Friday, September 20, 2013

តើ​ហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​ប្រជាពលរដ្ឋ​នៅ​តែ​លេង​តុងទីន ខណៈ​ការ​បោក​ប្រាស់​នៅ​តែ​មាន​ច្រើន?

120725_03
បច្ចុប្បន្ន​នេះ បច្ចេកវិទ្យា​ទំនើប​កាន់​តែ​រីក​ចម្រើន​ទៅ​មុខ ហើយ​ផ្តល់​នូវ​អត្ថប្រយោជន៍​ជា​ច្រើន​ដល់​អ្នក​ប្រើប្រាស់។​ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ​ដែរ វាបាន​ផ្ដល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​ដល់​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​នូវ​សេវាកម្ម​សន្សំ និង​ខ្ចី​ប្រាក់​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ដ​ និង​មាន​សុវត្ថិភាព តាម​រយៈ​ការ​រីក​ចម្រើន​នៃ​ស្ថាប័ន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ និង​វិស័យ​ធនាគារ​ជាច្រើន​នៅ​កម្ពុជា។
យ៉ាងណាមិញ ​វិស័យ​ធនាគារ​ និង​គ្រឹះ​ស្ថាន​ហិរញ្ញវត្ថុ បាន​និង​កំពុង​ដើរ​តួនាទី​យ៉ាង​សំខាន់​ក្នុង​ការ​លើក​កម្ពស់​សេដ្ឋកិច្ច កម្ពុជា​។
នេះ​ជា​តួលេខ​មួយ​បញ្ជាក់​ឲ្យ​ឃើញ​ថា សេវាកម្ម​បញ្ញើ ឬ​ដាក់​ដក​ប្រាក់ និង​សន្សំ​របស់​ធនាគារ​កំពុង​តែ​ទទួល​បាន​ការ​គាំទ្រ ចុះ​ចំណែក​ឯ​ការ​លេង​តុងទីន​វិញ តើ​មូលហេតុ​អ្វី​បាន​ជា​វា​នៅ​តែ​ពេញ​និយម បើ​ទោះបី​ជា​យើង​តែងតែ​ដឹង​រឿងរ៉ាវ​បោកប្រាស់​ជា​រឿយៗ​យ៉ាង​ណា​ក៏ ដោយ?
តុងទីន គឺជា​ប្រព័ន្ធ​មីក្រូហិរញ្ញ​វត្ថុ​មិន​ផ្លូវ​ការ និង​មាន​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​ ដែល​ប្រជាពលរដ្ឋ​ខ្មែរ​តែង​តែ​លេង​នៅ​តាម​សហគមន៍​ពួក​គេ​រស់​នៅ​ដូចជា នៅ​តាម​ផ្សារ​ ឬក៏​កន្លែង​ការងារ ​ហើយ​វា​អាស្រ័យ​លើ​ការ​ជឿ​ទុក​ចិត្ដ​គ្នា​ជា​ជាង​ផ្លូវ​ច្បាប់​។ នេះ​បើ​យោង​តាម​របាយការណ៍​របស់​លោកគី សុខលីម នៅ​ RFI។​
ជា​ទូទៅ ប្រសិន​បើ​កូន​តុងទីន​ណា​ម្នាក់​ហ៊ាន​ដាក់​ការ​ប្រាក់​ខ្ពស់​ មេ​នឹង​ផ្ដល់​អទិភាព​ដល់​អ្នក​នោះ​ជា​អ្នក​ទទួល​ប្រាក់​។ បន្ទាប់​មក មេ​ប្រមូល​ប្រាក់​ពី​កូនៗ​ដទៃ​ដែល​អ្នក​ខ្លះ​ងាប់​ត្រូវ​បង់​តម្លៃ​កំណត់ និង​អ្នក​នៅ​រស់​ដែល​ត្រូវ​បង់​ទៅ​តាម​តម្លៃ​កាត់​ប្រាក់​ការ​។
តាម​ពិត​ទៅ ការ​លេង​តុងទីន ក៏​ជា​ផ្នែក​មួយ​ក្នុងការ​ជំរុញ​សេដ្ឋកិច្ច​ជាតិ​ផង​ដែរ​ ហើយ​វា​ផ្ដល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​ដល់​ប្រជាជន​ក្នុង​ការ​ខ្ចី​ប្រាក់ និង​សន្សំ​ប្រាក់​ ដោយ​សារ​តែ​វា​មិន​តម្រូវ​ឯកសារ​ផ្លូវ​ច្បាប់​ច្រើន​។ ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ក៏​ការ​លេង​តុងទីន​ជួប​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​​ជាង​សេវាកម្ម​មីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ។
ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​ហានិភ័យ​ខ្ពស់​នេះ យើង​តែង​តែ​បាន​ឮ​ជា​រឿយ​ៗពី​ការ​បោកប្រាស់ ព្រម​ទាំង​​ភាព​មិន​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​របស់​មេតុងទីន និង​ផ្លូវ​ច្បាប់។ ជាក់​ស្ដែង ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ កាលពី​ថ្ងៃទី​២១ ខែ​តុលា ឆ្នាំ​២០១០ ចំណង​ជើង​ថា​ «កូន​ស្រី​មេតុងទីន​ខេត្ត​កំពង់ចាម​មិន​ព្រម​ទទួល​ធ្វើ​ជា​មេ​ជំនួស​ម្តាយ​ ដែល​ស្លាប់»​។ ចំពោះ​បញ្ហា​ផ្លូវ​ច្បាប់​ កូន​តុងទីន​ទាំង​អស់​ គ្រាន់​តែ​អាច​សម្ដែង​ពី​ការ​អស់​ក្ដី​សង្ឃឹម ដោយ​គ្មាន​បាន​ទទួល​សំណង​អ្វី​ពី​សាច់​ញាតិ​ឡើយ​។
កាសែត នគរវត្ត កាល​ពី​ថ្ងៃទី​១៣ ខែ​មករា​ ឆ្នាំ​២០១១ កន្លង​ទៅ ​បាន​​ចុះ​ផ្សាយ​ថា​ «​មេតុង​ទីន​ប្រមូល​លុយ​៦០០​លាន​រៀល​រួច​រត់បាត់»​។​ ​ចុង​ក្រោយ វិធី​ល្អ​បំផុត កូន​តុង​ទីន​ទាំងអស់​រត់​រក​ជំនួយ​ពី​អជ្ញាធរ​ខេត្ដ​កោះកុង​ប៉ុណ្ណោះ​។
ចំណែកឯ​នៅ​ថ្ងៃ​ទី​១៧​ ខែ​កុម្ភៈ ឆ្នាំ​២០១២ កោះសន្តិភាព​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​ថា​ «​មេតុងទីន​ដុះ​ស្លែ​ត្រូវ​ជាប់​ទ្រុង​ដោយ​សារ​ការ​ប្តឹង​របស់​កូន​តុងទីន ពី​បទ​ឆបោក» ​ដែល​ហេតុការណ៍​នេះ​កើត​មាន​នៅ​ក្នុង​ខេត្ត​ស្វាយរៀង​។
ថ្ងៃទី​២២​ ខែ​មិនា​ឆ្នាំ​២០១២​កាសែត​ដើម​អម្ពិល បាន​ចុះ​ផ្សាយ​ថា «​មេតុងទីន​កំហូច​ប្រើ​ល្បិច​ឆបោក​ប្រាក់​របស់​កូន​ប្រហែល​៦០​ម៉ឺន ដុល្លារ»​ ដែល​បាន​កើត​ឡើង​នៅ​រាជធានី​ភ្នំពេញ​។​
ថ្វីដ្បិត​តែ​មាន​របាយការណ៍​ជា​ច្រើន​បាន​ចេញ​ផ្សាយ​ពី​បញ្ហា​នៃ​ការ​លេង ​តុង ទីន​ក៏​ដោយ ក៏​វា​នៅ​មិន​ទាន់​អាច​ក្រើន​រំឭក​ដល់​ប្រជា​ពលរដ្ឋ​កម្ពុជា​ឲ្យ​បញ្ឈប់​ សកម្មភាព​របស់​ខ្លួន​ឡើយ​។
ជាក់ស្តែង បុគ្គលិក​នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​មួយ​ក្រុម​ក្នុង​រាជធានី​ភ្នំពេញ នៅ​តែ​បន្ដ​លេង​តុងទីន​យ៉ាង​ព្រងើយ ដោយ​គ្មាន​ការ​ភ័យ​ខ្លាច​អ្វី​ទាំងអស់។​
លោក សៀ សុខន ជា​ប្រធាន​ផ្នែក​ផ្លាស់​ប្ដូរ​យុទ្ធសាស្រ្ដ​ទំនាក់​ទំនង​នៃ អង្គការ​អន្តរជាតិ បាន​ថ្លែង​ប្រាប់​ថា លោក​បាន​ដឹង​ពី​រឿង​អាស្រូវ​នៃ​ការ​លេង​តុងទីន ប៉ុន្តែ​លោក​នៅ​តែ​លេង​វាជា​ធម្មតា ដោយ​សារ​តែ​វា​ចំណេញ​ការ​ប្រាក់​ខ្ពស់ ​និង​មិន​សាំ​ញ៉ាំ​ដូច​សេវាកម្ម​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ និង​ធនាគារ​ទេ។
លោក បាន​លើក​ឡើង​ថា៖ «ខ្ញុំ​មិន​ខ្លាច​ទេ ពីព្រោះ​យើង​ស្គាល់​ និង​ធ្វើ​ការ​ជាមួយ​គ្នា។ ប្រសិន​បើ​កូន ឬ​មេចង់​ឆបោក​នោះ វា​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​កេរ្ដិ៍​ឈ្មោះ​ខ្លួន​ឯង និង​បាត់​បង់​ការងារ​ជា​មិន​ខាន»។
រៀង​រាល់​ខែ លោក​ សុខន ត្រូវ​ចំណាយ​ប្រាក់​ ២០០​ដុល្លារ​លើ​ថ្លៃ​តុង​ទីន​ ដោយ​លោក​ទទួល​ស្គាល់​ថា​៖ «​យើង​គ្មាន​ឯកសារ​ផ្លូវ​ច្បាប់​ទេ ក្រៅ​ពី​តារាង​រាយ​នាម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​»។
មិន​ត្រឹម​តែ​ប៉ុណ្ណោះ​ សូម្បី​តែ​កូន​សិស្ស​វិទ្យាល័យ ក៏​បាន​នាំ​គ្នា​លេង​តុងទីន​ដោយ​គ្មាន​ខ្លាច​បារម្ភ​អ្វី​ឡើយ។ ជាក់​ស្ដែង ប្អូន​ប្រុស ខៀវ ហ៊ួរ​ អាយុ​១៨​ឆ្នាំ ជា​មេតុងទីន បាន​ប្រាប់​ថា សមាជិក​តុងទីន​របស់​ប្អូន​មាន​ចំនួន​៧​នាក់​ ហើយ​ប្អូន​ធ្វើ​ការ​ប្រមូល​ប្រាក់​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​។​ ប្អូន​ប្រុស ហ៊ួរ​ បាន​ដឹង​ឮ​ព័ត៌មាន​ពី​បញ្ហា​តុងទីន​នេះ​ដែរ ប៉ុន្ដែ​ប្អូន​មិន​បារម្ភ​ទេ ពីព្រោះ​​គ្រាន់​តែ​​លេង​តូច​តាច​ប៉ុណ្ណោះ​។
ប្អូន​ប្រុស បាន​ឲ្យ​ដឹង​ទៀត​ថា៖ «​ពួក​យើង​ចង់​សន្សំ​លុយ​ ឬក៏​ខ្ចី​លុយ​ឥត​ការ​ប្រាក់។ វាជា​វិធី​ងាយ​ស្រួល​ដែល​មិន​ចាំបាច់​សុំ​លុយ​ពី​ឪពុក​ម្ដាយ​»។
តាម​រយៈ​សកម្មភាព​លេង​តុង​ទីន​នេះ យើង​អាច​ដឹង​ថា​ ប្រជា​ពលរដ្ឋ​ខ្មែរជា​ច្រើន​ទាំង​ក្នុង និង​ក្រៅ​ស្រុក បាន​និង​កំពុង​លេង​ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ​។
សរុប​មក ដើម្បី​បញ្ចៀស​បញ្ហា​ទាំង​នោះ យើង​គួរ​តែ​ពិចារណា​មុន​នឹង​សម្រេច​ចិត្ត​លេង​ល្បែង​តុងទីន ពីព្រោះ​យើង​មិន​អាច​ទុក​ចិត្ដ​អ្នក​ណា​ម្នាក់​ក្រៅ​ពី​ឯកសារ​ផ្លូវ​ច្បាប់ ឡើយ​។​

No comments: