Wednesday, October 16, 2013

ផ្ចាញ់សត្រូវ

សត្រូវមាននៅគ្រប់ទិសទី យើងតែងតែជួបប្រទះគ្រប់ៗគ្នា បើមិនសត្រូវខាងក្រៅ ក៏មាន​សត្រូវនៅខាងក្នុងដែរ ។ សត្រូវខាងក្រៅមានច្រើនប្រភេទណាស់ មានដូចជា បច្ចាមិត្ត, ចោរ, គ្រោះថ្នាក់ផ្សេងៗជាដើម….។ ឯសត្រូវខាងក្នុងវិញក៏មិនតិចដែរ រោគគ្រប់ប្រភេទ ចុកពោះ, ឈឺក្បាល, វិលមុខ, មិនសុខចិត្ត, វិបត្តិផ្សេងៗ ….សុទ្ធតែជាសត្រូវទាំងអស់ ។
តើយើងធ្វើដូចម្ដេច ទើបអាចផ្ចាញ់សត្រូវទាំងនេះបាន ?
ក្នុងទីនេះ សត្រូវខាងក្នុងលើកទុកចុះ និយាយពីរបៀបផ្ចាញ់សត្រូវខាងក្រៅតាមបែប ព្រះពុទ្ធសាសនា ។
និយាយយ៉ាងនេះ មិនមែនបានន័យថា ព្រះពុទ្ធសាសនាអប់រំឲ្យមនុស្សផ្ចាញ់ផ្ចាលគ្នា​យកឈ្នះយកចាញ់លើគ្នានោះទេ ការពិតនេះគ្រាន់តែជាវិធីសាស្រ្ដខ្ឡះៗ សម្រាប់ប្រើ នៅពេលដែលមានសត្រូវប៉ុនប៉ងយាយីតែប៉ុណ្ណោះ ។ តែទោះជាយ៉ាងណា ក៏ការផ្ចាញ់ សត្រូវតាមបែបព្រះពុទ្ធសាសនា មិនមានការប្រើអាវុធ មិនប្រើពាក្យសំដីចាក់ដោត មិនប្រើការគំរាមកំហែងបៀតបៀនគ្នាដែរ ។
ខាងក្រោមនេះជារបៀបខ្លះៗដែលព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធប្រើសម្រាប់ផ្ចាញ់សត្រូវដែលមាន គំនិតមិនល្អចំពោះព្រះអង្គ ៖
១. បើជួបនឹងសត្រូវដែលមានចិត្តលោភលន់ លោកឲ្យផ្ចាញ់ដោយទាន គឺអំណោយ
២. អ្នកដែលមានចិត្តរឹងរូស មិនងាយប្រដៅបាន លោកឲ្យប្រើខន្ដី គឺការអត់ធ្មត់
៣. បើជួបនឹងមនុស្សសត្វដែលមានចិត្តកាចឃោរឃៅ លោកឲ្យយើងប្រើ មេត្តា
៤. ជនខ្លះមិនអាចប្រើមេត្តាបានទេ លោកឲ្យប្រើរិទ្ធិ៍អំណាច របស់យើងទៅបង្រ្កាបវិញ
៥. ជនដែលតែងតែនិយាយកុហក បោកប្រាស បង្កាច់បង្ខូច លោកឲ្យប្រើ សច្ចៈ គឺការ​ទៀងត្រង់ទៅទប់ទល់។
៦. ចំពោះជនដែលមានល្បិច លោកឲ្យប្រើបញ្ញាតប។
៧. ចំពោះជនដែលមានអស្មិមានៈរឹងរូសខ្លះ យើងពុំអាចផ្ចាញ់បានដោយខ្លួនឯងទេ គប្បីប្រើឲ្យអ្នកដទៃ ទៅផ្ចាញ់វិញក៏បានដែរ
៨. ចំពោះអ្នកដែលជាបញ្ញវ័ន្ត មានការចេះដឹងជ្រៅជ្រះ លោកឲ្យប្រើចំណេះវិជ្ជា
វិធីទាំង ៨នេះ ជាវិធីដែលព្រះពុទ្ធលោកបានប្រើរួចមកហើយ ដូច្នេះពេលដែលជួបបញ្ហា ប្រាកដជាអាចដោះស្រាយបាន ព្រោះយើងមានពុទ្ធសរណៈ គឺមានព្រះពុទ្ធជាទីអាង​ត្រឹមត្រូវ ។

បាត្រ

បាត្រ ន.[បាត] (បត្ត) ភាជនៈ​ធ្វើ​ដោយ​ដែក​ឬ​ដោយ​ដី មាន​រាង​ជ្រៅ​ក្រឡូម​សម្រាប់​បព្វជិត​ក្នុង​ពុទ្ធ​សាសនា​ប្រើ​ការ​ទទួល​ចង្ហាន់។
គ្រប​បាត្រ (គំរប​បាត្រ) ប្រដាប់​សម្រាប់​គ្រប​ពី​លើ​មាត់​បាត្រ ។
ស្លោក​បាត្រ ថង់​សម្រាប់​ច្រក​បាត្រ ។
យោគ​បាត្រ ប្រដាប់​ចង​រឹត​ភ្ជាប់​នឹង​ស្លោក​បាត្រ​សម្រាប់​ស្ពាយ ។
ជើង​បាត្រ ប្រដាប់​សម្រាប់​ថ្កល់​បាត្រ ។
នៅក្នុងព្រះវិន័យពុទ្ធសាសនា អនុញ្ញាតឲ្យបព្វជិតប្រើប្រាស់តែបាត្រ២ប្រភេទតែ​ប៉ុណ្ណោះ គឺ បាត្រដែក និង បាត្រដី ។
បាត្រនេះស្រ្ដីក៏អាចកាន់បានដែរ មិនខុសទាស់អ្វីទេ ព្រោះព្រះសង្ឃមិនបានសូត្រ​អធិដ្ឋានបញ្ចូលបាលីដូចសំពត់ចីវរនោះឡើយ ។
ម្យ៉ាងទៀតហេតុអ្វីបានជាមានជំនឿថា ពេលរាប់បាត្រមិនឲ្យយកវែក ឬស្លាបព្រា គោះ​បាត្រ ខ្លាចទំពែកក្បាល ។ ជំនឿនេះ មិនមានចែងក្នុងពុទ្ធសាសនាទេ ។ បើពិនិត្យមើល ជំនឿនេះ ប្រហែលជាមកពីខ្លាចបែកបាត្ររបស់ព្រះសង្ឃ ព្រោះពីដើម ព្រះសង្ឃភាគ​ច្រើន លោកប្រើបាត្រដី ។

វាសនា និងព្យាយាម

វាសនាគ្មានការប្រឹងជួយផ្ដល់  មិនអាចឲ្យផលសំរេចបាន
រទេះកង់ម្ខាងនិងគិតអាន          រុញច្រានឲ្យលឿនពុំកើតពិត ។
រីឯវាសនានិងព្យាយាម              តាមពាក្យទំនៀមប្រាជ្ញកោវិទ
ថាត្រូវតែមានទាំងពីរពិត          នោះទើបប្រសិទ្ធឲ្យផលបាន ។

No comments: