ពិធីចូលរោង
ក. សម័យបុរាណ
លោកមហា និងកូនមហា ២ នាក់ (ឬនាងឈ្មាយ និងកូនឈ្មាយ ២ នាក់) និងមានតាបិតាកូនប្រុស ព្រមទាំងញាតិមួយចំនួន នាំយកថង់រងចូលទៅជួបលោកមេបា អនុញ្ញាតសុំដីសង់រោង សុំវាលលែងក្របីសុំព្រៃកាប់អុស សុំត្រពាំងដងទឹក …..... លោកមេបាតែងតែអនុញ្ញាតតាមសំនូមពរ។
នៅពេលលោកមហា ឬនាងឈ្មាយ ចុះពីលោកមេបា ចូលទៅជួបនឹងលោកអាចារ្យ ជំរាបថា លោកមេបា បានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើរោងផ្កាស្លា រោងដាំបាយ តាមក្បួនដំនេកនាគ។
លោកអាចារ្យពេលា ចាប់យកផ្តិលទឹកដែលមានស្ទន់ ទៅរំងាប់ចង្រៃ។ កាលបើលោកអាចារ្យរំងាប់បានចប់សព្វគ្រប់ហើយ ទើបអ្នក ធ្វើរោង ចាប់ជីករណ្តៅដាំសសររោង តាមការបង្គាប់បញ្ជាពីលោកអាចារ្យពេលា។
ខ. សម័យបច្ចុប្បន្ន
ពិធីចូលរោងសម័យនេះមិនប្រាដកថាដូចនឹងសម័យបុរាណឡើយ គេមិនបាច់សងរោងផ្កាស្លាទេ ពីព្រោះ លោកមេបាអនុញ្ញាតឲ្យកូនប្រុស ទៅស្នាក់នៅលើផ្ទះកូនស្រី ឬខាងកូនស្រី សុំផ្ទះអ្នកជិតខាងឲ្យកូនប្រុសស្នាក់នៅតែម្តង។
ឯផ្កាស្លាវិញ ខាងស្រីជាអ្នករកទិញ បើទិញបានត្រូវយកទៅដាក់លើផ្ទះខាងកូនស្រី ឯពីធីកាត់ផ្កាស្លាមិនមានទេ។ តែនៅឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ ២០០៧ នេះ មានចាប់ធ្វើពិធីកាត់ផ្កាស្លាឡើងវិញ តែការធ្វើពិធីកាត់ផ្កាស្លានោះ គ្រាន់តែជានិមិត្តរូប ដោយយកផ្កាស្លានោះ ទៅចងផ្អោបនឹងវត្ថុអ្វីមួយ ហើយរៀបធ្វើពិធីកាត់ផ្កាស្លាប៉ុណ្ណោះ។
លោកមហា និងកូនមហា ២ នាក់ (ឬនាងឈ្មាយ និងកូនឈ្មាយ ២ នាក់) និងមានតាបិតាកូនប្រុស ព្រមទាំងញាតិមួយចំនួន នាំយកថង់រងចូលទៅជួបលោកមេបា អនុញ្ញាតសុំដីសង់រោង សុំវាលលែងក្របីសុំព្រៃកាប់អុស សុំត្រពាំងដងទឹក …..... លោកមេបាតែងតែអនុញ្ញាតតាមសំនូមពរ។
នៅពេលលោកមហា ឬនាងឈ្មាយ ចុះពីលោកមេបា ចូលទៅជួបនឹងលោកអាចារ្យ ជំរាបថា លោកមេបា បានអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើរោងផ្កាស្លា រោងដាំបាយ តាមក្បួនដំនេកនាគ។
លោកអាចារ្យពេលា ចាប់យកផ្តិលទឹកដែលមានស្ទន់ ទៅរំងាប់ចង្រៃ។ កាលបើលោកអាចារ្យរំងាប់បានចប់សព្វគ្រប់ហើយ ទើបអ្នក ធ្វើរោង ចាប់ជីករណ្តៅដាំសសររោង តាមការបង្គាប់បញ្ជាពីលោកអាចារ្យពេលា។
ខ. សម័យបច្ចុប្បន្ន
ពិធីចូលរោងសម័យនេះមិនប្រាដកថាដូចនឹងសម័យបុរាណឡើយ គេមិនបាច់សងរោងផ្កាស្លាទេ ពីព្រោះ លោកមេបាអនុញ្ញាតឲ្យកូនប្រុស ទៅស្នាក់នៅលើផ្ទះកូនស្រី ឬខាងកូនស្រី សុំផ្ទះអ្នកជិតខាងឲ្យកូនប្រុសស្នាក់នៅតែម្តង។
ឯផ្កាស្លាវិញ ខាងស្រីជាអ្នករកទិញ បើទិញបានត្រូវយកទៅដាក់លើផ្ទះខាងកូនស្រី ឯពីធីកាត់ផ្កាស្លាមិនមានទេ។ តែនៅឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ ២០០៧ នេះ មានចាប់ធ្វើពិធីកាត់ផ្កាស្លាឡើងវិញ តែការធ្វើពិធីកាត់ផ្កាស្លានោះ គ្រាន់តែជានិមិត្តរូប ដោយយកផ្កាស្លានោះ ទៅចងផ្អោបនឹងវត្ថុអ្វីមួយ ហើយរៀបធ្វើពិធីកាត់ផ្កាស្លាប៉ុណ្ណោះ។
ពិធីហែកំនត់
ក. សម័យបុរាណ
នៅកន្លែងខ្លះ គេនិយាយថា ហែកំនត់ តែកន្លែងខ្លះទៀតគេនិយាយថាហែជំនូន។ តើកំនត់ ឬជំនូនគឹជាអ្វី? នៅមុនថ្ងៃរបៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ លោកមេបាបានហៅលោកមហា និងមាតាបិតាកូនប្រុស ទៅសួរបញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ តើអ្នកជូនអ្វីខ្លះ?
មាតាបិតាខាងប្រុស និងខាងស្រី ពិភាក្សាគ្នា នៅពេលដែលមាតាបិតាខាងប្រុស ជូនអ្វី ហើយមាតាបិតាខាងកូនស្រីយល់ព្រម នោះលោកមហានឹងកត់ត្រាទុក។ នៅពេលពិភាក្សាគ្នាចប់ លោកមហាបានអានកំនត់ត្រាជូនលោកមេបាស្តាប់ ជាកសិណសាក្សីធំបំផុត និងមាតាបិតាទាំងសងខាងស្តាប់។ បើគ្មានការជំទាស់ទេ ចាត់ទុកថាកំនត់នោះត្រឹមត្រូវហើយ។ លោកមហាជូនកំនត់ត្រានោះទៅខាងកូនស្រីមួយច្បាប់ និងខាងកូនប្រុសមួយច្បាប់។ ការកត់ត្រានេះ នឹងក្លាយទៅជាកំនត់ត្រា ដែលគេតែងតែហៅកាត់ថាកំនត់ រហូតមក។
ខ.សម័យបច្ចុប្បន្ន
បន្ទាប់ពីពីការភាក្សាសុំយោបលរវាងសាច់ញាតិភាគគឺ ខាងកូនប្រុសធានាទិញបណ្ណាការ មកជូនមាតាបិតាខាងកូនស្រីតែម្តង។ ការទិញគ្រឿងបណ្ណាការនេះ ទោះមិនគ្រប់តាមការកំណត់ក៏ដោយ ក៏គេហៅថា ការហែកំនត់ ឬហែជំនូនដដែល។
នៅកន្លែងខ្លះ គេនិយាយថា ហែកំនត់ តែកន្លែងខ្លះទៀតគេនិយាយថាហែជំនូន។ តើកំនត់ ឬជំនូនគឹជាអ្វី? នៅមុនថ្ងៃរបៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ លោកមេបាបានហៅលោកមហា និងមាតាបិតាកូនប្រុស ទៅសួរបញ្ជាក់ថា នៅថ្ងៃរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ តើអ្នកជូនអ្វីខ្លះ?
មាតាបិតាខាងប្រុស និងខាងស្រី ពិភាក្សាគ្នា នៅពេលដែលមាតាបិតាខាងប្រុស ជូនអ្វី ហើយមាតាបិតាខាងកូនស្រីយល់ព្រម នោះលោកមហានឹងកត់ត្រាទុក។ នៅពេលពិភាក្សាគ្នាចប់ លោកមហាបានអានកំនត់ត្រាជូនលោកមេបាស្តាប់ ជាកសិណសាក្សីធំបំផុត និងមាតាបិតាទាំងសងខាងស្តាប់។ បើគ្មានការជំទាស់ទេ ចាត់ទុកថាកំនត់នោះត្រឹមត្រូវហើយ។ លោកមហាជូនកំនត់ត្រានោះទៅខាងកូនស្រីមួយច្បាប់ និងខាងកូនប្រុសមួយច្បាប់។ ការកត់ត្រានេះ នឹងក្លាយទៅជាកំនត់ត្រា ដែលគេតែងតែហៅកាត់ថាកំនត់ រហូតមក។
ខ.សម័យបច្ចុប្បន្ន
បន្ទាប់ពីពីការភាក្សាសុំយោបលរវាងសាច់ញាតិភាគគឺ ខាងកូនប្រុសធានាទិញបណ្ណាការ មកជូនមាតាបិតាខាងកូនស្រីតែម្តង។ ការទិញគ្រឿងបណ្ណាការនេះ ទោះមិនគ្រប់តាមការកំណត់ក៏ដោយ ក៏គេហៅថា ការហែកំនត់ ឬហែជំនូនដដែល។
ពិធីកាត់សក់
ក.សម័យបុរាណ
ពិធីកាត់សក់កូនប្រុសកូនស្រី សម័យនោះ មិនមែនជាពិធីកាត់សក់ គ្រាន់តែជានិមិត្តរូបដូចសម័យបច្ចុប្បន្ននោះទេ គឺ៖
១. កូនស្រី គេទុកសក់វែងបួង គ្រាន់តែកោរជើងសក់ កោររោមចញ្ចើម រោមមុខ ឲ្យមានសាច់សល្អប៉ុណ្ណោះ។
២. កូនប្រុស របៀបពិធីកាត់សក់នៅរោងផ្កាស្លា ឯពិធីកាត់សក់នោះគឺគេកាត់សក់មែនទែន មិនមែនគ្រាន់តែកាត់ជានិមិត្តរូបនោះទេ។ លុះកាត់សក់ចប់ហើយទើបលោកមេបាបញ្ជាឲ្យធ្វើពិធីផ្សេងទៀត។
ខ.សម័យបច្ចុប្បន្ន
ថ្ងៃរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បច្ចុប្បន្ន មានត្រឹមតែមួយព្រឹក ឯពិធីកាត់សក់គ្រាន់តែរៀបចំដើម្បីបង្គ្រប់កិច្ចប៉ុណ្ណោះ គឺមិនធ្វើដូចការពីជំនាន់ដើមនោះទេគឺគេកាត់ៗយកតែម្តង។ ពិធីកាត់សក់យូរអស់គឺចំណាយពេលមួយម៉ោង ដោយសារអ្នកភ្លេងលេងកំប្លែងដើម្បីឲ្យពីធីកាន់តែមានភាពសប្បាយ រើករាយក្នុងពេលកាត់សក់។
ពិធីកាត់សក់កូនប្រុសកូនស្រី សម័យនោះ មិនមែនជាពិធីកាត់សក់ គ្រាន់តែជានិមិត្តរូបដូចសម័យបច្ចុប្បន្ននោះទេ គឺ៖
១. កូនស្រី គេទុកសក់វែងបួង គ្រាន់តែកោរជើងសក់ កោររោមចញ្ចើម រោមមុខ ឲ្យមានសាច់សល្អប៉ុណ្ណោះ។
២. កូនប្រុស របៀបពិធីកាត់សក់នៅរោងផ្កាស្លា ឯពិធីកាត់សក់នោះគឺគេកាត់សក់មែនទែន មិនមែនគ្រាន់តែកាត់ជានិមិត្តរូបនោះទេ។ លុះកាត់សក់ចប់ហើយទើបលោកមេបាបញ្ជាឲ្យធ្វើពិធីផ្សេងទៀត។
ខ.សម័យបច្ចុប្បន្ន
ថ្ងៃរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បច្ចុប្បន្ន មានត្រឹមតែមួយព្រឹក ឯពិធីកាត់សក់គ្រាន់តែរៀបចំដើម្បីបង្គ្រប់កិច្ចប៉ុណ្ណោះ គឺមិនធ្វើដូចការពីជំនាន់ដើមនោះទេគឺគេកាត់ៗយកតែម្តង។ ពិធីកាត់សក់យូរអស់គឺចំណាយពេលមួយម៉ោង ដោយសារអ្នកភ្លេងលេងកំប្លែងដើម្បីឲ្យពីធីកាន់តែមានភាពសប្បាយ រើករាយក្នុងពេលកាត់សក់។
ពិធីសែនចងដៃ
ក.សម័យបុរាណ
ស្រុកខ្លះគេហៅថា សែនមេបាធំ សែនជីដូនជីតា សែនចាស់ទុំ។ ពិធីសែនកួចដៃនេះ គេច្រើនរៀបចំធ្វើ បន្ទាប់ពីនិមិន្តព្រះសង្ឃចំរើនព្រះបរិត្តរួច។ ពិធីសែនកួចដៃនេះ កូនស្រីត្រូវធ្វើនៅលើផ្ទះខ្លួន។បើធ្វើរួច ទើបលោកមេបាចាស់ទុំ នាំគ្នាចុះមករោងផ្កាស្លា រៀបចំធ្វើឲ្យកូនប្រុសបន្តទៅទៀត។
ហតុអ្វីក៏ត្រូវធ្វើបែកគ្នា
បើតាមប្រពៃណីខ្មែរពីសម័យបុរាណ កូនស្រីត្រូវគោរពជីដូនជីតាខាងស្រី ដែលស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅហើយ និងជីដូនជីតាដែលកំពុងរស់រានមានជីវិតផង។ បន្ទាប់មកជីដូនជីតាដែលកំពុងមានជីវិតរស់នៅ ចាប់យកអំបោះឆៅពណ៌ស៣សរសៃផ្គុំគ្នា ហើយកួចកណ្តោល យកទៅចងដៃ ប្រសិទ្ធិពរជ័យឲ្យកូនចៅ។ មិនត្រឹមតែយកអំបោះឆៅពណ៌សចងដៃទេ បានយកមាស, ប្រាក់, គោ, ក្របី, ស្រែ, ចំការ................. តាមការស្រឡាញ់រាប់អានផង តាមធនធានដែលខ្លួនមានផង។
បញ្ជាក់
បើមានមីងមា ឬលោកយាយលោកតាណា ដែលមិនបានចូលរួមនៅក្នុងពីធីសែនចងដៃនេះទី គេអាចចូលរួមចងដៃនៅក្នុងពិធីសំពះផ្ទឹមក៏បាន។
ខ.សម័យបច្ចុប្បន្ន
នៅទីក្រុង ឬទីក្រុងភ្នំពេញមិនដែលមានឃើញមានរៀបពិធីសែនកួចដៃទេ។ តែបើនៅតាមស្រុកស្រែចំការវិញ នៅមានគេធ្វើពិធីសែនកួចដៃនេះច្រើន។
ស្រុកខ្លះគេហៅថា សែនមេបាធំ សែនជីដូនជីតា សែនចាស់ទុំ។ ពិធីសែនកួចដៃនេះ គេច្រើនរៀបចំធ្វើ បន្ទាប់ពីនិមិន្តព្រះសង្ឃចំរើនព្រះបរិត្តរួច។ ពិធីសែនកួចដៃនេះ កូនស្រីត្រូវធ្វើនៅលើផ្ទះខ្លួន។បើធ្វើរួច ទើបលោកមេបាចាស់ទុំ នាំគ្នាចុះមករោងផ្កាស្លា រៀបចំធ្វើឲ្យកូនប្រុសបន្តទៅទៀត។
ហតុអ្វីក៏ត្រូវធ្វើបែកគ្នា
បើតាមប្រពៃណីខ្មែរពីសម័យបុរាណ កូនស្រីត្រូវគោរពជីដូនជីតាខាងស្រី ដែលស្លាប់បាត់បង់ជីវិតទៅហើយ និងជីដូនជីតាដែលកំពុងរស់រានមានជីវិតផង។ បន្ទាប់មកជីដូនជីតាដែលកំពុងមានជីវិតរស់នៅ ចាប់យកអំបោះឆៅពណ៌ស៣សរសៃផ្គុំគ្នា ហើយកួចកណ្តោល យកទៅចងដៃ ប្រសិទ្ធិពរជ័យឲ្យកូនចៅ។ មិនត្រឹមតែយកអំបោះឆៅពណ៌សចងដៃទេ បានយកមាស, ប្រាក់, គោ, ក្របី, ស្រែ, ចំការ................. តាមការស្រឡាញ់រាប់អានផង តាមធនធានដែលខ្លួនមានផង។
បញ្ជាក់
បើមានមីងមា ឬលោកយាយលោកតាណា ដែលមិនបានចូលរួមនៅក្នុងពីធីសែនចងដៃនេះទី គេអាចចូលរួមចងដៃនៅក្នុងពិធីសំពះផ្ទឹមក៏បាន។
ខ.សម័យបច្ចុប្បន្ន
នៅទីក្រុង ឬទីក្រុងភ្នំពេញមិនដែលមានឃើញមានរៀបពិធីសែនកួចដៃទេ។ តែបើនៅតាមស្រុកស្រែចំការវិញ នៅមានគេធ្វើពិធីសែនកួចដៃនេះច្រើន។
តើផ្កាស្លាជានិមិត្តរូបអ្វី?
ផ្កាស្លាជានិមិត្តរូបរបស់កូនប្រុស និងកូនស្រីដែលបានចាប់ដៃគ្នារៀបការ។ បើតាមអបិយជំនឿពីបុរាណ បើផ្កាស្លាមានស្នាមប្រេះ ឬបែកត្រង់ណាមួយនោះ គេថាកូនស្រីមានឫកពាមិនល្អ ឬអាចនិយាយថាបានក្បត់ប្រពែណីខ្មែររួចទៅហើយ។
ដូច្នេះ នៅពេលដែលគេកាត់ផ្កាស្លាម្តងៗ គេត្រូវរកកាំបិតឲ្យមុតល្អ។ ឯអ្នកឡើងកាត់ផ្កាស្លាវិញ គេរើសយកមនុស្សមានភាពម៉ត់ចត់ មិនខ្ជីខ្ជា ទើបគេរកឲ្យឡើងកាត់ផ្កាស្លា។ បើមានភាពមិនម៉ត់ចត់គេមិនឲ្យឡើងទេ ព្រោះខ្លាចអពមង្គល។
តែ បើសម័យបច្ចុប្បន្ន ច្រើនតែឲ្យខាងស្រីឲ្យអ្នកភ្នួង រកផ្កាស្លាយកមកដាក់លើផ្ទះកូនស្រីតែម្តង កុំឲ្យមានផលពិបាក់ក្នុងការឡើងកាត់ពេលថ្ងៃរៀបការ។
ដូច្នេះ នៅពេលដែលគេកាត់ផ្កាស្លាម្តងៗ គេត្រូវរកកាំបិតឲ្យមុតល្អ។ ឯអ្នកឡើងកាត់ផ្កាស្លាវិញ គេរើសយកមនុស្សមានភាពម៉ត់ចត់ មិនខ្ជីខ្ជា ទើបគេរកឲ្យឡើងកាត់ផ្កាស្លា។ បើមានភាពមិនម៉ត់ចត់គេមិនឲ្យឡើងទេ ព្រោះខ្លាចអពមង្គល។
តែ បើសម័យបច្ចុប្បន្ន ច្រើនតែឲ្យខាងស្រីឲ្យអ្នកភ្នួង រកផ្កាស្លាយកមកដាក់លើផ្ទះកូនស្រីតែម្តង កុំឲ្យមានផលពិបាក់ក្នុងការឡើងកាត់ពេលថ្ងៃរៀបការ។
ហេតុអ្វីត្រូវធ្វីពិធីបង្វិលពពិល?
ដោយយោងទៅតាមក្បួនច្បាប់ពីបុរាណ បានរៀបរាប់ថា ឲ្យរកមនុស្សចំនួន ៩ នាក់ដែលមិនអភព្វ(ជាមនុស្សដែលមានសិរីសួរស្តីមិនអភព្វគូ) គឺប្រុស ៥ នាក់ និងស្រី ៤ នាក់ឲ្យអង្គុយជុំវិញកូនប្រុសកូនស្រី រួចចាប់ផ្តើមបង្វិលពពិលចំនួន ១៧ ជុំ ហើយឲ្យគ្រវាសចេញ ៧ ជុំ។
ការគ្រវាស ៧ ជុំនេះ បានន័យថា បណ្តេញភាពឧបទ្រុបចង្រៃចេញឲ្យអស់ពីខ្លួនអ្នកទាំងពីរ រីឯការគ្រវាសចំនួន ១០ ជុំទៀត បាននន័យថាហៅសិរីសួស្តី ឲ្យចូលមកដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងពីររស់នៅប្រកបដោយសុភ័ក្តិមង្គល និងរកស៊ីមានបានតកូនតចៅមានគេស្រឡាញ់រាប់អានច្រើន។
ការគ្រវាស ៧ ជុំនេះ បានន័យថា បណ្តេញភាពឧបទ្រុបចង្រៃចេញឲ្យអស់ពីខ្លួនអ្នកទាំងពីរ រីឯការគ្រវាសចំនួន ១០ ជុំទៀត បាននន័យថាហៅសិរីសួស្តី ឲ្យចូលមកដើម្បីឲ្យអ្នកទាំងពីររស់នៅប្រកបដោយសុភ័ក្តិមង្គល និងរកស៊ីមានបានតកូនតចៅមានគេស្រឡាញ់រាប់អានច្រើន។
ការប្រើគងនិងឃ្មោះ
ការប្រើគង៖ តាមទំនៀមទំលាប់ខ្មែរពីសម័យបុរាណ ការប្រើគងគឺទាក់ទងទៅនឹងសង្គមមនុស្ស (មនុស្សច្រើនអ្នក) ដូចជាប្រារព្ធពិធីបុណ្យ ដារ, ភ្ជុំបិណ្ឌ, ចូលព្រះវស្សា, ចេញព្រះរស្សា, កឋិន, ដង្ហែព្រះ, ធ្វើរួមភូមិ.......... គេត្រូវវាយគងដើម្បីជាសញ្ញា។
ការប្រើឃ្មោះ៖ ការប្រើប្រាស់ឃ្មោះមានលក្ខណៈ ទាក់ទងទៅនឹងជីវិតរស់នៅផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ តាំងពីកើតមករហូតដល់ស្លាប់ទៅវិញ ដូចជា ពិធីធ្វើបុណ្យកោរជុក, ចូលម្លប់, បួស, អាពាហ៍ពិពាហ៍, ចម្រើនអាយុ, បុណ្យសព្វ,...... គេត្រូវប្រើឃ្លោះ។
សំគាល់៖ ឃ្លោះក្តី គងក្តី ជួងក្តី ជារបស់មានតម្លៃខ្ពងខ្ពស់ ចំពោះឯកជនមិនសូវទិញប្រើទេ។ គេច្រើនប្រមូលប្រាក់គ្នា ទិញរបស់នោះ ទៅតំកល់ទុកនៅក្នុងវត្ត ធ្វើជាសម្បត្តសាធារណៈ សម្រាប់មនុស្សទូទៅខ្ចីយកទៅប្រើប្រាស់ម្តងម្កាល។
ការប្រើឃ្មោះ៖ ការប្រើប្រាស់ឃ្មោះមានលក្ខណៈ ទាក់ទងទៅនឹងជីវិតរស់នៅផ្ទាល់ខ្លួនរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ តាំងពីកើតមករហូតដល់ស្លាប់ទៅវិញ ដូចជា ពិធីធ្វើបុណ្យកោរជុក, ចូលម្លប់, បួស, អាពាហ៍ពិពាហ៍, ចម្រើនអាយុ, បុណ្យសព្វ,...... គេត្រូវប្រើឃ្លោះ។
សំគាល់៖ ឃ្លោះក្តី គងក្តី ជួងក្តី ជារបស់មានតម្លៃខ្ពងខ្ពស់ ចំពោះឯកជនមិនសូវទិញប្រើទេ។ គេច្រើនប្រមូលប្រាក់គ្នា ទិញរបស់នោះ ទៅតំកល់ទុកនៅក្នុងវត្ត ធ្វើជាសម្បត្តសាធារណៈ សម្រាប់មនុស្សទូទៅខ្ចីយកទៅប្រើប្រាស់ម្តងម្កាល។
ហេតុអ្វីត្រូវយកលក្តទៅកប់?
លក្ត ជាភាពចង្រៃ ដែលកើតចេញពីមាត់ រួមទាំងពាក្យសំដីរបស់មនុស្សនេះឯង។ គេឲ្យយកទៅកបឲ្យបានជ្រៅ ហើយធាក់បិទឲ្យជិត កុំឲ្យចង្រៃ គឺពាក្យសំដែអាក្រក់ទាំងអស់ ដែលនាំឲ្យមានជំលោះកើតមានឡើង។
បើនាងកប់លក្តបិទជិតល្អហើយ បានន័យថា នាងមានសំដីសុភាព រាបសា ទន់ភ្លន់ ពិរោះ ធ្វើឲ្យអ្នកដទៃស្រឡាញ់រាប់អាន។ ដែលអ្នកទាំងនោះ តែងប្រសិទ្ធនាមឲ្យនាងថា «ជាស្រីគ្រប់លក្ខណ៍»។
ប៉ុន្តែមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះពុំដែលឃើញគេធ្វើឡើយពីព្រោះ ៖
- ពេលវេលាខ្លីពេក មិនអាចធ្វើបាន
- មានទ្រព្យធនតិច មិនអាចចំណាយច្រើន
- គេមិនសូវយល់ពីអត្ថន័យ នៃការធ្វើ
- ពុំសូវមានអ្នកចេះធ្វើ
បើនាងកប់លក្តបិទជិតល្អហើយ បានន័យថា នាងមានសំដីសុភាព រាបសា ទន់ភ្លន់ ពិរោះ ធ្វើឲ្យអ្នកដទៃស្រឡាញ់រាប់អាន។ ដែលអ្នកទាំងនោះ តែងប្រសិទ្ធនាមឲ្យនាងថា «ជាស្រីគ្រប់លក្ខណ៍»។
ប៉ុន្តែមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះពុំដែលឃើញគេធ្វើឡើយពីព្រោះ ៖
- ពេលវេលាខ្លីពេក មិនអាចធ្វើបាន
- មានទ្រព្យធនតិច មិនអាចចំណាយច្រើន
- គេមិនសូវយល់ពីអត្ថន័យ នៃការធ្វើ
- ពុំសូវមានអ្នកចេះធ្វើ
តើអំបោះពណ៌អ្វីជាមង្គល?
ការប្រើអំបោះពណ៌មង្គល គឺគេប្រើសម្រាប់យកទៅចងដៃ នៅក្នុងពិធីមង្គលការកូនប្រុសស្រី ហើយជាលក្ខណៈសម្គាល់ខុសៗគ្នាសម្រាប់ជនជាតិ ឬ សាសនានីមួយៗ ដូចជាប្រពៃណីៈ
១. ជនជាតិខ្មែរ គេប្រើអំបោះពណ៌ស សម្រាប់សម្គាល់ជនជាតិខ្មែរ។
២. ជនជាតិចិន/ វៀតណាម គេប្រើអំបោះពណ៌ក្រហម សម្រាប់សម្គាល់ជនជាតិចិន/ វៀតណាម។
៣. អ្នកស្រឡាញ់គោរពព្រះពុទ្ធ គេប្រើពណ៌លឿង សម្រាប់សម្គាល់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
៤. អ្នកស្រឡាញ់គោរពព្រះយេស៊ូ គេប្រើពណ៌ខ្មៅ សម្រាប់សម្គាល់គ្រិស្តសាសនា។
១. ជនជាតិខ្មែរ គេប្រើអំបោះពណ៌ស សម្រាប់សម្គាល់ជនជាតិខ្មែរ។
២. ជនជាតិចិន/ វៀតណាម គេប្រើអំបោះពណ៌ក្រហម សម្រាប់សម្គាល់ជនជាតិចិន/ វៀតណាម។
៣. អ្នកស្រឡាញ់គោរពព្រះពុទ្ធ គេប្រើពណ៌លឿង សម្រាប់សម្គាល់ព្រះពុទ្ធសាសនា។
៤. អ្នកស្រឡាញ់គោរពព្រះយេស៊ូ គេប្រើពណ៌ខ្មៅ សម្រាប់សម្គាល់គ្រិស្តសាសនា។
No comments:
Post a Comment