គំនរឈើហ៊ុបដែលគេកាប់នៅព្រៃឡង់កាលពីខែមីនា។ រូប សហការី
ភ្នំពេញៈ ទំហំឧក្រិដ្ឋកម្មព្រៃឈើនៅកម្ពុជា ត្រូវបានមជ្ឈដ្ឋានជាច្រើន ផ្តោតការចាប់អារម្មណ៍ជាខ្លាំងនៅឆ្នាំនេះជាមួយនឹងផែនទីលម្អិត និងទិន្នន័យតាមផ្កាយរណបជាច្រើនត្រូវបានចេញផ្សាយដោយអង្គការក្រៅ រដ្ឋាភិបាលដែលបង្ហាញពីការកាប់បំផ្លាញយ៉ាងគំហុក ធ្វើឲ្យអន្តរាយដ៏ធំធេងចំពោះព្រៃឈើនៅកម្ពុជា។ រូបភាពជាច្រើនដែលចេញផ្សាយដោយអង្គការ Open Development Cambodia (ODC) កាលពីដើមខែ ធ្នូ បានបង្ហាញថា អត្រានៃតំបន់គ្របដណ្តប់ដោយព្រៃឈើបានធ្លាក់ពីប្រមាណ ៧២ ភាគរយមកនៅត្រឹមតែ ៤៦ ភាគរយប៉ុណ្ណោះនៅឆ្នាំ ២០១៣។
ផែនទីនេះបានបង្ហាញថាចំណែកឯព្រៃឈើប្រមាណ ៤២ ភាគរយនៃផ្ទៃប្រទេសដែលគ្របដណ្តប់ដោយព្រៃក្រាស់កាលពីឆ្នាំ ១៩៧៣ គឺនៅសល់ប្រមាណតែ ១១ ភាគរយប៉ុណ្ណោះ មកទល់នឹងពេលនេះ។
លោក Marcus Hardtke អ្នកសម្របសម្រួលកម្មវិធីក្រុមអភិរក្ស អាល្លឺម៉ង់ ARA បាននិយាយថា៖ «រឿងទាំងអស់ គឺ ស្ថិតនៅក្រៅច្បាប់ កម្ពុជា។ ទំហំនៃការបំផ្លាញ គឺគួរឲ្យភ្ញាក់ផ្អើល។ វាជាព្រៃដែលចាំបាច់ត្រូវការពារ។ អ្វីទាំងអស់ដែលអ្នកបានឃើញគឺដើមកៅស៊ូ ដើមកៅស៊ូ ដើមកៅស៊ូ»។
កាលពីខែ វិច្ឆិកា ការសិក្សាមួយរបស់សាកលវិទ្យាល័យ Maryland បានផ្តល់ភ័ស្តុតាងបន្ថែមទៀតអំពីទំហំនៃការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ នៅ កម្ពុជា។ ការសិក្សានេះ បានរកឃើញថា ព្រៃកម្ពុជាប្រមាណ ៧ ភាគរយ ត្រូវបានគេកាប់បំផ្លាញក្នុងរយៈពេល ១២ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
ការស៊ើបអង្កេតមួយទៀតលើការកាប់ឈើ ត្រូវបានធ្វើដោយមជ្ឈមណ្ឌលហ្វឹកហ្វឺនព្រៃសហគមន៍ក្នុងតំបន់កាលពី ខែ វិច្ឆិកា បានបង្ហាញថា កម្ពុជា បានបាត់បង់ព្រៃឈើ ៤២ ម៉ឺនហិកតាកាលពីឆ្នាំមុនស្មើនឹងប្រមាណ ៣,៨ ភាគរយនៃព្រៃសរុប។ ទោះបីមានការផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្នលើការធ្វើសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច បានហួសកាលពីឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីការធ្វើឃាតសកម្មជនការពារព្រៃឈើដ៏ឆ្នើមគឺលោក ឈុត វុទ្ធី ក៏ដោយ ក៏ការកាប់ឈើនៅក្នុង និងនៅជុំវិញតំបន់ដីសម្បទាន និងតំបន់អភិរក្សនៅតែបន្តដដែលនៅឆ្នាំ ២០១៣។
សម្ព័ន្ធសហគមន៍ កសិករកម្ពុជា (CCFC) និងបណ្តាញយុវជនកម្ពុជា បាននិយាយកាលពីខែ សីហា ថា ការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ និងការដឹកជញ្ជូនឈើ ភាគច្រើនជាឈើគ្រញូង គេឃើញមានការកើនឡើងជាគំហុកចាប់តាំងពីយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតបាន ចាប់ផ្តើម។
អ្នកសម្របសម្រួល CCFC លោក ថែង សាវឿន បាននិយាយថា៖ «រដ្ឋាភិបាលត្រូវតែជំរុញមន្រ្តីរបស់ខ្លួន... កុំឲ្យឃុបឃិតជាមួយឈ្មួញដើម្បីប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន។ ពួកគេត្រូវចាប់ខ្លួនឈ្មួញទាំងនោះ ហើយដាក់គុកពួកគេ»។
នៅភាគឦសាននៃប្រទេស ព្រៃឈើបានរងនូវការកាប់បំផ្លាញយ៉ាងខ្លាំង ដោយក្រុមសិទ្ធិមនុស្សដាក់ការស្តីបន្ទោសលើឧកញ៉ា ទ្រី ភាព ដែលទទួលសិទ្ធិផ្តាច់មុខក្នុងការប្រមូលទិញឈើប្រណីត ភាគច្រើនជាឈើគ្រញូងពីក្រុមហ៊ុនដីសម្បទានដែលផ្តល់ដោយរដ្ឋាភិបាល ចំនួន ១៥ ខេត្ត។ កាលពីខែ កុម្ភៈ ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទបានឲ្យសិទ្ធិផ្តាច់មុខដល់លោក ទ្រី ភាព ដើម្បីប្រមូលទិញឈើពី ELC នៅខេត្ត រតនគិរី។ ទ្រី ភាព ត្រូវបានគេគិតថា មានទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រុមមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល មកពីក្រសួង មហាផ្ទៃ និងក្រសួង កសិកម្ម យោធា មន្រ្តីព្រៃឈើ និងក្រុមហ៊ុនសម្បទានជាច្រើនផ្សេងទៀត។
អតីតដែនជម្រកសត្វព្រៃការពារដ៏ធំល្វឹងល្វើយត្រូវបានគេបែង ចែកឡើងវិញ ហើយមួយផ្នែកត្រូវបានគេចាត់ជាតំបន់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចក្នុងរយៈ ពេល ៣-៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដោយបន្សល់ទុកតែតំបន់តូចៗប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែកាលពីខែ តុលា អង្គការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ និងសត្វព្រៃបាននិយាយថា ការស៊ើបអង្កេតដែលខ្លួនបានធ្វើបានរកឃើញការកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅ គ្រប់តំបន់អភិរក្សក្នុងប្រទេស កម្ពុជា។
មន្រ្តីព្រៃឈើម្នាក់បានទទួលស្គាល់ថា ដែនជម្រកសត្វព្រៃស្នួលត្រូវបានគេកាប់បំផ្លាញប្រហែល ៩០ ភាគរយ រីឯការស៊ើបអង្កេតរបស់កាសែត ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ កាលពីខែ មេសា បានរកឃើញថា ប្រមាណ ៦០ ភាគរយនៃព្រៃជម្រក ៧៥ ពាន់ហិកតា ត្រូវបានគេឈូសឆាយចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៩។
របាយការណ៍មួយដែលគេចេញកាលពីខែ សីហា បានឲ្យដឹងថា អង្គការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បាននិយាយថា ខ្លួនមានភ័ស្តុតាង នៃការកាប់ព្រៃឈើខុសច្បាប់អនាធិបតេយ្យនៅខេត្ត ព្រះវិហារ ដែល ត្រូវបានកាប់ក្រោមបញ្ជាពីលោកឧកញ៉ា ទ្រី ភាព។
អង្គការ Global Witness ដែលមានមូលដ្ឋានធំនៅក្រុង ឡុងដ៍ ប្រទេស អង់គ្លេស ត្រូវបាន បណ្តេញចេញពីកម្ពុជាក្នុងឆ្នាំ ២០០៥ បានចេញរបាយការណ៍មួយកាលពីខែ ឧសភា ដោយផ្តោតទៅលើក្រុមហ៊ុន Vietnam Rubber Group (VRG) និងក្រុមហ៊ុន Hoang Anh Gia Lai (HAGL) ជាកម្មសិទ្ធិឯកជនដែលរបាយការណ៍នេះបានរកឃើញថា បានទទួលសម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ចលើសចំនួនច្បាប់កំណត់។
របាយការណ៍បន្តថា ផលប៉ះពាល់ពីការកាប់ឈើដែលប្រព្រឹត្តឡើងដោយក្រុមហ៊ុន ទាំងនោះរួមមាន ការធ្វើឲ្យខ្វះខាតស្បៀងអាហារ ការខ្វះខាតទឹកការបាត់បង់ជីវភាព ដោយគ្មានសំណង និងការបំផ្លាញផ្នូរជីដូនជីតារបស់ប្រជាជន និងកន្លែងអភិរក្សអ្នកតា។ របាយការណ៍បានបន្តទៀតថា ការបំភិតបំភ័យ អំពើហិង្សា និងការចាប់ខ្លួនប្រជាជនដែលតវ៉ានឹងការកាប់ឈើខុសច្បាប់គឺ កើតមានឡើងយ៉ាងច្រើន។
អង្គការ Global Witness បន្តថា បើទោះបីជាមានការសន្យាថា នឹងបោសសម្អាតអំពើទាំងនោះក៏ដោយក៏ក្រុមហ៊ុន HAGL បន្តសកម្មភាពកាប់ឈើខុសច្បាប់នៅក្នុងតំបន់ដីសម្បទានរបស់ខ្លួន ដដែល។
Megan MacInnes នៅអង្គការ Global Witness បានថ្លែងនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា៖ «ក្រុមហ៊ុននេះមិនប្រាប់យើងអំពីការពិចារណារបស់ខ្លួនក្នុងការ ផ្លាស់ប្តូរឥរិយាបថរបស់ខ្លួនទេ ប៉ុន្តែភ័ស្តុតាងបង្ហាញថា ការកាប់ឈើនៅតែបន្តកើតមានហើយប្រជាជនដែលផ្ទះរបស់ពួកគេត្រូវ បានបំផ្លាញដោយអាប៊ុលកំពុងតស៊ូរស់នៅយ៉ាងលំបាកសម្រាប់ជីវភាពរបស់ ពួកគេ»។
លោក ទ្រី ភាព ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថា បានកាប់ឈើធ្នង់និងនាងនួនពីតំបន់អភិរក្សសត្វព្រៃ លំផាត់ ហើយតែងរក្សាទុកឈើទាំងនោះនៅក្នុងតំបន់សម្បទាន HAGL និងនាំចេញទៅតាមទូកនៅទន្លេ ស្រែពក។ បើទោះបីជាមានការចោទប្រកាន់ជាច្រើនប្តឹងប្រឆាំងនឹង ពាណិជ្ជកររូបនេះក៏ដោយ ក៏ពាណិជ្ជកររូបនេះ មិនមានការភ័យខ្លាចនឹងការចាប់អារម្មណ៍របស់សាធារណជន ហើយជាការឆ្លើយតប គាត់បានដាក់បណ្តឹងបរិហារកេរ្តិ៍ទៅលើប្រជាជនពីរនាក់។ នេះបើតាមការលើកឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍នាខែ វិច្ឆិកា របស់ក្រុមការងារសិទ្ធិលំនៅឋាន។ នៅភាគខាងត្បូងប្រទេស កម្ពុជា ព្រៃឈើក្នុងតំបន់ការពារសត្វព្រៃ ភ្នំឱរ៉ាល់ រួមទាំងភ្នំឱរ៉ាល់ និងក្នុងផ្នែកភាគខាងកើតនៃភ្នំ ក្រវាញ កំពុងត្រូវបាន «កាប់ បំផ្លាញ» ដោយការកាប់ព្រៃឈើ និងគំរាមកំហែងដល់ពពួកសត្វ ដំរី សត្វ ខ្លា។ នេះបើតាមប្រជាជនដែលបានថ្លែងកាលពីដើមខែនេះ។
នៅពីក្រោយនៃសកម្មភាពកាប់ឈើនេះគឺ ក្រុមហ៊ុន HLH Agriculture ដែលគ្រប់គ្រងដោយបងប្អូនស្រីរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន គឺលោកស្រី ហ៊ុន សេងនី ក្រុមហ៊ុនស្ករសភ្នំពេញ និងក្រុមហ៊ុនស្ករស កំពង់ស្ពឺ ដែលក្រុមហ៊ុនទាំងពីរនេះជាកម្មសិទ្ធិរបស់ព្រឹទ្ធសមាជិកគណបក្សកាន់ អំណាច លោក លី យ៉ុងផាត់។ ក្រុមហ៊ុនរបស់លោក ទ្រី ភាព ត្រូវបានសង្ស័យថា មានកិច្ចសន្យាធ្វើចម្ការពោតនិងស្ករស។
ទោះយ៉ាងណាក្តី សហគមន៍ដែលរងគ្រោះ ដោយការកាប់ព្រៃឈើ បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងជាច្រើនទៅអាជ្ញាធរនិងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ដែលក្នុងនោះក្រុមសកម្មជនមួយក្រុមបានធ្វើការចុះល្បាតចំនួនពីរ ដង ដើម្បីទៅចាប់ពួកកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្នុងតំបន់ព្រៃ ឡង់ ជាការឆ្លើយតបនឹងអំពើកាប់ឈើខុសច្បាប់ក្រោយការបោះឆ្នោត។
នៅក្នុងជោគជ័យតូចមួយនៅទំនប់វារីអគ្គិសនី សេសាន ក្រោម ២ ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងសម្បទានរបស់ឧកញ៉ា គិត ម៉េង ការកាប់ឈើនៅតំបន់អាង ត្រូវបានព្យួរជាបណ្តោះអាសន្នពីខែ តុលា។ គណៈកម្មការមួយក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើងផងដែរ ដើម្បីធ្វើការស៊ើបអង្កេតលើប្រតិបត្តិការរបស់ក្រុមហ៊ុន Ang & Associates Lawyer Ltd ដែលជាក្រុមហ៊ុនសាខាមួយ របស់ក្រុមហ៊ុន Royal Group របស់លោក គិត ម៉េង ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ជាដដែលៗថាបានកាប់ឈើនៅក្រៅតំបន់សម្បទាន របស់ខ្លួន។
គណបក្សប្រឆាំងបានរិះគន់ជាបន្តបន្ទាប់ចំពោះគោលនយោបាយព្រៃឈើ របស់រដ្ឋាភិបាល និងការផ្តល់សម្បទានដីសេដ្ឋកិច្ច ដែលក្នុងនោះលោក សុន ឆ័យ តំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំង បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ ថា ការកាប់ឈើខុសច្បាប់គឺ «ប្រហែលជាបញ្ហាសំខាន់បំផុតក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នាពេលបច្ចុប្បន្ន»។
ដោយប្រឆាំងនឹងការហាមឃាត់ មិនឲ្យពាក់ព័ន្ធសកម្មភាពនយោបាយ ព្រះតេជគុណ ប៊ុត ប៊ុនទិញ បានចូលរួមតវ៉ានៅក្នុងជម្លោះរវាងអ្នកភូមិក្នុងខេត្ត កោះកុង ជាមួយក្រុមហ៊ុន China Guodian Corporation ដែលមានកិច្ចសន្យាសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីនៅក្នុងតំបន់នោះ។ ព្រះតេជគុណ ប៊ុនទិញ បានប្រាប់ ភ្នំពេញ ប៉ុស្តិ៍ កាលពេលនោះថា៖ «ឥឡូវនេះ អាត្មាកំពុងអំពាវនាវឲ្យពិភពលោកទាំងមូលចូលរួមការពារព្រៃ របស់យើង ពីព្រោះអាត្មាតែងតែគិតអំពីព្រៃឈើ»។
ទំហំនៃការបំផ្លាញព្រៃឈើនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កំពុងមានលក្ខណៈខ្លាំងឡើងៗពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ។ អ្វីដែលត្រូវរង់ចាំមើលគឺថា តើនឹងមានសម្ពាធគ្រប់គ្រាន់ឬអត់ដើម្បីធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចាត់វិធានការ ការពារសម្បត្តិធម្មជាតិ៕ NR/PS
No comments:
Post a Comment