ត្រៃលក្ខណ៍ ឬ លក្ខណៈ ៣យ៉ាងនៃធម្មជាតិ
អ្វីទាំងអស់ក្នុងលោក ភាវៈក្ដី ធម្មជាតិក្ដី លោភៈក្ដី មនុស្សសត្វក្ដី សុទ្ធតែឋិតនៅក្នុងលក្ខណៈ៣យ៉ាងគឺៈ
១-អនិច្ចំ មិនទៀងទាត់មិនឋិតឋេរ។
២-ទុក្ខំ ជាទុក្ខលំបាកវេទនា ពិបាកនឹងទ្រាំទ្រ។
៣-អនត្តា ពុំស្ដាប់បង្គាប់ មិនមែនជារបស់ខ្លួនគ្មានអត្តៈ។
ភាវៈទាំងអស់កើតឡើងឯង តាមធម្មជាតិ ចាប់តាំងអំពីរូបធាតុតូចៗល្អិត ដែលជាបរមាណុធាតុ ផ្ដុំផ្សំគ្នា ជាសង្ខតៈ បង្កបង្កើត ជាធាតុ ដី ទឹក ភ្លើង ខ្យល់ អស់កាលយូរ។ ធាតុទាំងនេះ ផ្ដុំផ្សំផ្គុំគ្នាជា សង្ខតធាតុ ក៏បង្កើតបានជារុក្ខជាតិ ជាសត្វ ជាមនុស្ស ជាទេវតា ជាដើម។ ភាវៈ ទាំងអស់ កើតមានឡើង ដោយសារទំនាក់ទំនងនៃសង្ខតធាតុ ហើយបាន ទៅជាសង្ខារ។
ឯនិព្វាន ជាទីរលត់ទុក្ខ ផុតទុក្ខ ប្រាចាកសង្ខារការតាក់តែង មានតែសេចក្ដីសុខដ៏បរិសុទ្ធ។ កាលបើគ្មានសង្ខារ តាក់តែង, ព្រះនិព្វាន ក៏គ្មានរូប កាលបើគ្មានរូប ព្រះនិព្វានក៏ឋិតនៅក្រៅអំណាច ច្បាប់ធម្មជាតិ ដែលជាត្រៃលក្ខណ៍។ បានសេចក្ដីថា ព្រះនិព្វាន គ្មានការកើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ គ្មានទុក្ខ ផុតចាកទុក្ខទាំងពួង មានតែនិរាមិសសុខ ជាបរមសុខតែម៉្យាង។
គ-សុខៈ Le Bonheur:
សុខៈសេចក្ដីសុខសប្បាយរីករាយ ត្រជាក់ចិត្ត ស្រួលកាយ មាន២យ៉ាងគឺៈ
១-លោកិយសុខ សុខក្នុងលោកិយ លាយឡំដោយទុក្ខ។
២-បរមសុខ សុខដ៏បរិសុទ្ធ ដ៏ប្រសើរ គ្មានលាយឡំដោយទុក្ខគឺព្រះនិព្វាន។
សេចក្ដីសុខ ទាំងពីរប្រភេទនេះ តែងតែកើតមានឡើងដោយឥទ្ធិពលនៃការកសាងសន្សំ ធ្វើបុណ្យ ធ្វើល្អ ខំប្រឹងព្យាយាមស្វែងរកបន្តិចម្ដងៗ នៃមនុស្ស សត្វរាល់រូប។ ឯគោលបំណងធំបំផុត នៃពុទ្ធលទ្ធិ គឺការរលាស់ខ្លួនចេញឲ្យផុតអំពីទុក្ខ ក្នុងសង្សារវដ្ត ហើយបាញ់ឆ្ពោះទៅរកបរមសុខគឺព្រះនិព្វាន។ ដើម្បីនឹងបានសម្រេចបរមសុខ មនុស្សត្រូវដើរតាមមាគ៌ា មជ្ឈិមាបដិបទា ៨ប្រការគឺៈ
-សម្មាទិដ្ឋិ យល់ក្នុងផ្លូវត្រូវ(យល់ត្រូវ)
-សម្មាសង្កប្បៈ ត្រិះរិះក្នុងផ្លូវត្រូវ(ត្រិះរិះត្រូវ)
-សម្មាវាចា និយាយក្នុងផ្លូវត្រូវ(និយាយត្រូវ)
-សម្មាកម្មន្ដៈ ប្រកបការងារក្នុងផ្លូវត្រូវ(ការងារត្រូវ)
-សម្មាជីវៈ ចិញ្ចឹមជីវិតក្នុងផ្លូវត្រូវ(ចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ)
-សម្មាវាយាមៈ ព្យាយាមក្នុងផ្លូវត្រូវ(ព្យាយាមត្រូវ)
-សម្មាសតិ ភ្ញាក់រឭកក្នុងផ្លូវត្រូវ(រលឹកត្រូវ)
-សម្មាសមាធិ តម្កល់ចិត្តក្នុងផ្លូវត្រូវ(តម្កល់ចិត្តត្រូវ)
ដែលរួម បានដល់ សីល សមាធិ បញ្ញា។
កម្ម Action
កម្ម គឺ អំពើ កិច្ចការ ការងារ ដែលបុគ្គលមួយរូបៗ បានធ្វើ បានប្រព្រឹត្ត ដោយកាយ វាចា ចិត្ត។
កម្មនេះមានពីរយ៉ាងគឺៈ
១-កម្មល្អ អំពើល្អ គឺ កុសលកម្ម បុណ្យ។
២-កម្មអាក្រក់ អំពើអាក្រក់ គឺ បាបកម្ម បាប។
កម្មទាំងពីរយ៉ាង តែងកើតមានឡើងគ្រប់ពេលវេលាដោយសារការប្រព្រឹត្តិ ការធ្វើ របស់មនុស្សម្នាក់ៗពោលគឺ មនុស្សជាអ្នកកសាងកម្មនេះដោយខ្លួនឯង ហើយត្រូវទទួលយកខ្លួនឯងនូវផលនៃកម្មនេះ។ កម្មទាំងពីរនេះអាចផ្ដល់ផលជា២បែបគឺៈ
១-ផលកើតចេញអំពីកម្ម ក្នុងបច្ចុប្បន្នជាតិនេះ។
២-ផលកើតចេញមកអំពីកម្ម ក្នុងអតីតជាតិ។
កម្មខ្លះ អំពើខ្លះ រមែងផ្ដល់ផល ហុចផលភ្លាមៗក្នុងបច្ចុប្បន្ន។ កម្មខ្លះ អំពើខ្លះ រមែងហុចផល ឲ្យអ្នកធ្វើ អ្នកប្រព្រឹត្ត នៅពេលខាងក្រោយដ៏យូរ ឬ ក្នុងអនាគត។
កម្មនេះ ជាសម្បត្តិផ្ទាល់របស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ កម្មនេះតែងចែកមនុស្សសត្វ ឲ្យខ្ពស់ទាប ល្អ អាក្រក់ ស ខ្មៅ តម្រូវតាមការកសាង ឬ អំពើរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ គេសាបព្រួសបណ្ដុះពូជបែបណា រមែងទទួលផលបែបនោះ។ អ្នកធ្វើអំពើល្អ កម្មល្អ រមែងទទួលផលល្អ ផលបុណ្យ។ ឯអ្នកធ្វើអំពើអាក្រក់ រមែងទទួលផលអាក្រក់ គឺផលបាប។ ធ្វើល្អ បានល្អ ធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់។ កម្មស ឲ្យផលស កម្មខ្មៅឲ្យផលខ្មៅ។ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន សេចក្ដីបរិសុទ្ធិ និងមិនបរិសុទ្ធិ ស្រេចតែខ្លួនឯង គ្មានអ្នកដទៃណា មកសាងឬទទួលជំនួសខ្លួនឡើយ។ កម្មស អំពើល្អ ផ្ដល់ផលឲ្យបានសុខសប្បាយ។ កម្មខ្មៅ អំពើអាក្រក់ ផ្ដល់ផលឲ្យបានទុក្ខលំបាកវេទនា។
ហេតុនេះ ដើម្បីឲ្យបានសេចក្ដីសុខសប្បាយរីករាយមានជោគជ័យ និងសុភមង្គល គប្បីនាំគ្នាខំសាង ខំធ្វើអំពើល្អ អំពើបុណ្យ ឲ្យបានច្រើន ព្រោះអំពើល្អនេះជាពូជ សម្រាប់ឆ្នៃរចនាយើងម្នាក់ៗ ឲ្យបានខ្ពង់ខ្ពស់ ថ្លៃថ្នូរ សុខសប្បាយគ្រប់ពេលវេលាតាំង អំពីបច្ចុប្បន្ន រហូតដល់អនាគត៕
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ សិក្សាវប្បធម៌ អរិយធម៌ខ្មែរ-ឥណ្ឌា
អ្វីទាំងអស់ក្នុងលោក ភាវៈក្ដី ធម្មជាតិក្ដី លោភៈក្ដី មនុស្សសត្វក្ដី សុទ្ធតែឋិតនៅក្នុងលក្ខណៈ៣យ៉ាងគឺៈ
១-អនិច្ចំ មិនទៀងទាត់មិនឋិតឋេរ។
២-ទុក្ខំ ជាទុក្ខលំបាកវេទនា ពិបាកនឹងទ្រាំទ្រ។
៣-អនត្តា ពុំស្ដាប់បង្គាប់ មិនមែនជារបស់ខ្លួនគ្មានអត្តៈ។
ភាវៈទាំងអស់កើតឡើងឯង តាមធម្មជាតិ ចាប់តាំងអំពីរូបធាតុតូចៗល្អិត ដែលជាបរមាណុធាតុ ផ្ដុំផ្សំគ្នា ជាសង្ខតៈ បង្កបង្កើត ជាធាតុ ដី ទឹក ភ្លើង ខ្យល់ អស់កាលយូរ។ ធាតុទាំងនេះ ផ្ដុំផ្សំផ្គុំគ្នាជា សង្ខតធាតុ ក៏បង្កើតបានជារុក្ខជាតិ ជាសត្វ ជាមនុស្ស ជាទេវតា ជាដើម។ ភាវៈ ទាំងអស់ កើតមានឡើង ដោយសារទំនាក់ទំនងនៃសង្ខតធាតុ ហើយបាន ទៅជាសង្ខារ។
ឯនិព្វាន ជាទីរលត់ទុក្ខ ផុតទុក្ខ ប្រាចាកសង្ខារការតាក់តែង មានតែសេចក្ដីសុខដ៏បរិសុទ្ធ។ កាលបើគ្មានសង្ខារ តាក់តែង, ព្រះនិព្វាន ក៏គ្មានរូប កាលបើគ្មានរូប ព្រះនិព្វានក៏ឋិតនៅក្រៅអំណាច ច្បាប់ធម្មជាតិ ដែលជាត្រៃលក្ខណ៍។ បានសេចក្ដីថា ព្រះនិព្វាន គ្មានការកើត ចាស់ ឈឺ ស្លាប់ គ្មានទុក្ខ ផុតចាកទុក្ខទាំងពួង មានតែនិរាមិសសុខ ជាបរមសុខតែម៉្យាង។
គ-សុខៈ Le Bonheur:
សុខៈសេចក្ដីសុខសប្បាយរីករាយ ត្រជាក់ចិត្ត ស្រួលកាយ មាន២យ៉ាងគឺៈ
១-លោកិយសុខ សុខក្នុងលោកិយ លាយឡំដោយទុក្ខ។
២-បរមសុខ សុខដ៏បរិសុទ្ធ ដ៏ប្រសើរ គ្មានលាយឡំដោយទុក្ខគឺព្រះនិព្វាន។
សេចក្ដីសុខ ទាំងពីរប្រភេទនេះ តែងតែកើតមានឡើងដោយឥទ្ធិពលនៃការកសាងសន្សំ ធ្វើបុណ្យ ធ្វើល្អ ខំប្រឹងព្យាយាមស្វែងរកបន្តិចម្ដងៗ នៃមនុស្ស សត្វរាល់រូប។ ឯគោលបំណងធំបំផុត នៃពុទ្ធលទ្ធិ គឺការរលាស់ខ្លួនចេញឲ្យផុតអំពីទុក្ខ ក្នុងសង្សារវដ្ត ហើយបាញ់ឆ្ពោះទៅរកបរមសុខគឺព្រះនិព្វាន។ ដើម្បីនឹងបានសម្រេចបរមសុខ មនុស្សត្រូវដើរតាមមាគ៌ា មជ្ឈិមាបដិបទា ៨ប្រការគឺៈ
-សម្មាទិដ្ឋិ យល់ក្នុងផ្លូវត្រូវ(យល់ត្រូវ)
-សម្មាសង្កប្បៈ ត្រិះរិះក្នុងផ្លូវត្រូវ(ត្រិះរិះត្រូវ)
-សម្មាវាចា និយាយក្នុងផ្លូវត្រូវ(និយាយត្រូវ)
-សម្មាកម្មន្ដៈ ប្រកបការងារក្នុងផ្លូវត្រូវ(ការងារត្រូវ)
-សម្មាជីវៈ ចិញ្ចឹមជីវិតក្នុងផ្លូវត្រូវ(ចិញ្ចឹមជីវិតត្រូវ)
-សម្មាវាយាមៈ ព្យាយាមក្នុងផ្លូវត្រូវ(ព្យាយាមត្រូវ)
-សម្មាសតិ ភ្ញាក់រឭកក្នុងផ្លូវត្រូវ(រលឹកត្រូវ)
-សម្មាសមាធិ តម្កល់ចិត្តក្នុងផ្លូវត្រូវ(តម្កល់ចិត្តត្រូវ)
ដែលរួម បានដល់ សីល សមាធិ បញ្ញា។
កម្ម Action
កម្ម គឺ អំពើ កិច្ចការ ការងារ ដែលបុគ្គលមួយរូបៗ បានធ្វើ បានប្រព្រឹត្ត ដោយកាយ វាចា ចិត្ត។
កម្មនេះមានពីរយ៉ាងគឺៈ
១-កម្មល្អ អំពើល្អ គឺ កុសលកម្ម បុណ្យ។
២-កម្មអាក្រក់ អំពើអាក្រក់ គឺ បាបកម្ម បាប។
កម្មទាំងពីរយ៉ាង តែងកើតមានឡើងគ្រប់ពេលវេលាដោយសារការប្រព្រឹត្តិ ការធ្វើ របស់មនុស្សម្នាក់ៗពោលគឺ មនុស្សជាអ្នកកសាងកម្មនេះដោយខ្លួនឯង ហើយត្រូវទទួលយកខ្លួនឯងនូវផលនៃកម្មនេះ។ កម្មទាំងពីរនេះអាចផ្ដល់ផលជា២បែបគឺៈ
១-ផលកើតចេញអំពីកម្ម ក្នុងបច្ចុប្បន្នជាតិនេះ។
២-ផលកើតចេញមកអំពីកម្ម ក្នុងអតីតជាតិ។
កម្មខ្លះ អំពើខ្លះ រមែងផ្ដល់ផល ហុចផលភ្លាមៗក្នុងបច្ចុប្បន្ន។ កម្មខ្លះ អំពើខ្លះ រមែងហុចផល ឲ្យអ្នកធ្វើ អ្នកប្រព្រឹត្ត នៅពេលខាងក្រោយដ៏យូរ ឬ ក្នុងអនាគត។
កម្មនេះ ជាសម្បត្តិផ្ទាល់របស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ កម្មនេះតែងចែកមនុស្សសត្វ ឲ្យខ្ពស់ទាប ល្អ អាក្រក់ ស ខ្មៅ តម្រូវតាមការកសាង ឬ អំពើរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ។ គេសាបព្រួសបណ្ដុះពូជបែបណា រមែងទទួលផលបែបនោះ។ អ្នកធ្វើអំពើល្អ កម្មល្អ រមែងទទួលផលល្អ ផលបុណ្យ។ ឯអ្នកធ្វើអំពើអាក្រក់ រមែងទទួលផលអាក្រក់ គឺផលបាប។ ធ្វើល្អ បានល្អ ធ្វើអាក្រក់បានអាក្រក់។ កម្មស ឲ្យផលស កម្មខ្មៅឲ្យផលខ្មៅ។ ខ្លួនទីពឹងខ្លួន សេចក្ដីបរិសុទ្ធិ និងមិនបរិសុទ្ធិ ស្រេចតែខ្លួនឯង គ្មានអ្នកដទៃណា មកសាងឬទទួលជំនួសខ្លួនឡើយ។ កម្មស អំពើល្អ ផ្ដល់ផលឲ្យបានសុខសប្បាយ។ កម្មខ្មៅ អំពើអាក្រក់ ផ្ដល់ផលឲ្យបានទុក្ខលំបាកវេទនា។
ហេតុនេះ ដើម្បីឲ្យបានសេចក្ដីសុខសប្បាយរីករាយមានជោគជ័យ និងសុភមង្គល គប្បីនាំគ្នាខំសាង ខំធ្វើអំពើល្អ អំពើបុណ្យ ឲ្យបានច្រើន ព្រោះអំពើល្អនេះជាពូជ សម្រាប់ឆ្នៃរចនាយើងម្នាក់ៗ ឲ្យបានខ្ពង់ខ្ពស់ ថ្លៃថ្នូរ សុខសប្បាយគ្រប់ពេលវេលាតាំង អំពីបច្ចុប្បន្ន រហូតដល់អនាគត៕
No comments:
Post a Comment