាមកគោស្រស់មកពូនជាគំនរ ។
៤.២ របៀបលែងពូជ
– ជ្រើសរើសតែជន្លេនមានដងខ្លួនធំ ហើយថ្លោស មានប្រវែងពី ១០-១៥ ហ៊ុន
– ប្រមូលពូជជន្លេនពីកន្លែងបង្កើតពូជនៅម៉ោង ៦ ល្ងាច (ពីព្រោះជន្លេនខ្លាចពន្លឺ និងកំដៅថ្ងៃ)
– មុននឹងលែងជន្លេនត្រូវស្រោចទឹកឲ្យសើមតិចៗឲ្យជន្លេនងាយវារចូលក្នុងពំនូកជី
– បរិមាណជន្លេនដែលលែងគឺ ពី ២ ទៅ ៣ គីឡូក្រាម (ជន្លេន ៧០ ភាគរយ និងជីលាមកសត្វដែលនៅជាប់ ៣០ ភាគរយ) ។
៤.៣ របៀបថែទាំ
– យកមែកឫស្សីគ្របកន្លែងចិញ្ចឹមការពារមាន់កាយ ដោយធ្វើរនាំងបាំង ឬយកបន្លាឫស្សីដាក់ពទ្ធ័ជុំវិញ
– ពំនូកជីត្រូវគ្របស្លឹកត្នោត (កាត់បន្ថយពន្លឺ) ឬធ្វើរបងប្រក់តំបូលស្លឹក
– ស្រោចទឹក ២ ដង ក្នុងមួយថ្ងៃ
– ទឹកដែលស្រោចពំនូកជីនេះ ត្រូវគ្មានជាតិពុល ប្រៃ ប្រេង ឬស្អុយ (ទឹកធម្មជាតិ)
– ដាក់ថែមអាចម៍គោស្រស់ថ្មីៗ ពីរថ្ងៃ ចំនួន ១ បង្គី (៥ គីឡូក្រាម)
– ការថែមអាចម៍គោអាស្រ័យពេលវេលាគឺ នៅពេលយើងសង្កេតឃើញវាបញ្ចេញកាកសំណល់អាចម៍ជន្លេនចេញមកក្រៅច្រើន ហើយវាស៊ីអស់អាចម៍គោថ្មីៗ ។ ត្រូវរាយលាមកគោស្រស់ពីលើរងជន្លេន កំរាស់ពី ២ ទៅ ៣ តឹក
ពំនូកជីចិញ្ចឹមជន្លេន
– នៅរដូវប្រាំង ដាក់បន្ថែមអាចម៍គោឲ្យស៊ីពី ២ ទៅ ៣ ដង ក្នុង ១ អាទិត្យ ក្រោយមកគ្របវិញ ហើយស្រោចទឹក
– នៅរដូវវស្សា ដាក់អាចម៍គោឲ្យស៊ីពី ៣ ទៅ ៥ ដង ក្នុង ១ អាទិត្យ ក្រោយមកគ្របវិញ ហើយស្រោចទឹក ។
៤.៤ របៀបការពារ
ក្នុងការចិញ្ចឹមជន្លេន ត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ការពារបញ្ហាមួយចំនួនដូចជា:
– មាន់កាយស៊ី កង្កែប បក្សី ស្រមោច កណ្តុរ
– ទឹកស្រោចកុំឲ្យមានជាតិជូរ ប្រៃ ឬមានជាតិពុល
– ការពារទឹកភ្លៀងហូរលិច ឬកំដៅថ្ងៃ (ក្តៅខ្លាំង) ។

ពំនូកជីចិញ្ចឹមជន្លេន

៥.របៀបប្រមូលផលជន្លេន និងអាចម៍ជន្លេន
ក. អាចម៍ជន្លេន
អាចម៍ជន្លេនពេលវាបញ្ចេញមកក្រៅពំនូក យើងប្រមូលវាយកទៅហាលថ្ងៃឲ្យស្ងួត រក្សាក្នុងម្លប់កុំឲ្យត្រូវទឹកភ្លៀងទុកដាក់ដំណាំ ឬដាក់បាតស្រះ ដើម្បីបង្កើតចំណីធម្មជាតិក្នុងស្រះឲ្យត្រីស៊ី ។
– ដាក់ដំណាំ : យកអាចម៍ជន្លេ ២០ ទៅ ៣០ ភាគរយ លាយជាមួយជី
– ដាក់ស្រះត្រី : ១៥ ទៅ ២០ គីឡូក្រាម ក្នុង ១០០០ ម៉ែត្រក្រឡា
– ដាក់រងបន្លែពី ០.៨-១ គីឡូក្រាម ក្នុង ១០ ម៉ែត្រក្រឡា (ផ្ទៃដីរងដាំដំណាំ)
– ប្រើធ្វើជាទឹកជី ដោយលាយអាចម៍ជន្លេន ១១ គីឡូក្រាម ជាមួយទឹក ៥ លីត្រ កូរឲ្យសព្វ រក្សាទុក ១ ថ្ងៃ ទើបយកទៅស្រោចដំណាំ ។
ខ. ជន្លេន:
ក្រោយពីចិញ្ចឹមបានរយៈពេល ៤ ខែ អាចប្រមូលជន្លេនបានពី ២០-២៥ គីឡូក្រាមក្នុង ១ ម៉ែត្រការ៉េ ។ ជន្លេនអាចយកមកច្នៃសម្រាប់ប្រើប្រាស់ជាចំណីសត្វតាមរបៀបខាងក្រោម:
– សំអាតយកជន្លេន (រែងយកដីចេញ រួចលាងទឹក)
– យកជន្លេន ៣ គីឡូក្រាម លាយជាមួយកន្ទក់ ១ គីឡូក្រាម រួចក្រឡុកពី ១០ ទៅ ១៥ នាទី វាននឹងងាប់
– ប្រើកញ្ច្រែងរែង ដើម្បីបំបែកជន្លេន និងកន្ទក់ចេញពីគ្នា
– ក្រោយមកហាលថ្ងៃ ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃ ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យជន្លេនស្ងួត
- រក្សាទុក (លាយជាមួយចំណីឲ្យសត្វស៊ី ដូចជា កង្កែប មាន់ ត្រី អន្ទង់) ។ កូនមាន់ឲ្យស៊ីពី ១-២ ដង ក្នុង ១ អាទិត្យ បរិមាណ ១ ក្រាម ក្នុង ១ ក្បាល និងក្នុង ១ ដង ។ កូនមាន់ដែលស៊ីជន្លេនវានឹងឆាប់ធំ ។

បទពិសោធន៍ដាំប៉េងបោះ

មាន កសិករជាច្រើនដែលចេះនូវបច្ចេកទេសដាំដំណាំ ប៉ុន្តែវាមានលក្ខណៈខុសគ្នាបន្តិចៗទៅតាមបទពិសោធន៍ និងតំបន់ ។ យ៉ាងណាមិញអ្នកមីង ម៉ក់ ឆេងលាន ដែលរស់នៅភូមិកូនសត្វ ឃុំកូនសត្វ ស្រុកកំពត ខេត្តកំពត គាត់មានបទពិសោធន៍ដាំប៉េងបោះបានផ្លែច្រើនអស់រយៈពេល ៨ ឆ្នាំ មកហើយ ។ នៅលើផ្ទៃដី ១១៤ ម៉ែត្រការ៉េ គាត់ប្រមូលបានផ្លែ ២៨៥ គីឡូក្រាម ។ ទិន្នផលនេះមានលក្ខណៈល្អប្រសើរ ព្រោះគាត់មិនមានការប្រើជី និងថ្នាំពុលគីមីដែលធ្វើឲ្យការចំណាយខ្ពស់ឡើយ ។
ទិដ្ឋភាពនៃចំការប៉េងបោះ
1. ការសាបកូនប៉េងបោះ
ពូជប៉េងបោះដែលគាត់ដាំជាពូជដែលរក្សាទុកដោយខ្លួនឯង ។ មុនដាំ គាត់បានសាបគ្រាប់លើផ្ទៃដី ៥៦ ម៉ែត្រការ៉េ ដោយប្រើពូជអស់ ១០ ផ្លែ ។ នៅលើថ្នាលសាបគាត់បានដាក់ជីកំប៉ុស្តអស់ ២០ គីឡូក្រាម ។ បន្ទាប់មក គាត់លើករង រួចចាប់ផ្តើមព្រួសតែម្តង ។ ក្រោយពីព្រួសគ្រាប់ ហើយគាត់យកដីធម្មតាច្របល់ឲ្យម៉ដ្ឋរោយពីលើ ដើម្បីកុំឲ្យអណ្តែតនៅពេលស្រោចទឹក ឬសត្វបំផ្លាញ ។ បន្ទាប់មកបាញ់ថ្នាំពុលធម្មជាតិដែលគាត់បានផ្សំ ដើម្បីការពារសត្វល្អិតបំផ្លាញមុនពេលគ្រាប់ដុះ ។ ក្រោយពីសាបគ្រាប់រួចរាល់ហើយ គាត់យកស្លឹកដូងគ្របថ្នាលរយៈពេល ៣ ថ្ងៃ ទើបបើកឲ្យត្រូវពន្លឺថ្ងៃ ។ ហើយក្នុងមួយថ្ងៃ គាត់ស្រោចទឹកពីរដង (ព្រឹក និងល្ងាច) ។
2.ការរៀបចំដីសម្រាប់ដាំ
មុនពេលដាំ គាត់បានភ្ជួរដី និងរាស់បំបែកឲ្យម៉ដ្ឋពី ២ ទៅ ៣ សា ដាក់ជីលាមកគោ ១ គីឡូក្រាម និងដីបាតត្រពាំង ៦០ អំរែក ច្របល់លាយចូលគ្នាទ្រាប់បាត ។បន្ទាប់មកគាត់បានលើករងដែលមានបណ្តោយ ១៩ ម៉ែត្រ ទទឹង ៨ តឹក និងកំពស់រងប្រហែល ២ តឹក ។ នៅលើរង គាត់បានជីរណ្តៅដែលមានចន្លោះគុម្ព ៤ តឹក ។ ក្រោយពីសាបគ្រាប់ បានរយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ (កូនប៉េងបោះមានកំពស់ ១ តឹក) គាត់បានដកយកទៅដាំក្នុងរណ្តៅ ។ ការដាំធ្វើនៅពេលល្ងាចត្រជាក់ ដោយជ្រើសរើសតែកូនប៉េងបោះដែលថ្លោសល្អ និងគ្មានជំងឺយកទៅដាំ ។
3. ការថែទាំ
ក្រោយពីដាំ ហើយគាត់បានស្រោចទឹក ១ ថ្ងៃ ២ ដង ព្រឹក និងល្ងាច ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ។ ដាំបានរយៈពេល ១ អាទិត្យ គាត់បានស្រោចជីទឹក (ជីត្រាំកូនត្រី) ។ បន្ទាប់មកទៀត ក្រោយពេលដាំរយៈពេល ២០ ថ្ងៃ គាត់បានដាក់ជីលាមកគោ និងជ្រូកអស់ ៤០ អំរែក នៅកណ្តាលរង និងស្រោចជីត្រីបន្ថែមពីលើទៀត រួចទើបគាត់លប់ដីកប់ជីនោះ ។ ជីទឹកគាត់បន្តស្រោច ១ អាទិត្យម្តង រហូតដល់ពេលប្រមូលផល ។
4. ការប្រមូលផល

ក្រោយពីសាប និងដាំអស់រយៈពេល ៧០ ទៅ ៧៥ ថ្ងៃមក ប៉េងបោះផ្លែអាចប្រមូលផលបាន ។ ការប្រមូលផល ធ្វើឡើង ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃម្តង រហូតដល់អស់ផ្លែ ។ សរុបមក គាត់ប្រមូលផលបាន ២៨៥ គីឡូក្រាម ដែលក្នុង ១ គីឡូក្រាម លក់បានតំលៃ ពី ៨០០ រៀល ទៅ ១០០០ រៀល គឺបានទឹកប្រាក់សរុប ២៥៦ ៥០០ រៀល លើផ្ទៃដី ១១៤ ម៉ែត្រការ៉េ ។
ក្រៅពីការបរិភោគប្រចាំថ្ងៃ និងទូទាត់ការចំណាយទៅលើការទិញត្រីធ្វើជីទឹក គាត់នៅសល់ចំណូលសុទ្ធ ២២៧ ៥០០ រៀល ។
ដំណាំប៉េងបោះលើថ្នាលនៅពេលចេញផ្លែ
សរុបមក បច្ចេកទេសសំខាន់ក្នុងការដាំប៉េងបោះមាន
– រៀបចំថ្នាលព្រួសគ្រាប់ប៉េងបោះដោយប្រើជីលាមកគោ និងដីបាតត្រពាំងទ្រាប់បាត
– ប្រើជីទឹកស្រោចបំប៉នកូនប៉េងបោះលើថ្នាល
– ក្រោយពីព្រួសគ្រាប់យកដីម៉ដ្ឋធម្មតាមករោយពីលើដើម្បីកុំឲ្យខ្ទាតគ្រាប់នៅពេលស្រោចទឹក
– រៀបចំដី និងកាប់រណ្តៅដាក់ជីលាមកសត្វ និងដីបាតត្រពាំងទ្រាប់បាត
– ដកកូនប៉េងបោះមកដាំដោយជ្រើសរើសកូនថ្លោសគ្មានជំងឺ គ្មានជំងឺសត្វល្អិតបំផ្លាញ
– ប្រើជីលាមកសត្វ និងដីបាតត្រពាំងបំប៉ននៅតាមចន្លោះជួរ ព្រមទាំងប្រើជីទឹកបំប៉ន រហូតដល់ប្រមូលផល ៕

បទពិសោធន៍ដាំដំណាំត្រប់វែងឲ្យបានផ្លែច្រើន

លោកពូ ប៉ាង រ៉ន ជាកសិករសហការជាមួយអង្គការ សេដាក តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦ រស់នៅភូមិកូនសត្វ ឃុំកូនសត្វ ស្រុកកំពត ខេត្តកំពត ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ដាំដំណាំត្រប់អស់រយៈពេល ៥ ឆ្នាំ មកហើយ ។ នៅលើផ្ទៃដី ៤០០ ម៉ែត្រការ៉េ គាត់បេះបានផ្លែ ២០-៣០ គីឡូក្រាម ជារៀងរាល់ថ្ងៃ ។ ក្នុងការដាំរយៈពេល ៣ ខែកន្លះ គាត់ទទួលបានចំណូល ១ ២០០ ០០០ រៀល ដោយគ្រាន់តែចំណាយបន្តិចបន្តួច ទៅលើការបូមទឹកស្រោចប៉ុណ្ណោះ ។
ទិដ្ឋភាពចំការត្រប់
1. ការរៀបចំដីសម្រាប់ដាំ
ផ្ទៃដីដាំត្រប់វែងរបស់គាត់មានទំហំ ៤០០ ម៉ែត្រការ៉េ (ទទឹក ៥ ម៉ែត្រ និងបណ្តោយ ៨០ ម៉ែត្រ) ។ គាត់បានភ្ជួររាស់ដីរយៈពេល ២-៣ សា ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យដីម៉ដ្ឋ និងអស់ស្មៅ បន្ទាប់មកគាត់បានកាប់រណ្តៅសម្រាប់ដាំត្រប់ ដែលមានគំលាតពីគុម្ពមួយទៅមួយ ៥ តឹក ។ នៅក្នុងរណ្តៅនិមួយៗ គាត់បានដាក់ជីកំប៉ុស្តទ្រាប់បាតរណ្តៅ រួចស្រោចទឹករណ្តៅនោះឲ្យសើមល្មម ទើបដកកូនត្រប់ពីថ្នាលសាបមកដាំ ។ កូនត្រប់ដែលគាត់បានដកមកដាំមានកំពស់ ១ តឹក ។ ការដាំជ្រើសរើសតែកូនត្រប់ដែលថ្លោស និងមានសុខភាពល្អ ។
2. ការថែទាំ
ក្រោយពេលដាំបានរយៈពេល ១ អាទិត្យ គាត់បានចាប់ផ្តើមជ្រុំជើង និងស្រោចជីទឹក (ទឹកជីផ្សំពីទឹកនោមគោមនុស្ស និងកូនត្រីដែលគាត់ត្រាំទុក) គាត់ស្រោចរយៈពេល ១ អាទិត្យម្តង ដើម្បីជួយឲ្យកូនត្រប់លូតលាស់លឿន ។ ក្រោយពេលដាំបាន ២ អាទិត្យ គាត់ចាប់ផ្តើមដាក់ជីលាមកគោ និងជីលាមកជ្រូកពុកផុយ (ដាក់នៅចន្លោះជួរ) កប់បញ្ចូលទៅក្នុងដី ។ ជីទឹកគាត់បន្តស្រោចរហូតដល់ពេលប្រមូលផល ។
នៅពេលត្រប់ចាប់ផ្តើមក្តឹប គាត់កាត់ស្លឹកត្រប់ចាស់ៗចោល ដើម្បីឲ្យជីជាតិស្រូបមកនៅលើផ្លែ ។ ហើយម្យ៉ាងវិញទៀត បើយើងទុកស្លឹកច្រើនធ្វើឲ្យពន្លឺចូលមិនគ្រប់គ្រាន់ ការលូតលាស់របស់ត្រប់ចុះខ្សោយ ។
3. ការប្រមូលផល
ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ១ ខែកន្លះ ត្រប់អាចប្រមូលផលបាន ។ ការប្រមូលផលគឺគាត់បេះរាល់ថ្ងៃដោយក្នុងមួយ ថ្ងៃ បេះបានផ្លែត្រប់ចំនួនពី ២០-៣០ គីឡូក្រាម ។ ផ្លែត្រប់ ១ គីឡូក្រាម លក់ បានតំលៃពី ៧០០ ទៅ ១០០០ រៀល ។ ក្នុងមួយ ថ្ងៃ គាត់លក់បានប្រាក់ពី ១៥០០០ រៀល ទៅ ៣០០០០ រៀល ។ ផ្លែត្រប់អាចបេះបន្តពូជរហូតដល់ រយៈពេល ២ ខែ ទើបអស់ផ្លែ ។ សរុបមកក្នុង មួយវដ្តជីវិតរបស់ត្រប់វែង (រយៈពេល ៣,៥ ខែ) គាត់លក់បានចំនួន ១ ២០០ ០០០ រៀល ។
ដូចនេះ ក្នុងមួយរដូវដាំដុះរយៈពេល ៣ ខែកន្លះ គាត់អាចរកប្រាក់ចំណូលដុលបាន ១ ២០០ ០០០ រៀល លើផ្ទៃដី ៤០០ ម៉ែត្រការ៉េ ។ ហើយបើទូទាត់លើការចំណាយបូមទឹក និងទិញក្បាលត្រីធ្វើជីទឹកអស់ ៣០០០០ រៀល ។ គាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ៩០០ ០០០ រៀល ។
ផ្លែត្រប់ដែលបេះបានពីចំការ
4. ការជ្រើសរើសពូជ និងទុកពូជ
ក្នុងការទុកពូជ គាត់បានរើសយកផ្លែត្រប់ណាដែលមានផ្លែធំ វែង ជាផ្លែលើកទី ២ ដើម របស់វាមានសុខភាពល្អ (គ្មានជំងឺ) រក្សាទុកនៅដើមរហូតដល់ផ្លែចាស់ល្អ ទើបបេះយកមកពុះយកគ្រាប់ចេញ រួចលាងស្រង់យកទៅហាលថ្ងៃរយៈពេល ២ ទៅ ៣ ថ្ងៃ (ហាលឲ្យស្ងួត) ទើបយកទៅចងប្រយួរក្រោមផ្ទះក្នុងម្លប់ដែលមានខ្យល់ចេញចូលបានល្អ ។
5. ចំណាប់អារម្មណ៍
លោកពូមានប្រសាសន៍ថា ដោយសារគាត់មានបទពិសោធន៍ជាច្រើនឆ្នាំ ធ្វើឲ្យគាត់ទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ ជាពិសេសដំណាំត្រប់របស់គាត់ មិនបានប្រើជី និងថ្នាំពុលគីមីឡើយ ។ លោកពូបន្តទៀតថា ជីធម្មជាតិ ជាពិសេសជីទឹក មិនត្រឹម តែធ្វើឲ្យដំណាំលូតលាស់ល្អទេ វាអាចធ្វើឲ្យសត្វល្អិតមិនហ៊ានមកជិតទៀតផង ។
សរុបមក បច្ចេកទេសសំខាន់ៗ ក្នុងការដាំត្រប់មាន:
– ការរៀបចំដីដាំដោយភ្ជួររាស់ និងហាលឲ្យស្ងួត
– កាប់រណ្តៅប្រើជីទ្រាប់បាតដាក់នៅបាតរណ្តៅ និងដាក់នៅចន្លោះជួរ
– ប្រើជីទឹកស្រោចបំប៉ន ១ អាទិត្យម្តង រហូតដល់ប្រមូលផល
– ថែទាំស្រោចទឹក ១ ថ្ងៃ ២ ដង និងបេះស្លឹកចាស់ៗ នៅផ្នែកខាងក្រោមចោល
– ទុកពូជ ដោយជ្រើសរើសផ្លែលើកទី ២ ធំវែង និងមិនមានការបំផ្លាញពីជំងឺសត្វល្អិត ៕

បទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមត្រីអណ្តែងក្នុងរណ្តៅប្លាស្ទិក

ការចិញ្ចឹមត្រីក្នុងថង់ប្លាស្ទិក ជាបទពិសោធន៍មួយដែលពេញនិយមរបស់កសិករ ។ ក្រោយពីបានអានទស្សនាវដ្តីកសិករតែងតែចាប់អារម្មណ៍ ហើយយកទៅអនុវត្តន៍តាមបានជោគជ័យគ្រប់ៗគ្នា នៅតាមគ្រប់តំបន់ ។ បច្ចេកទេសនេះមានលក្ខណៈងាយស្រួល និងលក្ខខណ្ឌសមស្របសម្រាប់កសិករដែលមានដីតូច និងចំណាយអស់តិច ។ ក្រោយពីចិញ្ចឹមបាន ៦ ខែ គាត់ចាប់លក់បាន ២០ គីឡូក្រាមម្តង ដោយត្រីមួយមានទំងន់ ៣ ខាំ និងចាប់លក់បាន ៣ ដង ។ ការចិញ្ចឹមត្រីនេះ អាចធ្វើឲ្យជីវភាពគាត់បានល្អប្រសើរ ១ កំរិត ។

លោកពូ រស់ ម៉ៅ រស់នៅភូមិពញ្ញាអង្គរ ឃុំវត្តអង្គខាងជើង ស្រុកបន្ទាយមាស ខេត្តកំពត ។ គាត់មានប្រសាសន៍ថា ការដែលគាត់ចិញ្ចឹមត្រីបាន ល្អនេះដោយសារតែគាត់អនុវត្តតាមបច្ចេកទេសដូចខាងក្រោម :
១.ការជ្រើសរើសទីតាំង
កន្លែងចិញ្ចឹម ត្រូវជ្រើសរើសមើលក្បែរប្រភពទឹកងាយស្រួលផ្លាស់ប្តូរទឹក ដីទួលខ្ពស់មិនលិចទឹក និងជាកន្លែងវាលមិនម្លប់ពេក ហើយនៅជិតផ្ទះងាយស្រួលមើលថែរក្សា ។
២.ការរៀបចំកន្លែងចិញ្ចឹម
គាត់រៀបចំរណ្តៅដែលមានទំហំបណ្តោយ ៤ ម៉ែត្រ ទទឹង ២,៥ ម៉ែត្រ និងជម្រៅ ០,៩ ម៉ែត្រ ។ រណ្តៅគាត់ជីកឲ្យមានជើងទេ កុំឲ្យបាក់ដី រួចក្រាលថង់ប្លាស្ទិកឲ្យសល់ប្រហែល ២ តឹក ចេញពីមាត់រណ្តៅ ដើម្បីដាក់ដីទប់ពីលើ ។ ក្រោយពេលក្រាលហើយ គាត់បានដាក់ភក់បាតត្រពាំងកំរាស់ ១ តឹក សព្វពេញបាតរណ្តៅ ក្រោយមកគាត់បានបាចកំបោរចំនួន ២ ខាំ ដើម្បីសម្លាប់មេរោគក្នុងរណ្តៅ បន្ទាប់មកទុកចោលរយៈពេល ២ ថ្ងៃ ទើបបូមទឹកចូលឲ្យពេញរណ្តៅ ។ ដើម្បីបង្កើតប្លង់តុង ( សត្វល្អិតជាចំណី ) គាត់បានដាក់ទន្រ្ទានខែត្រចំនួន ២ ដុំ (មួយដុំប្រហែល ១ គីឡូក្រាម) និងបានដាក់អាចម៍គោចំនួន ២ គីឡូក្រាម ដោយខ្ចប់នឹងស្បៃឈឹប ដើម្បីងាយស្រួលរំលាយសារធាតុ ។ រយៈពេល ១ សប្តាហ៍ ក្រោយពីទឹកមានប្លង់តុងល្អហើយ គាត់ស្រង់ទន្ទ្រានខែត្រ និងលាមកគោ ទើបអាចដាក់កូនត្រីចិញ្ចឹមបាន ។
៣. ការដឹកជញ្ជូន និងបរិមាណលែងកូនត្រី
កូនត្រីរបស់គាត់ដែលដាក់ចិញ្ចឹមបានទិញមកពីស្ថានីយ៍ភ្ញាស់កូន ត្រី ។ ក្រោយពេលមកដល់ផ្ទះ គាត់បានដាក់ថង់កូនត្រីក្នុងរណ្តៅដែលមានដាក់ទឹកពេញ ហើយមានប្លង់តុងរយៈពេល ១០ នាទី ដើម្បីឲ្យកូនត្រីមានភាពស៊ាំក្នុងទឹក ។ ក្រោយមកទៀត គាត់បានស្រាយមាត់ថង់ ហើយបាចទឹកបញ្ចូលបន្តិចម្តងៗឲ្យកូនត្រី ចេញតាមដំណើរកុំឲ្យកូមត្រីមានភាពភ័យរន្ធត់ ។ កូនត្រីដែលគាត់ដាក់ចិញ្ចឹមមានចំនួន ៤២០ ក្បាល ។ ក្នុងនោះត្រី អណ្តែងស្រែគាត់ដាក់ចំនួន ២០ក្បាល ប៉ុន្តែត្រូវក្រៀវដោយយកកន្ត្រៃកាត់ក្រចកចុងធ្មុងវាចោល ដើម្បីវាលូតលាស់លឿន ( កុំកាត់ជ្រៅពេក ) ។
៤.ប្រភេទចំណី និងការផ្តល់ចំណី
ចំណីដែលគាត់បានផ្តល់ឲ្យត្រីស៊ីមាន កន្ទក់ កណ្តៀរ ពោះវៀនមាន់ ទា ពស់ងាប់ ជន្លេន ។ ចំណីកូនត្រីដំបូងគឺ បាយ បបរលាយជាមួយកន្ទក់ ចំណីនេះឲ្យស៊ីរយៈពេល ១ សប្តាហ៍ ក្រោយមកគាត់បន្ថែមចំណី ផ្សេងទៀតដូចជា កណ្តៀរ ជន្លេនងាប់ និងបាយលាយជាមួយកន្ទក់ឲ្យស៊ីចំនួនពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ( ចំនួនកន្ទក់ ១ គីឡូក្រាម ) ។
៥.ការគ្រប់គ្រង និងថែទាំ
ចំពោះទឹក គាត់ប្តូរ ១ ខែម្តង ដោយដងចេញ ៥ ប៉ោត និងដងដាក់វិញ ៥ ប៉ោត ហើយគាត់បានធ្វើរបាំងស្បៃការពារជុំវិញមាត់រណ្តៅ ដើម្បីការពារសត្វជ្រូក គោ មាន់ ទា និងពិសេសការពារការលោតចេញ ឬ ឡើងពីរណ្តៅ ។ នៅពេលដាក់ចំណី គាត់តែងតែគោះឈើដើម្បីហៅត្រីឲ្យស៊ីចំណី ។ ក្រៅពីគាត់ផ្តល់ចំណី គាត់តែងមើលជុំវិញរណ្តៅក្រែងមានពស់ ឬ កង្កែប ឬ កណ្តុរ កាត់របាំងរបស់គាត់ ។
៦.ការប្រមូលផល
ក្រោយពីចិញ្ចឹមបានរយៈពេល ៦ ខែ ត្រីអណ្តែងរបស់គាត់លូតលាស់លឿនពី ២,៥ ខាំ ទៅ ៣ ខាំ ក្នុងមួយក្បាល ។ គាត់ប្រមូលផលដោយដងលក់ម្តងចំនួន ២០ គីឡូក្រាម ។ លក់បានចំនួន ៣ ដង ទើបអស់ ។ សរុបនៃការលក់ត្រី ទាំងអស់បាន ៣៦០ ០០០ រៀល ។ ក្នុងការចិញ្ចឹមត្រីនេះគាត់ចំណាយទិញកូនត្រី ៣៦ ០០០ រៀល ថង់ប្លាស្ទិក ៥០០០០ ( ថង់ប្លាស្ទិកអាចប្រើបាន ៣ ដង ) ស្បៃឈឹប ១២ ០០០ រៀល ។ សរុបគាត់ចំណាយអស់ ៩៨ ០០០ រៀល ។ ដូចនេះ គាត់ទទួលបានចំនួនសុទ្ធ ៦២៦ ០០ រៀល ដោយមិនគិតពីការបិភោគ ក្នុងគ្រួសារ ។
៧.ចំណាប់អរម្មណ៍
តាមរយៈការចិញ្ចឹមត្រីដែលទទួលជោគជ័យនេះ លោកពូបានមានប្រសាសន៍ថា ការចិញ្ចឹមនេះមិនចំណាយពេលច្រើន មិនលំបាកថែទាំ មិនចំណាយទន់ច្រើន មិនត្រូវការកន្លែងធំ ពិសេសចំណីងាយរកមិនចាំបាច់ទិញគេ ។ ម្យ៉ាងទៀតអាចផ្គត់ផ្គង់ធ្វើម្ហូបបរិភោគប្រចាំថ្ងៃ ហើយឆ្នាំក្រោយគាត់នឹងពង្រីកថែមមួយរណ្តៅទៀត និងជួយផ្សព្វផ្សាយដល់អ្នកភូមិឲ្យគាត់យល់ ហើយចិញ្ចឹមដូចគាត់ដែរ ៕

បទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមស

លោកពូ តិច គាង អាយុ ៤៥ ឆ្នាំ រស់នៅភូមិព្រែកអ៊ុងប៉ាង ឃុំទឹកវិល ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមសបានផលល្អ ទិន្នផលខ្ពស់ ។ បទពិសោធន៍នេះ គាត់ចេះតៗគ្នា ពីកសិករដែលធ្វើការដាំដុះនៅក្នុងតំបន់របស់គាត់ ។ នៅលើផ្ទៃដីទំហំ ៧ អារ គាត់ទទួលបានទិន្នផល ៥៦០ គីឡូក្រាម ហើយលក់បានក្នុងតំលៃ ២៥០០ រៀល ក្នុង ១ គីឡូក្រាម បើទូទាត់លើការចំណាយគាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណេញ ៥៩២ ០០០ រៀល ក្នុងរយៈពេល ៤៥ ថ្ងៃ ឬប្រហែល ១៣ ០០០ រៀល ក្នុង ១ ថ្ងៃ ។
ទិដ្ឋភាពចំការខ្ទឹម
១.ការត្រៀមពូជដាំ
ពូជខ្ទឹមដែលដាំបានមកពីការទិញនៅទីរួមខេត្តបាត់ដំបង ។ នៅលើផ្ទៃដីទំហំ ៧ អារ គាត់ដាំពូជអស់ចំនួន ១៧គីឡូក្រាម ។ មុនដាំ គាត់បានយកខ្ទឹមទៅហាលថ្ងៃរយៈពេល ១ ខែ ដើម្បីឲ្យស្ងួតល្អ បន្ទាប់មកទើបយកទៅដាំ ។
២.ការរៀបចំដីដាំនិងការដាំ
ក្នុងការធ្វើដី លោកពូមានបទពិសោធន៍ថាត្រូវធ្វើយ៉ាងណាភ្ជួររាស់ដីច្រើនសា និងហាលឲ្យឆ្អិនល្អ ទើបទទួលបានផលខ្ពស់ ។ បន្ទាប់មក គាត់កាប់លើកជារងដែលមានទទឹង ១ ម៉ែត្រ បណ្តោយទៅតាមស្ថានភាពដី និងកំពស់ ២,៥ តឹក ។ នៅលើរងនិមួយៗ គាត់បានដាក់ជីលាមកសត្វពុកផុយទ្រាប់បាត ។ គាត់បានយកមើមខ្ទឹមកប់ដាំក្នុងជំរៅរាក់ រួចលប់ដីពីលើ និងដាំដោយទុកចន្លោះគុម្ព ២ តឹក ពីដើមមួយទៅមួយ
៣.ការថែទាំ
ក្រោយពីដាំហើយ គាត់ស្រោចទឹកឲ្យជោគ នៅពេលខ្ទឹមដុះ គាត់កាត់ចំបើងខ្លីគ្របនៅលើរងតាមចន្លោះគុម្ព ។ គាត់ថែទាំស្រោចទឹក ១ ថ្ងៃ ២ ដង (ព្រឹក-ល្ងាច) ។ ក្រៅពីការស្រោចទឹក គាត់បានជ្រុំដីដកស្មៅ ដើម្បីឲ្យដីធូរ ។ ក្នុងការដាំខ្ទឹមនេះ គាត់ពុំបានជួបប្រទះសត្វល្អិតបំផ្លាញទេ ព្រោះខ្ទឹមដំណាំមានក្លិនក្រពុល ដែលអាចធ្វើសត្វល្អិតមិនហ៊ានមកជិត ។ ចំពោះដី គាត់ដាក់តែមួយដងប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែដាក់ច្រើននៅពេលទ្រាប់បាត ។
៤.ការប្រមូលផល
ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ៤៥ ថ្ងៃ គាត់ចាប់ផ្តើមដកប្រមូលផល ។ នៅលើផ្ទៃដី ៧ អារ គាត់ប្រមូលផលបាន ៥៦០ គីឡូក្រាម ។ ទូទាត់លើការចំណាយ គាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណេញសុទ្ធ ៥៩២ ០០០ រៀល ។
សរុបមក បច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំខ្ទឹមមាន:
– រៀបចំដីដាំដោយភ្ជួររាស់ដីឲ្យបានច្រើនសា និងហាលឲ្យស្ងួតល្អ
– ប្រើជីលាមកសត្វពុកផុយទ្រាប់បាតរងឲ្យបានច្រើន
– កប់មើមខ្ទឹមដាំក្នុងជំរៅរាក់ ដើម្បីឲ្យពន្លកស្លឹកដុះចេញល្អ
– ដាំចន្លោះគុម្ពសមស្របពីគុម្ពមួយទៅមួយ ២ តឹក ដើម្បីឲ្យខ្ទឹមទទួលពន្លឺបានគ្រប់គ្រាន់
– ថែទាំស្រោចទឹក ដកស្មៅ និងក្រាលកំទេចចំបើងគ្របពីលើការពារការហួតសំណើម ៕

បទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមជ្រូកមេ

លោកពូ អៀម រីម ជាពេទ្យសត្វម្នាក់រស់នៅភូមិឃ្ជាយខាងត្បូង ឃុំដងទង់ ស្រុកដងទង់ ខេត្តកំពត មានបទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមជ្រូកមេ ព្រមទាំងចេះព្យាបាលថែមទៀតផង ។ បទពិសោធន៍នេះ គាត់ចេះពីការរៀនសូត្រផ្នែកពេទ្យសត្វ និងដោយមានការរួមផ្សំពីការមើលឯកសារតាមរយៈទស្សនាវដ្តីកសិកររបស់ អង្គការសេដាក ។ បច្ចុប្បន្នលោកពូចិញ្ចឹមមេជ្រូក ១ ក្បាល និងជ្រូកសាច់ ៥ ក្បាល ។

ខាងក្រោមនេះជាបទពិសោធន៍របស់គាត់ក្នុងការចិញ្ចឹមជ្រូកមេ ។
ទិដ្ឋភាពនៃការផ្តល់ចំណីជ្រូក
១. របៀបជ្រើសរើសពូជជ្រូក
ពូជជ្រូកដែលលោកពូទិញមកជាពូជជ្រូក មេថៃ ដោយទិញមកពីភូមិជិតខាង គឺភូមិធំថ្មី ។ ក្នុងការទិញនេះគាត់ជ្រើសរើសយកជ្រូកញីដែល មានលក្ខណៈដូចខាងក្រោម:
– សុខភាពល្អ
– ជើងមាំ និងខ្ពស់ល្មម
– មានដោះច្រើន និងមិនខ្វាក់
– ខ្នងមាំ រាងកោង ស្មាទូលាយ
លក្ខណៈពិសេសរបស់ជ្រូកនេះ គឺមានត្រចៀកធំ និងចិញ្ចឹមបានឆាប់ធំ ។
២. ទ្រុង
កន្លែងសង់ទ្រុង គឺនៅជាយភូមិចំងាយពីផ្ទះប្រហែល ១៥ ម៉ែត្រ ហើយមានដំបូលប្រក់ស្លឹក របងឈើ និងមានចាក់សាប បាតទ្រុងមានរាងទេរ ដើម្បីងាយសំអាតទ្រុង ។ ទ្រុងជ្រូកមានបណ្តោយ ៦ ម៉ែត្រ និងទទឹង ៣ ម៉ែត្រ ហើយខ័ណ្ឌជា ២ ផ្នែក ដែលមួយផ្នែកសម្រាប់ដាក់មេជ្រូក និងមួយទៀតសម្រាប់ដាក់ជ្រូកសាច់ ។ ក្រៅពីទ្រុងចិញ្ចឹមជ្រូក គាត់បានធ្វើទ្រុងដើម្បីទុកដាក់លាមកសន្សំធ្វើជីដាក់ដំណាំ។
៣. ចំណីនិងទឹក
ចំពោះការផ្សំចំណីគឺគាត់បាយលាយជាមួយកន្ទក់ និងមានដាក់ត្រកួនឲ្យស៊ីផងដែរ ។ ចំពោះទឹកគឺ ផ្តល់ទឹកអណ្តូងឲ្យផឹក ព្រោះគាត់មិនមានទឹកស្រះ ឬត្រពាំង ប៉ុន្តែជ្រូករបស់គាត់មិនមានបញ្ហាអ្វីឡើយ ។
៤. ការថែទាំ
ចំពោះការថែទាំ គាត់មានការយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងណាស់ ពេលដែលមេជ្រូកមានផ្ទៃពោះព្រោះមេជ្រូកដែលផើមតែងតែជួបប្រទះការ ដង្ហក់ ។ គាត់បានថែទាំដូចជា
– ស្រោចទឹកលើខ្លួនវាឲ្យបានច្រើន និងដាក់ទឹកឲ្យវាផឹកឲ្យបានច្រើន
– ឲ្យស៊ីបន្លែត្រកួនដើម្បីប៉ូវជ្រូកឲ្យឆាប់ធំធាត់
– ដុសលាងសម្អាតទ្រុងជាប្រចាំ ១ ថ្ងៃ ៣ ដង
– ឲ្យស៊ីចំណីឲ្យបានទៀងទាត់ ។
៥. ការវិភាគចំណូលចំណាយ
ក្នុងការចិញ្ចឹមជ្រូករយៈពេល ៧ ខែ គាត់បានចំណាយទៅលើការចាក់វាក់សាំង សាងសង់ទ្រុង ៘ សរុបចំណាយអស់ ៥០ ម៉ឺនរៀល ។ រីឯចំណូលសរុប ៣០០០ ០០០ រៀល ។ ដូច្នេះគាត់ទទួលបានប្រាក់ចំណេញសុទ្ធ ២ ៥០០ ០០០ លានរៀល ។

៦. ចំណាប់អារម្មណ៍
បន្ទាប់ពីបានកែលំអនូវបច្ចេកទេសចិញ្ចឹមជ្រូកតាមកសិករផ្សេងៗមក លោកពូមានចំណាប់អារម្មណ៍ថា ការចិញ្ចឹមជ្រូកទទួលបានប្រាក់ចំណូលច្រើនបើយើងចេះជ្រើសរើសពូជមក ចិញ្ចឹមបានល្អ ហើយជាពិសេស ការថែទាំអនាម័យ និងផ្តល់ចំណីចំរុះមានលាយបន្លែបៃតងផង នោះធ្វើឲ្យជ្រូកឆាប់ធំធាត់ និងមិនងាប់ ។
សរុបមក បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមសំខាន់ៗមាន :
– ជ្រើសរើសពូជចិញ្ចឹមឲ្យបានល្អ
– សង់ទ្រុង ប្រក់ដំបូល និងចាក់សាប ដើម្បីឲ្យជ្រូករស់នៅស្រួល និងមានអនាម័យ
– លាយចំណីចំរុះមាន កន្ទក់ បាយ និងបន្លែស្រស់ដាក់ឲ្យជ្រូកស៊ី ផ្តល់ទឹកផឹកឲ្យបានទៀងទាត់
– ថែទាំធ្វើអនាម័យជ្រូក និងទ្រុងរាល់ថ្ងៃ ៕

បទពិសោធដាំម្ទេស

កសិករ លៀ ម៉េងលី រស់នៅភូមិបំបែក ឃុំទឹកវិល ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល ជាអ្នកមានបទពិសោធន៍ដាំម្ទេសបានផ្លែច្រើន ។ បទពិសោធន៍នេះគាត់ចេះពីឪពុកម្តាយរបស់គាត់តៗមក ។ នៅលើផ្ទៃដី ១០ អារ គាត់បេះម្តងបាន ២០ គីឡូក្រាម ជាសរុបបានផលចំនួន ២៤០-២៦០ គីឡូក្រាម ក្នុង ១ រដូវ ។
ទិដ្ឋភាពដំណាំម្ទេសនៅពេលចេញផ្លែ

១.ការរៀបចំដី និងការសាបគ្រាប់

មុនដាំ គាត់បានរៀបថ្នាលសាបកូនលើផ្ទៃដី ៦ ម៉ែត្រការ៉េ ។ នៅលើថ្នាល គាត់បានជ្រុំកាប់បំផុសដី និងដាក់ជីលាមកគោចំនួន ២ បង្គី កប់ចូលក្នុងថ្នាល ។ គាត់បានយកគ្រាប់ពូជទិញពីផ្សារចំនួន ១ ខាំ ទៅត្រាំទឹកក្តៅឧណ្ហៗ រយៈពេល ២ម៉ោង ទើបយកទៅសាបនៅថ្នាល ។ ក្រោយពីសាប គាត់បានកាត់កំទេចចំបើងគ្របពីលើ រួចស្រោចទឹកឲ្យជោគរៀងរាល់ថ្ងៃ ។

២.ការរៀបចំដីដាំកូនម្ទេស និងការដាំកូន

គាត់ភ្ជួររាស់ដីឲ្យម៉ដ្ឋល្មម រួចកាប់រណ្តៅដែលមានចន្លោះពីរណ្តៅមួយទៅរណ្តៅមួយ ៥ តឹក និងចន្លោះជួរ ៥ តឹក ។ នៅក្នុងរណ្តៅនីមួយៗ គាត់បានប្រើជីលាមកសត្វពុកផុយដាក់ទ្រាប់បាតរណ្តៅ ។ មុននឹងដកស្ទូង គាត់ស្រោចទឹកឲ្យជោគនៅលើថ្នាលដើម្បីងាយស្រួលដកកុំឲ្យដាច់ឫស ។ ក្នុង ១ រណ្តៅ គាត់ដាំកូនម្ទេស ១ ដើម ដោយជ្រើសរើសតែដើមថ្លោសល្អ ។ ក្រោយពីដាំកូនហើយ គាត់កាត់ចំបើងធ្វើគម្រប រួចស្រោចទឹកឲ្យជោគ ។

៣.ការថែទាំ

ក្រោយពីស្ទូងហើយ គាត់ស្រោចទឹក ១ ថ្ងៃ ២ ដង ។ ក្រោយពីកូនម្ទេសដុះរឹងប៉ឹង ស្មៅចាប់ផ្តើមដុះ គាត់បានធ្វើការជ្រុំដីដកស្មៅ ដើម្បីបំផុសដីឲ្យមានខ្យល់ចេញចូល ទឹកជ្រាបបានល្អ ។ ក្នុងការដាំម្ទេសនេះ គាត់ជួបប្រទះនូវការបំផ្លាញពីស្រមោចដែលរោមត្រួយ ធ្វើឲ្យត្រួយរួញស្លឹក គាត់បានកំចាត់វាដោយរោយផេះនៅតាមគល់ ។ នៅពេលម្ទេសជិតចេញផ្កា គាត់បានដាក់ជីកំប៉ុស្តិកប់ចូលដីនៅក្បែរគល់ ។ ការគ្របគល់ធ្វើស្មៅ និងស្រោចទឹកបន្តរហូតដល់ម្ទេសចេញផ្លែ ។

៤.ការប្រមូលផល

ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ៤ ខែ គាត់ចាប់ប្រមូលផល ដោយបេះតែផ្លែទុំល្អ ឬក្រហមព្រឿងៗ ។ ការបេះផ្លែធ្វើឡើងរយៈពេល ១ អាទិត្យម្តង ។ គាត់បេះផ្លែម្ទេសម្តងបាន ២០ គីឡូក្រាម លើផ្ទៃដី ១០ អារ ។ ក្នុងមួយខួបជីវិត គាត់បេះបានប្រហែល ១២-១៣ ដង ឬ ២៤០ ទៅ ២៦០ គីឡូក្រាម ។ តំលៃដែល គាត់លក់បានប្រែប្រួលពី ៤០០០-៥០០០ រៀលក្នុង១ គីឡូក្រាម ។ ក្នុងការដាំម្ទេសនេះ គាត់ចំណាយតែលើការទិញពូជតែម្តងប៉ុណ្ណោះ ការដាំក្រោយៗទៀត គាត់រក្សាទុកពូជដោយខ្លួនឯង ។
សរុបមកបច្ចេកទេសសំខាន់ៗក្នុងការដាំម្ទេសមាន ៖
- រៀបចំថ្នាលបណ្តុះគ្រាប់ម្ទេសដោយ ប្រើជីលាមកសត្វពុកផុយ
- ត្រាំគ្រាប់ម្ទេសជាមួយទឹកក្តៅឧណ្ហៗ រួចយកទៅសាបនៅថ្នាល
- កាប់រណ្តៅដាំដែលមានចន្លោះពីរណ្តៅមួយទៅរណ្តៅមួយ ៥ តឹក និងចន្លោះជួរ ៥ តឹក ដោយប្រើជីលាមកគោដាក់ទ្រាប់បាតរណ្តៅ
- ដកកូនម្ទេសដែលមានកំពស់ ១ តឹក និងមានដើមរឹងមាំ ឬ ដើមថ្លោសយកមកដាំ
- ថែទាំស្រោចទឹក និងជ្រុំបំផុសដី ដកស្មៅចោល
- កំចាត់ស្រមោចរោមត្រួយដោយប្រើផេះចង្ក្រានបាចគល់ម្ទេស
- ដាក់ជីកំប៉ុស្តិបំប៉ន គ្របគល់ស្រោចទឹកបន្តរហូតដល់ម្ទេសចេញផ្លែ ៕

របៀបចិញ្ចឹមគោ ក្របី

I. ក្រោលគោ ក្របី :

១. ទីកន្លែង : នៅលើទីទួល មានខ្យល់អាកាសចេញចូល និងស្រួលបង្ហូរទឹកត្រូវនៅក្រោមខ្យល់ ដើម្បីកុំអោយធុំក្លិន ។
២. ទិស : បណ្តោយថ្ងៃ ឬ បញ្ឆៀងទៅទិសអាគ្នេយ៍ ។
៣. របៀបសង់ : កំរាលក្រោលត្រូវមានចំណោទ ដើម្បីបញ្ចេញទឹក

ផ្ទៃក្រឡា :
- គោ ក្របី ឈ្មោល : ៥ – ៦ ម.ការេ ក្នុងមួយក្បាល
- គោ ក្របី ញី : ៤ ម.ការេ ក្នុងមួយក្បាល
- មេ គោ ក្របី បំបៅកូន : ៤ – ៩ ម.ការេ ក្នុងមួយក្បាល
- កូន គោ ក្របី : ២ – ២.៥ ម.ការេ ក្នុងមួយក្បាល
កំពស់ក្រោល :
- គោ ក្របី ឈ្មោល : ១.៤០ ម – ១.៦០ ម
- គោ ក្របី ញី : ១.០០ ម – ១.២០ ម
ត្រូវមានទ្រុងដាក់ស្មៅ ចំបើង ដើម្បីទុកឲ្យគោ ក្របី ស៊ីបន្ថែមត្រូវមានអាងដាក់លាមក សង់ អោយឆ្ងាយពីក្រោល ។

II. ចំណី :

១. ប្រភេទចំណី :
- រុក្ខជាតិបៃតង : ស្មៅគ្រប់ប្រភេទ ស្លឹកឈើ ដើមពោត ចុងអំពៅ ទងដំឡូង ចំបើង ។ល។
- ប្រភេទមើម : ដំឡូងជ្វា ដំឡូងមី
- ប្រភេទផ្សេងទៀត : ចុងអង្ករ ពោត កន្ទក់ កាកសណ្តែក ម្សៅត្រី ម្សៅឆ្អឹង ម្សៅលាសគ្រុំអំបិល ។ ល ។
២. វិធានការដោះស្រាយបញ្ហាចំណី :
- នៅរដូវប្រាំង និង រដូវលិចទឹក : ច្រើនខ្វះស្មៅ ដូច្នេះអាចអោយស៊ីចំបើង ស្មៅស្ងួត..។ ល។
- រដូវច្រូតកាត់ : ត្រូវហាលចំបើង កញ្ជ្រាំង ធ្វើជាស្នឹម រក្សាទុកឲ្យគោ ក្របី ស៊ីបន្ថែម ។
- ពេលសំបូរស្មៅ : ត្រូវកាត់ស្មៅខ្ចី ហាលឲ្យស្ងួត ល្មមធ្វើជាស្នឹម ដូចចំបើង ដើម្បីទុកឲ្យវាស៊ី ជ្រើសយកស្មៅដែលជិតចេញផ្កាទើបសំបូរជីវជាតិ ។

របៀបចិញ្ចឹមគោ

I. ការជ្រើសរើសពូជ :
១. ការជ្រើសរើសពូជគោ : ជាទូទៅកសិកររបស់យើងចិញ្ចឹមគោគឺ ដើម្បីទុកភ្ជួរ រាស់ និងអូស ទាញ ដូច្នេះការជ្រើសរើសគឺ ត្រូវផ្អែកលើសមត្ថភាពភ្ជួររាស់ អូសទាញនេះឯង ។
ក/ អំពីរូបរាង :
Cow – គោឈ្មោល : មាឌធំ មានលំនឹង ខ្ពស់មុខទាបក្រោយ រហ័សរហួន ស្លូត ។
- គោញី : មាឌល្មម រហ័សរហួន ស្លូត ។
ខ/ ផ្នែកដទៃទៀត :
- ក្បាល : ធំល្មមតែវែង ថ្ងាសទូលាយ មាត់ទូលាយ ច្រមុះសើម ស្លឹកត្រចៀកធំល្មម ធ្មេញស ស្មើ ជិតគ្មានប្រេះស្រាំ ស្នែងស្មើ ។
- ក និង ដងខ្លួន : កវែងល្មម ទ្រូងទូលាយ ស្មាទូលាយ ខ្នងវែងត្រង់ ឬ កោងឡើងលើបន្តិច ឆ្អឹង ជំនីធំមូល គូទទូលាយ ។
- ជើង : ជើងទាំងបួនធំត្រង់ ជើងមុខទាំងពីរឃ្លាតគ្នាត្រង់ បាតជើងត្រង់ខ្លី ធំល្មម ក្បាលជង្គង់ មូល ភ្លៅក្រោយទាំងពីរធំវែង ក្រចកជើងជិតរ៉ឹងមាំ ។
- កន្ទុយ : ធំ
- ស្បែក : រលោង ស្តើងល្មម រោមរាបជាប់ស្បែក
- ប្រដាប់បន្តពូជ :
គោឈ្មោល : ពងទាំងពីរធំស្មើ
គោញី : ក្រសោមដោះធំ សរសៃឈាមលើដោះ លេចចេញច្បាស់ ក្បាល់ដោះធំស្មើ ឃ្លាតពីគ្នា រោមទន់ យោនីរីកស្មើ ។
គ/ លទ្ធភាពធ្វើការងារ :
ដើរមិនទង្គិចជង្គង់ មិនក្បៀសក្រចក បាតជើងក្រោយទាំងពីរដើរចំបាតជើងមុខ ឬក៏ហួសទៅ មុខបន្តិច ។
- សាកល្បងយកវាទៅភ្ជួររាស់ អូសរទះ រើសទុកតែគោណា ដែលដើរលឿនមិនងាយហត់ ។
២. របៀបបង្កាត់ពូជ :
ត្រូវជ្រើសរើសរកបាល្អ ដែលនៅក្នុងភូមិ ឬ ក្នុងឃុំយើងមានកាលណា មេគោរកឈ្មោលយើង យកបាណាដែលយើងពេញចិត្ត ដែលក្នុងតំបន់ជិតនោះមាន ឬក៏ប្រើវិធីបង្កាត់ដោយសិប្បនិមិត្ត ជ្រើសយក ទឹកកាមបាដែលយើងស្រឡាញ់ចូលចិត្តមកបង្កាត់ នោះនឹងបានកូនល្អ តាមការចង់បាន ។

II. ការផ្តល់ចំណីអាហារ និង ការថែរទាំ :

១. ចិញ្ចឹមគោឈ្មោល :
ក/ ការផ្តល់ចំណី : រដូវរកញី ឈ្មោល ត្រូវបង្កើនចំណីពី ១០-២០% ក្នុង ១ ថ្ងៃ ប្រៀបនឹងរបបធម្មតា ។
- អោយស៊ីបន្ថែមកន្ទក់ ពន្លកស្រូវ អំបិល (៣គក្រ ចំបើង + ០.៥ គក្រ ពន្លក ស្រូវ +១.៥០ គក្រ កន្ទក់ម៉ត់ + ៦០ក្រាមអំបិល ក្នុងគោ ១ ក្បាល ) ។
ខ/ ការថែរទាំ :
- ខែក្តៅត្រូវឧស្សាហ៍មុជទឹក និងលែងឲ្យវាដើររកស៊ីដោយសេរី
- ខែភ្លៀងបន្ថយពេលវេលាលែងឲ្យវាដើររកស៊ី
- ត្រូវពិនិត្យមើលក្រចកជើងវារាល់ថ្ងៃ ក្នុង១ឆ្នាំ ត្រូវចិតក្រចក ២-៣ ដង
- ចាប់ពីអាយុ ៨ – ១០ ខែ ត្រូវខ្លុះច្រមុះ ដើម្បីងាយស្រួលដឹកវា ។
ចំពោះគោឈ្មោអាចឲ្យពាក់ញីក្នុងអាយុ ១៨ – ២៤ ខែ ។ ប្រើប្រាស់មានប្រសិទ្ធិភាពល្អ គឺក្នុង ចន្លោះពី ២-៦ ឆ្នាំ ។
២. ចិញ្ចឹមគោញី :
ចំពោះគោញីចាប់ផ្តើមរកឈ្មោលលើកដំបូងអាយុ ១៨-២៤ ខែ
- រដូវ : ២១ ថ្ងៃ
- រយៈពេលផើម : ២៨០ – ២៨៥ ថ្ងៃ
ក/ ការផ្តល់ចំណី :
ត្រូវថែទាំមេគោផើមឲ្យបានហ្មត់ចត់ មិនត្រូវឲ្យ វាធ្វើការហួសកម្លាំងទេ។ ពេលកើតកូនត្រូវឲ្យស៊ីស្មៅខ្ចី បន្ថែមកន្ទក់ ម្សៅត្រី អំបិល (៥០ក្រាមក្នុងគោ ១ក្បាល ក្នុងមួយថ្ងៃ ) ។
ខ/ ការថែទាំ :
* មុនពេលកើត : – ឲ្យមេគោសំរាកពីការងារ ១- ២ ខែមុនពេលកើត
- អោយស៊ីស្មៅខ្ចី
- ក្រោលត្រូវស្អាតបាត ស្ងៀមស្ងាត់
* ពេលកើត : ជាទូទៅការបង្កើតកូនរបស់មេគោ មិនសូវមានបញ្ហាទេ លើកលែងតែក្នុងករណីដែលមេពិបាក កើតដោយសារកូនភ្លោះ ឬក៏កូនក្នុងពោះឋិតក្នុងសភាពមិនធម្មតា ។ ពេលកើតភ្លាមត្រូវយកចំបើងជូតទឹក រំអិលឲ្យកូនគោឲ្យបានស្អាត រួចហើយទុកឲ្យមេវាលិត ។ ឲ្យមេគោផឹកទឹកអំបិល ឬ ក៏ទឹកតែលាយស្រា ( ទឹកតែ ១លីត្រ + ស្រា ១០ សា្លបព្រាបាយ ) តាមធម្មតាសុកធ្លាក់អស់ក្នុងចន្លោះពេលពី ៤-៦ ម៉ោង ។
* ក្រោយពេលកើត : យកទឹកក្តៅអ៊ុនៗ លាយអំបិលលាងទឹកសំអាតដោះ យោនី និងម្តុំគូទ ខាងក្រោយ ។
- កើតបាន ១ ម៉ោងត្រូវឲ្យកូនគោបៅដោះ
- ឲ្យមេគោស៊ីស្មៅខ្ចី ស៊ីបបរ ឬក៏ចំណីណាដែលស្រួលរំលាយ
- ឲ្យមេគោសំរាក ១ខែ ក្រោយពេលបង្កើតកូន រួចហើយឲ្យធ្វើការស្រាលៗ ជាបណ្តើរៗ ។
៣. ការចិញ្ចឹមកូនគោ :
- ឲ្យកូនគោបៅទឹកដោះដំបូងភ្លាម ក្រោយពេលវាអាចងើបឈរបាន ។
- ក្នុង ១០ ថ្ងៃដំបូងត្រូវឲ្យកូនគោបៅឲ្យបានឆ្អែតគ្រប់គ្រាន់
- មិនត្រូវលែងកូនគោ ឲ្យដើរតាមមេវាទេ
- ចាប់ពីអាយុ ១ ខែត្រូវបង្កាត់កូនគោឲ្យចេះស៊ីស្មៅខ្ចី
- អាចផ្តាច់ដោះកូន គោក្នុងអាយុ ៥- ៦ ខែ
៤. ចិញ្ចឹមគោភ្ជួររាស់ អូសទាញ :
ក/ ការផ្តល់ចំណី :
បើឲ្យគោធ្វើការពេញ ១ ថ្ងៃត្រូវឲ្យវាស៊ី ៣ ពេលព្រឹក ថ្ងៃត្រង់ និងយប់ ។ ត្រឡប់មកពីធ្វើការ មិនត្រូវឲ្យស៊ីភ្លាមទេត្រូវឲ្យវាសំរាក លាងទឹកសំអាតខ្លួនប្រាណឲ្យវា រួចហើយ ៣០ នាទីក្រោយឲ្យផឹកទឹក លាយអំបិល (១០ក្រាមក្នុងទំងន់ ១០០ គក្រ) រួចហើយសឹមឲ្យស៊ី ។ ខែក្តៅ ធ្វើការ ហើយមិនត្រូវឲ្យគោផឹកទឹកភ្លាមទេ ត្រូវឲ្យវាសំរាក ១៥-២០ នាទី សិនសឹមឲ្យវាផឹកទឹក ។ ត្រូវឲ្យគោផឹក ទឹកស្អាត ២០ – ៣០ លីត្រ ។
ខ/ ការថែទាំ :
- ក្រោយពេលភ្ជួររាស់រួចត្រូវច្របាច់ស្មាឲ្យវា
- លាងទឹកឲ្យវារាល់ថ្ងៃ ក្រោយសំរាកពីការងារ ៣០ នាទី
- បើភ្ជួរពេញមួយព្រឹក ត្រូវឲ្យសំរាកពីរដងម្តងពី ២០-៣០ នាទី
- បើភ្ជួររាស់ជាប់គ្នា ៥-៦ ថ្ងៃ គួរឲ្យសំរាក ១ ថ្ងៃ
- ក្នុងរដូវភ្ជួររាស់ខ្លាំង បើឃើញសុខភាពវាទ្រុឌទ្រោមត្រូវឲ្យសំរាក ៣-៤ថ្ងៃ បំប៉នស្មៅខ្ចី កន្ទក់ បបរ ។ ល។
៥. ចិញ្ចឹមគោសាច់ :
ចែកជា ៣ តំណាក់កាល :
ក/ តំណាក់កាលបៅដោះ : គឺចាប់ពីពេលកើតរហូតដល់អាយុ ៦ ខែ
- ក្រោយពេលកើត គប្បីជូតសំអាតកូនឲ្យស្អាត រួចហើយឲ្យបៅទឹកដោះដំបូង
- អាយុ ២ ខែ ឲ្យស៊ីស្មៅខ្ចី - អាយុ ៤ ខែ ឲ្យស៊ី កន្ទក់ ចុងអង្ករ កាកសណ្តែក ម្សៅត្រី
ខ/ ពីអាយុ ៧ – ២១ ខែ :
អោយស៊ីបន្ថែមជាតិអុយរ៉េ (តែមិនឲ្យលើសពី ២៥ក្រាម ក្នុងទំងន់សត្វ ១០០គក្រក្នុង ១ថ្ងៃ) ហើយត្រូវចែកជាពីរពេល ។ ដើម្បីកុំឲ្យពិបាក ត្រូវគ្រៀវកូន គោក្នុងអាយុ ១ ឆ្នាំ ។
គ/ ពីអាយុ ២២-២៤ ខែ :
- រដូវក្តៅ លែងឲ្យស៊ីសេរីលើវាលស្មៅ យប់ឲ្យស៊ីបន្ថែមស្មៅខ្ចី ចំបើង ស្មៅស្ងួត ។
- រដូវភ្លៀង មិនត្រូវឲ្យគោនៅកណា្តលភ្លៀងយូរពេកទេ ត្រូវមានស្មៅ ចំបើង បង្ការទុកឲ្យគោ ស៊ី ។ ឲ្យស៊ីបន្ថែម កន្ទក់ កាកសណ្តែក ម្សៅត្រី ។
—————————————————————————————————————————————————

របៀបចិញ្ចឹមក្របី

I. ការជ្រើសរើសពូជ :
បើយើងជ្រើសរើសក្របីសំរាប់ភ្ជួររាស់ អូសទាញ នោះការជ្រើសរើសគឺ ដូចគ្នានឹងគោដែរ ។

II. របៀបបង្កាត់ពូជ :
អោយពាក់ផ្ទាល់ លែងក្របីញី និង ក្របីឈ្មោល ជាមួយគ្នាក្នុង ហ្វូងនោះអត្រាបង្កកំណើតខ្ពស់ មិនចុះសោហ៊ុយ តែក្របី ឆាប់ចុះខ្សោយ ។ អោយពាក់តាមការកំណត់ : ចិញ្ចឹមក្របីញីដោយឡែកពីក្របីឈ្មោល ។ កាលណាក្របីញីរក ឈ្មោល ទើបយកបាដែលយើងពេញចិត្តមកឲ្យពាក់ របៀបនេះយើងអាចដឹង ថ្ងៃដាក់ឈ្មោល និងថ្ងៃកើត ហើយអាចជ្រើសរើស ក្របីឈ្មោលល្អទុកធ្វើពូជ ។
III. ការផ្តល់ចំណី និង ថែទាំ :
ក្របីឈ្មោល : អាយុពី ២-២.៥ឆ្នាំ ចាប់ផ្តើមហិតញី តែគប្បីអោយវាពាក់ញីក្នុងអាយុ ៣-៤ឆ្នាំ ហើយគ្រៀវក្នុងអាយុ ១០ឆ្នាំ ។ ចំពោះក្របីឈ្មោលដែលមិនទុកធ្វើពូជ ត្រូវគ្រៀវក្នុងអាយុ ៥-៦ ឆ្នាំ ។
ក្របីញី : អាយុដាក់ឈ្មោលជាលើកដំបូង គឺ ២-៣ ឆ្នាំ ។
- រយៈពេលរក ឈ្មោលជាមធ្យមគឺ ៤ ថ្ងៃ (២-៩ ថ្ងៃ) ។
- រដូវ : ២៨ ថ្ងៃ
- រយៈពេលផើមជាមធ្យម ៣០៧ ថ្ងៃ (៣០០-៣១៥ ថ្ងៃ) ចំពោះការថែទាំ និង ផ្តល់ចំណី គឺដូចគ្នានឹងការចិញ្ចឹមគោដែរ ។

ប្រយោជន៍របស់ទឹកឃ្មុំ និង វិធីសាស្ត្រចិញ្ចឹមឃ្មុំ

- ឃ្មុំគឺជាសត្វល្អិតម្យ៉ាងដែលផលិតទឹកឃ្មុំហើយអាចឲ្យមនុស្សយើង បរិភោគបាន ។ គេបានដឹងថាឃ្មុំបានផលិតទឹកឃ្មុំតាំងតែពី មួយរយសាមសិបលានឆ្នាំមុនមកម្ល៉េះ និងរហូតមកដល់ពេលនេះ ។ បច្ចុប្បន្ននេះទឹកឃ្មុំត្រូវបានគេប្រមូលដោយវិធី ២យ៉ាងគឺ :
+ ប្រមូលយកពីក្នុងព្រៃ
+ ប្រមូលយកពីកន្លែងដែលគេចិញ្ចឹម

- ជាទូទៅគេតែងមានជំនឿថា ទឹកឃ្មុំដែលប្រមូលបានមកពីក្នុងព្រៃតែងតែមានគុណភាពល្អជាង ទឹកឃ្មុំដែលគេប្រមូលបានមកពីកន្លែងដែលគេចិញ្ចឹម ។ ត្រង់បញ្ហានេះនៅមិនទាន់មានការអះអាងណាមួយឲ្យបានស៊ីជម្រៅទៅលើ ប្រភេទទឹកឃ្មុំទាំងពីរប្រភេទនេះនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែអ្វីដែលគេបានដឹងនោះគឺ ប្រយោជន៍ដ៏សំខាន់របស់ទឹកឃ្មុំ និងមុខរបរចិញ្ចឹមឃ្មុំ ដែលគេអាចប្រមូលប្រាក់យ៉ាងច្រើនពីពលកម្មរបស់សត្វឃ្មុំ ។
តើទឹកឃ្មុំមានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ?
* ទឹកឃ្មុំគឺជាស្ករដែលមានលក្ខណៈជាធម្មជាតិ មានរសជាតិឆ្ងាញ់ពិសា សម្បូរណ៍ទៅដោយកាបូហាយដ្រេត (Cabohydrates) ជាសារធាតុម្យ៉ាងផ្តល់នូវកម្លាំង និងថាមពលដល់រាងកាយរបស់មនុស្សយើង ។ ក្រៅពីនេះគេបានរកឃើញថាទឹកឃ្មុំមានប្រសិទ្ធភាពយ៉ាងខ្ពស់បំផុតក្នុង ការផ្តល់កម្លាំងភ្លាមៗដល់រាងកាយ កាត់បន្ថយនូវការនឿយហត់របស់សាច់ដុំ ជាពិសេសវាមានប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដល់អ្នកដែលធ្វើការងារដោយប្រើ កម្លាំងដូចជា អ្នកកីឡាជាដើម ។ ទឹកឃ្មុំនៅបានចាត់ទុកថាជាអ្នកជួយការពារកុំឲ្យហត់នឿយខ្លាំងសំរាប់ អ្នកកីឡា អ្នកហាត់ប្រាណ ដោយវាបឺតស្រូបយកសារធាតុម្យ៉ាងហៅថា គ្លូកូស (Glucose) អាចឲ្យខ្លួនប្រាណយើងបឺតស្រូបយកបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស បន្ទាប់មកវាជួយបង្កើនកម្លាំងឲ្យយើងបានភ្លាមៗ ឯចំណែកសារធាតុម្យ៉ាងទៀតហៅថាហ្វ្រាក់តូស (Fractose) ធ្វើការយឺតៗប៉ុន្តែបន្តផ្តល់ឲ្យយើងនូវកំលាំងពលំជាប់ជាបន្ត ។ ក្រៅពីនេះគេបានរកឃើញទៀតថាទឹកឃ្មុំ មានចំណែកជួយគ្រប់គ្រងជាតិស្ករក្នុងរាងកាយយើងបានល្អប្រសើរជាង សារធាតុផ្សេងៗទៀត ។
* សូមសាកល្បងធ្វើដូចខាងក្រោនេះ :
១. មុនពេលចេញទៅហាត់ប្រាណសូមពិសារទឹកឃ្មុំចំនួន១ ស្លាបព្រាបាយសិន ឬអាចមុនពេលចេញទៅធ្វើការក៏បាន ។
២. ក្នុងករណីខ្លះ ពេលយើងភ្ញាក់ឡើងពីដំណេកនៅពេលព្រឹកយើងមានអារម្មណ៍ហត់នឿយ អស់កម្លាំង សូមយកទឹកឃ្មុំមកលាបលើចំណិតនំប៉័ងជំនួសស្ករ ឬលាយទឹកឃ្មុំនៅក្នុងតែរួចពិសារ វានឹងជួយសំរួលឲ្យយើងមានកម្លាំងល្អប្រសើរមកវិញភ្លាមៗ ។
៣. បើសិនជាកូនចៅរបស់យើងពេលត្រឡប់មកពីសាលាវិញមានអាការៈហត់នឿយ ល្ហិតល្ហៃ សូមយកទឹកឃ្មុំឲ្យកូនក្មេងទទួលទានជាមួយនំ ឬនំប៉័ង នោះវានឹងមានកំលាំងល្អប្រសើរឡើងវិញជាមិនខាន ។
ក្រៅពីជួយរក្សានិងបង្កើតកំលាំងឲ្យយើង ទឹកឃ្មុំគឺជាអ្នកជួយរួមចំណែកការពារប្រព័ន្ធប្រឆាំងរបស់រាងកាយយើង ទប់ទល់ជាមួយជំងឺនិងមេរោគផ្សេងៗបានយ៉ាងល្អ ជួយដល់ការរំលាយអាហាររបស់ក្រពះ ជួយផ្សះដំបៅ និងកែកុនបញ្ហាផ្សេងៗទៀតរបស់រាងកាយយើង ។
នៅរៀងរាល់ព្រឹកសូមលាយទឹកឃ្មុំមួយចំណែក ទឹកក្រូចឆ្មាមួយចំណែកស្មើគ្នា ក្នុងទឹកក្តៅមួយពែង ដើម្បីសម្រួលឲ្យដល់រាងកាយរបស់យើង និងជួយធ្វើឲ្យអារម្មណ៍ស្រស់ថ្លាព្រមគ្នា ។
ទឹកឃ្មុំនៅអាចយកមកលាបព្យាបាលការប្រេះបបូរមាត់ ដំបៅហើម អ្នកចំរៀងភាគច្រើនបានពិសារទឹកឃ្មុំ ឬលាយទឹកឃ្មុំជាមួយទឹកក្តៅពិសារ មុនពេលឡើងច្រៀងដើម្បីសម្រួលដល់បំពង់កឲ្យមានភាពសើមមិនស្ងួតក ពេលច្រៀង ។ ទឹកឃ្មុំត្រូវបានគេយកទៅផ្សំជាមួយរូបមន្តផ្សេង ដោយគិតទាំងគ្រឿងមុខម្ហូប គ្រឿងសំអាង សាប៊ូដុះខ្លួន នំ ៘
—————————————————————————————————————————————————–

វិធីសាស្ត្រនៃការចិញ្ចឹមឃ្មុំ

ឃ្មុំគឺជាសត្វល្អិតម្យ៉ាងដែលផលិតទឹកឃ្មុំ ក្រៅពីឃ្មុំគឺនៅមានសត្វល្អិតម្យ៉ាងទៀតដែលផលិតទឹកឃ្មុំដែរ ហើយខ្មែរយើងនិយមហៅថា �ពង្រួត� វាមានរូបរាងតូចជាងឃ្មុំច្រើន ហើយវាច្រើនយករន្ធឈើប្រហោងធំៗធ្វើជាសំបុករបស់វា ខុសពីសត្វឃ្មុំដែលកកើតសំបុកតាមមែកឈើ ឬតាមអាគារលំនៅដ្ឋាន ។
នៅក្នុងប្រទេសជឿនលឿនមួយចំនួនគេបានចិញ្ចឹមឃ្មុំជារបៀបមួយ ប្លែកពីធម្មតា គឺធ្វើនៅប្រអប់ឡាំង ក្រដាស ឬឈើសម្រាប់ឲ្យឃ្មុំកកើតជាសំបុករបស់វា ។ ក្រៅពីនេះ នៅតាមចំការមួយចំនួនម្ចាស់ចំការបានចិញ្ចឹមឃ្មុំនៅក្នុងចំការរបស់ ខ្លួនដើម្បីទាញយកផលប្រយោជន៍ ២ យ៉ាងគឺ :
- ទីមួយ : ឲ្យឃ្មុំជួយបង្កាត់លំអងញីឈ្មោលរបស់ដំណាំដើម្បីឲ្យវាមានផ្លែផ្កាច្រើន
- ទីពីរ : គេបានទទួលទឹកឃ្មុំពីឃ្មុំដែលគេបានចិញ្ចឹមនោះ
ក្រៅពីប្រយោជន៍ទាំងពីរខាងលើនេះ ឃ្មុំអាចនៅជួយកាត់បន្ថយបាននូវការយាយីពីសំណាក់សត្វល្អិតផ្សេងៗ ទៀតពេលដំណាំចេញផ្កា ប៉ុន្តែប្រការនេះមិនទាន់មានការអះអាងណាមួយឲ្យបានជាក់លាក់នៅឡើយទេ ។
ដោយហេតុថាតម្លៃទឹកឃ្មុំនៅលើទីផ្សារមានតម្លៃថ្លៃ ដូចនេះហើយទើបមានមនុស្សជាច្រើនមានបំណងស្វែងយល់ពីវិធីចិញ្ចឹមឃ្មុំ ប៉ុន្តែនៅពុំទាន់មានឯកសារ ឬសៀវភៅណាមួយនិយាយពីវិធីចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះនៅឡើយទេ ហេតុនេះអត្ថបទមេរៀនស្តីពីការចិញ្ចឹមឃ្មុំនេះ អាចជាជំនួយស្មារតីមួយសំរាប់អ្នកដែលមានបំណងចង់ចិញ្ចឹមឃ្មុំ ។
១- ទីតាំង
ដើម្បីឲ្យការចិញ្ចឹមឃ្មុំ អាចប្រព្រឹត្តទៅបានល្អយើងត្រូវមានទីតាំងមួយសមស្រប ឆ្ងាយពីភូមិឋាន អាចជាដីចំការ ដីទំនេរទុកចោលដែលមិនមានការរំខានពីមនុស្សម្នាផ្សេងៗ ។ នៅលើទីតាំងដីនេះ បើសិនជាយើងអាចដាំបន្ថែមនូវដើមឈើមួយចំនួនដែលសម្បូរណ៍ផ្កា ដូចជា លឿងរាជ្យ អង្កាញ់ អូយម៉ូយ ឬដើមឈើណាដែលមានផ្កាច្រើន ពីព្រោះផ្កាឈើទាំងនោះគឺជាការទាក់ទាញមួយ ហើយក៏ជាអ្វីដែលឃ្មុំត្រូវការផងដែរ ។
ទីតាំងដីសំរាប់ចិញ្ចឹមឃ្មុំនោះ ពុំចាំបាច់មានទំហំធំពេកទេ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានទំហំធំក៏ជាការប្រសើរដែរ ។ ទំហំដីដែលយើងត្រូវការគឺអាចអាស្រ័យទៅលើចំនួនសំបុកឃ្មុំ ដែលត្រូវចិញ្ចឹមនិងការដែលយើងអាចគ្រប់គ្រងវាបាន ។ ក្នុងករណីខ្លះ ការជ្រើសរើសទីតាំងបានល្អដូចជា នៅក្បែរព្រៃ និងក្បែរចំការធំៗ អាចជួយបង្កើនប្រសិទ្ធភាពដល់ការចិញ្ចឹមឃ្មុំ ឲ្យដំណើរការទៅបានល្អប្រើសើរដែរ ។
២- ពូជឃ្មុំសម្រាប់យកមកចិញ្ចឹម
ឃ្មុំមានច្រើនពូជ គឺឃ្មុំធំជាប្រភេទឃ្មុំដែលស្ថិតនៅក្នុងព្រៃធំៗ ឃ្មុំមួយពួកទៀតដែលមានមាឌតូចជាងបន្តិចក្រៅពីនេះគេឃើញមានឃ្មុំ មួយប្រភេទទៀតដែលយើងនិយមហៅថាឃ្មុំអាចម៍ឆ្កែ វាច្រើនមានទំហំតូចៗ គេច្រើនឃើញឃ្មុំប្រភេទនេះនៅតាមព្រៃរបោះ គុម្ពត្រែង ឬតាមទីវាលទំនាបលិចទឹកនានា ។
ប្រភេទឃ្មុំដែលយើងអាចយកមកចិញ្ចឹម គឺជាពពួកឃ្មុំដែលមានសំបុកខ្នាតមធ្យម ដែលឧស្សាហ៍បានឃើញនៅតាមដើមឈើ ឬចំការពីព្រោះឃ្មុំប្រភេទនេះវាមិនសូវបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់យើង, មានការងាយស្រួលក្នុងការគ្រប់គ្រង ម្យ៉ាងទៀតយើងងាយស្រួលរកពូជផង ។
៣- ប្រភេទប្រអប់សម្រាប់ចិញ្ចឹម

ប្រអប់សំរាប់ធ្វើជាសំបុកឲ្យឃ្មុំស្នាក់នៅគេច្រើនធ្វើពីឈើ ឬដែកបន្ទះសង្ក័សីជាសំបកខាងក្រៅ ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រទេសយើង, យើងមិនអាចធ្វើពីសង្ក័សីបានទេ ពីព្រោះប្រទេសយើងក្តៅ ។
៤- ចំណីរបស់ឃ្មុំ
យើងពុំចាំបាច់ត្រូវដាក់ចំណីឲ្យវាស៊ីដូចជាការចិញ្ចឹមជ្រូក មាន់ ទានោះឡើយ អ្វីដែលយើងត្រូវការចាំបាច់នោះគឺ កូនអាងទឹកមួយមានទឹកស្អាត សម្រាប់ឲ្យឃ្មុំផឹក និងចានទឹកស្ករ មួយចំនួនសំរាប់ទាក់ទាញកុំឲ្យឃ្មុំនោះ បោះបង់សំបុកចោលទៅរកកន្លែងថ្មីទៀត ។
៥- ការថែរក្សាឃ្មុំ និងការត្រួតពិនិត្យ
សំបុកឃ្មុំទាំងអស់ត្រូវមានការត្រួតពិនិត្យជាប់ជាប្រចាំ យ៉ាងហោចណាស់ឲ្យបានចំនួន ៣ ដង ក្នុងមួយសប្តាហ៍ដែរ ដើម្បីឲ្យដឹងពីស្ថានភាពរបស់ឃ្មុំនោះវាមានសកម្មភាពយ៉ាងណា ។
៦- សម្ភារៈត្រូវការចាំបាច់សម្រាប់ការចិញ្ចឹមឃ្មុំ
ក្នុងករណីដែលយើងត្រូវធ្វើវាជារបៀបអាជីវកម្ម យើងប្រហែលជាត្រូវទាមទារឲ្យមានសំលៀកបំពាក់សំរាប់ការពារខ្លួនកុំឲ្យ ឃ្មុំទិច ស្រោមដៃក្រាស និងស្បែកជើង ។ ក្រៅពីនេះគឺមានតែឧបករណ៍សម្រាប់កៀបយកទឹកឃ្មុំ ពីព្រោះការច្របាច់ដោយដៃពុំអាចយកទឹកឃ្មុំចេញអស់បានទេ ។
* ជាបឋម : (មុនចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹម) មុនពេលចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមសូមធ្វើប្រអប់សំបុកឃ្មុំឲ្យបានតាមចំនួន ដែលយើងត្រូវការសិន ចំនួនសំបុកច្រើនប៉ុន្មាននោះគឺអាស្រ័យទៅលើធនធាន និងបំណងប្រាថ្នា ។ ប្រអប់នីមួយៗត្រូវមានលក្ខណៈត្រឹមត្រូវតាមគំនូរដែលបានភ្ជាប់មក ជាមួយ ។ ឈើក្តារដែលយើងយកមកប្រើអាចជាក្តារកុំផ្លាកេក៏បាន ជាបន្ទះក្តារធម្មតាក៏បានទៅតាមការចូលចិត្ត ។
* ក្រៅពីនេះយើងនៅត្រូវការ ក្រមួនឃ្មុំមួយចំនួនសំរាប់យកមកធ្វើជាពុម្ពរន្ធសំបុកឃ្មុំ ពុម្ពនេះនៅប្រទេសគេមានលក់សំរាប់អ្នកចិញ្ចឹមឃ្មុំ ប៉ុន្តែយើងអាចធ្វើដោយខ្លួនឯងបានដោយការគូរ ឬធ្វើជាពុម្ពចាក់ ។
៧- សំបុកឃ្មុំ
យើងនឹងមានការលំបាកក្នុងការស្វែងរកសំបុកឃ្មុំ ដើម្បីយកពូជមកផ្សាំបង្កើតជា សំបុកសិប្បនិមិត្តរបស់យើង ។ ក្រៅពីដើររកដោយខ្លួនឯងយើងអាចសាកសួរអ្នកដែលមានជំនាញខាងរកឃ្មុំ ឲ្យគេរកមកឲ្យយើង ឬយើងអាចទៅជាមួយគេក៏បាន ។

៨- វិធីនៃការនាំយកឃ្មុំមកផ្សាំចិញ្ចឹម
- ត្រូវមានធុងស្អាតមួយ (ធុងស្ពេត្រូ)
- ទឹកស្ករចំនួន ២ លីត្រ ស្ករ ១ គីឡូក្រាម លាយទឹក ១ លីត្រ
- ប្រដាប់សម្រាប់បាញ់ទឹកស្ករ (សូមប្រើធុងបាញ់ថ្នាំ) ប៉ុន្តែទឹកស្ករត្រូវមានចំនួនច្រើនបន្តិចបើប្រើធុងបាញ់ថ្នាំ ។
- សំណាញ់ក្រឡាញឹកសំរាប់គ្របមាត់ធុង
- កៅស៊ូរឹតសំរាប់រឹតសំណាញ់ភ្ជាប់មាត់ធុង
- សំលៀកបំពាក់ការពារខ្លួនកុំឲ្យឃ្មុំទិច
- ហាមប្រើផ្សែងភ្លើងជាដាច់ខាត
ខណ:រកឃើញសំបុកឃ្មុំហើយ យើងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឲ្យអាចព្យួរធុងស្ពេត្រូពីខាងក្រោមសំបុកឃ្មុំ ដើម្បីត្រងយកទឹកឃ្មុំបាន ប្រការនេះត្រូវធ្វើដោយប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងករណីដែលវាស្ថិតនៅក្នុង ទីមួយខ្ពស់ ។
រកវិធីចងធុងពីក្រោមសំបុកឲ្យជាប់ល្អ បន្ទាប់មកចាប់ផ្តើមបាញ់ទឹកស្ករលើសំបុកឃ្មុំស្រាលៗ រហូតសព្វជុំវិញសំបុក ។ សត្វឃ្មុំពេលត្រូវទឹកស្ករស្អិតវាពុំអាចហើរបានឡើយ សត្វឃ្មុំនឹងធ្លាក់ចូលមកក្នុងធុង ដែលដាក់ត្រងនៅខាងក្រោម ។ ព្យាយាមបាញ់សាចទឹកស្ករលើឃ្មុំរហូតឃ្មុំលែងអាចហើរកើត យើងអាចអារកាត់យកទាំងបង្គងឃ្មុំ ឬយកតែឃ្មុំក៏បាន ។
ឃ្មុំដែលយើងយកបានមកហើយ ត្រូវប្រញាប់រួសរាន់លាយទឹកស្ករ ១ ផ្នែក ទឹកឃ្មុំ ១ ផ្នែកដាក់ក្នុងចានរួចលាបតាមបន្ទះសំបុកសិប្បនិមិត្ត ក្រៅពីនេះដាក់ចានល្បាយទឹកឃ្មុំនៅត្រង់មាត់រន្ធ (កុំឲ្យបិទផ្លូវចេញចូលរបស់រន្ធឲ្យសោះ) ។
ចំពោះឃ្មុំដែលប្រមូលបានមកនោះត្រូវដាក់ចូលទៅក្នុងសំបុកសិប្ប និមិត្ត រួចបន្សល់ខ្លះទៀតឲ្យវាចូលតាមរន្ធពីខាងក្រោមប្រអប់សំបុក បើសិនជាសំណាងល្អ ឃ្មុំនឹងបង្កើតមេមួយថ្មី (ស្តេចញី) តែបើសំណាងគ្មាននោះឃ្មុំនឹងហើរចេញអស់ ឬមិនបង្កើតមេថ្មីឡើយ ។
ហេតុនេះយើងត្រូវតាមដានមើលរាល់ថ្ងៃពីសកម្មភាពរបស់វាសូមកុំ បារម្ភពីទឹកស្ករដែលស្អិតជាប់លើខ្លួនវាមិនយូរប៉ុន្មាន គ្នាវានិងបឺតស្រូបយកទឹកស្ករនោះអស់គ្មានសល់ទេ ។ ក្នុងករណីដែលឃ្មុំបានបញ្ចេញមេថ្មី នោះមានន័យថាយើងធ្វើកិច្ចការនេះបានជោគជ័យហើយ ។
ខាងលើនេះគឺគ្រាន់តែជាការសង្ខេបចំពោះការចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមឃ្មុំគ្រាដំបូងប៉ុណ្ណោះ ។
—————————————————————————————————————————————————

ជីវិតរបស់សត្វឃ្មុំ

អ្វីដែលយើងគួរដឹងជាបឋមមុនពេលចាប់ផ្តើមចិញ្ចឹមឃ្មុំគឺ ជីវិតរស់នៅរបស់សត្វឃ្មុំ ។ សកម្មភាពរបស់សត្វឃ្មុំដែលប្រព្រឹត្តទៅជាប្រចាំថ្ងៃទាំងអស់នេះគឺជា ភាពចាំបាច់ណាស់សម្រាប់អ្នកដែលចិញ្ចឹមឃ្មុំ បើយើងមិនបានដឹងពីសត្វនេះនិងជីវិតប្រចាំថ្ងៃរបស់វាទេ នោះការចិញ្ចឹមឃ្មុំរបស់យើងក៏ពុំសូវទទួលបានផលដែរ ។
ឃ្មុំគឺជាសត្វដែលរស់នៅជាហ្វូង អាចមានដល់បីម៉ឺនទៅមួយលានក្បាលឬអាចច្រើនជាងនេះ សម្រាប់ហ្វូងឃ្មុំដែលធំ ។ ទោះបីជាយើងមិនអាចយល់បានទាំងស្រុងនៃសកម្មភាពរបស់វាក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែយើងអាចយល់បានថាវាបានធ្វើអ្វីខ្លះហើយពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ ។

១- ពួកឃ្មុំសកម្ម : (ពួកអ្នកធ្វើការ)
ភាគច្រើននៃឃ្មុំក្នុងសំបុកគឺពួកអ្នកសកម្ម (អ្នកធ្វើការ) ពួកអ្នកធ្វើការទាំងនេះ អាចមានចំនួនជាច្រើនសែនក្បាល ពួកវាធ្វើការដោយពុំគិតពីតម្លៃរបស់ខ្លួនវាឡើយ គឺអ្វីៗដែលពួកវាធ្វើគឺដើម្បីតែក្រុមហ្វូងនៃសង្គមរបស់វា តែប៉ុណ្ណោះ ។ គ្រប់ឃ្មុំនៅក្នុងសំបុកធ្វើអ្វីៗដើម្បីគ្នាទៅវិញទៅមក អាចនិយាយបានថា ពួកវាគឺជាម៉ាស៊ីនមានជីវិតក៏ថាបាន ពីព្រោះឃ្មុំនិមួយៗមានកិច្ចការត្រូវធ្វើរហូតដល់វាងាប់ ។
ពួកឃ្មុំធ្វើការទាំងនេះ មានកិច្ចការធ្វើទៅតាមអាយុរបស់ពួកវា ។ ពពួកដែលទើបញាស់ថ្មី (ទើបពេញរូបរាង) ត្រូវធ្វើការនៅក្នុងសំបុកដូចជា ផ្តល់ចំណីនិងថែរក្សាកូនឃ្មុំតូចៗ មើលថែរក្សាពង ទទួលយកលំអងផ្កា និងទឹកដមផ្កាមកថែរក្សាទុក ពីពួកឃ្មុំដែលចេញស្វែងរកចំណីនៅក្រៅសំបុក ។ ក្រៅពីកិច្ចការទាំងនេះ ពួកវានៅមានកិច្ចការផ្សេងទៀតដែលត្រូវធ្វើគឺ សំអាតសំបុកនិងមើលការខុសត្រូវជាទូទៅនៃសំបុក ។
សូមបញ្ជាក់ : ពួកវាធ្វើកិច្ចការទាំងនេះក្នុងទីងងឹតសូន្យ, ក្នុងពេលយប់ឬថ្ងៃ ប៉ុន្តែគ្មានពន្លឺចូលដល់ខាងក្នុងនៃសំបុកឡើយ ។
នៅពេលពួកឃ្មុំជំទង់ៗទាំងនេះកាន់តែមានអាយុច្រើន ពួកគេនឹងលែងធ្វើការនៅផ្នែកខាងក្នុងសំបុកហើយ គឺពួកគេនឹងចេញមកធ្វើការនៅផ្នែកមាត់ច្រកចូលសំបុកវិញ ។ ពពួកឃ្មុំធ្វើការទាំងនេះនៅតែបំពេញការងារដូចពេលមុនដដែលគឺ ទទួលយកទឹកដមនិងលំអងផ្កាពីពពួកឃ្មុំដែលបានចេញស្វែងរកពីខាងក្រៅ ។ ក្រៅពីនេះពួកវាត្រូវយាមការពារសំបុក និងលៃធ្វើយ៉ាងណាឲ្យមានខ្យល់ចេញចូលក្នុងសំបុកបាន ។ នៅពេលអាយុរបស់វាចូលដល់សប្តាហ៍ទី ៣ ពួកវានឹងចាប់ផ្តើមរៀនហើរក្រឡឹងជុំវិញសំបុក ដើម្បីពង្រឹងស្លាបរបស់វា រួមទាំងរៀនសំគាល់ពីទីតាំងរបស់សំបុកដែលពួកវារស់នៅ ។ បន្ទាប់ពីស្គាល់ទីតាំងរបស់សំបុកច្បាស់លាស់ហើយ ពួកវានឹងហើរចេញក្រៅសំបុកដើម្បីទៅក្រេបទឹកដមផ្កានិងលំអងផ្កានៅ ទីឆ្ងាយៗរហូតដល់រាប់គីឡូម៉ែត្រពីសំបុកដែលពួកវារស់នៅ វាហើរស្វែងរកផ្កាឈើគ្រប់យ៉ាងទោះនៅទីណាក៏ដោយឲ្យតែពួកវាអាចរកបាន ។ពួកវាធ្វើបែបនេះជារៀងរាល់ថ្ងៃ ក្នុងមួយថ្ងៃៗពួកវាហើរចុះពីផ្កាមួយទៅផ្កាមួយរហូតដល់រាប់ពាន់ ផ្កាក្នុងថ្ងៃតែមួយ ។ គឺពពួកឃ្មុំនេះហើយដែលបានជួយធ្វើឲ្យដំណាំគ្រប់យ៉ាងមានផ្លែផ្កា សម្រាប់ចិញ្ចឹមដល់មនុស្សយើង ។
ក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍នៃជីវិតចុងក្រោយរបស់វា វាបានហើរស្វែងរកលំអងផ្កានិងទឹកដមផ្ការហូតដល់ 6400 គីឡូម៉ែត្រ បន្ទាប់ពីការហើរអស់រយៈពេលប៉ុណ្ណឹង ស្លាបរបស់វានឹងសឹករិចរិលលែងអាចហើរឆ្ងាយបានទៀត ។ វានឹងហើរចេញពីសំបុកនេះក៏ព្រោះតែវាលែងមានតម្លៃសម្រាប់ហ្វូង របស់វានឹងសំបុករបស់វាទៀត បន្តិចក្រោយមកវាក៏ស្លាប់ទៅ នេះគឺជាជីវិតរបស់សត្វឃ្មុំ ។
២- មេឃ្មុំញី : (គេហៅឃ្មុំញីថាជាស្តេចឃ្មុំញី)
ឃ្មុំញីមានរូបរាងខុសពីឃ្មុំទាំងពួងនៅក្នុងសំបុក វាមានមាឌធំជាងគេ ខ្លួនវែងជាងគេ និងគ្មានសម្បុរណ៍ខ្មៅនៅខាងចុងគូថរបស់វាឡើយ ។ ឃ្មុំញីគឺជាម៉ាស៊ីនបង្កើតកូនយ៉ាងអស្ចារ្យ ។ ឃ្មុំញីត្រូវបានជ្រើសរើសតាំងតែពីទើបនៅជាពង ឬនៅជាកូនដង្កូវតូចនៅឡើយ ។
ពពួកឃ្មុំដែលរក្សាសំបុកបានធ្វើការសង្កេតទៅលើពងនិងទៅលើកូន ឃ្មុំមួយចំនួន ដើម្បីជ្រើសរើសថាតើពងឬកូនឃ្មុំមួយណាដែលនឹងត្រូវបំប៉នអាហារ ពិសេសដើម្បីឲ្យក្លាយទៅជាឃ្មុំញីសំរាប់បន្តពូជបន្ត ។ ការជ្រើសរើសរកឃ្មុំញីថ្មី គឺដោយសាកត្តាមួយចំនួនដូចជា ឃ្មុំញីបច្ចុប្បន្នងាប់ដោយប្រការណាមួយ មិនមានសមត្ថភាពផលិតពងបានច្រើន ឬហ្វូងឃ្មុំទាំងនេះនឹងបំបែកខ្លួនទៅបង្កើតសំបុកមួយថ្មីទៀត អាចថាបណ្តាលមកពីកត្តាផ្សេងៗទៀតក៏សឹងមាន ។
យើងអាចសំគាល់ថាជាឃ្មុំញីបានដោយរូបរាងរបស់វា រូបរាងរបស់ឃ្មុំញីគឺ មានពណ៌សម្បុរភ្លាវជាងឃ្មុំធម្មតា ពណ៌បង្កង់ឆ្នូតនៅលើពោះរបស់វាមើលពុំសូវឃើញច្បាស់ កន្លែងសម្គាល់មួយទៀតនោះគឺ នៅលើផ្នែកក្បាលរបស់វាមានទីទំពែកមួយត្រង់ពីក្រោយក្បាល ។
ត្រង់ទីឆកទំពែកនេះគឺជាកន្លែងតែមួយដែលជើងទាំងប្រាំមួយ និងស្លាបបួនរបស់វាដុះចេញមក ។ អ្នកចិញ្ចឹមឃ្មុំភាគច្រើន (ស្ទើរតែទាំងអស់) បានចុចដៅពណ៌សំគាល់ឃ្មុំញីនេះដើម្បីឲ្យងាយស្រួលចំណាំ គេអាចប្រើទឹកថ្នាំលាបក្រចកចុចសំគាល់ត្រង់កន្លែងឆកទំពែកនោះ ធ្វើដូច្នេះគេអាចដឹងថាតើឃ្មុំញីនេះមានសកម្មភាពបែបណា, វាស្លាប់ត្រូវជំនួសដោយមេញីថ្មី ឬវាអាចរស់នៅរហូតដល់ទីបំផុត ។ ការគូសចុចពណ៌សំគាល់នេះក៏ជាទង្វើមួយសំរាប់អ្នកចិញ្ចឹមឃ្មុំដែរ ពីព្រោះគេអាចដឹងថារយៈពេលយូរប៉ុន្មានទៅដែលឃ្មុំញីនេះអាចរស់នៅ បាន ។ គេតែងកត់ត្រាទុកពណ៌របស់វា ថ្ងៃវាចាប់ផ្តើមសកម្មភាព ដោយគណនាតាមលេខកូដពីសំបុកមួយទៅសំបុកមួយទៀត បានន័យថាឃ្មុំញីនីមួយៗមានលេខសំគាល់របស់វាទៅតាមពណ៌ ដោយមានសរសេរចុះថ្ងៃ ខែ យ៉ាងច្បាស់លាស់ ។
ឃ្មុំញីជាធម្មតាត្រូវបានគេផ្តល់ឲ្យវានូវអាហារពិសេសម្យ៉ាងហៅថា ហ្គេ្លនដូល្លារ ឬ រ៉ូយ៉ាល់ចែល្លី (Glandular or Royal Jelly) តាំងតែពីនៅជាពងឬកូនឃ្មុំ (រូបជាដង្កូវ) រន្ធរបស់ឃ្មុំញីត្រូវបានបិទការពារដោយពពួកឃ្មុំធ្វើការ និងត្រូវបានការពារយ៉ាងប្រយ័ត្នប្រយែងបំផុតរហូតដល់ ១៦ ថ្ងៃក្រោយមកទើបឃ្មុំញីនេះទម្លុះមាត់រន្ធចេញមកខាងក្រៅ ហើយក្លាយទៅជាស្តេចឃ្មុំញីដោយស្វ័យប្រវត្តិ ។ បន្ទាប់ពីបានចេញពីរន្ធមករួចហើយ ឃ្មុំញីនេះពេញរូបរាងអាចមានសមត្ថភាពដោយគ្នា (បង្កាត់ពូជ) បានក្នុងរវាងតែប៉ុន្មានថ្ងៃបន្ទាប់ប៉ុណ្ណោះ ។
បីថ្ងៃបន្ទាប់ពីចេញពីរន្ធមកឃ្មុំញីនេះនឹងហើរចេញពីសំបុក ដោយមានណាត់គ្នាជាមួយឃ្មុំឈ្មោលចំនួនប្រហែលពី ១០ ទៅ ១២ ក្បាល (ឃ្មុំឈ្មោលនេះភាសាអង់គ្លេសហៅថា ដ្រូន (DRONE)) វាបង្កាត់គ្នាជាមួយឃ្មុំឈ្មោលទាំងចំនួន ១០ ឬ ១២ ក្បាលនេះរួចរាល់នៅក្នុងផ្ទៃលំហររួចទើបហើរចូលសំបុកវិញ (សូមបញ្ជាក់ថាវាបង្កាត់គ្នាគឺក្នុងពេលកំពុងតែហើរនេះតែម្តង) ។
តែគួរអនិច្ចាចំពោះឃ្មុំឈ្មោលទាំងនោះ បន្ទាប់ពីបានបង្កាត់រួចនោះប្រដាប់បន្តពូជរបស់វានឹងត្រូវបណ្តាច់ ចេញពីខ្លួនរបស់វា បន្ទាប់មកវាក៏ស្លាប់ភ្លាមដែរ ។ ប្រដាប់បន្តពូជនោះមានផ្ទុកទៅដោយមេជីវិតរបស់ឃ្មុំឈ្មោលសំរាប់ការ បន្តពូជ ។ ឃ្មុំឈ្មោលដែលបង្កាត់ពូជជាមួយឃ្មុំញីនេះជាបន្តនឹងជួយរុញ ប្រដាប់ពូជរបស់ឃ្មុំឈ្មោលមុនឲ្យចូលជ្រៅទៅក្នុងថែមទៀត ហើយការនេះចេះបន្តរហូតគ្រប់ចំនួនឃ្មុំឈ្មោលទាំងអស់ដែលឃ្មុំញី បានណាត់ចេញឲ្យទៅបង្កាត់ពូជ ។
ឃ្មុំញីមានកន្សោមបន្តពូជយ៉ាងពិសេសម្យ៉ាងអាចរក្សាមេជីវិត របស់ឃ្មុំឈ្មោលបានជាច្រើនឆ្នាំទៅមុខរហូតដល់ប្រាំឆ្នាំ ឃ្មុំញីនេះទៀតសោតអាចបង្កើតពងបានចំនួនពី ១៥០០ ទៅ ២៥០០ ពងក្នុង១ ថ្ងៃ រហូតដល់រយៈពេល ៥ ឆ្នាំដែរ ។
រាល់ពេលដែលឃ្មុំញីរំកិលខ្លួនពីទីមួយទៅទីមួយតែងតែមានពពួក ឃ្មុំមួយក្រុមហៅថាអង្គរក្ស (អាមាត្យ) នៅហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញឃ្មុំញីនេះជានិច្ចដើម្បីការពារផ្តល់ចំណីនិង ជួយរាល់កិច្ចការរបស់ឃ្មុំញីនោះ មិនតែប៉ុណ្ណោះគឺក្រុមឃ្មុំអាមាត្យ (ជំនួយការពិសេស) ទាំងនេះមានភារៈមួយទៀតគឺជួយបង្ហើរក្លិនរបស់ឃ្មុំញីទៅកាន់គ្រប់ ទីកន្លែងនៃសំបុកទាំងមូល ដើម្បីឲ្យឃ្មុំឯទៀតបានស្គាល់និងបើកផ្លូវឲ្យឃ្មុំញីនេះ ផ្លាស់ប្តូទីកន្លែងបានស្រួល ។ ពួកឃ្មុំជំនួយការពិសេសទាំងនេះមិនត្រឹមតែជួយនូវកិច្ចការរបស់ឃ្មុំ ញីតែប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែពួកវានៅបានបបោសអង្អែលថ្នាក់ថ្នមឃ្មុំញីនេះ ។ មានពពួកឃ្មុំធ្វើការមួយចំនួនតែងមានប្រាថ្នាបានប៉ះពាល់ឃ្មុំញី នេះ និងជួយឃ្មុំញីជាបន្ថែមថែមទៀត ដើម្បីឲ្យការផលិតពងរបស់ឃ្មុំញីអាចប្រព្រឹត្តទៅបានដោយគ្មានបញ្ហា ។
៣- ឃ្មុំឈ្មោល
ក្នុងសំបុកឃ្មុំមួយមានឃ្មុំឈ្មោលត្រឹមតែប៉ុន្មានរយប៉ុណ្ណោះ ។ ពពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនេះពុំមានប្រយោជន៍អ្វីសំខាន់ចំពោះហ្វូងឃ្មុំ ឡើយ ពួកវាគ្មានធ្វើអ្វីទាំងអស់ ក្រៅតែពីរង់ចាំបង្កាត់ពូជជាមួយឃ្មុំញីក្នុងករណីដែលឃ្មុំញីថ្មី ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងគ្រាអាសន្នប៉ុណ្ណោះ ។ ពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនេះពុំមានទ្រនិចសំរាប់ទិចទេ ហើយរូបកាយរបស់ពួកវាក៏ពុំស្អាតគ្មានអនាម័យល្អ ដោយពួកវាដើរចុះឡើងក្នុងសំបុកជាមួយលាមកជាប់ខ្លួន ពពួកឃ្មុំធ្វើការរក្សាសំបុកតែងតែជួយសំអាតតាមក្រោយពួកឃ្មុំឈ្មោល ទាំងនោះ និងធានាឲ្យបានថាសំបុកឃ្មុំទាំងមូលគ្មានមេរោគឬអ្វីអាក្រក់កើតឡើង បានឡើយ ។
ពួកឃ្មុំឈ្មោលទាំងនេះមានរូបរាងធំជាងពួកឃ្មុំដែលជាអ្នក ធ្វើការរហូតពីរដងមានរូបកាយធាត់ទ្រលុក មានដុះរោមតាមខ្លួន ។ មានរឿងចម្លែកមួយដែលតែងតែកើតឡើងនារដូវស្លឹកឈើជ្រុះគឺពួកឃ្មុំ ធ្វើការតែងសម្លឹងរកមើលឃ្មុំឈ្មោលណាមួយដែលធាត់ធំជាងគេរួច នាំគ្នាខាំពាំឃ្មុំឈ្មោលនោះទំលាក់ចោលទៅដី ទោះបីឃ្មុំឈ្មោលនោះព្យាយាមហើរត្រឡប់មកចូលក្នុងសំបុកវិញ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏ពុំអាចចូលវិញបានដែរ វានឹងត្រូវរារាំងដោយពពួកឃ្មុំការពារសំបុកទប់ស្កាត់មិនឲ្យវាចូល មកវិញបានឡើយ ។ បន្ទាប់ពីព្យាយាមចូលមកក្នុងសំបុកវិញមិនបានឃ្មុំឈ្មោលនេះនឹងហើរ ចេញទៅរកសំបុកណាផ្សេងរួចរកណាត់ជួបជាមួយឃ្មុំញីដើម្បីបង្កាត់ ពូជ ។
ឃ្មុំឈ្មោលអាចរស់នៅមានជីវិតបានចំនួនមួយឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ ចំណែកពពួកឃ្មុំធ្វើការមានអាយុត្រឹម ៥ សប្តាហ៍ បន្ទាប់មកវានឹងត្រូវស្លាប់ ។
ឥឡូវនេះយើងបានដឹងពីសង្គមជីវិតរបស់ហ្វូងសត្វឃ្មុំហើយ បញ្ហាសំខាន់ជាងគេបំផុតសម្រាប់ឲ្យការចិញ្ចឹមបានទទួលជោគជ័យល្អគឺ ការសង្កតតាមដានសកម្មភាពរបស់ពពួកឃ្មុំញី ទាំងសកម្មភាពនៅក្នុងនិងក្រៅសំបុករបស់វា (សំបុកយើងធ្វើមិនមែនសំបុកឃ្មុំវាធ្វើទេ) ប្រការដែលយើងបានដឹងពីសកម្មភាពរបស់វាអាចជួយយើងឲ្យកាន់តែ យល់ច្បាស់ពីសង្គមរបស់វានិងវិធីរក្សាវា សម្រាប់បន្តពូជទៅមុខទៀត ។
គេបានរកឃើញទឹកឃ្មុំដែលដក់នៅក្នុងគុជទឹក ហើយត្រូវបានគេសន្មត់ថាវាមានអាយុកាលប្រមាណជា ៤៥ លានឆ្នាំមកហើយ តាមការរកឃើញនេះ គេអាចស្មានដឹងថា ឃ្មុំអាចកើតមានតាំងតែពី ២០០ លានឆ្នាំមុនម្ល៉េះ ដូចនេះហ្វូងឃ្មុំបានជួយឲ្យរុក្ខជាតិទាំងឡាយនាគ្រានោះមានផ្លែផ្លា ហើយបន្តធ្វើការងារនេះរហូតមកទល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះទៀត ពួកវាគឺជាអ្នកជួយឲ្យយើងទាំងអស់គ្នារស់រានមានជីវិបាន នោះក៏ព្រោះតែចំការច្បារដំណាំ ស្រូវ និងរុក្ខជាតិផ្សេងៗទៀតឲ្យផលដល់យើងដែលកើតឡើងពីសកម្មភាពរបស់ ឃ្មុំនេះឯង ។
ដូចនេះការជួយចិញ្ចឹមឃ្មុំគឺជាវិធីមួយជួយរួមចំណែកយ៉ាងសំខាន់ ដល់វិស័យកសិកម្ម ជួយបង្កើនទិន្នផល ជួយបង្កើនចំណូលដល់កសិករ និងជួយរួមចំណែកឲ្យមនុស្សយើងរស់បានរហូតមកដល់ពេលនេះ បើសិនជាគ្មានពួកវាទេម្ល៉េះសមយើងក៏នឹងពុំមានជីវិតបានដែរ ពីព្រោះតែដំណាំមិនអាចបញ្ចេញផ្លែផ្កាបានគ្រប់គ្រាន់តាម សេចក្តីត្រូវការ ។
សូមឲ្យគ្រប់គ្នាចាត់ទុកឃ្មុំថាជាអាហាររបស់យើង, ចំនួនឃ្មុំច្រើនកាលណាភោគផលរបស់យើងដូចជាដំណាំនិងឲ្យផលច្រើនឡើង ថែមទៀតដែរ ហេតុនេះសូមនាំគ្នាជួយចិញ្ចឹមឃ្មុំឲ្យបានច្រើនឡើង ដើម្បីជាប្រយោជន៍នៃយើងទាំងអស់គ្នា ៕
បទពិសោធន៍ដាំខាត់ណាដើម

កសិករដាំបន្លែតែងជួបប្រទះនូវបញ្ហាជាច្រើន ដែលធ្វើឲ្យទិន្នផលទាប ។ ជាក់ស្តែងលោកពូ កោះ សូឡី រស់នៅភូមិលើ ឃុំព្រែកអញ្ចាញ ស្រុកមុខកំពូល ខេត្តកណ្តាល ។ មានបទពិសោធន៍ដាំខាត់ណាដើម ទទួលបានទិន្នផលល្អអស់រយៈពេលពេល ២ឆ្នាំ មកហើយ ដោយខាត់ណា ៣ គុម្ព មានទំងន់ ១ គីឡូក្រាម ។ បទពិសោធន៍នេះជាគំនិតច្នៃប្រឌិតដោយខ្លួនគាត់ ។ ក្នុង ១ រដូវ ដាំដុះរយៈពេល ១ ខែកន្លះ គាត់ទទួលបានចំណូល ៧០០ ០០០ រៀល ដែលចំនូលនេះអាចចូលរួមចំណែកដោះស្រាយជីវភាពគ្រួសាររបស់គាត់បាន ១ កំរិត ។
ទិដ្ឋភាពនៃការរៀបចំរងដាំខាត់ណា

Rows of broccoli and cabbage in a farm field.

១.រដូវកាលដាំដុះ
ដោយសារកន្លែងដាំដុះ គាត់នៅជិតប្រភពទឹក ដូច្នេះគាត់ដាំដុះពេញ ១ រដូវ ។ បន្លែដែលគាត់ដាំមានដូចជា ប៉េងប៉ោះ ស្ពៃចង្កឹះ ផ្ទី ស្លឹកខ្ទឹម ៘ ប៉ុន្តែដំណាំខាត់ណា គាត់ទទួលទិន្នផលខ្ពស់ជាងគេ ។ សម្រាប់ពេលវេលាដាំខាត់ណាគាត់ជ្រើសរើសដាំពីខែ ៧ ទៅ ខែ ៩ ព្រោះតាមរយៈបទពិសោធន៍របស់គាត់កន្លងមក ពេលនេះមិនសូវមានសត្វល្អិតបំផ្លាញច្រើន ។
២.ការរៀបចំថ្នាល និងសាបកូន
ថ្នាលសាបត្រូវបានលើកជារងដែលមានបណ្តោយ ៣ ទៅ ៤ ម៉ែត្រ ទទឹង ១ ម៉ែត្រ សម្រាប់សាបគ្រាប់ពូជ ( ដោយប្រើគ្រាប់ពូជទិញពីផ្សារ ១ កំប៉ុង ) ។ នៅលើរង គាត់បានរៀបចំដាក់ជីលាមកសត្វពុកផុយជ្រុំជាមួយដីឲ្យសព្វ ។ មុនយកគ្រាប់ទៅសាប គាត់បានត្រាំគ្រាប់ ១ ម៉ោង រួចស្រង់ខ្ចប់ក្រណាត់កប់ទៅក្នុងដី ១ យប់ ដើម្បីឲ្យគ្រាប់ឆាប់ដុះពន្លក ។ នៅពេលពិនិត្យឃើញគ្រាប់ដុះពន្លក ហើយគាត់បានយកគ្រាប់ទៅរោយនៅលើរងឲ្យសព្វ ហើយកាត់កំទេចចំបើងគ្របពីលើ រួចស្រោចទឹកឲ្យជោគមួយថ្ងៃ ២ ដង រហូតដល់ខាត់ណាមានអាយុ ១៥ ថ្ងៃ ទើបដកយកទៅដាំ ។
៣.ការរៀបចំរងដាំ និងការដាំ
ក្នុងការរៀបចំរង គាត់បានកាប់ដីហាលរយៈពេល ១ អាទិត្យ បន្ទាប់មក កាប់ត្រឡប់ដីមួយសារទៀតរាស់យកស្មៅចេញ និងបន្តហាលចោលរយៈពេល ១ អាទិត្យ ទើបលើកដាក់រងដាំ ។ គាត់បានរៀបចំរងដែលមានបណ្តោយ ១១ ម៉ែត្រ ទទឹង ១ ម៉ែត្រ ព្រមទាំងកប់បញ្ចូលនូវជីលាមកសត្វពុកផុយផង ។ ក្នុងការធ្វើរង គាត់មិនសូវវាយដីឲ្យម៉ដ្ឋពេកទេ ព្រោះនៅឲ្យដីហាប់ណែននៅពេលស្រោច ។ ក្រោយពីរៀបចំរងសព្វគ្រប់ ហើយគាត់បានដកកូនខាត់ណាមកដាំលើរង ដោយជ្រើសរើសតែកូនធំល្អមកដាំ ។ កាត់ដាំខាត់ណាជា ៣ ជួរ នៅលើរងដោយទុកចន្លោះគុម្ព ២,៥ តឹក ពីដើមមួយទៅមួយ និងចន្លោះពីរងមួយទៅមួយមានចំងាយ ៣ តឹក ។
៤.ការថែទាំ
ដាំខាត់ណាដើមត្រូវការថែទាំដិតដល់ ដូចជា ការជ្រុំដីដកស្មៅ ស្រោចទឹក និងការដាក់ជីបំប៉ន ។ ការស្រោចទឹកប្រព្រឹត្តទៅចំនួន ៣ ដង ក្នុងមួយថ្ងៃ (ព្រឹក ថ្ងៃត្រង់ ល្ងាច) រហូតដល់ប្រមូលផល ។ នៅលើរង គាត់មានរោយកំទេចចំបើងគ្របគល់ខាត់ណា ដើម្បីកាត់បន្ថយការហួតសំណើមពីដី ។ ការធ្វើស្មៅចាប់ផ្តើមក្រោយពីស្ទូងហើយ រហូតដល់ប្រមូលផល ។
ទិដ្ឋភាពកូនខាត់ណាក្រោយពេលជ្រុំដីពូនគល់និងដកស្មៅ
ដោយខាត់ណាជាដំណាំយកស្លឹក គាត់បានដាក់ជីបំប៉នមានលាមកសត្វពុកផុយ ១ បង្គី និងជីអ៊ុយរ៉េ ១ក្តាប់ លាយទឹក ៣០ លីត្រ ក្នុងមួយរង ។ ចំពោះបញ្ហាកំចាត់សត្វល្អិត គឺគាត់ឧស្សាហ៍ចុះត្រួតពិនិត្យ ចំការចាប់ដង្កូវដោយដៃនៅពេលព្រលឹមឡើង គាត់ចុះទៅ ពិនិត្យដល់ចំការចាប់ដង្កូវកំទេចចោល ។
៥.ការប្រមូលផល
ក្រោយពីដាំបានរយៈពេល ៤៥ ថ្ងៃ គាត់ចាប់ប្រមូលផល ។ ខាត់ណា ៣ គុម្ព មានទំងន់ ១ គីឡូក្រាម ។ បើទូទាត់ទៅលើការចំណាយក្នុងមួយរដូវដាំដុះ គាត់ទទួលបានចំណូលសុទ្ធ ៧០០ ០០០ រៀល ។
៦.ចំណាប់អារម្មណ៍
ក្រោយពីមានបទពិសោធន៍ដាំអស់រយៈពេល ២ ឆ្នាំមក លោកពូមានប្រសាសន៍ថា ការដាំខាត់ណាត្រូវហាលដីឲ្យស្ងួតល្អ និងធ្វើដីឲ្យធូរមានខ្យល់ចេញចូលកុំឲ្យហាប់ពេក ដើម្បីឲ្យឫសដុះច្រើនចាក់បានជ្រៅ និងដងដើមលូតលាស់ល្អ ។ ម្យ៉ាងទៀត ការប្រើជីធម្មជាតិ (លាមកសត្វច្រើន) ធ្វើឲ្យខាត់ណាមានដើម និងស្លឹកធំ ហើយខ្ចីនិងមានរស់ជាតិឆ្ងាញ់ រីឯការទុកចន្លោះគុម្ពសមស្របធ្វើឲ្យដើមស្រឡះ ក៏បង្កលក្ខណៈឲ្យខាត់ណាលូតលាស់បានល្អដែរ ។
សរុបមក បច្ចេកទេសសំខាន់ៗ ក្នុងការដាំខាត់ណាមាន:
- ជ្រើសរើសពេលវេលាដាំត្រឹមត្រូវ ដើម្បីកាត់បន្ថយការបំផ្លាញដោយសត្វល្អិត
- បណ្តុះគ្រាប់ ដោយត្រាំទឹក និងផ្អាប់កប់ក្នុងដីឲ្យដុះពន្លក
- សាបគ្រាប់លើរង ដោយកាត់កំទេចចំបើងគ្របពីលើ
- ដកកូនខាត់ណាថ្លោសៗ យកទៅដាំដោយទុកចន្លោះគុម្ព ២,៥ តឹក
- ថែទាំស្រោចទឹក និងបំផុសដី ដកយកស្មៅចេញរហូតដល់ពេលប្រមូលផល ៕

បទពិសោធន៍ដាំល្ហុងឲ្យបានផ្លែច្រើន

អ្នកមីង សេង មួយហៀក រស់នៅភូមិព្រែកអុងប៉ាវ ឃុំទឹកវិល ស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល ។ គាត់មានបទពិសោធន៍ដាំល្ហុងអស់រយៈពេល ១០ ឆ្នាំមក ហើយនៅលើដី ១៣ អារ ។ បទពិសោធន៍នេះជាគំនិតច្នៃប្រឌិតរបស់គាត់ផ្ទាល់ ។ ក្នុងមួយរដូវប្រមូលផលម្តងៗគាត់បេះបានផ្លែសរុបប្រមាណ ១០ តោន ហើយទទួលប្រាក់ចំណេញដុលប្រមាណ ២ លានរៀល ។
ទិដ្ឋភាពចំការល្ហុង

១. ការជ្រើសរើសពូជ និងការត្រៀមពូជដាំ
ល្ហុងដែលគាត់ដាំ ជាពូជដែលជ្រើសរើស និងរក្សាទុកដោយខ្លួនឯង ។ ចំពោះលក្ខណៈពូជដែលគាត់ជ្រើសរើសមានផ្លែធំវែង ផ្លែច្រើមិនដាច់ដើមមានសុខភាពល្អ ។ នៅពេលដែលផ្លែទុំល្អ គាត់ពុះយកគ្រាប់ចេញពីផ្លែទៅលាងទឹកឲ្យជ្រះរំអិល រួចយកទៅហាល ឬសំដិលរហូតស្ងួត (២-៣ ថ្ងៃ) ទើបយកទៅច្រកកែវទុក ។
២. ការបណ្តុះកូន
គាត់បានយកគ្រាប់ទៅបណ្តុះ មុននឹងយកទៅដាក់ដាំក្នុងចំការ ។ គាត់យកដីដែលមានជីជាតិច្រកចូលក្នុងថង់ប្លាស្ទិកខ្មៅដែលត្រៀម រួចជាស្រេច បន្ទាប់មកយកគ្រាប់ទៅត្រាំទឹករយៈពេល ២ ថ្ងៃ និងផ្អាប់ទុករយៈពេល ៧ ថ្ងៃ (ឲ្យដុះពន្លកសៗ) ទើបយកទៅដាក់ដាំនៅក្នុងថង់ពី ៣-៤ គ្រាប់ ក្នុង ១ ថង់ ។ ក្រោយពីដាក់គ្រាប់បណ្តុះហើយ គាត់ស្រោចទឹកឲ្យជោគរៀងរាល់ថ្ងៃ ដើម្បីឲ្យកូនល្ហុងលូតលាស់ល្អ ។ ចំពោះថ្នាលបណ្តុះកូន គាត់បានប្រក់រោងសំណាញ់ដើម្បីកុំឲ្យកូនល្ហុងត្រូវពន្លឺខ្លាំងពេក ។
៣.ការរៀបចំដីដាំ
ក្នុងការរៀបចំដីដាំ គាត់ភ្ជួរហាលដី ៤-៥លើក ដោយចន្លោះពីមួយលើកទៅមួយលើកមានរយៈពេល ១០ ថ្ងៃ ។ នៅពេលភ្ជួរលើកទី ១ គាត់បានដាក់ជីលាមកសត្វពុកផុយ ១,៥ ទៅ ២ តោន ភ្ជួរលុបលើផ្ទៃដី ១៣ អារ ។ ក្រោយពីភ្ជួររាស់ហាលដី រួចគាត់លើកជារងដែលមានទទឹង ១,៥ ម៉ែត្រ បណ្តោយទៅតាមស្ថានភាពដី ។ នៅលើរង គាត់ជីករណ្តៅជាជួររណ្តៅ និមួយៗទំហំ ៣ តឹកបួនជ្រុង និងជំរៅ ៣ តឹក ដោយទុកចន្លោះពីររណ្តៅមួយទៅមួយ ២,៥ ម៉ែត្រ ។ នៅក្នុងរណ្តៅនិមួយៗ គាត់ដាក់ជីលាមកសត្វពុកផុយច្របល់ជាមួយដីឲ្យសព្វ ។
៤.ការដាំ
គាត់ចាប់ផ្តើមយកកូនល្ហុងទៅដាំនៅចុងខែមេសា ឬដើមខែឧសភា ដែលជាដើមរដូវ ដើម្បីកាត់បន្ថយការស្រោចទឹក ។ កូនល្ហុងដែលគាត់យកមកដាំមានអាយុ ៤៥ ថ្ងៃ គាត់បានហែកថង់ចេញ រួចដាក់ក្នុងរណ្តៅ បន្ទាប់មកយកដីនៅមាត់រណ្តៅលុបសង្កត់ឲ្យណែន រួចយកកំទេចចំបើងគ្របជុំវិញគល់ និងស្រោចទឹកឲ្យជោគ ។ ក្នុងមួយរណ្តៅដាំមួយដើម ដោយជ្រើសរើសយកតែកូនល្ហុងដែលមានសុខភាពល្អ ។
៥.ការថែទាំ
នៅពេលល្ហុងនៅតូច គាត់ស្រោចទឹក ១ ថ្ងៃម្តង ដោយប្រើទុយយោបាញ់នៅលើស្លឹករហូតដល់ល្ហុងធំចេញផ្កាគាត់បញ្ចូល ទឹកនៅតាមចន្លោះរង ៣ ថ្ងៃម្តង លៃយ៉ាងណាកុំឲ្យដីស្ងួតពេក ឬសើមពេក ។ ក្រៅពីការស្រោចទឹក គាត់ឧស្សាហ៍ពូនគល់ គឺនៅពេលដែលសង្កេតឃើញឫសល្ហុងមួយចំនួនដុះលើផ្ទៃដី និងក្រោយការប្រមូលផលលើកទី ២ ។ ល្ហុងជាដំណាំដែលត្រូវការពន្លឺថ្ងៃដូច្នេះគាត់បានកាច់មែកងាប់ៗ នៅក្បែរគល់ប្រមូលចោល និងធ្វើស្មៅក្បែរគល់ ដើម្បីកុំឲ្យមានភាពស៊ុបទ្រុបឲ្យពន្លឺចាំងចូលគ្រប់គ្រាន់ ។ អ្នកមីងបានប្រើជីកែង ចំនួន ៥ គីឡូក្រាម សម្រាប់បំប៉នដោយដាក់នៅក្បែរគល់មួយរណ្តៅបន្តិចៗ ។
ក្នុងការដាំល្ហុងនេះ គាត់តែងជួបប្រទះនូវសត្វល្អិត និងជំងឺមួយចំនួនដូចជា ជំងឺរលួយគល់ ធ្វើឲ្យស្លឹកស្រពោន រលួយឫស និងគល់ត្រឹមស្មើដីតែម្តង ជំងឺពុកឫសកែវធ្វើឲ្យស្លឹកឡើងលឿង និងបញ្ឈប់ការចេញផ្លែ ជំងឺឆ្កួតត្រួយ ធ្វើឲ្យត្រួយរួញ ហើយផ្អាកការចេញផ្លែ ។
ចំពោះវិធានការណ៍កំចាត់ បើល្ហុងនៅតូចគាត់ ដកដើមចោល ឬ កាត់ស្លឹក ឬ ត្រួយដែលកើតជំងឺចោល ។ ចំពោះសត្វល្អិតមានក្រាមរោមផ្លែ ដែលធ្វើឲ្យផ្លែមិនសូវលូតលាស់ ហើយគ្មានរសជាតិ ។ ករណីសត្វក្រារោមផ្លែគាត់មិនទាន់ មានវិធានការណ៍កំចាត់ទេ ប៉ុន្តែវាកើតមានតិចតួច ប៉ុណ្ណោះក្នុងចំការរបស់គាត់ ។
ផ្លែល្ហុងខ្ចីដែលបេះត្រៀមយកទៅលក់
៦.ការប្រមូលផល
ក្រោយពេលដាំបានរយៈពេល ៥ខែ គាត់ប្រមូលផលផ្លែល្ហុងចាស់លក់ ។ ការបេះ ធ្វើឡើងបន្តបន្ទាប់ក្នុងរយៈពេល ៦ខែ ទៅ ១ឆ្នាំ ក្រោយពីបេះលើកទី ១ រហូតដល់ខ្សោយ ទើបគាត់កាប់ដើមចាស់ចោល និងដាំថ្មីឡើងវិញ ។ តាមការប៉ាន់ស្មានរបស់គាត់ ជាសរុបគាត់បេះលក់បានប្រមាណ ១២ តោន (ល្ហុងខ្ចី) ។ ហើយបើទូទាត់លើការចំណាយ គាត់ទទួលបានចំណូលសុទ្ធ ២-៣ លានរៀល ។
ទិដ្ឋភាពផ្លែល្ហុងដែលបំផ្លាញដោយសត្វក្រា
៧.ចំណាប់អារម្មណ៍របស់កសិករ
អ្នកមីងមានចំណាប់អារម្មណ៍ថា គាត់ពេញចិត្តនឹងទិន្នផលដែលគាត់ទទួលបាន ។ ការដាំល្ហុងចំណាយពេលថែទាំតិចជាងការដាំបន្លែ រីឯផលដែលបានមកងាយស្រួលលក់ ហើយគាត់សង្ឃឹមថា ទៅថ្ងៃមុខ គាត់នឹងអាចទទួលបាននូវបច្ចេកទេសថ្មីល្អៗ មកអនុវត្តន៍លើចំការរបស់គាត់ ដើម្បីឲ្យទទួលផលកាន់តែខ្ពស់ ។
សរុបមក បច្ចេកទេសសំខាន់ៗ ក្នុងការដាំល្ហុងមាន:
- ជ្រើសរើសពូជដែលមានផ្លែធំវែង និងទុំល្អទុកធ្វើពូជ
- បណ្តុះគ្រាប់ និងថែទាំឲ្យកូនល្ហុងមានសុខភាពល្អ មុនយកទៅដាំក្នុងចំការ
- ភ្ជួរដីហាលច្រើនសារឲ្យដីធូរ និងស្ងួតទឹក
- រៀបចំរណ្តៅជាជួរដាំនៅពេលមានអាយុ ៤៥ ថ្ងៃ ដោយជ្រើសរើសតែកូនមានសុខភាពល្អ
- ថែទាំគ្រប់គល់ ពូនគល់ បោចស្មៅ និងកាច់ស្លឹកងាប់ៗនៅខាងក្រោមចោលស្រោចទឹកពេលល្ហុងនៅតូច និង ៣ ថ្ងៃម្តង ពេលផ្កា ។

ស្នេហ៍អមតៈ

Pages

វិធីចិញ្ចឹម

បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមត្រីប្រាំពីរពណ៌

បច្ចេកទេសដាំសាឡាដហ្សង (watercress)

ជំរុញឲ្យស្វាយចេញផ្លែ តាមការចង់បាន

បទពិសោធន៍ដាំសាលាដ

បចេ្ចកទេសដាំដំណាំត្រសក់ផ្អែម

បទពិសោធន៍ធ្វើត្របែ (មេត្រប៉ែ)

បទពិសោធន៍ដាំជីគ្រប់មុខ

បទពិសោធន៍ដាំស្វាយចន្ទី

ផលិតកម្មកសិកម្ម

បទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមខ្យល់

បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមបង្កង

វីធីប្រើប្រាស់ទឹកមូត្រ (ទឹកនោម) ធ្វើជាជីដាំដំណ

ទឹកដូង

យកផ្លែស្វាយចន្ទីធ្វើស្រា

បច្ចេកទេសនានាក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ

របៀបធ្វើសៀង

បទពិសោធន៍ធ្វើជ្រក់ត្រសក់

របៀបរក្សាទុកផ្លែប៉េងប៉ោះបានយូរថ្ងៃ

របៀបថែរក្សាផ្កាឲ្យនៅស្រស់បានយូរ

No comments:

Pages

វិធីចិញ្ចឹម

បច្ចេកទេស​ចិញ្ចឹម​ត្រី​ប្រាំពីរ​ពណ៌

បច្ចេកទេស​ដាំ​សាឡាដ​ហ្ស​ង (watercress)

ជំរុញ​ឲ្យ​ស្វាយ​ចេញ​ផ្លែ តាម​ការចង់បាន​

បទពិសោធន៍​ដាំ​សាលាដ​

ប​ចេ្ច​ក​ទេស​ដាំ​ដំណាំ​ត្រសក់ផ្អែម

បទពិសោធន៍ធ្វើត្របែ (មេត្រប៉ែ)

បទពិសោធន៍ដាំជីគ្រប់មុខ

បទពិសោធន៍ដាំស្វាយចន្ទី

ផលិតកម្មកសិកម្ម

បទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមខ្យល់

បច្ចេកទេស​ចិញ្ចឹម​បង្កង

វី​ធី​ប្រើប្រាស់​ទឹកមូត្រ (​ទឹកនោម​) ធ្វើ​ជា​ជី​ដាំ​ដំណ

ទឹកដូង​

យក​ផ្លែ​ស្វាយចន្ទី​ធ្វើ​ស្រា​

បច្ចេកទេសនានាក្នុងជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ

​របៀប​ធ្វើ​សៀង

បទពិសោធន៍​ធ្វើ​ជ្រក់​ត្រសក់​

របៀប​រក្សាទុក​ផ្លែ​ប៉េងប៉ោះ​បាន​យូរថ្ងៃ​

​របៀប​ថែរក្សា​ផ្កា​ឲ្យនៅ​ស្រស់​បានយូរ​

បច្ចេកទេសនានាក្នុងការប្រមូលផល

បទពិសោធន៍​ប្រមូល​ខ្ទឹម​បារាំង និង​រៀបចំ​ទុកដាក់​ក្រោយពេល​ប្រមូល​ផល​

បទពិសោធន៍​ប្រមូល​ផល​ស្ពៃក្តោប​

បទពិសោធន៍​នៃ​ការប្រមូល​ផល និង​ថែរក្សា​ទុក​ការ៉ុត​ឲ្យបាន​យូរ​

បទពិសោធន៍​រក្សាទុក​មើមត្រាវ​ឲ្យបាន​យូរ​ក្រោយពេល​ប្រមូលផល​

ចិញ្ចឹម​កង្កែប​សម្រាប់​ធ្វើ​ជា​មុខរបរ​

បទពិសោធន៍​ធ្វើ​ជ្រក់​ស្លឹក​ឆៃ​ថាវ​

បង្កាត់​ពូជ​ទាកាប៉ា​ជាមួយ​ទាសា​ច់​

ចិញ្ចឹម​អង្ក្រង​យក​ពង​លក់​

ការជ្រើសរើស​ពូជ​ជ្រូក​

ពូជ​នៅក្នុង​ស្រុក​

ពូជ​ជ្រូក​នាំចូល​

ពូជ​ជ្រូក​កូនកាត់​

តើ​ត្រូវ​ជ្រើសរើស​កូនជ្រូក​ដូចម្តេច ?

ការធ្វើ​ទ្រុង​

ដំណាក់​នៃ​ការធ្វើ​ទ្រុង​

ការជ្រើសរើស​ពូជ​

ការជ្រើសរើស​មេ និង​បា​

​របៀប​ជ្រើសរើស​មេ​

របៀបជ្រើសរើស​បា​មាន់​សំរាប់ធ្វើ​ពូជ​ត្រូវ​:

ការជ្រើសរើស​ទីកន្លែង​ចិញ្ចឹម និង​ការធ្វើ​ទ្រុង​

ជ្រើសរើស​ទីកន្លែង​

កំណត់​ទីធ្លា​ឲ្យមាន​ដើ​ររកចំណី​

គួរ​ដឹង​

ហេតុ​អ្វី​ត្រូវ​ធ្វើ​រណ្តៅ​កំប៉ុស្ត ?

រៀបចំ​រណ្តៅ​កំប៉ុស្ត​

​ការរៀបចំ​ទ្រុង​

សំភារៈ​សំរាប់ធ្វើ​ទ្រុង​

គួរ​ដឹង​

កា​រៀបចំ​ទ្រុង

គួរ​ដឹង​

ការរៀបចំ​ស្នូក​ទឹក និង​ស្នូក​ចំណី​

គួរ​ដឹង​

សារធាតុចិញ្ចឹម​នៃ​សាច់ និង​ស៊ុត​

វត្ថុធាតុដើម​សម្រាប់​អ្នក​ចិញ្ចឹម​មាន់​ទា​

​ដំណាំ​ស្វាយ​”

ចិញ្ចឹម​ចង្រិត​លក់ និង​ប្រើ​ជា​ចំណី​សត្វ​

មុខរបរ​ចិញ្ចឹម​ក្រួច​

ទីកន្លែង​ចិញ្ចឹម

រោង​សម្រាប់​ចិញ្ចឹម​ក្រួច

ចំណី​និង​ទឹក​សម្រាប់​ក្រួច​

បើ​ធ្វើ​ចំណី​ឱ្យ​ក្រួច​ដោយ​ខ្លួនឯង យើង​ត្រូវ​ផ្សំ​ដោយ​រូបមន្ដ​ន

ពេល​ក្រួច​ចាប់ផ្ដើម​ផ្ដល់​ផល

ទីផ្សា​ក្នុងប្រទេស​កម្ពុជា៖

ប្រភេទ​មាន់​ចិញ្ចឹម​យក​ពង ( ពូជ​ទា កាគី )

ការចិញ្ចឹម​ទា​ដោយ​ប្រើ​ចំណី​ផ្សំ​ដោយ​ខ្លួនឯង​

បទពិសោធន៍​ក្នុង​ការផលិត​ស្រូវពូជ​ឲ្យបាន​ល្អ​

បទពិសោធន៍​ចិញ្ចឹម​ជន្លេន

បទពិសោធន៍​ដាំ​ប៉េង​បោះ​

បទពិសោធន៍​ដាំ​ដំណាំ​ត្រប់វែង​ឲ្យបាន​ផ្លែ​ច្រើន​

បទពិសោធន៍​ចិញ្ចឹម​ត្រី​អណ្តែង​ក្នុង​រណ្តៅ​ប្លា​ស្ទិក

បទពិសោធន៍​ដាំ​ខ្ទឹម​ស​

បទពិសោធន៍​ចិញ្ចឹម​ជ្រូក​មេ​

បទពិសោធ​ដាំ​ម្ទេស

១.​ការរៀបចំ​ដី និង​ការ​សាប​គ្រាប់​

២.​ការរៀបចំ​ដី​ដាំ​កូន​ម្ទេស និង​ការដាំ​កូន​

៣.​ការថែទាំ​​

៤.​ការប្រមូល​ផល​

​របៀប​ចិញ្ចឹម​គោ ក្របី​

បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមត្រីប្រាំពីរពណ៌

បច្ចេកទេសដាំសាឡាដហ្សង (watercress)

ជំរុញឲ្យស្វាយចេញផ្លែ តាមការចង់បាន

បទពិសោធន៍ដាំសាលាដ

បចេ្ចកទេសដាំដំណាំត្រសក់ផ្អែម

បច្ចេកទេសចិញ្ចឹមបង្កង

វីធីប្រើប្រាស់ទឹកមូត្រ (ទឹកនោម) ធ្វើជាជីដាំដំណ

ទឹកដូង

យកផ្លែស្វាយចន្ទីធ្វើស្រា

របៀបធ្វើសៀង

បទពិសោធន៍ធ្វើជ្រក់ត្រសក់

របៀបរក្សាទុកផ្លែប៉េងប៉ោះបានយូរថ្ងៃ

របៀបថែរក្សាផ្កាឲ្យនៅស្រស់បានយូរ

បទពិសោធន៍ប្រមូលខ្ទឹមបារាំង និងរៀបចំទុកដាក់ក្រោយពេលប្រមូលផល

បទពិសោធន៍ប្រមូលផលស្ពៃក្តោប

បទពិសោធន៍នៃការប្រមូលផល និងថែរក្សាទុកការ៉ុតឲ្យបានយូរ

បទពិសោធន៍រក្សាទុកមើមត្រាវឲ្យបានយូរក្រោយពេលប្រមូលផល

ចិញ្ចឹមកង្កែបសម្រាប់ធ្វើជាមុខរបរ

បទពិសោធន៍ធ្វើជ្រក់ស្លឹកឆៃថាវ

បង្កាត់ពូជទាកាប៉ាជាមួយទាសាច់

ចិញ្ចឹមអង្ក្រងយកពងលក់

ការជ្រើសរើសពូជជ្រូក

ពូជនៅក្នុងស្រុក

ពូជជ្រូកនាំចូល

ពូជជ្រូកកូនកាត់

តើត្រូវជ្រើសរើសកូនជ្រូកដូចម្តេច ?

ការធ្វើទ្រុង

ដំណាក់នៃការធ្វើទ្រុង

ការជ្រើសរើសពូជ

ការជ្រើសរើសមេ និងបា

របៀបជ្រើសរើសមេ

របៀបជ្រើសរើសបាមាន់សំរាប់ធ្វើពូជត្រូវ:

ការជ្រើសរើសទីកន្លែងចិញ្ចឹម និងការធ្វើទ្រុង

ជ្រើសរើសទីកន្លែង

កំណត់ទីធ្លាឲ្យមានដើររកចំណី

គួរដឹង

ហេតុអ្វីត្រូវធ្វើរណ្តៅកំប៉ុស្ត ?

រៀបចំរណ្តៅកំប៉ុស្ត

ការរៀបចំទ្រុង

សំភារៈសំរាប់ធ្វើទ្រុង

គួរដឹង

ការៀបចំទ្រុង

គួរដឹង

ការរៀបចំស្នូកទឹក និងស្នូកចំណី

គួរដឹង

សារធាតុចិញ្ចឹមនៃសាច់ និងស៊ុត

វត្ថុធាតុដើមសម្រាប់អ្នកចិញ្ចឹមមាន់ទា

ដំណាំស្វាយ”

ចិញ្ចឹមចង្រិតលក់ និងប្រើជាចំណីសត្វ

មុខរបរចិញ្ចឹមក្រួច

ទីកន្លែងចិញ្ចឹម

រោងសម្រាប់ចិញ្ចឹមក្រួច

ចំណីនិងទឹកសម្រាប់ក្រួច

បើធ្វើចំណីឱ្យក្រួចដោយខ្លួនឯង យើងត្រូវផ្សំដោយរូបមន្ដន

ពេលក្រួចចាប់ផ្ដើមផ្ដល់ផល

ទីផ្សាក្នុងប្រទេសកម្ពុជា៖

ប្រភេទមាន់ចិញ្ចឹមយកពង ( ពូជទា កាគី )

ការចិញ្ចឹមទាដោយប្រើចំណីផ្សំដោយខ្លួនឯង

បទពិសោធន៍ក្នុងការផលិតស្រូវពូជឲ្យបានល្អ

បទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមជន្លេន

បទពិសោធន៍ដាំប៉េងបោះ

បទពិសោធន៍ដាំដំណាំត្រប់វែងឲ្យបានផ្លែច្រើន

បទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមត្រីអណ្តែងក្នុងរណ្តៅប្លាស្ទិក

បទពិសោធន៍ដាំខ្ទឹមស

បទពិសោធន៍ចិញ្ចឹមជ្រូកមេ

បទពិសោធដាំម្ទេស

១.ការរៀបចំដី និងការសាបគ្រាប់

២.ការរៀបចំដីដាំកូនម្ទេស និងការដាំកូន

៣.ការថែទាំ

៤.ការប្រមូលផល

របៀបចិញ្ចឹមគោ ក្របី

I. ក្រោលគោ ក្របី :

II. ចំណី :

របៀបចិញ្ចឹមគោ

II. ការផ្តល់ចំណីអាហារ និង ការថែរទាំ :

របៀបចិញ្ចឹមក្របី

ប្រយោជន៍របស់ទឹកឃ្មុំ និង វិធីសាស្ត្រចិញ្ចឹមឃ្មុំ

វិធីសាស្ត្រនៃការចិញ្ចឹមឃ្មុំ

ជីវិតរបស់សត្វឃ្មុំ

បទពិសោធន៍ដាំល្ហុងឲ្យបានផ្លែច្រើន