Friday, December 20, 2013

ប្រវត្តិ​ពិធីបុណ្យ ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​

​     តាម​ធម្មតា​កាលណា​យើង​ឮ​គេ​និយាយ​ពី « ច្រត់ព្រះនង្គ័ល » យើង​តែង​នឹក​ដល់​ព្រះរាជ​ពិធី ដែល​ព្រះបរមរាជវាំង​រៀបចំ​ធ្វើ​នា​ខែ​ពិសាខ នៅ​ទី​ព្រះ​ស្រែ​ណាមួយ (​ក្រោយមក​គេ​និយម​ធ្វើ​រាល់​ឆ្នាំ នៅ​វាល​ព្រះមេរុ​) ។ ន័យ​នៃ​ពិធី​នេះ គឺ​ព្រះរាជា ឬ​អ្នក​តំណាង​ព្រះអង្គ ភ្ជួរស្រែ​ឱ្យមាន​គន្លង​មុនគេ ជា​តម្រុយ​ឱ្យ​រាស្ត្រប្រជា​ទូទៅ​ធ្វើ​តាម​ជា​ក្រោយ ។ 
     ​ពិធីបុណ្យ​នេះ ស្ថិតនៅ​ក្នុង​ចំណោម​ព្រះរាជ​ពិធី​ទ្វាទសមាស (​ព្រះរាជ​ពិធី​បុណ្យ ដែល​ធ្វើ​ក្នុង​មួយ​ខែម្ដង ជា​ទំនៀម តាម​រាជ​ប្រពៃណី​) ។ រឿងរ៉ាវ​ដែល​ទាក់ទង​ទៅនឹង​ប្រវត្តិ​នៃ​ពិធីបុណ្យ​នេះ ត្រូវបាន​ឯកសារ​មួយចំនួន​កត់ត្រា​ថា មាន​រូបរាង​នៅលើ​ទឹកដី​នៃ​កម្ពុជទេស តាំងពី​អំឡុង​រាប់ពាន់​ឆ្នាំ​កន្លងមកហើយ ។​
     ​នៅក្នុង​ឯកសារ http://kohsantepheapdaily.com.kh/article/14121.html បាន​កត់ត្រា​ឱ្យ​ដឹងថា ពិធីបុណ្យ ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​មានមក​តាំងពី​បុរាណកាល ប៉ុន្តែ​ពិធី​នេះ​មិន ឃើញ​មាន​ប្រាកដ​ក្នុង​ព្រះ​រាជពង្សាវតារ ឬ ក្នុង​សេចក្ដី​កត់​ហេតុ​ណាមួយ​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់​នៅឡើយ ទេ ។ ទោះបីជា​បែប​នេះ​ក្ដី ក៏​គេ​យល់ថា ទំនៀមទម្លាប់​ស្ដេច​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ប្រហែល​ជា​ធ្លាប់មាន​តាំងពី​យូរយារ​កន្លង​ណាស់​មកហើយ ហើយ​ក៏​ប្រហែលជា​មាន​ភស្ដុតាង​បញ្ជាក់​ផងដែរ ។​
​     ភស្តុតាង​មួយ ដែល​បង្ហាញ​ពី​ភាពចំណាស់​របស់​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល គឺ​តាមរយៈ​ស្នាដៃ​អក្សរសិល្ប៍​បុរាណ​ដែល មាន​ទំនោរ​បែប​ព្រាហ្មណ៍​និយម​នៅ​ក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ ។ តឹកតាង​នោះ គឺ​រឿង​រាម​កេរ្តិ៍ ។ តាមរយៈ​ស្នាដៃ អក្សរសិល្ប៍ នេះ យើង​ឃើញថា ព្រះ​នាង​សី​តា បានចាប់កំណើត​ក្នុងពេលដែល​ព្រះបាទ​ជនក កំពុង​ធ្វើ​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ហើយ​ក៏​លេចចេញ​ព្រះ​នាង ពី​ដី​អាចម៍បំណះ​ដែល ព្រះអង្គ​កំពុង​ភ្ជួរ​ក្នុង​ព្រះរាជ​ពិធី​នោះ​មក ។ នេះ​ជា​ភស្តុតាង​មួយ ដែល​បង្ហាញ​ពី​ប្រវត្តិ​ដែល​ទាក់ទង​ទៅនឹង​ព្រះរាជ​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​ដែល ​មាន​នៅ​លើ​ទឹកដី​កម្ពុជា ហើយ​ស្នាដៃ​នៃ រឿង​រាមកេរ្តិ៍​នេះ ក៏​បាន​ជ្រួតជ្រាប​នៅក្នុង​សង្គម​ខ្មែរ​តាំងពី​ច្រើន​សតវត្សរ៍​កន្លងមក​ហើយ​ ដែរ​។​
​     ភាពចំណាស់​របស់​រឿង​រាម​កេរ្តិ៍ គឺ​តាមរយៈ​ផ្ទាំង​ចម្លាក់​នៅតាម​ប្រាង្គ​ប្រាសាទ​មួយចំនួន ។ បុព្វបុរស​នៅលើ​ដី​ខ្មែរ ដែលជា​អ្នក​សាង​ប្រាសាទ​បាន​ឆ្លាក់​នូវ​ផ្នែក​ខ្លះ​នៃ​រឿង​រាមកេរ្តិ៍ លើ​ជញ្ជាំង​អង្គរវត្ត ដែល​ត្រូវបាន​កសាងឡើង​នា អំឡុង​សតវត្សរ៍​ទី ១២ នៃ​គ្រិស្តសករាជ ក្នុង​រាជ​របស់​ព្រះបាទ សូរ្យ​វរ្ម័នទី ២ ។ ប្រសិន​បើ​រឿង​រាម​កេរ្តិ៍ មាន​រូបរាង នៅក្នុង​អំឡុង​សម័យកាល​អង្គរ នាំឱ្យ​យើង​អាច​សន្និដ្ឋានបាន​ថា រឿងនេះ ប្រហែលជា​បាន​ចាប់កំណើត​ឡើង​តាំង ពី​មុន​ពេល​សតវត្សរ៍​ទី ១២ នៃ​គ្រិស្តសករាជ​ទៅទៀត ។​មានន័យ​ថា ប្រសិនបើ​នៅ​មុន​សតវត្សរ៍​ទី ១២ បុព្វបុរស នៅលើ​ដី​ខ្មែរ មិន​បាន​ជ្រួតជ្រាប​នោះទេ រូបរាង​នៃ​រឿង​រាមកេរ្តិ៍ ក៏​មិន​អាច​ឆ្លាក់​ចេញ​ជា​តួអង្គ នៅក្នុង​សម័យកាល ក្រោយមក​បាន​ដែរ ។​
     ​ហើយ​ប្រសិនបើ រឿង​រាមកេរ្តិ៍ បានចាប់កំណើត​តាំងពី​មុន​សតវត្សរ៍​ទី ១២ នៃ​គ្រិស្ដសករាជ នោះ​ក៏​នាំឱ្យ​យើង​អាច​សន្និដ្ឋានបាន​ថា ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ក៏​ប្រហែលជា​មាន​រូបរាង​តាំងពី​មុន​សតវត្សរ៍​ទី ១២ នៃ​គ្រិស្តសករាជ មក​ដែរ ។​
     ​ឯកសារ http://kohsantepheapdaily.com.kh/article/14121.html ដដែល​បាន​ឱ្យដឹងទៀតថា មាន​រូប​មួយ​ឈ្មោះ​ពល​ទេព ឬ​ហៅ​ថា ពល​រាម ជា​រូប​លី​នង្គ័ល គេ​សាង​ឡើង​សម្រាប់​បូជា​ក្នុង​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ។ រូប​នេះ​គេ​សម្គាល់​ឃើញថា សាង​ឡើង​តាំងពី​សម័យ​ក្រុង​នគរ​ធំ ឬ​សាង​មុន​នោះ​ទៅទៀត​ក៏​សឹង​ថា​បាន ។ រូប​លី​នង្គ័ល​មួយទៀត ធ្វើ​ពី​ថ្ម​ភក់ មាន​នៅក្នុង​សារមន្ទីរ​ភ្នំពេញ ដោយហេតុ​មាន​រូប​នេះ​នៅក្នុង​មណ្ឌល​ស្រុក ខ្មែរ​តាំងពី​បុរាណកាល​បែបនេះហើយ ទើប​នាំឱ្យ​យល់ថា ទំនៀម​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​គង់​មាន​តាំងពី​បុរាណកាល​មក​ដែរ ។​
     ​ព្រះរាជ​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ត្រូវបាន​គេ​និយម​រៀបចំ​ធ្វើ​នៅ​នា​អំឡុង​ដើម​រដូវវស្សា ឬ ដើមរដូវ​មាន​ភ្លៀង​ធ្លាក់ ។​
     ​យោង​តាម​កំណត់ត្រា​នៅក្នុង http://www.chanbokeo.com/ ឱ្យដឹង​ដែរ​ថា ព្រះរាជ​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល គេ​តែង​រៀបចំ​ប្រារព្ធ​ធ្វើ​នៅ​ថ្ងៃទី ១​រោច ២​រោច និង ៣​រោច ខែ ពិសាខ ដោយ​ចាត់​ឱ្យ មាន​ព្រាហ្មណ៍​៥​នាក់​ធ្វើ​ហោមពិធី​បូជា​ទេវតា ៥ កន្លែង នៅ​ទី​ព្រះ​ស្រែ ។​ថ្ងៃទី ៤ រោច ខែ ពិសាខ គេ​ចាប់​ហែម​ន្ត្រី អ្នក​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​តំណាង​ព្រះរាជា និង ភរិយា​ចេញពី​ព្រះបរមរាជវាំង​ទៅ​កាន់​ទី​ព្រះ​ស្រែ ដោយ​នៅ​ទីនោះ មាន គោ ៣ នឹម ទឹម​រួច​ជាស្រេច​សម្រាប់​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល ។​
​     ឯកសារ http://kohsantepheapdaily.com.kh/article/14121.html ដដែល​បាន​ឱ្យដឹងទៀតថា គោ​១​នឹម ដែល​ទឹម​សម្រាប់​ច្រត់ ព្រះ​នង្គ័ល​នោះ គេ​ហៅថា​«​ព្រះ​គោ​» ឬ «​គោ​ឧសភរាជ​» ក៏​មាន​កំណត់​លក្ខណៈ​ដែរ គឺ​សម្បុរ​ខ្មៅ ស្នែង​រាង​ចំ​ពាស់ ឈ្នក់ ឬ​ប្រក់​នាគ គឺ​រាង​ខុប​ទៅមុខ​បន្ដិច ហើយ​វាត់​ចុង​ទៅលើ​បន្ដិច ។ គោ​២​នឹម​ទៀត ដែល​ប្រើ​សម្រាប់​ហែ​មុខ​ហែ​ក្រោយ​ឃើញថា មិន​ទាន់​កំណត់​លក្ខណៈ​នៅឡើយ​ទេ ប៉ុន្តែ​តាម​ដែល​ធ្លាប់​ប្រើ​មក ឃើញ​ច្រើនតែ​សម្បុរ​ក្រហម ។ ឯ​ព្រះ​នង្គ័ល​ទាំង​៣ នោះ គេ​លាបថ្នាំ​ពណ៌​ខ្មៅ កាត់​ខ្សែ​ក្រហម​ដោយ​អន្លើៗ ឯ​ចន្ទោល​ព្រះ​នង្គ័ល​សម្រាប់​អ្នក តំណាង​ព្រះអង្គ​នោះ ក៏​មាន​លក្ខណៈ​ពិសេស​ដែរ ដោយ ធ្វើ​ជា​រូប​នាគ លាបថ្នាំ​ពណ៌​មាស នៅត្រង់​កនា​គ និង មាន​ភូ​(​សរសៃ អ្វីៗ​សម្រាប់​ប្រើ​ចង​ជា​រំ​យោល​)​ធ្វើ​ពី​រោមសត្វ​ផងដែរ ។​
     ​សារសំខាន់​របស់​ពិធី​នេះ គឺ​ទស្សន៍ទាយ​អំពី​ផល​ដំណាំ​កសិកម្ម និង ហេតុ​ភេទ ដែល​អាច​នឹង​កើតមានឡើង​ផង ដែរ តាមរយៈ​ទង្វើ​របស់​គោ នៅក្នុង​ព្រះរាជ​ពិធី​នោះ ។
     ​កំណត់ត្រា http://kohsantepheapdaily.com.kh/article/14121.html ដដែល​បន្ត​ឱ្យដឹងទៀតថា នៅ​ក្នុង​ការ​ផ្សង​គោ​ឧសភរាជ នោះ​គឺ​ ​ព្រាហ្មណ៍​ព្រះ​រាជគ្រូ សូត្រ​ពាក្យ​អធិដ្ឋាន​ផ្សង​គោ ដែល​ទឹម​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​នោះ ឱ្យ​បរិភោគ​អាហារ ៧ យ៉ាង  ដែល​គេ​រៀប​ដាក់​លើ​តុ​ប្រាក់​ធំៗ តាំង​ទុក​នៅ​ទី​មុខ​ព្រះ​ពន្លា​(​រោង​) គឺ​គ្រាប់ស្រូវ ១ តុ គ្រាប់​សណ្ដែក ១ តុ គ្រាប់​ពោត ១ តុ គ្រាប់ ល្ង ១ តុ ស្មៅ​ស្រស់ ១ តុ​ទឹក ១ តុ និង ស្រា ១ តុ ។ កាល​ព្រះ​គោ​បរិភោគ​អ្វីមួយ ព្រាហ្មណ៍​ក៏​ទាយ​ផល​ប្រផ្នូល​ទៅ​ខាង​មុខ​តាម​នោះ​ដែរ ។​
     ​ជា​រួម​យើង​ឃើញថា បើ​ទោះបីជា​នៅ​មិនទាន់​មាន​ការកត់ត្រា​ឱ្យបាន​ច្បាស់លាស់​អំពី​ប្រវត្តិ​ដែល ​ទាក់ទង​ទៅនឹង ព្រះរាជ​ពិធី​ច្រត់ព្រះនង្គ័ល​នៅលើ​ទឹកដី​ខ្មែរ​ក្ដី ក៏​តាមរយៈ​ភស្តុតាង ដែល​មាន​នៅក្នុង​ស្នាដៃ​អក្សរសិល្ប៍​បុរាណ ចម្លាក់​នៅ​ប្រាសាទអង្គរវត្ត ព្រម​ទាំង​រូប​បដិមា​មួយចំនួន​បង្ហាញ​ឱ្យឃើញ​ថា ព្រះរាជ​ពិធី​នេះ មាន​វត្តមាន​នៅលើ ទឹកដី​ខ្មែរ​តាំងពី​យូរលង់​កន្លងមកហើយ ហើយ​ក៏​ប្រហែលជា​មាន​តាំងពី​មុន​សម័យកាល​អង្គរ​ទៅ​ទៀត ៕

No comments: