1. ការអាន
2. ការសរសេរ
3. ការសន្ទនា
4. ការសង្កេត
៙ ការអាន ៚
គួរជ្រើសរើស យកសៀវភៅណាដែលផ្ដល់ចំណេះដឹង។ គួរជៀសវាងសៀវភៅដែលអាចប្រែក្លាយជាថ្នាំពិស ឬសៀវភៅណាដែលអានហើយស្រង់យកប្រយោជន៍គ្មាន ខាតពេលឥតប្រយោជន៍។ ដើម្បីនឹងបានប្រយោជន៍អតិបរមាពីសៀវភៅ គេគួរប្រតិបត្តិតាមគោលការណ៍ដូចតទៅ :- ខិតខំអានសៀវភៅមួយក្បាល ឲ្យយល់សេចក្ដីជាក់ច្បាស់ ចាំខ្លឹមសារសំខាន់ៗ ប្រសើរជាងអានសៀវភៅដប់ក្បាល តែចាប់យកគោលសំខាន់មិនបាន។
- ទោះបី អានសៀវភៅក្ដី ស្ដាប់សន្ទរកថាក្ដី ចូរកុំស្ដាប់ឬអានត្រឹមតែសេចក្ដីដែលបានឮ ឬឃើញ។ ចូរពិចារណាឲ្យចូលដល់ជម្រៅអាថ៌កំបាំងពីខាងក្រោយអត្ថបទរបស់ អ្នកនិពន្ធ។
- ពេលអានសៀវភៅត្រូវខិតខំវិនិច្ឆ័យថាអ្នកនិពន្ធមានវិធីនិពន្ធ យ៉ាងម៉េច? ចូលចិត្តនិពន្ធរឿងអ្វីច្រើនជាងគេ? ហើយគួរប្រៀបធៀបជាមួយស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធផ្សេងទៀត តើមួយណាល្អជាង?
- ប្រការសំខាន់បំផុត គឺរាល់ពេលអានចប់ ត្រូវខិតខំនឹកថាយើងទទួលបានសេចក្ដីអ្វីខ្លះ ហើយយើងបានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះពីការអានសៀវភៅនេះ។
៙ ការសរសេរ ៚
ចំណេះដឹង ដែលទទួលបានមកហើយ ជួនកាលនៅស្រពិចស្រពិល ប៉ុន្តែលុះបានចាប់ប៊ិចសរសេរចេញមកហើយ ក៏ស្រាប់តែច្បាស់លាស់ឡើងភ្លាមមួយរំពេច។ ការសរសេរមិនត្រឹមតែជួយកត់ត្រាកុំឲ្យភ្លេចប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងជួយនាំផ្លូវឲ្យកើតគំនិតថ្មីៗទៀតផង។ សូមធ្វើតាមការណែនាំខាងក្រោមដើម្បីឲ្យខួរក្បាលកាន់តែរស់រវើក :- ហ្វឹកហាត់សរសេរជារៀងរាល់ថ្ងៃ នោះលោកអ្នកនឹងឃើញថាគំនិតរត់មកលោកអ្នកច្រើនជាងពេលដែលលោកអ្នកគិតឬនិយាយ ជាអនេក។
- ប្រសិនបើមានគំនិតអ្វីថ្មីលេចឡើង ត្រូវសរសេរទុកភ្លាម។
- ត្រូវហាត់កត់ត្រាកិច្ចការដែលលោកអ្នកនឹងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃស្អែក។ ស្អែកឡើងត្រូវពិនិត្យមើល កិច្ចការទាំងនោះ តើបានធ្វើអ្វីខ្លះ មិនបានធ្វើអ្វីខ្លះ។ ប្រសិនបើលោកអ្នកធ្វើបានដូច្នេះ រាល់ថ្ងៃ ត្រឹមតែមួយខែប៉ុណ្ណោះ លោកអ្នកនឹងឃើញថាខ្លួនឯងប្រែប្រួល។
៙ ការសន្ទនា ៚
ការសន្ទនា គឺជាផ្លូវដ៏ប្រសើរមួយដែលជួយឲ្យយើងទទួលបានចំណេះ និងគំនិតជាច្រើន ទោះជាការសន្ទនានោះជាមួយមនុស្សប្រភេទណាក៏ដោយ។- ពេលសន្ទនាជាមួយនរណាម្នាក់ យើងគួរដឹកនាំការសន្ទនាចូលដល់រឿងដែលដៃគូសន្ទនាស្ទាត់ជំនាញបំផុត។ នេះជាផ្លូវនាំឲ្យយើងទទួលបានចំណេះថ្មីៗ។
- គួរព្យាយាមស្ដាប់ឲ្យបានច្រើន និងនិយាយតិចតួចបានហើយ ព្រោះអ្នកនិយាយច្រើន ច្រើនតែគេធុញទ្រាន់។
៙ ការសង្កេត ៚
ចំណេះដែល មានប្រយោជន៍ក្រៃលែងដល់យើង បានមកពីការសង្កេត។ ការសង្កេតធ្វើឲ្យយើងទទួលបានចំណេះថ្មីៗ និងស្រូបទាញយកចំណេះដឹងបានពីគ្រប់ទីកន្លែង។- ត្រូវខិតខំហាត់សង្កេត មើលវត្ថុផ្សេងៗដោយល្អិតល្អន់ កុំមើលត្រឹមតែសំបកក្រៅ។
- ព្យាយាមសង្កេត ដោយធ្វើហាក់ដូចជានឹងត្រូវនរណាសួរយើងអំពីវត្ថុនោះ ហើយយើងប្រុងប្រៀបនឹងឆ្លើយប្រាប់ពេញលេញគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ។
កាលបើបានប្រតិបត្តិតាម គោលទាំង 2 ខាងលើជាប្រចាំហើយ យើងនឹងទទួលបានប្រយោជន៍ជាទីបំផុត ព្រោះពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ មានរបស់ច្រើនណាស់ដែលឆ្លងកាត់ភ្នែកត្រចៀកយើង។ របស់ទាំងនោះអាចនឹងមានប្រយោជន៍ដល់យើង កាលបើមិនចេះសង្កេត ក៏ទុកដូចជាការបណ្ដោយឲ្យ "កំណប់ទ្រព្យដើររំលងទៅជារៀងរាល់ថ្ងៃ"។
(ស្រង់ចេញពីសៀវភៅ "នយោបាយអប់រំខួរក្បាល" និពន្ធដោយ ម៉ៅ សុវណ្ណា បោះពុម្ពលើទី 1 ឆ្នាំ 1971)
No comments:
Post a Comment